Katalog

TÜP BEBEK ARAŞTIRMALARI Tüp bebek araştırmaları nereye? Tüp bebek konusunda başarı nedir? Çoğul gebelikler veya 60 yaş üstü kadınların anne olması başarı mıdır? Tüp bebekte kalite kontrolü, standardizasyon nasıl sağlanmalı? Ülkemizde 80 ayrı tüp bebek merkezinde uygulanan tedaviler nelerdir.? Bu soruları yanıtlayan Ankaraİzmir ve İstanbul’daki uzmanlar bu soruların yanıtlarını açıkladılar. Tüles Hasdemir eçen haftalarda kamuoyunu ilgilendiren ve “bu kadar da olmaz ki” dediğimiz bir haber gündemi meşgul etti. Bu haber 64 yaşında olduğu söylenen bir kadının anne olması haberiydi. Fertilite tedavisinde çoğul gebeliklerin (geçen seneki yedizler olayı) ve yumurtalık nakli ile gerçekleştirilen ileri yaşlarda doğumların arttığı ve 80 ayrı merkezde değişik tedavi tekniklerinin gerçekleştirildiği günümüzde tüp bebek tedavilerindeki sorunları konuşmak üzere Prof. Dr. Tarık Aksu (Hacettepe Üniv. Kadın Hastalıkları ve Doğum Abd), Prof. Dr. Semra Kahraman (İstanbul Memorial Hastanesi Tüp Bebek ve Genetik Merkezi Başkanı) Prof. Dr. Erol Tavmergen (Ege Üniv. Tıp Fak. Tüp Bebek Merkezi Başkanı), Prof. Dr. Cihat Ünlü (Acıbadem Hastanesi Bakırköy Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Bölüm Sorumlusu) bir araya geldiler. Tüp bebek alanındaki gelişmelerde bilimsel seviyeyi yükseltmek, tüp bebeğin Bakanlık devlet kliniksel ve laboratuvar ortamındaki gelişiminin hastanelerindeki kalitesini artırmak, etik tedaviler sonucu standar“eve bebek götürme” yaklaşım, dizasyonu sağlamak ve oranını tam olarak hastaların tıbbi görüş ve veremiyor... yardım alabileceği ve bilgilenebileceği bir kurum oluşturmak için kurdukları vakfı anlattılar. Prof. Dr. Semra Kahraman ülkemizde kullanılan tedavileri ve son tekniklerden biri olan coculture tekniğini anlattı. G PROF. Dr. Cihat Ünlü, Prof. Dr. Semra Kahraman, Prof, Dr. Tarık Aksu ve Prof. Dr. Erol Tavmergen 1IN VITRO MATURASYON (IVM) Tüp bebek uygulamalarında ideal yaklaşım hastadan doğal yolla gelişen tek yumurtanın laboratuvAraştırmalarında coculture tekniğini ar koşullarında döllenip, uygulayan Prof. Dr. Semra Kahraman gelişen sağlıklı embryonun rahme transferini sağlayarak, hem hormon preparatlarının istenmeyen yan etkileri hem de çoğul gebelik olasılığını safdışı etmektir. Günümüzde ise başarı şansını arttırabilmek için fazla sayıda yumurta elde etmek gerekmekte. Bu amaçla uygulanan kontrollü over hiperstimülasyonu (KOH) ile hormon preparatları kullanarak, normalde her âdet döneminde 1 adet yumurta gelişirken fazla sayıda yumurta gelişmesi sağlanır. Olgunlaşmamış yumurtaların laboratuvar ortamında olgunlaştırılması işlemine in vitro matürasyon (IVM) adı verilmektedir. İnsan yumurtalarıCBT1024/8 3 Kasım 2006 nın olgunlaştırılması ise, ilk kez 1965 yılında Edwards tarafından gerçekleştirildi. IVM uygulaması sonrasında uygulanan tüp bebek işlemi ile elde edilen ilk gebelik ve doğan canlı çocuk ise 1994 yılında Trounson tarafından başarıldı. Bu çalışmaların en can alıcı kısmı, yumurtaların vücut içerisindeki olgunlaşmasını sağlayan faktörlerin laboratuvar koşullarında oluşturulmasıdır. Rutin tüp bebek uygulamalarında hastalardan alınan yumurta ve sperm