Katalog

Sağlık Baş boyun ve bel bacak ağrıları “Baş, boyun, bacak ve bel ağrıları özellikle belli bir yaştan sonra herkesin şikâyetçi olduğu problemlerdir. Bu rahatsızlıklar aklımıza bile gelmeyecek sebeplerden dolayı ortaya çıkabileceği gibi, basit ve hiç tahmin edemeyeceğimiz nedenlere ya da tümör gibi çok ciddi problemlere de bağlı olabilir.” Prof. Dr. Ender Berker, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü BA A RILARI: Baş ağrıları günlük yaşamımızda hastalarımızın sıklıkla şikâyet ettiği problemlerdendir. Bu ağrılar beyinde çok ciddi bir patolojiden, boyun kaslarının aşırı gerilmesine bağlı gerilim baş ağrıları olarak adlandırılan basit patolojilere kadar, geniş bir yelpazeyi içerir. Baş ağrısı ile gelen hastada önce, ağrıya ek olarak görülebilecek Merkezi Sinir Sistemi bulguları basit bir nörolojik muayene ile saptanmalıdır. Ağrı ile beraber görme, denge bozuklukları, baş dönmesi, kusma, ağrının gece şiddetlenmesi gibi bulgular veya ağrının ani başlaması, hekim için bir alarm işareti olmalıdır. Her baş ağrısında ağrının sıklık karakteri sorularak migren olasılığı araştırılmalıdır. ondan sonra verilmesi gerektiği durumlarda gönderilmelidir. BACAK A RILARI: Bacak ağrıları belde özellikle disk ve eklemlerin hastalıklarından kaynaklanabileceği gibi diz, kalça eklemlerinde kireçlenme denilen kıkırdak bozulması, sinir harabiyeti veya bel kanalında daralmaya bağlı sinir dokusunun sıkışmasından kaynaklanabilir. Bacak ağrılarında önce gövdenin ve bacakların duruşu gözlenmeli ve gene hasta çıplak olmalıdır. Dizlerde şekil bozuklukları, bir bacak boyunun kısa olması, bir bacakta incelme, bir kalçanın yukarıda duruşu not edilmeli ve hasta yürütülerek yürüme bozuklukları, topallama, hasta tarafa yük vermeden sakınma gibi bulgular gözlenmelidir. Bel hareketleri ile ağrının bacağa inmemesi, yürüme bozuklukları ağrının bacak eklemlerine bağlı olduğunu düşündürmelidir. Eklem hareketinde kısıtlanma, hareketle artan ağrı ve özelikle diz ekleminde şişlik önemlidir. Bel ve bacak ağrılarında ağrıya neden olabilecek risk faktörleri baştan itibaren saptanmalıdır. Şişmanlık, duruş bozukluğu, bacaklarda şekil bozuklukları her hastada ilk anda gözlenebilen risk faktörleridir. Buna ek olarak diyabet, tiroid fonksiyonları, GER L M BA A RISI: Gerilim baş ağrılarında, hastalar boyun kaslarının sertliğinden, uzun süre aynı pozisyonda kalma ile ağrının arttığından, streslerin ağrıyı geliştirdiğinden söz ederler. Ön tanımıza uymayan klinik bulgular, ağrı beraberinde nörolojik bulgular olması halinde hasta bir nörolog tarafından değerlendirilmek üzere sevk edilmelidir. Prof. Dr. Ender Berker BOYUN A RILARI: Boyun ağrılarında boyunda hareket açıklığı, hareketle kola yayılan ağrı, kollarda duyu ve refleks azalması gibi bulgular boyun disk hastalıklarını düşündürmelidir. Hastaların sorgulanması ile trafik kazaları ve özellikle boyunda (kamçı darbesi) yaralanmaları ortaya çıkarılmalıdır. Basit boyun ağrıları, boyun kaslarında tetik noktalarla beraber görülen ve (Miyofasyal Ağrı Sendromu) olarak tanımlanan kas ağrılarına bağlı olabilir. Tüm boyun ve kol bacak ağrılarında hastalar soyularak muayene edilmeli ve skolyoz, kifoz gibi duruş bozuklukları aranmalıdır. Bu bozukluklarda kasların dengesiz kasılma ve kısalmaları miyofaysal ağrı sendromunu geliştiren ana nedenlerdir. menopoz durumu araştırılır. Şiddetli, geceleri artan, yanma, bıçaklanma gibi duygularla beraber olan bacak ağrılarında çeşitli nedenlere bağlı sinir harabiyetleri düşünülmelidir. Felaket, geliyorum diyor ve geliyor! Sakatlık kaynaklarının sıralanmasında baş sıralarda yer alan bir neden grubu, "ev kazaları"dır. "Trafik kazaları"nın bu sıralamada önemli bir yer tuttuğunu herkesin bilmesine karşın acaba "ev kazaları" niçin yaygınlıkla bilinmez? Tınaz Titiz eden basittir; çünkü, ev kazaları son derece geniş bir alana dağılmıştır ve dahası bu tür kazaları raporlayan bir sistem de yok. Halbuki buna karşılık hemen her trafik kazası rapor edilir. Yaşamın çeşitli kesitlerine dağıldığı ve rapor edilirken aynı neden ile açıklanmadığı için, toplumun