Katalog

Doğa Asya akbabalarının soyu tehlikede Hindistan’daki akbabalar yedikleri sığır leşlerinden geçen bir ilaç nedeniyle ölüyorlar. Doğal yaşamı koruma örgütlerinin ilacın kullanılmaması yönünde Hindistan hükümetini uyarmasına karşın, veterinerlerin ilacı kullanmaya devam etmesi akbaba soyunu tehlikeye atıyor. 990 yılından bu yana Güney Asya’da toplu akbaba ölümlerinin önü bugüne dek alınamıyor. İlk başta bu kıyıma bir virüsün neden olduğu sanılıyordu. Fakat 2004 yılında bilim adamları bu ölümlere yol açan etmenin hayvanlara verilen "diclofenac" adlı bir ağrı kesici olduğu anlaşıldı. Bu ilacın çok küçük bir miktarı bile akbabaların böbreklerinin iflas etmesine yol açıyor. Akbabaların bu ilaca ölmüş sığırların leşlerini yedikleri zaman maruz kalıyorlar. 2004 Mart ayında Hindistan hükümeti diclofenac adlı ilacın altı ay içinde kullanımına son verilmesi için yasa çıkarttı. Ancak ilaç çok ucuz ve yaygın bir şekilde kullanıldığı için kimse bu karara uymadı. Ancak geçen haftalarda İngiltere, Namibya ve Güney Af 1 rika’daki bilim adamları sığırlar için diclofenac’ın yerine geçecek başka bir ilaç geliştirdiklerini ve bu ilacın zararlı olmadığını bildirdiler (Public Library of Science Biology, vol 4, e 66). Bu yeni ilacı geliştiren bilim adamları veterinerlerin görüşlerine başvurdular. Cambridge Üniversitesi’nden Rhys Green, "meloxicam" adı verilen ağrı kesicinin Hindistan ve Afrika’daki akbabalar tarafından güvenle emildiğini bildirdi. Dahası ilaç Hindistan’da da üretilebiliyor. İçinde bulunduğumuz günlerde, Hint hükümet yetkilileriyle görüşen Bombay Doğa Tarihi Birliği’nden Asad Rahmani diclofenac’ın yerini en kısa zamanda meloxicam’in alacağını bildiriyor. Maymunlar hızlı yaşıyor, erken yavruluyor İnsanlar, maymun türlerinin en zekisi olabilir, fakat moleküler saatleri hepsinden yavaş çalışır. Moleküler saat, kodlama yapmayan DNA’lardaki mutasyon birikiminin hızıdır. İnsanların moleküler saati şempanzelerden yüzde 3, gorillerden yüzde 11 oranında yavaştır. Dahası, evrimsel açıdan atalarımız eskiden, şempanzelerin bugün yaptıkları gibi, daha genç yaşta çocuk sahibi oluyordu. eorgia, Atlanta’daki Georgia Institute of Technology’den Soojin Yi, son yıllarda sonuçlandırdığı büyük maymunların karşılaştırılmasının yapıldığı bir çalışmasında, insanların moleküler saatlerinin hepsinden yavaş çalıştığını açıklıyor. Yi’ye göre insanlarda jenerasyon süresi tarihte ilk kez 20 yıla uzadı. Oysa şempanzelerde jenerasyon süresi 15 yıldır. En düşük jenerasyon zamanı gorillerdedir. (Proceedings of the National Academy of Sciences, DOI: 10.1073/pnas.0510716103). Yi, "İnsanlar ve şempanzelerdeki moleküler hız arasındaki küçük fark, uzun jenerasyon zamanı gibi insanlara özgü olan özelliklerin evrimsel geçmişinin yakın tarihimizde yattığını gösteriyor" diyor. İskeletlerin incelenmesi sonucu ortaya çıkan kanıtlar jenerasyon zamanı artışının bir milyon yıl önce Homo erectus döneminde başladığını gösteriyor. Hasta sıçanlarda intihar eğilimleri oksoplazmozis paraziti taşıyan sıçanlar, öldürüleceklerini bile bile kedilere yaklaşma eğilimi gösteriyor. Bilim adamları sıçanlarda bu intihar girişiminin, taşıdıkları parazitin hayatta kalma çabasının bir sonucu olduğunu düşünüyor. Toksoplazmozis’e yol açan Toxoplazma gondii adı verilen parazit, kedideki üreme döngüsünü tamamlamak için sıçanların davranışlarını kendi çıkarları doğrultusunda yönlendiriyor. Imperial College London’dan Joanne Webster’in ekibi, paraziti taşıyan sıçanların, kedi idrarı bulaştırılmış odun talaşının bulunduğu bölgelerde, idrarın bulaştırılmadığı bölgelere göre üç misli daha uzun zaman harcadığını tespit etti. Sıçanlara toksoplazma’ya karşı ilaç verildiği zaman, kedi idrarının bulunduğu bölgede geçirdikleri zamanın yüzde 30 oranında azaldığı görüldü. Fakat haloperidol gibi antipsikotik ilaçlarla tedavi edilen parazit taşıyan sıçanların, tedavi edilmemiş sıçanlara göre idrar kokusu taşıyan bölgeye yüzde 28 oranında daha az gittikleri tespit edildi (Proceedingis of the Royal Society B, DOI:10.1098/rspb.2005.3413). Webster haloperidol’ün parazitin çoğalmasını engellediğini düşünüyor. Webster, bu sonuçların bilişsel hastalıkların nörobiyolojisi hakkında fikir edinmemizi kolaylaştırdığına dikkat çekiyor. Bu sonuçlar ayrıca Toksoplazma enfeksiyonunun bazı durumlarda psikoz oluşumunda tetikleyici bir oynadığını da gösteriyor olabilir. Şizofreni tedavisi için Toksoplazma ilaçları kullanarak gerçekleştirilen klinik deneyler –insanlardaJohns Hopkins Üniversitesi’nde başlatıldı. T G 989/24 4 Mart 2006