Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 leşeni. YUKARIDAN A A IYA 1. Kan dolaşımını bulan İngiliz doktor. 2. Bilgisayarda giriş tuşu – “Charles …” (Modern hesap makinelerinin babası olarak kabul edilen analitik makinesini bulan, İngiliz matematikçi). 3. Radar (kısa) – Keseliayı – Hadise. 4. Bir alanı üçgenler bölme işi – Siyah renkli bir tahta. 5. Para yardımı – Gidiş. 6. İstek, arzu – Gaetano Donizetti’nin bir operası – Küçük bitkilerin ortak adı – İsveç ilginç SORULAR ALB N ZM: Nedeni ve tedavisi Soru: Albinizmin nedeni nedir? Tedavisi var m d r? Yanıt: Scientific American, Haziran 2009 Albinizm deride, gözlerde ve saçlarda renk veren maddenin tümüyle veya kısmen yok olmasına yol açan kalıtsal bir hastalıktır. Melanosit denilen melanin pigmentlerini üreten hücrelerin mutasyonu sonucu ortaya çıkar. Melanin pigmenti deriye ve saçlara rengini verir. Albinizm hastalardaki genetik değişiklik, melanositlerin üretimini veya pigmentin derinin üst tabakasında dağılımını engeller. En fazla görülen albinizm türü OCA1 ve OCA2 olarak bilinen okülokütanöz tipleridir. Okülokütanöz, hastalığın gözleri (Okülo) ve deriyi (Kütanöz) tuttuğu anlamına gelir. OCA1 tipi albinizmde TYR denilen gen mutasyona uğramıştır. TYR geni, tirozinaz adı verilen enzimin üretiminden sorumludur. Hücreler tirozinaz enzimini kullanarak amino asitleri pigmente dönüştürür. OCA2 tipi ise Özellikle Afrika’da çok sık görülür; OCA2 geninin mutasyonu sonucu ortaya çıkar. OCA2 geni tam olarak ne işe yaradığı bilinmeyen P proteinini kodlar. Bu mutasyon albinizme yol açan en eski mutasyondur ve insanoğlunun Afrika’daki evrimi sırasında ortaya çıktığı düşünülüyor. OCA1 tipi albinizmde deri ve saç beyazdır, gözlerde pigment bulunmaz. Gözbebeğinin çevresindeki renkli iris kısmı renksizdir ve gözbebeği kırmızı olarak görünür. Bu kırmızılık retinadaki kan damarlarından yansıyan ışıktan kaynaklanır. Gözbebekleri normalde siyah görülür, çünkü retinadaki pigment molekülleri ışığı emer ve geriye yansımasına engel olur. OCA2 tipi albinolar az miktarda pigment üretir ve bunların görünüşünde albinizm çok belirgin değildir. Albinizm hastaları çoğunlukla görme engellidir. Embriyonik evrede melanin bulunmadığı için gözden beyindeki görsel kortekse uzanan sinir yolları normal bir gelişim göstermez. Dolayısıyla derinlik algısı azalır. Gözde pigment bulunmayışı da retinal fotoreseptörlerinin aşırı uyarılmasına ve beyne karmaşık sinyaller göndermesine yol açar. Bu da “nistagmus” denilen göz küresinin istem dışı olarak herhangi bir yönde titreşimli hareket etmesine neden olur. Deri pigmentinin bulunmayışı insanlarda deri kanseri oluşumu riskini arttırır (nonmelanoma deri kanseri ve bazal hücre karsinoma gibi). Normal çalışan melanositler, derinin dış tabakasındaki keratinosit hücerelerine pigmentleri dağıtır. Bunun amacı çekirdek ve DNA’yı güneşin morötesi ışınlarından korumaktır. Albinizm hastalarında deri erken yaşta yaşlanır, çünkü güneşin morötesi ışınlarını kesen melanin aynı zamanda kırışıklığı ve derinin esnekliğini kaybetmesini önler. Bilim insanları son yıllarda gen terapileri ve albinizme yol açan mutasyonları düzelten ilaçlar üzerinde çalışıyor. Sıçanlar üzerinde yürütülen deneylerde renksiz deriyi ve tüyleri kısmen düzelten bazı başarılar elde edildiyse de, bu çalışmaların insanlara uygulanması epey zaman alacak. SOLDAN SA A 1. “… Heisenberg” (1932 Nobel Fizik Ödülü’nü alan Alman fizikçi) – Bir av köpeği türü – Aşıboyası. 2. Kişisel inanışa, görüşe dayanan – Parola – Yüzme havuzu. 3. Sıvı ölçüm biriminin simgesi – Geri çekilme – Zehir – Şikar. 4. Şaibe – Namuslu – Banka otomatik veznesi – Göz. 5. Bir şeyin tersini söyleyerek alay etme – “Homo …” (Bugünkü insanın atası). 