Katalog

Yerbilimleri tarihine en yakın depremler 1766 yılında gerçekleşmiştir. 15001912 arasında geçen dönemde tarihsel olarak 715 deprem kaydı bulunmaktadır . Bu tutulmaların sonrasında KAF üzerinde deprem olmamıştır. Sadece 12 Ağustos 1654, 25 Temmuz 1748 ve 9 Ekim 1846 yıllarında güneş tutulmaları ile aynı yılda deprem vardır fakat bu depremler tutulmadan aylar önce olmuştur. pic" kısmına "Marmara, earthquake, North Anatolian Fault" yazarak, listeye çıkan, konuyla ilgili yazarların 1999 depremleri sonrası çıkan yayınlarına bakılabilir. Bu şekilde konuyla ilgili bilgi üretenlerin kimler olduğu anlaşılabilir. Bilindiği gibi her tıp fakültesi öğrencisi temel tıp eğitimi alır. Ama uzmanlaştıktan sonra diğer uzmanlık alanlarında ameliyat yapmaya veya teşhis koymaya çalışmazlar. Pratisyen seviyesinde kalanlar ise durumu ciddi hastaları uzmanlara sevk etmede bir aşama olarak sistemin içinde yer alır. Her hasta da şikâyeti neyse onun uzmanına gider. Kolu kırılan göz doktoruna gitmediği gibi böbreği rahatsız olan cildiyeciye gitmez. Yerbilimcilerin de tek ümidi halkın sağlığı konusunda elde ettiği bilinci yer bilimlerinde de görmektir. Çünkü insanların sağlığı hakkında uzman olmadan teşhis koymak ve onu olmayacak yanılsamalara sokmak tıp etiğine ne kadar uygun ise yerbilimlerinde de anlayışın aynı olması gerekir. Bilimsel hürriyet, kolu kırılan hastayı göz doktorunun tedavi etmesinin savunulacağı ortamın yaratılması değildir ve olmamalıdır. (*) Dr. Yerbilimci; İTÜ Maden Fakültesi Genel Jeoloji Anabilim Dalı Maslak İstanbul KAYNAKLAR http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/SEcat/SEcatalog.html Ambraseys, N.N., Jackson, J., 1998. Faulting associated with historical and recent earthquakes in the Eastern Mediterranean region. Geophy. J. Int., 133, pp. 390406. Ergin, K., Güçlü, U., Aksay, G., 1971. Türkiye ve dolaylarının deprem kataloğu (19651970). İTÜ Maden Fakültesi, Arz Fiziği Enstitüsü Yayınları, No: 28. Ergin, K., Güçlü, U.,Uz, Z., 1967. Türkiye ve civarının deprem kataloğu (MS 11 yılından 1964 sonuna kadar). İTÜ Maden Fakültesi, Arz Fiziği Enstitüsü Yayınları, No: 24. Papazachos, B.C., Comninakis, P.E., Karakaisis, G.F., Karakostas, B.G., Papaioannou, Ch.A., Papazachos, C.B. and Scordilis, E.M., 1997. A catalogue of earthquakes in Greece and surrounding area for the period 550BC – 1999. http://geofiles.hit.bg/THEsettings.html. Soysal, H., Sipahioğlu, S., Kolçak, D. ve Altınok, Y., 1981. Türkiye ve çevresinin tarihsel deprem kataloğu (M.Ö. 2100 – M.S. 1900). TÜBİTAK, MatematikFizik ve Biyolojik Bilimler Araştırma Grubu Proje Raporu, Proje No: TBAG 341. http://www.mam.gov.tr/enstituler/ydbe/index.html Ambraseys NN, Jackson JA 2000. Seismicity of the Sea of Marmara (Turkey) since 1500 GJI, 141 (3): F1F6 Söz konusu ettiğimiz bu depremlerle tutulmalar arasındaki ilişkiyi yer tutması açısından irdelemedik. Okuyucu isterse http://www.eclipse.org.uk/eclbin/query.cgi adresinden 20yy KAF depremleri ile güneş tutulması yörüngelerini karşılaştırabilir. Yaltırak C., Erturaç, M.K. Tüysüz, O., SakiYaltırak, K., 2003. Marmara Denizinde Tarihsel Depremler: Yerleri, Büyüklükleri, Etki alanları ve Güncel Kırılma Olasılıkları. Kuvaterner Çalıştayı IV. İTÜ. Avrasya YerbilimleriEnstitüsü. 