dikkatinden kaçan bir olgu, patlay c gaz veya toz içeren iş yerlerindeki kazalardır. Kamuoyuna daha açık olup, herkesçe tehlikeli olduğu bilinen benzin istasyonları, tüpgaz bayileri ya da dolum tesislerindeki kazalar sık sık gündeme gelir. Buna karşın, aynı derecede tehlikeli olan diğer gaz veya toz patlaması riski içeren iş yerleri konu edilmez. Hububat siloları, boya üretim fabrikaları, boyama atölyeleri, film yapım ve basım stüdyoları, zeytinyağı üretim tesisleri, petrol rafinerileri, şeker fabrikaları ve doğalgaz tesisleri, bu tür risk içeren yerlerden "çok az" bir kısmıdır. Bir kaç yıl önce İstanbul Tuzla'da meydana gelen tanker yangını ile son benzin tankeri yangını, kapalı bir ortamda oluşan patlayıcı gaz atmosferinin ne denli büyük bir tehlike olduğunu kanıtladı. Bu tür kapalı alanlarda belirli bir yoğunluğa erişen herhangi bir gaz ya da toz, herhangi bir ateşleme kaynağınca ateşlenebilir. Örneğin un de irmenlerinde havaya dağılıp "asılı" hale gelmiş un, ya da demirçelik imalhanelerindeki havada asılı metal tozu, aynen benzin buharı gibi patlayabilir. Medeniyet çeşitli şekillerde tanımlanabilir. Bunlardan birisi de belki, "medeniyet, enerji türlerinin yo unla t r l p saklanmas ve kullan lmas demektir" şeklinde olabilir. Mutfaklarımızda kullanılan 25 kg'lık tüpgazın içindeki saklı enerji, 1 tonluk bir kayanın yaklaşık 200 metre yukarıdan düşmesi halinde kazandığı enerjiye eşittir. Bu kadar yoğun enerjilerle burun buruna yaşamanın önkoşulu, bunların yaratabileceği potansiyel tehlikelerin farkında olmak veya bunun faturasını ödemeye hazır olmaktır. Bu riskleri en aza indirmenin medeni dünyadaki yolu, patlama tehlikesi mevcut olan ortamlarda kullanılan ve kıvılcım yaratabilecek tüm donan m sertifikaland rmakt r. Türkiye'de bu amaçla kurulmuş ve yetkilendirilmiş bulunan ilk istasyon, halen Zonguldak'ta Türkiye Taşkömürü Kurumu bünyesinde ve Maden Dairesine bağlı olarak çalışıyor. TSE ise bazı sertifikalandırma işlemleri için İzmir'de bir istasyon açtı. Potansiyel patlama riski içeren tesislerin, bu istasyonlardan sertifika almaları yasal bir zorunluk ayrıca da sağduyunun gereğidir. Bununla beraber, mahalle aralarına kadar yayılmış bulunan benzin istasyonlarında kullanılan benzin pompalar n n elektrik donanımlarının sertifikalandırılması zorunluğu, bir süredir inanılmaz bir biçimde kaldırıldı. Halkımızın tüm bireylerinin, örneğin HepatitC ya da alevsızdırmazlık konularında uzman olmasını bekleyemeyiz. Yarın bir gün bu nedenle doğabilecek bir patlama ve felaketin nedeni belki sokaktaki insanlarca anlaşılmayabilecektir. Ama kamu otoritesinin bunu bilmek ve açıklamak zorunluğu sürecektir. Yoğun enerjilerle bu denli yakın yaşamanın gerektirdiği ciddiyet, kapı arkalarındaki uzlaşmaları ya da "bi'şi olmaz" ukalalıklarının dışında tutulmalıdır. Felaketlerin tek tek gelmesi, bunlara karşı kamuoyu duyarlığını azaltmaktadır. Ama medeni ve medeni olmayan toplumları ayıran da bu duyarlığın eşik düzeyi değil midir? BEL A RILARI: Bel ağrılarında hastanın tam soyunmuş şekilde muayenesi ile belde normal eğilimlerin durumu, öne kaymalar, skolyoz gözlenmelidir. Lokal bel ağrısı ve bel hareketlerinde kısıtlanma dejeneratif disk hastalığını düşündürürken, ağrının hareketle artışı, bacağa yayılışı ve hareket sırasında gelişen skolyoz daha çok disk bozuklukları ve fıtıklarına işaret eder. Hastaların sorgulanmasında ağrının şiddetinin giderek arttığını ve geceleri daha da şiddetlenerek hastayı uykudan uyandırdığının bildirilmesi tehlike işareti olarak kabul edilmeli ve ağrının altında iltihabi hastalık veya tümör gibi ciddi nedenler aranmalıdır. Özellikle 65 yaşı geçmiş erkeklerde yavaş başlayan ve giderek artan bu tür ağrıda öyküde prostat kanseri sorgulanmalıdır. Ağrının disk patolojisine bağlı olduğunu düşündüren ilk muayene verileri ile hastada nörolojik muayene yapılmalı ve varsa felçler tespit edilmelidir. Hastalar MR tetkikine tümör ve iltihaplı omurga hastalığı ön tanısında, bel fıtığının tanındığı fakat lezyon şiddetinin tespit edilmesi ve cerrahi için kararın N CBT 1142 / 13 6 Şubat 2009