Katalog

ÜNİVERSİTELERİMİZ VE ARGE Bilgiyi teknolojiye dönüştürmek... Gazi Üniversitesi tarafından yapılan Bilim ve Teknoloji Stratejileri Çalıştayı'nda Türkiye'de 21. Yüzyılda Öncelikli ARGE Alanları ve Stratejik Teknolojiler tartışıldı. Tüles Hasdemir 1. yüzyıl teknolojilerinin bilgi ve yoğun teknolojiler olacağı, bilginin katma değerinin en önemli faktör olarak ürün tasarımında ve üretilmesinde ön sırada yer alacağı biliniyor. Bu çerçevede bilginin üretilmesi, bilginin ürüne dönüştürülmesi ve bilgiye ulaşım büyük önem taşıyor. Bilginin insan ve toplum yararına dönüşmesi ve bu kapsamda bilgi üreten bilim insanları ile üretim yapan sanayicilerin işbirliğini gerekli kılıyor. Gazi Üniv. Rektörü Prof. Dr. Kadri Yamaç, Çalıştay'ın neden yapıldığı sorusuna “Bilginin yarı ömrünün beş yılın altına indiği günümüzde, disiplinlerarası alanlar büyük gelişme gösteriyor. Birçok bilgiye dayanan yeni ürünün tasarım ve üretimi çok farklı alanlarda uzmanlaşmış bilim adamlarının birlikte çalışmalarını gerektiriyor. Konu bu çerçevede değerlendirildiğinde disiplinlerarası çalışmaGelişmiş ülkelerden ların ve üniversite sanayi işbirliğinin teşviki bir şeyler alıp Türve desteklenmesi kiye'ye uygulayarak önem taşıyor” diyor. 2 tüketilmesi günümüzün önemli bir sorunu olarak önümüze çıkmaktadır. Enerjinin verimli bir şekilde kullanımının yanı sıra yeni enerji kaynaklarına yönelik ve yenilenebilir enerji üretimi yönünde araştırmaların yoğunlaşması kaçınılmazdır. Enerji alanında yürütülecek çalışmalar arasında nükleer enerjinin ve hidrojen enerjisinin de önemli bir yerinin olacağı görülmektedir. Barışçıl amaçlarla nükleer enerji kullanımı ve nükleer teknolojinin daha da güvenli hale getirilmesi yönündeki çalışmalara ağırlık verilmesi beklemekteyiz. BİYOTEKNOLOJİ bir yere gelemeyeceğimiz belli. Bunun için kendimize uygun politikalar geliştirmeliyiz. Türkiye'nin öncelikleri belirlenmelidir. CBT 1003/14 9 Haziran 2006 Öncelikle ARGE alanları nelerdir? Bu disiplinlerarası alanlar içinde 21. yüzyıla damgasını vuracak ARGE alanları içinde nanoteknolojinin çok önemli bir yeri var. Nanoboyut düzeylerinde (metrenin milyarda biri) malzeme tasarımı ve kazanılan yepyeni işlevsel üstün özellikleriyle bu alanda önemli sıçramalar öngörülmekte. Geleceğin teknolojilerinin atom, molekül ve nanoküme boyutlarında malzemenin şekillerinin kontrol edilmesi, aygıtlara dönüştürülmesi, malzemenin ve yüzeylerin tasarlanması öngörülmekte. Malzeme, elektronik, eczacılık yanında bugün düşünemediğimiz pek çok yeni uygulama, mühendislik ve tıp alanındaki birçok gelişme nanoteknolojideki gelişmeler sonucunda mümkün olabilecektir. Bu konudaki gelişmişlik zayıf ve güçlü ülkeler arasındaki farkı belirletici faktörlerden birisi olacak. Araştırma kuruluşlarının üniversitelerin ve sanayinin altyapısı bu teknolojinin geliştirilmesine yönelik olarak güçlendirilmeli ve nanoteknoloji alanında yüksek lisans ve doktora eğitimi veren disiplinlerarası programlar açılmalıdır. 