Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Türevi bilinen fonksiyon – Hesap ve kumanda işlerini gerçekleştirmeye yarayan elektronik devre. 2. Toplardamar – Sapaklık, aykırılık – Bir renk. 3. Pamukçuk – Vurguncu, dalavereci – Tokyo’nun eski adı. 4. Briçte sanzatu – Sarmısaktaki doğal antibiyotik – İptidai. 5. Canlı bir organizmanın oluşturduğu, ona özel bir renk veren kimyasal madde – Değerli bir taş. 6. Altının simgesi – Beyin dalgalarının ölçülmesi yöntemi – ilginç SORULAR Acısız kurban kesimi Soru: Kurbanlık hayvanlar kesim sırasında çok acı çeker mi? Bu acı uzun sürer mi? Yanıt: Kaynak: New Scientist, 17 Ekim 2009 Yahudi ve Müslüman topluluklarda dini kurallara göre kesilen hayvanların, kesim sırasındaki beyin sinyalleri acı çektiklerini gösteriyor. Bu araştırmanın sonuçları hayvanların daha insani yöntemlerle kesilmesi gerekliliğini ortaya koyuyor. Yeni Zelanda’daki Massey Üniversitesi’nden Craig Johnson tarafından yürütülen çalışmada hayvanın sersemletilerek bilinç kaybına uğratılması durumunda ağrı sinyallerinin kesildiği görüldü (New Zeland Veterinary Journal, vol 57, p 77). Bu bulgular, hayvanların bayıltılmadan kesilmesini savunan din adamlarının konuyu yeniden ele almalarını gerektiriyor. Pek çok Batı ülkesinde hayvanlar kesilmeden önce bayıltılıyor. Ancak dini amaçlı kesimlerde böyle bir uygulama söz konusu değil. Hayvan hakları savunucuları uzun süredir hayvanları bayıltma kuralının dini uygulamalarda da geçerli olması tezini savunuyorlar. Örneğin Norveç’te her türlü kesimde hayvanların bayıltılması kuralı geçerli. İngiltere ve Yeni Zelanda Tarım Bakanlığı tarafından finanse edilen Johnson’ın araştırması, ağrı çeken insan deneklerinden elde edilen bulgulara dayanıyor. Elektro ensefalogram ile kaydedilen verilere göre beynin elektriksel faaliyetleri, ağrı çeken en az 8 memelide aynı şekilde kendini gösteriyor. Deney sırasında Johnson hayvanlara hafif bir anestezi uygulayarak, acı çekmelerini önledi. Ancak hayvanlar bilinçsizken bile acı çektikleri için beyinleri elektriksel sinyaller gönderiyordu. Başka bir deyişle deney sırasında eğer hayvanlar uyanık olsaydı, acı çekiyor olacaklardı. Ekip önce, Müslüman ve Yahudi cemaatlerdeki uygulamaya benzer şekilde sığırın boğazını kesti ve ağrı sinyallerinin kesimden sonra 2 dakika sürdüğünü tespit etti. Boyunları kesildiği zaman sığırlar genel olarak 10 ile 30 saniye içinde bilinçlerini yitirirler. Bilim insanları daha sonra ağrının, kan kaybından değil, boyundaki sinirlerin kesilmesinden kaynaklandığını gösterdiler. Bu da kesilmiş sinirlerin ölüm zamanına kadar ağrı sinyallerini gönderdiği anlamına geliyordu. Nihai olarak, bilim insanları kesimden 5 saniye sonra hayvanı bayılttıkları zaman ağrı sinyallerinin aniden yok olduğunu keşfettiler. Johnson bu konudaki görüşlerini şöyle açıklıyor: “Bu benim için sürpriz olmadı. Ancak dini cemaatler hayvanların acı çekmediği inancında ısrarlılar. Sonuçlar onları şaşırtmış olmalı.” Johnson, Yeni Zelanda’da ve dünyanın diğer bölgelerinde hayvanların bayıltıldıktan sonra kesilmesi uygulamasını takdirle karşılıyor. Bu ülkelerde hayvanları kesimden önce elektrik akımı vererek bayıltıyorlar. Dolayısıyla eğer hayvan kesilmeyecek ise hemen kendine gelebiliyor. Dolayısıyla bu da hayvanların sağlıklı ve “helâl” olduğu anlamına geliyor. Bu arada iki cemaatin sözcüleri hayvanların bayıltılmasının da can yakan bir işlem olduğunu savunuyor. İngiltere’deki Yahudi cemaati lideri hayvanın boynunun çok hızlı kesilmesinin bir nevi şoklama olduğunu söylüyor. Yeni Zelanda’daki Müslüman cemaatinin üyelerinden Ahmed Ghanem ise kesim konusunda uzman olduğunu belirterek, bayıltılmış hayvanların kanlarının istenildiği gibi akmadığını ileri sürüyor. Ancak İngiltere’de Bristol Üniversitesi’nden araştırmacılar kan akma sorununu çözdüklerini belirtiyorlar. SOLDAN SAĞA 1. Şartlı refleks kavramını yaratan Rus doktor – Eski İskandinav mitolojisinde, “Gün”ün kişileştirilmesi. 