174180. http://www.mam.gov.tr/enstituler/ydbe/index.html Yaltırak C. Yalçın, T.,Yüce G., Bozkurtoğlu E., 2005. WaterLevel Changes in Shallow Wells Before and After the 1999 İzmit and Düzce Earthquakes and Comparison with LongTerm WaterLevel Observations (1999–2004), NW Turkey TJES, 14.3, 281309 http://journals.tubitak.gov.tr/earth/issues/yer05143/yer143305105.pdf yaltirak@itu.edu.tr SONUÇ 1500 yılından günümüze kadar olan toplam tutulma sayısı 1197’dir. Bunun Anadolu kara parçasını geçen tam tutulma sayısı 24 tür ve 11 Ağustos 1999 dışında hiçbirinin yakın bir zamanda tutulma ardından deprem olmamıştır. 17 Ağustos depreminden aylar öncesinden başlayan yer kabuğundaki değişimler farklı metotlarla gözlemlenmiştir . Güneş tutulmasından çok önce gerçekleşen bu değişimler deprem öncesi belirtiler olarak yorumlanmıştır. Bu durumda 17 Ağustos 1999 Depremi ile güneş tutulması arasında ilişki kurmak zor görünmektedir. Güneş tutulmalarında, 29 Şekil4 Yüzyılımızda fay sistemlerini kesen üzerinde kayda değer büyüklüklükte (Mw? 7) dep Mart 2006 yörüngesine benzer rem olmayan yıllardaki güneş tutulmaları yörüngeleri http://www.eclipse.org.uk/ecl yörüngelerde Marmara bölgesi ve bin/query.cgi Anadolu üzerinden geçmiştir. deprem tutulma ilişkisi hakkında fikir yü önem kazanmaktadır. Eğer tarihte benzer Özellikle 1966 ve 1976 tutulmaları yakın rütenlerin cevaplanması gereken bir soru yörüngeli tutulmalar yok ise, 1999 tutul zamanda gerçekleşen tutulmalardır ve dur. Yüzyılımızda ülkemizde 6886 dep masının depremi tetiklemediği düşünce KAF’ın Marmara uzantılarına 11 Ağustos rem olduğu düşünülürse ve bunların 328’i sinden de söz edemeyiz. 1999 tutulmasından ve gerçekleşecek Oysa 1500 yılından 1999 yılına ka olan 29 Mart 2006 tutulmasından daha yatutulma yıllarına isabet ediyor ve sadece içlerinden birinde depremden bir kaç gün dar gelen zamanda Türkiye sınırlarını kat kında gerçekleşmişlerdir. Bu durumda Güönce tutulma var ise bundan tutulmadep eden güneş tutulması sayısı 24 tür. Bun neş tutulmaları ile KAF depremleri arasınlardan 1502, 1610, 1654, 1695, 1748, da bir bağlantı kurmak zorlama bir varsarem ilişkisi çıkarılması mümkün değildir. Yüzyılımız için 10 büyük deprem tu 1758, 1793, 1816, 1847 güneş tutulmaları yımdır. Anadolu gibi büyük depremlerin tulma ile ilişkisizdir ve dört tutulma yılın 11 Ağustos 1999 tutulmasının izlediği olduğu bir bölgede, Marmara Denizi çevdan sadece birinde büyük deprem vardır. KAF’ını KDGB kat eden güneş tutulmala resinde, gelecekte gerçekleşeceği konuBu durumda yüzyılımızı yeterli bulmayıp rıdır (Şekil 1a ve 2). sunda