Katalog

2007”den yararlanıldı. Teleskoplu gözlemler dileğiyle... CBT 1080/9 30 Kasım 2007 Mars, ay boyunca Güneş'ten uzaklaşacağından görülme süresi artacak şekilde akşam saatlerinden itibaren tüm gece ve sabah Güneş doğuncaya kadar 13 saat süreliğine görülebilecek. Gezegen gün ve gün 1.5 kadire kadar parlayacak ve kuzeydoğudan kuzeybatıya doğru 230 derece kadar çok geniş bir aralıkta sırasıyla İkizler ve Boğa (Taurus) takımyıldızlarında yer alacak. Mars ufuktan en fazla 75 derece gibi oldukça yük Aylık gökbilim takvimi: Aralık ayı boyunca Ay'ın evreleri resimde verildi. Yeniayilk ve son dördündolunay evrelere sekte (özellikle gece saat tam ulaşma saatleri de belirtildi. Gece gökyüzü parlaklığı bu evrelerden kestirilebilir ve uygun gözlem geceleri seçilebilir. Resimde ayrıca, Ay'dan yardımlanarak gökyüzünü daha iyi tanıyabilmek için çeşitli Ay'lı gökyüzü sanal çizimleri 01 civarında) görülecek. ve saatleri de verildi; gerçekleri ile karşılaştırılabilir. Çizimlerde beyazlar yıldız ve renkli olanlar Ay ve gezegenlerdir. İlkKızıl gezegen ayrıca do dördün ve sondördün evrelerine tam ulaşma anı fotoğrafları ile mozaik bir dolunayın ya da simetrikevre Ay'ların oluşlunaya yakın evre görü turulması gökyüzü fotoğrafçılığı meraklılarının ilgisini çekecektir de... nümünde olacak ki teBiriki göktaşının görülmesi yağışın yerini de belirler. Ay'ın olleskoplu okuyuculara ilginç gelebilir. Takvim resimde 9, 19, maması ve yakınında Mars'ın bulunması göktaşı yağışını izle22, 23 ve 24. günlerde görünen kırmızı gezegen Mars'tır. Ayrımeyi olumlu kılıyor. En iyi gözlem şartları olarak da ışık kirlica, Mars ve bulunduğu burç gök atlasında belirtildi. liğinin olmadığı şehir ışıklarının uzağındaki karanlık alanlar Jüpiter, ay boyunca Güneş'e yakınlaşacağından görülme elverişli yerlerdir. Yaklaşık mercimek büyüklüğündeki gök taşsüresi giderek azalacak. Gezegen sadece ilk hafta akşamları Güları doğal havai fişek gösterisi görünümündeler. Bir saatte sayıneş battıktan hemen sonra çok kısa süreliğine görülebilecek. labilen gök taşı gözlem sonuçları [email protected] adresine ra1.8 kadir parlaklıklı gezegen, güneybatı tarafta ve ufuktan en por edilebilirde... fazla 8 derece yüksekte sırasıyla Yılancı (Ophiuchus) ve Yay (Sagittarius) takımyıldızlarında yer alacak. Takvim resimde GÜNCEL GÖKBİLİM HABERLERİ 10. günde görünen yeşil gezegen Jüpiter'dir. 1 “Yıldız Adları Sözlüğü” Prof.Dr. Mustafa Pultar'ın kaleSatürn, ay boyunca Güneş'ten giderek uzaklaşacak. Gezeminden Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'ndan yeni piyasagen gece yarısından itibaren sabah Güneş doğuncaya kadar 7 ya çıktı. Akşamları gördüğünüz/tanıdığınız takımyıldızlarınsaat süreliğine doğudan güneybatıya doğru 135 derece kadar burçların ve özellikle yıldızlarının isim manalarını ve kökenlegeniş bir aralıkta Aslan takımyıldızında (yıl boyunca da aynı rini kitapta bulabilirsiniz. www.iskultur.com.tr, tel.: 0212 burçta kalarak) görülecek. Satürn