Katalog

İNTERNET YAZILIMLARI Açık Kaynak yazılım: Önemi ve yansımaları İnternet ortamının bir ürünü olan Linux, yeni bir yazılım geliştirme felsefesi, yeni iş yapma biçimleri, başka disiplinlerde yansımaları olan, tüm dünyayı saran, sosyopolitik bir oluşumdur. Linux ve açık kaynak, ülkelerin bilişim, kalkınma ve bilgi toplumu stratejilerinin önemli bir yapıtaşı haline geliyor. Mustafa Akgül, akgul@bilkent.edu.tr inux, binlerce kişinin üzerinde çalıştığı, en mütevazıdan en gelişmiş her donanımda çalışmak üzere tasarlanmış, masa üstünden, sunuculara, süper bilgisayardan, cep telefonuna, ağ yönlendiricilerinden, tüm gömülü sistemlerde kullanılmak üzere sürekli geliştirilen bir işletim sistemidir. Linux, açık kaynak kodlu bu yazılım ailesinin öncüsü ve sembolüdür. Sourceforge'de 1 milyon geliştirici 100 bin proje üzerinde çalışmaktadır. UNESCO/GNU envanteri 4700 yazılım listelemektedir. Dünyada, Distrowatch.com'a göre, 500 linux dağıtımı söz konusu; 378'i aktif, 71 durmus, ve bekleme listesinde 148 dağıtım var. Türkiye'de lise, linux.org.tr'deki envantere göre 9 linux dağıtımı, 68 özgür yazılım var. Linux'un belirleyici özelliği ücretsiz oluşu değil, kullanıcıya sunduğu özgürlüklerdir. Bunun temelinde ise açık kaynak kod ve açık kaynak kod üzerinde koyduğu haklar ve sınırlamalardır. Açık Kaynak ve özgür yazılımların ülkeler için tasarruf, güvenlik, insan gücü yetiştirme, bilişim sektörü gelişimi, istihdam ve ülkenin rekabet gücü açısından önemlidir. İşletim sistemi ve ofis yazılımlarından ülkenin kolayca milyon dolarlar tasarruf edeceği ortada. AB 6. çerçevede kamuda açık kaynak yazılımların kullanılması için milyon Avroluk projelere destek olmaktadır. Bunu kamu politikası yapan ülkeler, Münih gibi yerel yönetimler de vardır. Açık kaynak yazılımlar ayrıca mütevazı donanım üzerinde düzgün çalışırlar. Donanımdan da tasarruf söz konusu. Açık kaynak yazılımlar, kapalı kaynak yazılımlarla büyük ölçüde yarışabilmekte. Avrupa Birliği, eavrupa eylem planında güvenlik için açık kaynağı öneriyor. ABD'de NSA "secure linux" geliştirme çabalarına öncülük ediyor. Ordularda, genelde bu yönde bir eğilim var. Uludağ projesinin doğuşunda da böyle bir istek gözüküyor. Açık kaynak, doğrulanabilir bir güvenlik sağlar. Linux, bilgisayar dünyasında elini kirletmek isteyen, neyin nasıl çalıştığını anlamak ve onunla oynamak, geliştirmek tarihsel anlamıyla "hack etmek" isteyenler için eşsiz bir deney ortamı sunuyor. Tüm işletim sistemi, binlerce farklı yazılım, bir kütüphane ve etkileşim ortamı olarak interneti sunuyor. İyi bilişimci yetiş L tirmenin yolu Açık Kaynaktan geçmektedir. Ülkemiz üretmek zorundadır. Dünya ile yarışmak için sadece iyi ürünler değil teknoloji üretmek zorundayız. Bilişim teknoloji üretmek, deney yapmaktan korkmayan, her şeyi kurcalayan meraklı ve yaratıcı bireylerle mümkündür. Bu ise, cicili bicili yazılımlarla uygulama yapan kişilerce yapılamaz. Açık Kaynak dünyası çok geniş bir yelpazede lisans sunuyor. GPL'den BSD'ye, creative commons lisansına kadar çok farklı modeller söz konusu. Google, Linux ve Açık Kaynak üzerine kurulmuştur. Kapalı bir şekilde gelişmesi durmuş, açık kaynağa dönünce camianın katkısı ile gelişmiş yazılım örnekleri vardır. Ayrıca, açık kaynak ve açık olmayan kaynak meselesi ya hep ya hiç meselesi değildir. İkili lisansla yazılım geliştirmek, açık kaynaktan ticari ürün çıkarmak mümkündür. Yani bir paradigma altında düşünmek ve çalışmak gerekir. Açık Kaynak yazılımlar uyarlama ve kişiselleştirme olanağı sunmaktadır. Açık kaynak yazılımlar işletmelerde tasarruf sağlamanın ötesinde, geliştirilen yazılım temelli ürünlerde lisans ücretleri nedeniyle ciddi bir tasarruf sağlayacaktır. Bir müzik