Katalog

ji,Evrim ı için canlı model mi? L evrimi demektir. İnsanın evrimi bipedal yürüme ile başlamıştır. Bu nedenle Homo Erectus, ilk insan olarak kabul edilebilir, çünki insanı tek yapan önemli özellikler Homo Erectus ile başlamıştır. Homo Erectus 1.6 milyon ile 250.000 arasında yaşadı. Ayağa kalkmıştı ve iki bacağının üzerinde yürüyordu, elleri serbest kalmıştı. Ancak bu tam bir ayağa kalkış değildi. Ayakta duruşu gene diğer primatları andırıyordu. Dizler büküktü, kafa öne doğru eğikti, kollar hâlâ uzundu bacaklara göre... Ne olursa olsun, Homo Erectus'ta ilk olarak ayağa kalkışla birlikte insan ruhunun en önemli özelliğinin ilk belirtisini de görüyoruz. Yani Homo Erectus ile birlikte insan ruhu da ortayaçtkmıştır: "Direnenruh". İlk insan, bu direnen ruh ile birlikte yerçekimine karşı direnmiş ve ayağa kalkmıştır. Fizyolojik olarak, insanı ayakta tutan sistem, ekstensör motor sistemdir. Ekstensör motor sistem, insanı yerçekimine karşı ayakta tutan sistemdir. Beyin + iskelet kaslarından oluşmuştur. Yeni evrim teorisine göre, insanın evrimi, tedrici olarak değil, ekstensör motor sistem aktivitesindeki anlık artış ile başlamıştır. Sıçrama şeklinde olan evrimi desteklemektedir (punctual evolution). şeklinde ortaya çıkan bir evrimdir, doğrudan ekstensör motor sistemin evrimidir, diğer primatlarda görülmeyen bir şekilde... Bu yeni ruhun yani direnen ruhun, yani Danvin'in deyimi ile yaşama için yapılan direnç savaşın, etkisi o kadar büyük oldu ki, serbest kalan eller ve insan ruhu, beraber, insanın mucizevi başanlar elde etmesine neden oldu. İnsan evriminin ikinci döneminin başlangıcı eski değildir: 40.000 yıl kadar öncesine dayanır. Bu dönemde gene bir mutasyon sonucu insan dilinin ortaya çıkması ile başlamış olabilır. İnsan dili hiçbir hayvanda yoktur. Bipedalitenin dışında insan bu özelliği ile de tektir. Psikomotor teoriye göre (Tan, 2005), insan ruhu, motor sistemin dilde ifadesini bulan "emergent" özelliğidir. O halde, modern insan ruhunun modern insan dilinin bir yan ürünü olarak ortaya çıktığı düşünülebilir. Bunu şöye özetleyebilirim: "Söz olmadan ruh olmaz". ÖZET İnsanın ve insan ruhunun evrimi birlikte olmuştur. İnsanın ve insan ruhunun ilk belirtilerini Homo Erectus'ta görüyoruz. Homo erectusta bir genetik mutasyonla ani olarak artan (punctuated evolution) ekstensör motor sistem aktivitesi, insanın yerçekimine karşı direnmesine (direnen ruh) ve ayağa kalmasına ve iki ayak üzerinde yürümesine neden olmuştur. Bu insan evrimindeki ilk adımdır, 1.5 milyon yıl önce... İnsan ruhunun evrimindeki ikinci sıçrama, 40.000 yıl kadar önce, ileri konuşma yeteneğinin ortaya çıkması ile başlamıştır. Bu da muhtemelen beyni de etkileyen genetik bir değişimin sonucudur. İnsan dili ile ruhun evrimi önemli bir aşamaya erişmiştir: Dilin hızla gelişimi, insan ruhunun da hızla gelişimine neden olmuştur, çünki ruh motor sistem aktivitesinin dilde ifadesini bulan "emergent" özelliğidir, Tan'ın Psikomotor teorisinde olduğu gibi (Bkz. Tan, 2005). (*) Türkiye Bilimler Akademisi Asli Üyesi, Amerikan Nöropsikoloji Akademisi Profesyonel Üyesi, Amerikan Psikoloji Derneği Uluslararası Liyezon Üyesi, "World Innovation Foundation" Danışman Üyesi TANPSİKOMOTOR TEORİ Ekstensör motor sistemin insan ruhu ile ilişkisi nedir? ÜnerTan (2005) tarafından ortaya atılmış olan, Psıkomotor teoriye göre, ruh motor sistemin bir yan ürünüdür. Yani, ruh motor sistemin bir "emergent" özelliğidir. Yeni teoriye göre, ekstensör motor sistemin "emergent" özeliği olan insan ruhu, yaşamını en iyi bir şekilde sürdürebilmek için gerekli olan her şeye karşı direniyordu, kısaca direnen bir ruhtu ve bu özelliği ile yer çekimi kuvvetine karşı direndi, ve ayağa kalktı. En giiçlü engel olan yer çekimi, yeni oluşan insan ruhu ile, ve ekstensör motor sistemin yardımı ile yenildi. Özetle, Homo Erectus, insan ruhunun ilk belirtilerini gösteriyordu. Bu direnen ruhtu; Yerçekimine karşı direnen ruh günümüze kadar evrimini sürdürdü ve yerçekimini tamamen yendi; artık uzayın derinliklerinde dolaşıyor... İşte öteden beri inanılan ruh, yedi kat gök yüzünde... O halde, yeni evrim teorisine göre, insanın ve insan ruhunun evrimi, sıçrama ler, tedrici olarak gelişen random değişiklikler sonucu ortaya çıktılar. Bu değişiklikler adaptasyon ile birlikte geliştiler. Yani bireyin yaşama şansını artıran adaptif değişiklikler sonucu türler geliştiler. İnsan ruhu yani insana özgü mental yetenekler olan, konuşma, zekâ, hafıza, yaratıcı düşünce, ve bilinçli deneyim bu adaptif değişikliklerin sonucudur: İnsanın yaşama şansını artıran faktörler. Özetle, Darvinizm, biyolojik evrime benzer şekilde, insan ruhunun evrimini de pılarmdaki "kendi kendini düzenleyebilme" yeteneği. Yunes'e göre insan ruhu, ortamda mevcut olan ve kendinde mevcut olan enformasyon insan ruhunun evrimini tetikleyen etkendir. Bu hipotez, quantum fızığinin random ve belirsizlik (ön görülememe) özelliği ile örtüşüyor. Quantum'un gerçekliği üzerine, çok tanınmış önemli fizikçilerden biri olan VVheeler şöyle söylüyor: "Bu acayip şeyi, yani kuantum'u biz İnsan ruhu yani insana özgü" mental yetenekler olan, konuşma, zekâ, hafıza, yaratıcı düşiince, ve bilinçli deneyim bu adaptif değişikllklerin sonucudur: İnsanın yaşama şansını artıran faktörler. ortama adaptasyon ile açıklıyor. Bununla ilgili olarak çeşitli teoriler var. Kesin olan şey, insan ruhunun bugünkü duruma gelebilmesi için bir itici güciin mevcut olmasıdır. 0 halde buradaki önemli soru şudur: Hangi itici güç insan ruhunun evrimini sağlamıştır veya tetiklemiştir. Darwin'e göre "random değişiklikler + adaptasyon"... hiçbir zaman anlayamayacağız, gerçeğin esasının informasyon olduğunu anlayana kadar. Yani enformasyon sadece çevre hakkında edindiğimiz bilgiler değildir, enformasyon aynı zamanda çevremizi, dünyamızı yapan şeydir. Bu bağlamda informasyonun insan ruhunun evrimindeki rolü de anlaşılabilir gibi görünüyor". YENİ HİPOTEZ Yunes (2005) bu konuda, çağdaş teorilerin ışığı altında, önemli bir hipotez ortaya attı: Canlıların dinamik kompleks ya İNSAN RUHUNUN EVRİMİNE İLİŞKİNYENİTEORİ İnsan ruhunun evrimi aslında insanın 976/133 Arahk 2005