Katalog

gencbilimci@hotmail.com HAZIRLAYAN: EMEL ERATLI Neden, niçin, nasıl? KAPLUMBAĞA DİŞİ Mİ ERKEK Mİ? Evde beslediğiniz ya da kırda gördüğünüz bir kaplumbağa (Kırlarda rastlayacağınız kaplumbağaları tekrar aldığınız yere bırakırsanız yolunu kaybetmez!) kısa bir süreliğine inceleyebilirsiniz. Kaplumbağayı tutarak ters çevirin. Alt kabuğundaki kenar parçalarına dikkatlice bakın. Kaplumbağamız, alt yan kabukları eğer içe dönükse erkek, dışa dönükse dişidir. Aşağıdaki iki resimde erkek ve dişi kaplumbağaların kabuklarının alt kısmının nasıl olduğunu görebilirsiniz. Dilerseniz bu sayfanın fotokopisini çekerek yanınızda da taşıyabilirsiniz. Küresel ısınma Dünyamızda birbirinden farklı bir çok iklim bulunur. Canlılar ise yaşadıkları bölgenin iklimine ayak uydurarak türünün sürekliliğini sağlar. Dünyanın iklim dengesinin bozulması sadece insan yaşamını değil, türlerin sürekliliğini de tehdit etmektedir. ilim insanları özellikle atmosferde biriken bazı zararlı gazların artması sonucunda dünya ikliminin değiştiğini düşünüyor. Bu değişim dünya ısısını giderek yükseltmekte. Sera gazları adı verilen ve dünyanın daha çok ısı tutmasına neden olan bu duruma engel olabilmek amacıyla çalışmalar sürüyor. Çalışmalar sürüyor ama sera gazlarının artmasını sağlayan bir çok maddenin kullanımı da sürüyor. Önümüzdeki elli yıl içinde dünya ısısında 14 dereceye kadar bir yükselme olacağı tahmin ediliyor. Bilim insanları ısının önce kutup bölgelerinde artacağını tahmin ediyorlar. B Dişi Kaplumbağa Erkek Kaplumbağa SERA ETKİSİ Atmosferimizdeki karbondioksit ve bazı gazlar, güneşten gelen yüksek ısıyı tutarak dünyanın kavrulmasına engel olurlar. Tutulan ısının bir kısmı dünyaya verilir, bir kısmı ise geri yansıtılarak dünyadan uzaklaştırılır. Bu tıpkı bir sebze serasında camların ısının fazlasını tutmasına benzediğinden “Sera Etkisi” adı verilmiştir. Her geçen gün biraz daha artan fosil yakıt tüketimi nedeniyle atmosferimizdeki karbondioksit miktarı da artmaktadır. Bu da daha fazla ısı tutulması yani, Dünya’ya yansıyan ısının artması demektir. CBT 1010/22 28 Temmuz 2006 DÜNYANIN ÇÖPÜ! Dünyamızdaki bu değişime neden olan ve sera gazları adı verilen grupta öncelikle karbondioksit ve su buharı bulunur. Günlük yaşamda sıklıkla kullanılan kloroflorokarbon gazı, spreyler ve buzdolapları aracılığıyla hava karışır. Özellikle tüketimin çok fazla olduğu ülkelerin çöplüklerinden çıkan metan gazı, arabaların egzoslarından ve tarlalarda kullanılan gübrelerden atmosfere yayılan diazotmonoksit gazı da sera etkisi yaratan gazlardandır. Dünyamız KÜRESEL ISINMA NELERE SEBEP OLACAK? Dünya ısısının yükselmesiyle yer küremizde yaşayan bütün canlılar bundan etkilenecektir. Öncelikle ısı artışı nedeniyle buharlaşmada artacak ve yağmur miktarında ciddi bir azalma olacaktır. Ormanlık bölgelerde az yağış daha az yağışı harekete geçireceğinden bölgeler hızla çölleşecektir. Çölleşen bölgelerde yaşayan canlılar beslenme zinciri bozulacağından ya yok olacak, ya da başka yerlere göç edecektir. İnsanların beslenmesi için yetiştirilen bir çok ürün de doğal olarak azalacaktır. Çok önemli ikinci değişikliğin de deniz seviyesinde olacağı düşünülüyor. Kimi zaman haber bültenlerinde “eriyen buzullar”la ilgili bir habere rastlamışsınızdır. Güney Kutbu’nda eriyen (Bunlar deniz seviyesinden yüksekteki buzullardır. Çünkü, suyun içinde bulunan buzulların erimesiyle deniz seviyesi yükselmez) bazı buzullar ve deniz suyunun ısınarak genleşmesiyle dünyada deniz suyu seviyesi yükselecektir. Deniz seviyesinin yükselmesi, kıyı bölgelerindeki bir çok yerleşimin sular altında kalması demektir. Bütün bu değişiklikler beraberinde getireceği şiddetli fırtınalar, hızlı iklim değişiklikleriyle yer kürede yaşayan tüm canlıları tehdit eder. DüşünEğlen 1. Uykunun başlangıcındaki bir kaç saat sürelik evre a. REM b. NREM c. EEG 2. Atlas Okyanusu’nu aşan ilk gemi hangisidir? a. Sirius b. Titanic c. Savannah 3. İskoç matematikçi Charles Babbage kimdir? a. Bilgisayarın babası b. Ünlü bir fizikçi c. Sekiz silindirli motorun mucidi 4. Mars gezegenine ilk hangi yılda bir araç indirildi? a. 1991 b. 1997 c. 1989 GEÇEN SAYININ ÇÖZÜMÜ: 1c, 2a, 3a, 4c