seti, cep telefonu gibi ürünlerde bu kendini gösterir. Bir uluslararası markanın dağıtıcısı mı olacaksın yoksa kendi markanı mı yaratacaksın, farkı açık kaynak yaratacaktır. okulu ve üniversite programlarında, Açık Kaynak kodu derslerin bir parçası olmalı; öğrenciler Açık Kaynak yazılımlarla ve araçlarla tanışmalıdır. Bu eğitimin tüm platformları ve farklı yaklaşımları tanıştırmalı, öğrencilerine ellerini kirletmelerini sağlamalıdır. Tüm kamu projelerinde "tek tuş" mantığını bırakıp, pilot projeler yapılmadan, büyük projeler gündeme gelmemelidir. Bu projeler sırasında açık kaynak alternatifleri muhakkak Tüm kamu göz önüne alınmalıdır. ihalelerinde açık Özellikle, okullar açısından farklı pilot prokaynak kodun jeler çok önemlidir. değerlendirmeye Açık Kaynak dünyası KOBİ'ler, okullar, yealınması konusunda rel yönetimler için albir genelge istiyoruz. ternatif dağıtımlar sağYerli yazılımın makul lamalıdır. AÇIK KAYNAK ESİN KAYNAĞI AÇIK KAYNAK VE TÜRKİYE Pardus'un geliştirilmesini destekliyoruz ve KOBİ’ler, okullar, kamu ve askeriyede kullanılmasının teşvik edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Edönüşüm Türkiye projesi çerçevesinde KDEP arasında birlikte çalışabilirlik çalışmalarını destekliyoruz, kamu kurumlarının açık kaynakla tanışması konusunda daha aktif olunması gerektiğini düşünüyoruz. Biz tam rekabet koşullarında yarışmak istiyoruz. Açık Kaynak Yazılımları ve Pardus'un emirle kullanılmasını istemiyoruz. Biz, eşit fırsat verilmesini istiyoruz. Önyargılardan uzak, bilgili ve tecrübeli kadroların, objektif ve bilimsel ölçütlere göre değerlendirmesini, bu değerlendirmenin saydam olmasını istiyoruz. Temel bilişim eğitiminin kavramlara yönelik olmasını, marka ve ürün temelli olmamasını istiyoruz. Öğrenciler, değişik ürünlerle çalışabilme yeteneğini kazanmalı, farklı ürünler ve platformla tanışmalıdır. Bir başAçık Kaynak ve özgür yazılımların ülkeler için ka deyişle, Linux ve özgür yazılımla tanışmalıdır. Bu, ilköğretim, lise, tasarruf, güvenlik, insan gücü yetiştirme, bilimeslek lisesi, meslek yüksekokulu şim sektörü gelişimi, istihdam ve ülkenin reve üniversitede hayata geçmelidir. kabet gücü açısından önemlidir. Bilgisayar uzmanı ve teknikeri yetiştirmeye yönelik lise, meslek CBT 1003/17 9 Haziran 2006 Açık Kaynak fikri ve Açık Kaynak üretim biçimi; yani dağıtık, çoksesli ve demokratik yapı, birlikte üretme, paylaşma ve ortaya çıkan ürünün insanlığın ortak mirası olması fikri başka alanlarda yansımalar üretmeye başladı. Genetik patentlerinin açık olmasını savunan Açık Biyoloji; fikir, sanat, müzik eserleri için geliştirilen Creative Commons, Bilimsel eserlerin kısıtsız erişimini savunan Açık Erişim hareketi, Howard Dean'in kampanyasından çıkan deanspace kavramı, "Açık Kaynak Su" bu yansımaların örnekleri arasında. Açık Kaynak sadece bilişimcilerin değil, sosyologların, iktisatcıların, siyaset bilimcilerin da ciddiye almaları gereken bir konu. Bir taraftan yaratıcılığı teşvik etmeli, fikri hakları korumalıyız, öte yandan geniş kitlelerin bilgi ve enformasyona erişimini mümkün kılmalıyız. Tekellerle geniş kitlelerin yaşama hakları karşı karşıya geldiğinde geniş kitleleri feda etmemeliyiz. İnsanlar hastalıktan ölürken, ilaç firmalarının çok kâr etme haklarını düşünemeyiz. Benzeri sorunlar, temel yazılımlarda, eğlence ürünlerinde gündemdedir. Değişen paradigmaların ışığında fikri haklar konusunda yeni bir dengeyi insanlık olarak bulmalıyız. Bu kapsamda yazılım patentlerinin yazılım sektörünün gelişmesi için sakıncalı buluyor ve karşı çıkıyoruz. Biz, halkımıza sınırsızca kullanabilecekleri, para vermeden edinebilecekleri yazılımları kullanmalarını öneriyoruz. ölçüler içinde teşvikinde fayda görmekteyiz.