ufuktan en fazla 59 derece 2523991, ayrıca yazarın iletisi: [email protected]. yüksekte yer alacak. Gezegenin parlaklığı da +0.7 kadir. Tak2 MÖ 1999 ile MS 3000 arası toplam 5000 yıllık (yeni tavim resimde 2, 27, 28, 29 ve 30. günlerde görünen kahverengi nışılan ismi ile 5 milenyumluk) tam Güneş tutulmaları atlası gezegen Satürn'dür. NASA tarafından yayımlandı. Tarihçiler ve meraklıları kitaba Uranüs, ay boyunca Güneş'e yakınlaşacağından görülme İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimsüresi giderek azalacak. Gezegen Güneş battıktan sonra akşam leri Kütüphanesinden (Beyazıt Yerleşkesinde) ulaşabilir. saatlerinden itibaren gece yarısı öncesine kadar 3.5 saat süreli3 Amerikan Ashdome firması (www.ashdome.com) tarağine teleskop eşliğinde görülebilir. +5.9 kadir parlaklıklı sönük fından imalatı ve Optronik firması (www.optronik.com) taragezegen ufuktan en fazla 42 derece yüksekte güneyde Kova tafından da ithalatı yapılan 100 cm çaplı teleskopun bina kubkımyıldızında (yıl sonuna kadar da aynı burçta) yer alacak. besi, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (kısaca TUG) çalışanlarınTakvim resimde 15 ve 16. günlerde görünen açık mavi gezegen ca bina üzerine oturtulması başarıldı. Ayrıntılıresimli bilgiUranüs'tür. Ayrıca, Uranüs ve bulunduğu burç gök atlasında lendirme için www.tug.tubitak.gov.tr/haber.php?id=115 adreda belirtildi. sine bakılabilir. Neptün, ay boyunca Güneş'e yakınlaşacağından görülme 4 Patlayan 17P/Holmes isimli kuyruklu yıldız Çanakkale süresi azalacak şekilde akşam saatlerinden itibaren 3 saat süreOnsekiz Mart Üniversitesi (kısaca ÇOMÜ) Ulupınar Gözleliğine teleskop eşliğinde izlenebilir. +7.9 kadir parlaklıklı olmevi'nce görüntülendi. Fotoğraflı bilgilendirme için adres: dukça sönük gezegen ufuktan en fazla 34 derece yüksekte gühttp://physics.comu.edu.tr/caam/duyurular/holmes.php neybatı tarafta Oğlak takımyıldızında (yıl sonuna kadar da ay5 “Gökbilim” isimli elektronik dergi Aralık ayından itibanı burçta) yer alacak. Takvim resimde 13, 14 ve 15. günlerde ren yayımlanmaya başladı, adresi: www.gokbilim.com/dergi görünen mavi gezegen 6 Güneş lekelerini özler olduk, haftalardır/aylardır Güneş Akşam Gece Sabah Neptün'dür. sakinliğini sürdürüyor, hiçbir leke ve manyetik kıpırdanma Mars Mars Venüs Gezegenlerin görüleJüpiter 14 Satürn Mars yok öyle ki koca dev adete uykuda!... İstanbul'dan yapılan günceği zamanlar bu sayfada Uranüs Satürn lük Güneş leke gözlemleri için iki adres: çizelgede verildi. Neptün www.istanbul.edu.tr/fen/astronomy/gunesgozlemaylik.php ve www.koeri.boun.edu.tr/astronomy/astronomy.html. GÖKTAŞI YAĞMURU Günün astronomi resmi http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ İkizler takımyıldızından 717 Aralık arasında yağan Gemisitesinde günlük olarak izlenebilir ki güne merhaba demenin nidler isimli göktaşı yağmuru 14 Aralık'ta en yüksek sayıya en güzel adresi... Aynılarının Türkçemize kazandırılmışına da ulaşır: saatte yaklaşık 