Katalog

GÜNDEM Bilgiye Açık Erişim Cumhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Sayı: 1003 9 Haziran 2006 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk GENEL YAYIN YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU MÜDÜR Güray Öz (Sorumlu) GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No:2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212.343 72 74 Faks: 0212. 343 72 64 CUMHURİYET REKLAM Yerel Süreli Yayın Tel: (0212) 251 98 7474/ 343 72 74 BASKI İhlas Gazetecilik A.Ş. 29 Ekim Caddesi No: 23 Yenibosna İstanbul www.cumhuriyet.com.tr duyuru PEDRO A. VALDESSOSA KONFERANSLARI Prof. Dr. Pedro A. ValdesSosa, 1990 yılında Küba Nörobilim Merkezinin kurucularından ve halen başkan yardımcısıdır. Nörofizik bölümünün başkanı olan Prof. ValdesSosa aynı zamanda Küba Bilimler Akademisi ve Latin Amerika Bilimler Akademisi üyesidir. Uluslararası Teorik Fizik Merkezi ve Uluslararası Beyin Elektriksel ve Manyetik Topografisi Derneği üyesi olan Prof. Dr. Pedro ValdesSosa’nın beyin elektriksel etkinliği ve işlevsel nörogörüntüleme konusunda güçlü matematiksel modellere ve istatistiksel yöntemlere dayalı çok sayıda yayını mevcuttur. Prof. Dr. Pedro A. ValdesSosa TÜBİTAK Birleşik Doktora Programı kapsamında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı ve Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü’ne yapacağı ziyaretinde aşağıdaki konuşmaları yapacaktır: Küba Bilimsel Araştırma Modeli, 19 Haziran Pazartesi, Saat:11:00, Boğaziçi Üniversitesi, Güney Kampüs, Rektörlük Konferans Salonu Küba Sağlık Politikası, 20 Haziran Salı, Saat: 11:00, İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 33 Reform Amfisi EEG ve fMRI ile Beyin Bağlantılarının Analizi, 20 Haziran Salı, Saat: 14:00, İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 33 Reform Amfisi Prof. Dr. Pedro ValdesSosa ayrıca 17 Haziran Cumartesi akşamı saat 19:00’da TürkKüba Dostluk Derneği’nde bir söyleşi yapacaktır. CBT 1003/3 9 Haziran 2006 Bilgi Toplumu’nun, şüphesiz en değerli girdisi "bilgi"dir. Çünkü "bilgi", ya ekonomik bir ürüne, dolayısıyla parasal bir değere dönüştürülebilecek bir içselleştirilmiş potansiyel taşır, ya da zaten bu değeri çok açıktır ve hemen teknolojiye veya bir pazarlanabilir faydaya dönüştürülür. Bu konumuyla bilginin piyasa ile ilişkisi ön planda yer alır. Ve bilgi, piyasa değeri konusunda varolan farkındalık kadar gizlidir, panetlidir, veya bir bedeli vardır.. Çok şükür, henüz toplumsalkamusal yarar açısından, bütün bilgiler bu çerçevede değildir. Ayrıca, 24 bin hakemli dergide yılda üretilip yayımlanan 2,5 milyon bilimsel araştırma makalesi de gizli değil açık bilgidir.. Bu araştırmalar genellikle kamusal kaynaklardan finanse edilir.. Bu açık bilgilerden yararlanmasını bilenler, bunlardan da yeni ürünler oluşturmayı becerirler. Fakat bu bilgiler ne kadar açık olsa da, yayınlandıkları dergiler hem paralı hem de bu dergilerin hepsine ulaşmak mümkün değil. Şüphesiz, herkes ilgi alanındaki bilimsel dergileri izler, ancak bütün bilim dallarını bağrında toplayan üniversiteleri düşündüğünüzde, binlerce bilimsel dergiyi izlemenin faturası çok büyük. Bu açıdan üniversiteler maddi kaynakları ölçüsünde bilgiye, sınırlı olarak erişebiliyor. Dolayısıyla bir araştırmacı, kendi alanıyla ilgili bütün belgelere ulaşamıyor. Şüphesiz bu dünyanın bir sorunu. Bu bakımdan 10 yıl kadar önce, ABD