hücreleri kültür sıvıları içerisinde birleştirilmekte ve embryolar yine bu sıvılar içerisinde büyütülmektedir. Günümüzde rutin tüp bebek uygulamalarında kullanılan sıvıların içerikleri giderek daha iyi hale getirilmiş, laboratuvar ortamında elde edilen kaliteli embryo sayıları artmış ve bu sayede gebelik oranları %50’lere getirilebilmiştir. Ülkemizde tüp bebek uygulamalarının sigorta kapsamında olmaması maddi sorunları da beraberinde getirmekte. Uygulamalar esnasında kullanılan ilaç fiyatlarının yüksek olması nedeni ile ilaç kullanılmadan yapılan ve yer yer "ilaçsız tüp bebek" olarak vurgulanan IVM uygulamaları, maddi yönden cazip gelmektedir. Tüp bebek uygulamalarında 1978 yılından bu yana gözlenen hızlı ilerleme ve başarı oranındaki hızlı artşa rağmen halen günümüzde %100 başarı ile sonuçlanamamaktadır. Bu nedenle her yeni uygulama hem hekimler hem de hastalar için yeni bir umut kaynağı olduğu gibi, doğru yer ve hastada kullanılmadığında gereksiz zaman, umut ve maddi kayba neden olmaktadır. IVM uygulamaları Türkiye’de ilk kez 1997 yılında uygulanmaya başlamış, özellikle son 3 sene içerisinde ilgi odağı olmuş ve değişik merkezlerde yapılan çalışmalar sonucunda tedaviye uygun olarak seçilmiş hasta gruplarında başarılı sonuçlar elde edilmiştir. IVM uygulaması sonrasında Türkiye’de ilk bebek 2000 yılında doğmuş olup vaka gerek basın gerekse uluslararası platformda sunulmuştur. 2 YAPAY RAHİM YÖNTEMİ (COCULTURE) Laboratuvar ortamlarında hücre kültürü sistemlerinin geliştirilmesi, insan yumurtalarının laboratuvar ortamında döllenmesi ve embriyoların transfer öncesinde saklanmasında kullanılabileceğinden dolayı ilgi çekmektedir. Kullanılan "besleyici hücrelerin" normal hızda sayıca artmasına (kendi sayılarını arttırmak üzere üremelerine) izin verilmez, çünkü bu durumda içinde bulundukları ortamın besinini tüketmeleri veya ortamı asitleştirmeleri söz konusu olabilir. Bu nedenle, uygun hücre sayısına ulaştıklarında radyasyon veya benzeri tekniklerle üremeleri engellenir. Ülkemizde ise coculture tekniği "yapay rahim" gibi aldatıcı bir isimle daha çok ticari amaçla kullanılmaktadır. Bilimsel olarak faydası ispatlanmamış bu teknik, daha önce başarısız denemeleri olan çiftlere mucize ve çok ileri bir teknik olarak sunulmakta. Pek çok önemli tüp bebek merkezi bu tekniği kullanmamalarına karşın yüksek başarı oranlarına sahiptirler. Bu nedenle genel olarak; zaten çok başarılı olan tüp bebek laboratuvarlarının başarısının bu uygulamadan etkilenmediği ama koşulları yeterli olmayan laboratuvarlar için bu uygulamanın kültür şartlarını geliştirebileceği düşünülmektedir 3 HLAG YÖNTEMİ NEDİR? HLAG hücre zarına bağlanan bir doku uyum antijeni olup özellikle vücudun bağışıklık hücrelerinin etkinliklerini baskılayıcı bir görevi vardır. Özellikle doku reddinden sorumlu olan doğal öldürücü hücrelerin üzerindeki algılayıcılara bağlanarak bu hücrelerin etkinliklerini azaltır. Bu etki özellikle bağışıklık sağlayan hücrelerin görev aldığı virüsler tarafından enfekte edilmiş hücreler ve tümör hücrelerinin yok edilmesinde önemli. Yakın zamanlarda yapılmış çalışmalar ise HLAG moleküllerinin organ ve doku nakillerinde