120 göktaşı görülebilir. Bu göktaşı yağwww.bulutsu.org/ggg/ adresinden ulaşılabilir. murunu izlemek isteyen okuyucular, özellikle 14 Aralık Cuma Gökbilimden Türkçemize bir katkı: “Bir elime Güneş'i diakşamı saat 20'den itibaren tüm gece boyunca ve sabah saatğer elime Ay'ı verseler...” türündeki doğal gerçekliği olan özlü lerine kadar kuzeydoğudan batıya doğru geniş bir alanda ufuksöylemlerin gerçekleneceği tarih: 26 Aralık sabah saat 08:30 tan yaklaşık 16 derece yükseklikteki İkizler takımyıldızı bölgesine bakabilirler. Bu yazıda kaynakça olarak kısmen “The Astronomical Almanac Bu takımyıldız, Aralık ayının gök atlasından da görülebilir. Bilim Etiği Sempozyumu Türkiye Bilimler Akademisi, 1415 Aralık 2007 tarihleri arasında İTÜ Maçka Sosyal Tesisleri Bilim Etiği konulu bir sempozyum düzenledi. TÜBA Bilim Etiği Kurulu açıklamasında özetle şu görüşlere yer verildi: E tik, insanların ahlaklı yaşamın temelleri üzerine akıl yordukları ve bu temellerden yola çıkarak, “doğru” ve yanlış”ı ayırdetmeye, doğru davranış biçimlerini bulmaya ve uygulamaya yarayabilecek kuramsal ve toplumsal araçları geliştirmeye uğraştıkları bir düşün alanıdır. Bilim etiği, bir yandan bilimsel araştırma ve geliştirmenin, yani bilim üretiminin ne olduğu ve nasıl yapıldığının tanımı içinde yer alan, kurucu unsurlarından biridir. Yeni bilimsel ve teknolojik olanaklar ışığında, insanca bir yaşam için “doğru” ve “yanlış” olanı araştırma, sadece ileri teknolojiye sahip ülkelerde değil, heryerde sürmesi gereken bir çabadır. Geniş anlamıyla bilim etiği ile bilim insanlarının meslek etiği yani meslek gruplarının zorunlu olarak uyması gereken kuralların ve sahip oldukları sorumluluk ve yükümlülüklerinin belirlenmesi, iç içe geçen bir uğraştır. Türkiye Bilimler Akademisi yukarıdaki konularda bilimsel çalışmalarda bulunmak üzere 2006'da Bilim Etiği Kurulu'nu oluşturdu. Bilim etiği konusunun daha geniş bir platformda ele alınması, uluslararası bilim insanları ile karşılıklı tartışılması ve kamuyu aydınlatmak amacıyla düzenlediğimiz ilk “Bilim Etiği Sempozyumu”na çağırıyoruz. Toplantıda Bilim ve Etik, Dünya'da Pratiği Etkileyen Farklı Etik Çerçeveler, Evrensellik Etik ve Politik Sorunlar, Küresel Isınma ve Çevre Etiği, Biyoetik, Hasta ve Verici Hakları, İlaç Araştırmaları ve Ulusal Düzenlemeler, Gen Sağaltımı ve Kök Hücre Araştırmalarında Etik, Araştırma Etiği ve Hukuksal Sorunlar, Akademilerin Etik Konularda Sorumlulukları, Avrupa Birliği Ülkelerinin Biyoetik Kuralları ve Önerileri, Avrupa Birliği Ülkelerinin Biyoetik Kuralları ve Önerileri ana başlıklarıyla tartışılacak ve bu konularda Türkiye Bilimler Akademisi üyeleri, yerli ve yabancı bilim insanları sunumlar yapacaklar. BİLGİ VE ÖN KAYIT, Ayşe Keskalan, Telefon: 0.312.442 29 03/ 156, eposta: [email protected] ; www.tuba.gov.tr Sempozyuma katılım ücretsizdir. TÜBA Bilim Etiği Kurulu: Ayşe Erzan, Gürol Irzık, Yücel Kanpolat, Emin Kansu, Şevket Ruacan, Aslı Tolun, Dinçer Ülkü. SEMPOZYUM