ve İngiltere’de bilimsel yayınlara açık erişim hareketi başladı. Ülkemizde de, ANKOS (Anadolu Üniversiteleri Kütüphaneler Konsorsiyumu) içinde Prof. Dr. Bülent Karasözen, (Küt. ve Dok. Daire Başkanı – ODTÜ), İlkay Holt, (Kütüphaneci Koç Üniversitesi) ve Cem Coşkun (Kütüphaneci Türkiye Atom Enerjisi Kurumu) tarafından bir girişim başlatıldı (www.ankos.gen.tr/acikerisim). Öğreniyoruz ki, "Hindistan Bilimler Akademisi tüm yayınlarını ücretsiz olarak kullanıma sundu. Benzer gelişme Latin Amerika ülkelerinde de görülmekte. Bilimsel yayınların açık erişime sunulması genellikle kendikendine arşivleme olarak adlandırılan yazarların makalelerinin hakemden geçmeden önceki halini (preprint) veya bir dergide yayınlandıktan sonra, yayının kendilerindeki kabul edilmiş son kopyasını (postprint) olarak WEB sayfalarına veya kurumsal arşivlere koymalarıyla gerçekleşmekte. Sayıları şu anda 400 kadar olan kurumsal arşivler giderek tüm ülkelerde yaygınlaşmakta. Açık erişimin diğer bir yolu ise hakemli, ücretsiz, açık erişimli dergiler; bunların şu andaki sayısı ise 1600 civarında". "Yılda üretilen 2,5 millyon makalenin yaklaşık %15’i açık erişime sunulmuş durumda. Son araştırmalar açık erişimdeki yayınlara yapılan atıfların, açık erişimde olmayanlara oranla çok daha fazla olduğunu gösteriyor... Institute of Scientific Information şirketi, dergi makalelerine yapılan atıfların benzeri, kurumsal arşivlerdeki bilimsel dokümanları indeksliyen ‘Web of Citations’ adlı bir ürün çıkartıyor bu yıl". ANKOS Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler Çalışma Grubu tüm araştırma kurumlarına ve üniversitelere bir broşür gönderdi. Bu belgeyi yukarıdaki web adresinden indirmek mümkün. İnternet sitesinden öğreniyoruz ki, "Ankara Üniversitesi Açık Erişim Sistemi (http://acikarsiv.ankara.edu.tr/) 498 doküman içeriyor. Hacettepe Açık Erişim Platformu (http://www.acikerisim.hacettepe.edu.tr/. Sabancı Üniversitesi ELit (http://bilmer.sabanciuniv.edu/tr/diger/elit.html) ön baskı, konferansders notları, çalışma ve araştırma dokümanları içeriyor. Tez Arşivlerine ise ODTÜ Elektronik Tez Tarama Sayfasında http://hitit.lib.metu.edu.tr/oai/; 2.500 mastır ve doktora tezi var. Süleyman Demirel Universitesi Kutuphanesi Tezleri: http://bliss.sdu.edu.tr/blissweb.php?banka=SDUTEZ&Service=INFO sayfasında. YÖK Tez Merkezi (www.yok.gov.tr/tez/teztarama.htm) 1987 yılı Haziran ayından itibaren Türkiye'deki üniversiteler ile eğitim hastanelerinde hazırlanmış olan yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlilik tezlerini bünyesinde toplamaktadır." Ayrıca ANKOS’dan indireceğiniz belgede, dünyada açık erişim siteleriyle ilgili linklere ve dokümanlara da ulaşıyorsunuz. *** Konu, bilgiden, bilimsel yayınlardan ve kütüphanecilikten açılmışken: Okullarımızda öğrencilere bilginin, bilgi üretiminin önemini, gücünü, ekonomik değerini, insanlığa yararını, doğru ve yanlış bilginin ne olduğunu, bilgiye nasıl ulaşılacağını öğretiyor muyuz, bilinçli bir ders programı çerçevesinde? Her sınıfı, yılda bir kez kütüphaneye götürüp ne nasıl araştırılırın uygulamalı dersini veriyor muyuz? Çocukların kulağına "Bilgi Toplumu"a girmeyen ülkelerin alt sınıf ülkeler ve insanları olarak kalacağını birilerinin fısıldaması gerekmez mi? Şüphesiz, bu son öneriyi özellikle büyüklerin kulağına küpe olarak takmak gerekir öncelikle! Gelecek cumaya kadar, hoşçakalın..