herhangi bir şüphemiz olmayan 24 tutulma içinden sadece 31 Tem depremin oluşumu öncesi, yerküre dışı de1900 öncesine bakıp, geçmişin büyük depremlerini, tutulma yörüngeleri ile karşılaş muz 1590 tutulması yörüngesi batıdan ğişimlerin deprem ilişkisini gösterecek bir tırmak ve yurdumuzu kat eden tam tutul başlamış KAF üzerinde baştan başa gide olay, tarihsel kayıtlara göre yoktur. Binlermaları irdelemek yoluyla daha kapsamlı rek doğudan ülkemizi terk etmiştir. Bu ce deprem ile 24 tutulmanın arasında bir KAF ile tutulma yörüngesinin en uzun ça ilişki kurmak için mantıklı bir dağılım bubir sonuca ulaşmak mümkündür. kıştığı örnektir. KAF üzerinde gerçekleşen lunmamaktadır. 15001900 MARMARA DEPREM bu en uzun tutulma sonrasında tarihsel Ama bu son 1500 yılda 34 yıkıcı depLERİ VE GÜNEŞ TUTULMALARI kayıtlara geçen büyük bir deprem bulun rem yaşanmış bir denizin çevresinde her Marmara Bölgesinde yörünge harita mamaktadır. an yıkıcı deprem olabileceği gerçeğini de29 Mart 2006 tutulması ise 11 Ağus ğiştirmeyecektir. Bu konuda toplumun larını tarihsel depremlerle geriye doğru 1500 yılına kadar karşılaştırabiliriz. 29 tos 1999 tutulmasından farklı bir yörünge dikkate alması gereken düşünceler, ancak Mart 2006 tutulmasının Marmara’da dep izleyecektir. Türkiye’de Antalya üzerinde konuyu derinlemesine araştıran gerçek remi tetikleyip tetiklemeyeceği sorusunun başlayacak tam tutulma GiresunRize üze uzmanların çalışmalarıyla ortaya konanlar yanıtının bir parçasını, 15001912 arasın rinden ülkemizi terk edecektir (Şekil–2). olabilir. Bu araştırıcıların kimler olduğunu Gelecek tutulmaya benzeyen yörün anlamak için ise televizyonda verilen deda bölgedeki yıkıcı kayıtlı 11 depremin tarihleri (Tablo 1) ile tutulmaların yörünge geli tutulmalar ise 30 Mart 1661, 22 Ara meçlerini değil, uzmanların doktora konulık 1870, 19 Haziran 1936, 20 Mayıs 1966 larını ve bu konuların deprem ile ilişkisini, ve tarihlerine bakarak verebiliriz. Bu 11 depremin gerçekleştiği tarih tutulmaları 29 mart tutulmalarıdır ve Mar konularında yaptıkları yayınların ortaya lerin hemen öncesinde KAF’ı ve Saroz mara bölgesinin üzerinden geçerek Türki koydukları bulguları dikkate almak gereKörfezi’ndeki uzantısını biçen bir güneş ye üzerinde gerçekleşmiştir. Bu tutulma kir. Bunu da denetlemenin yolu herhangi tutulması bulunmamaktadır (Şekil2). Bu lardan sonra da Marmara bölgesinde ger bir üniversitenin kütüphanesinden veya durumda deprem yılları dışında son 500 çekleşen bir deprem yoktur. 13 Haziran odasından http://portal.isiknowledyıl içinde, 11 Ağustos 1999 veya gerçekle 1760 ve 29 Nisan 1976 tutulmaları ise 29 g e . c o m / p o r t a l . c g i ? D e s şecek olan 29 mart 2006 tutulması benze Mart tutulmasının neredeyse birebir aynı tApp=WOS&Func=Frame adresine bağlari tutulmaların daha önce olup olmadığı yörüngesini izlemiştir. Bilindiği gibi 1760 nıp "general search" tuşuna basarak "to992/14 25 Mart 2006