21. yüzyılın öncelik ARGE alanları ve stratejik teknolojiler arasında biyoteknolojinin, genetik mühendisliği ve biyomühendisliğin çok önemli bir yeri var. Biyoteknoloji, moleküler biyoloji, genetik mühendisliği, biyokimya ve biyomedikal mühendislik alanlarına dayanan çok disiplinli araştırmalar gerektiren bir alan olup endüstriyel biyoteknoloji, medikal biyoteknoloji, bitki biyoteknolojisi ve hayvancılık biyoteknolojisi alanlarında uygulama alanları bulmaktadır. Hücre içi olayların anlaşılabilmesi ve modellenebilmesi biyoteknoloji ve tıp alanında çok büyük gelişmelere neden olabilecek potansiyele sahiptir. GAZİ ÜNİVERSİTESİ rektörü Prof. Dr. Kadri Yamaç ARGE Stratejileri Çalıştayı ve üniversitesindeki yenilikler hakkında bilgiler verdi. TELEKOMÜNİKASYON İnternet ortamında herkesin bilgiye ulaşabilmesi bilginin büyük bir hızla artarak gelişmesinde en önemli faktördür. Bu teknolojilerin kullanımının ilkokuldan başlayarak tüm eğitim süreci içinde etkin bir şekilde yer alması gençlerin çağa uyumu ve bilginin gelişimini takip edebilmeleri açısından önem taşımaktadır. Ulaşılan bilgilerin anlaşılabilmesi ve kullanılabilmesi için eğitim sistemimizde yabancı dil eğitimine verilmesi gerekir. Bilgiye ulaşım alanındaki gelişmelerin önemi telekomünikasyon sektörünü öncelikle ARGE alanları arasına sokmaktadır. Optik haberleşme ağları, ağ güvenliği, veri saklama depolama yeni nesil mobil sistemlerin geliştirilmesi vb. konularda yoğun araştırmaların yapılması beklenmektedir. Gelişmiş ülkelerden bir şeyler alıp Türkiye'ye uygulayarak bir yere gelemeyeceğimiz belli. Bunun için kendimize uygun politikalar geliştirmeliyiz. Türkiye'nin öncelikleri belirlenmelidir. Ülkemizde yapılması gerekenleri şu şekilde özetleyebiliriz, nitelikli insan gücü, eğitim, araştırma geliştirmeye ayrılan kaynağı artırmak, veri bankası oluşturmak, güdümlü projelerin yapılması, araştırma merkezlerinin kurulması, TÜBİTAK gibi proje destekleyen kuruluşlarda görev alan bilim adamlarının görev süreleri en fazla 2 yıl ile sınırlandırılması, risk sermaye ve yasal altyapı düzenlemeleri, patentleme işlemlerinin düzenlenmesi, siyasi otoritenin desteği, Türk Cumhuriyetleri ile işbirliği gibi. ENERJİ Enerji konusunda problemli olan bir ülkeyiz. Bu konuda Çalıştay'da ele alınan bir çalışma var mı? Mevcut enerji kaynaklarının hızlı bir şekilde Türkiye açısından başka önemli gördüğünüz alan hangisi? Ülkemizde çok zengin bir floraya sahip. Ülkemiz bitkileri, hayvanları, mikroorganizmaları ve deniz canlılarının oluşturduğu biyolojik kaynakların çeşitliliği açısından ve kültür bitkilerinin gen merkezi olarak dünya üzerinde önemli bir konuma sahip. Gelişmekte olan teknolojinin gıda, ilaç, kozmetik ve diğer endüstri dallarında önemli kaynak teşkil eden doğal ürünlerin yerini alamayacağı, ancak bu kaynaklardan insanlık yararına sürdürülebilir bir biçimde kullanılma imkânlarına yardımcı olacağı bir gerçektir. Bu kapsamda biyolojik kaynakların tespiti, ekosistemlerin in situ korunması ve yaşayabilir türlerin doğal ortamlarda idame ettirilmesi, islahının hücre ve doku kültürleri gibi biyoteknolojik yöntemlerle, transgenik bitki teknolojisi, gen kaynaklarımızın kullanılması ve saklanması ile ilgili yatırımlar yapılması, yatırımların çevresel, ekonomik ve sosyal yarar sağlanması, ulusal strateji ve planların politikaların birleştirilmesi, artan dünya nüfusunun ihtiyaçlarının karşılanmasında hem doğal kaynakların korunmasını hem de doğal kaynakların sürdürülebilir bir biçimde yararlanılmasına imkân verecek önemli hususlardır. SONUÇ OLARAK Bu Çalıştay'da, bilişim teknolojileri (sağlık, ulaşım vb.) Telekomünikasyon, Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği, Malzeme, Nanoteknoloji, Nükleer Enerji, Yeni ve Yenilenebilir Enerji Teknolojileri ve Uzay Teknolojileri konularının ülkemiz bilim ve teknoloji stratejilerinin belirlenmesinde kaynak teşkil edeceği yönünde fikir birliğine varıldı.