6. Deniz yosunlarından çıkarılan bir tür jelatin – Yumurta bölümü. 7. Aslı pikrik asit olan patlayıcı bir madde – Bir yerde öteden beri olagelen davranış. 8. Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – Matematikte 3,14 sayısı – Ayak – O’nun eski biçimi. 9. Bir kan grubu – Kalp atışlarındaki düzensizlik – Fotoğrafçılıkta bir terim. 10. Pürüzalır – Müstahkem yer – Mazdek dininde ateş. 11. Ve bunun gibi (kısa) – Bir organik maddede bulunan azotun gaz hacmini ayarlamaya yarayan aygıt. 12. Plastik bir madde – Hastalığa yakalanmış, tutulmuş – Kabaca evet. 13. “Irvin …” (Divan ve Nietzsche Ağladığında adlı romanları da olan yazar) – Hadım. 14. Sonbaharda kuruyup dökülen ağaç yaprağı – Henrik Ibsen’in bir oyunu – Sümer gök tanrısı. 15. Doğu Anadolu’da kullanılan bir tür küçük zurna – İtalya’da bir kent – Doğal gazın önemli bir bi işçi sendikası. 7. Niyet – Bir oto parçası. 8. Gümüşün simgesi – Yangın çıkarma hastalığı. 9. Yabancı bir haber ajansı – Doğada, kemik dokusunda bulunan doğal kalsiyum fosfat – Hint Denizi’nde esen geniş alanlı rüzgâr. 10. Bir tahtanın üzerindeki ufak pürüzleri giderip onu dümdüz bir duruma getirmeye yarayan ince çelik lama – Orkestra şefi. 11. Mantık – Bir elma türü – Bağ budama bıçağı. 12. Belirti – Büyüyüp gelişme – Buğdaygillerden bir bitki. 13. Bir sayı – Arseniğin simgesi – Dinsel inançları olmayan – Lezzet. 14. Bir zaman birimi – Tirsibalığı – Erkek geyik. 15. Parlaklık, göz alıcılık – Kurtçuk – Öğütülmüş tahıl. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 C H R İ S T O P H E THOR 2 H OO V E R OECD I LO 3 E V L E K AL TO AD İ 4 S E Ş AP L AM OL İ V E 5 T R A İ N A G R A N D E V İ T 6 E K G TN ON EK NE 7 R R A AN İ ASAP N 8 C A Y L E V DATA EKE 9 A F A T I S PA AR İ 10 R T L MR KAÇARU L A 11 L E Z A MAR S İ İ R 12 S E LOVE LACE ATM 13 O T T O ASE T İ L EN A 14 N A U T İ L U S P İ KAT 15 PR İ M İ T İ F ENAY İ Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu d ü ş ü n SORULAR Tombala Ender Aktulga eaktulga@gmail.com TOMBALA bilindiği gibi, üzerlerinde 1'den 90'a sayıların yazılı olduğu taşların torbadan çekilmesiyle oynanır. Geçen gün çekmecemi karıştırırken tombala torbasını buldum. Taşların eksik olup olmadığına bakmak için torbayı masanın üstüne boşalttım, taşları küçükten büyüğe sıraladım. Eksik yoktu. Masanın üzerinde duran bozuk paralardan birini aldım ve YAZITURA atmaya başladım. TURA gelince sıradaki taşı torbanın içine atıyor, YAZI gelince sıradaki taşı, sıranın sonuna ekliyordum. Sıra 90'a geldi ve o da torbayı boyladı. Taşların yaklaşık yarısı masanın üzerinde kalmıştı. Taşların tümü torbaya girene dek YAZITURA atışını sürdürdüm. Her TURA bir taşı torbaya götürdüğüne göre 90 kez TURA attığım kesindi. Ama kaç kez YAZI attığımı bilmek için saymış olmam gerekirdi. Torbayı yeniden boşalttım. Oyunumu yeniden başlattım. 178 YAZITURA atışı saydım. Bunların 90'ı TURA olacağına göre 88 (178 90 = 88) YAZI atmış olduğumu hesapladım. Öncekinde torbaya son giren sayı 47 idi, bu kez son giden sayı da 63 oldu. Oyunu yeniden başlattım. Derken telefon çaldı. Oyuna ara verdim. Masanın üzerinde 7 taş kalmıştı: 7141934527387. SORU: 7 kez TURA gelince masada taş kalmayacağı biliniyor. Buna ek olarak, TURA'lardan önce, ya hiç YAZI gelmeyecek ya da yalnızca bir YAZI gelecek olsa (YAZI'dan sonra gelen YAZI'lar sayılmayacak olsa) bu son 7 taşın masadan gitmesi kaç değişik yoldan olur? Bunların kaçında masadan son giden taş 14 olur? 1158.sayıdaki Domino isimli bilmecenin yanıtı: 2832 Bilmeceyi doğru bilen okuyucularımız Süleyman Çeviker . 5 Haziran tarihli bulmacanın çözümü