2. Siyaha yakın koyu yeşil – Altının simgesi – İskandinav mitinde baştanrı. 3. Patlayıcı bir madde – Büyük tren istasyonu – Kategori, zümre – Bir Japon tiyatrosu. 4. Sümer su tanrısı – Dikme, dikine, dik – Çok anlayış, sezgili kimse. 5. Ağaçlıklı yol – Tartışma alanı – Ucu yanık odun. 6. Arıtılmış – Kalayın simgesi – Tatlı bir besin. 7. Duyum yitimi – ABD’de yayımlanan ünlü mizah dergisi – Asker. 8. Bir çeşit papağan – İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Amerikan ordusu askerleri anlamına gelen kısaltma – Seher vakti – Lif. 9. Saat kadranı – Nerde olduğu bilinmeyen – Ad, ün. 10. Soğurma, emme – Asya’da bir ülke – Doğada, kemik dokusunda bulunan, içinde flüor ya da klor olan doğal kalsiyum fosfat. 11. Yükseklikölçer – Kemik ucu – Yemen’in plakası. 12. Boru sesi – İsveç’te idari bölüm – Bağış yapma – Yükün. 13. Mihver – Bir şeyin en yüksek ve sivri noktası – Tanrıtanımaz. 14. Alınan bir şeyi geri verme – Argonautlar seferinin kahramanlarından birisi – Değerli bir taş. 15. İnanç ve bilgiyi kiliseyle, özellikle Aristoteles’in bilimsel sistemini uyumlu bir biçimde birleştirmeye çalışan Ortaçağ felsefesi – Soluk borusu. Vergilius’un tanınmış destanı. 7. “Dikkat et, savul, destur!” anlamında bir ünlem – Erkek ve dişi gametin birleşmesiyle oluşan döllenmiş hücre – Meşin ya da hasır sofra. 8. Lütesyum simgesi – Kalıtsal – Modern – Silisyumun simgesi. 9. Eşya, hayvan damgası – Titanın simgesi – “Neşe …” (ressam). 10. Bir hareketi bir mekanizmaya aktaran ya da makinelerde hareketin hızını düzgün tutmaya yarayan tekerlek – Ucu halkalı cıvata – Fransa’nın güneydoğusunda bir yönetim bölgesi. 11. Kalp için vurma, vuruş – İtalya’da bir ırmak. 12. Sıkı dokunmuş bir kumaş – Sayma, sayılma – Ünlü – Bir yüzey ölçüsü. 13. Zihin – “Gözleri … fecir okumak” (deyim) – Lezzet – Kıyı, sahil. 14. Göstergebilim. 15. Element ya da bileşikleri oluşturan ve onların özgül niteliklerini gösteren en küçük birim, madde – Çelikten ince sac. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu A R E O M E T R ME A L A A U K L İ T M M A R C O N İ R İ E A R S İ F S A A A S İ L A P L A GA H A R İ Z A L K A P E ROB T E C U R A L A U T RMA U N O Y OK A L A E R T F A İ M N İ D T U E R T MA İ E MOG S R L İ E O L A N AM O T O Z R İ K E GA N O S T E KOC T RO R E OR D Z A R A İ T İ N Z A G A L E V A N S İ ME R A R A H N P İ K M O L E K Ü L K A T A L P A d ü ş ü n SORULAR YÜRÜYÜŞ Ender Aktulga eaktulga@gmail.com Yıl 2039. Nicole Derin ile kardeşi Lara Selin çevresi 3 km olan dikdörtgen biçimindeki bir sitenin karşılıklı köşelerinde oturuyorlar. Her sabah aynı saatlerde site çevresinde 2 turluk bir yürüyüş yapıyorlar. Nicole Derin 20 dakika 75 m/dak hızla yürüyor sonra 5 dakika dinleniyor, Lara Selin ise 15 dakika 80 m/dak hızla yürüyor sonra o da 5 dakika dinleniyor. Ters yönde yürüdükleri için de dört 4 kez karşılaşıp selamlaşıyorlar. Bugün Nicole Derin yürüyüşüne kardeşinden 5 dakika sonra başladı. İkinci kez karşılaştıklarında Lara Selin dinlenme modundaydı. SORU: Nicole Derin, yürüyüşüne başladıktan kaç dakika sonra Lara Selin'in dinlendiği bankın önünden geçti? 56 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ahsen Canatİzmit, Aydın BingölAnkara, Naim Uygunİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Ender Aktulgaİstanbul, Faruk Kozİzmit, Beyhan KayıhanMuğla 1185.sayıdaki “Tribonacci” isimli bilmecenin yanıtı: