Katalog

TartışmaEditöre mektup Sağlık bilimlerinde süreli yayıncılık zorda Türkçe tezarus oluşturabilmek, 28Mayıs2004teAnkara TÜBİTAKFeza GürseySalonu'nda Türk TıpDiziniKuru lunmak, Sağlık alanında uluslararası erişi• lu nun 10. yılı onuruna yapılan 2. Ulusal sempozyuma 300 kadar editör, editör yar lebilen ulusal kaynakların sayısını arttırarak Türkiye'nin bilgi düzeyini arttırmak, dımcısı ve yayın kurulu üyesiyle yayıncı katıldı. • Çok sayıda kullanıcıya erişim sağlkemizde sağlık bilimlerinde uluslararası alanda yapılan araştırmaların yayımlandığı süreli yayınlara "Index Medicus" gibi dizinlerden kolaylıkla ulaşılabilmesine karşın, son 10 yıla kadar ulusal düzeyde yapılan yayınlara ulaşmak ise guçtü. Herhangi bır dizinleme sisteminin ulkemizde olmaması bilımsel iletişim açısından da oldukça düşündürücüydü. Bilimsel iletişimin dışında, akademik yükseltmelerde önemli bir yere sahlp olan akademik dergiler de yetersiz sayılmaktaydı. U alınan dergilerin bir kısmı daha sonra kurallara uymadığı için dizine giremedi. AMAÇLAR Türk Tıp Dizini'nin diğer amaçları da şu şekilde sıralanabilir: • Sağlık bilimleri alanında araştırma makalelerinin bibliyografik verilerini depolayarak onları gelecek nesillere aktarmak, • Sağlık bilimleri alanındaki bilim insanlarına ulusal bilgileri sunarak çalış lenen ulusal dergi sayısındaki artışla görebildiğimiz gibi giderek artan kullanım istatistiklerinden de gormek olanaklıdır. Dizin, 19931997 yıllarında 'Türk Tıp Dizini' adıyla basılı olarak yayımlanmış, 1996 yılından itibaren de ULAKBİM web sayfası uzerinden elektronik ortamda taramaya açılmıştır. 2000 yılından itibaren makalelerin Türkçe ve yabancı dildeki özleri web ortamına aktarılmaya başlanmış, 2001 yılının tamamına yakın kısmı, 2002 ve 2003 yılının tamamı özleri ile Sağlık Bilimleri alanında uluslararası dizinlere kabul edilmiş birkaç dergi dışında 150'nin üstünde ulusal derginin ^oğu kendi dizinlerini çıkaramamaktaydı. Turk tıp dergilerinın abone sayıları ne jlursa olsun periyodik bir dizinleme sistemi içerisinde yer almamaları nedeniyle, ou dergilerden yararlanım son derece sıiırlı kalmaktaydı. Diğer taraftan ulusal bir dizin oluşurulmadan başlatılan yayın taramaları iaman kaybına ve araştıncıların birbirinien habersiz olarak benzer araştırmalar ^apmalanna da neden olmaktaydı. KURUL OLUŞTURULUYOR 1994 yılında TÜBİTAK Sağlık Biimleri Araştırma Grubu bünyesinde, Sağık Bilimleri alanında ulusal bir dizinleme .istemini ülkemize kazandırmak, yurtiçi >ayın kalitesini yükseltmek, dergilerimi:in uluslararası düzeyde kabul görmesini •ağlamak ve belirlenen krıterlere göre lergileri standardize etnıek için "Türk fıp Dizini"nin oluşturulnıa.sı amacıyla Türk Tıp Dizini Oluşturma Kurulu" çaışmalarına başladı. Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merke,i (ULAKBİM) ile bırlikte yürüttüğü çalışnaların sonucu 1993, 1994, 1995, 1996 e 1997 yılı konu ve yazar dizinleri yaımlandı. 1998 yılından başlayarak JLAKBİM web sayfalarında INTERNET ırtamında da araştıncıların kullanımına unuldu. 2001 yılından başlayarak da ma;alelerin önemli bölümünun özet ve tam netinlerine ulaşmak nıümkündür. Türk Tıp Dizini Oluşturma Kurulunun çalışmaları 30 Mart 2001 tarihinde J'LAKBİM bünyesinde devam etti. KuruLin hedefi; "Iııdex Medicus" benzeri bir lizin oluşturabilmek ve öncelikle dergilein şekil ve birtakım olmazsa olmaz kuralır açısından standardızasyonunu sağlaoak idi. Diğer taraftan kurulun görevi tüm ergileri dizinlemek değil, bazı evrensel urallar çerçevesinde değerlendirme yaplaktı. Çıta geçen süre içerisinde kademe ademe yükseltildı ve ilk yıllarda dizine Türk Tıp Dizinlni hazırlayan ekip malarına destek olmak, • Araştırmaların yaygmlaşmasını sağlamak, • Böylece araştırma kalitesini arttırırken kaliteli çalışmaların rekabetini de sağlamak, • Süreli yayınların kalitesini arttırmak ve sürekliliklerini sağlamak. • Tıp veri tabanı uygulamasında öncülük yaparak bıı konuda danışmanlık hizmetleri sunmak, • Bilim dilinin gelişmesıne katkıda bulunmak. Süreli yaymları Türk Tıp Dizinine alınmak için şu anda uygulanan kriterlere: www.ulakbim.gov.tr/servisler/uvt/tıp/ adresinden ulaşılabilir. Ulusal dergilerimiz yazı sıkıntısı çekmekte ve birçok dergi yayın yaşamına son vermek tehlikesiyle karşı karşıya kalmakta. Çü'nkii makalelar yurtdışı dergilere gö'nderiliyor. birlikte veri tabanında yerini almaya devam etmektedir. Ayrıca web sayfası olan dergilerin ağ sayfalarına verilen linkler ile araştırmacılar dergi sayfalarından tam metinlere de erışım sağlayabilmektedir. lanması, tüm dergilerin elektronik ortamda ULAKBİM'e ulaştınlması, • Türk Tıp Dizinine giren dergilerin Scıence Citation lndex'deki (SCI) atıf sayılarının arttırılması • Türkiye'de edergi yayımcılığının özendirilmesi • Daha kısa sürede erişimi sağlayacak teknolojileri ülkemize getirerek verimliliği ve ulusal düzeyde artışı sağlamak. • Veri tabanı işletmeciliğinde öncülük ve danışmanlık yapmak. • Dünya sağlık bilimleri enformasyonuna tam bir entegrasyon sağlayarak Türk tıbbının bilgi birikimini uluslararası alana taşımak. • Editörlere ve kullanıcılara yönelik tanıtım ve eğitim toplantıları düzenlenmesi sayılabilir. 28 Mayıs 2004'te Ankara TÜBİTAK Feza Gürsey Salonu'nda Türk Tıp Dizini Kurulu'nun 10. yılı onuruna yapılan 2. Ulusal sempozyuma 300 kadar editör, editör yardımcısı ve yayın kurulu üyesiyle yayıncı katıldı. Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık konusunda bu olumlu gelışmeler olurken, son yıllarda YÖK yasasında yapılan değişiklıklerle akademik yukseltmelerde uluslararası dizinlerdeki dergilerin öne çıkarılması bu süreçte olumsuz gelişmelere yol açtığı ve daha da açacağı bilinen bir gerçektir. Ulusal süreli yayıncılığı sorunlu yıllar beklemektedir. Ulusal dergilerimiz yazı sıkıntısı çekmekte ve birçok dergi yayın yaşamına son vermek tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Doç. Dr. Orhan Yılmaz HEDEFLER Türk Tıp Dizini çalışmalarında bundan sonrası için gerçekleştirilmesi düşünülen ve istenen hedefler: • Dergilerin 10 yıllık sureç ıçerısındeki fiziksel standartlarında göstermiş olduğu başarıyı. nıakalelerin nitelikleri açısından da yakalamak, tüm dergilerin tam metinlerine ulaşım sağlayabilmek, • Sağlık bilimleri konusunda terminolojide bırlık sağlanmasına katkıda bu TÜBİTAK ULAKBİM Türk Tıp Dizini Kurul liaşkanı Orhan&'kbhhhc. nrg Kaynaklar: 1 National Lıbrary of Medicıne web http://www.nlm.nih.gov 2 UI.AKRIM web: http //www.ulakbinı jjov.tr 3 Sağlık Bilimlerinde Surelı Yayırıcılık. Ed Yılmaz 0. TÜBİKTAK matbaası. 2003. Ankara. 4 Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık2004. Ed Yılmaz 0, Tübitak matbaası. 2004. Ankara DİZİNİN BAŞARISI Bu zaman süresince, ulkemizde sağlık bilimleri alanında yayımlanan dergilerin büyük bölümünun belirlenen kurallar doğrultusunda, uluslararası standartları yakalamış olması sevindirici bir gelişmedir. Bunu İndex Medicus'ta dizin 902/21 3 Temmuz 2004