Katalog

Uzay UUİ astronotları Dünya'ya döndü Fren mekanizmasındaki bazı teknik sorunlara karşın Sojus kapsülü mükemmel bir iniş yaptı. Planlanan iniş yerine korkulanm aksine kesin bir şekilde ulaşılması üç astronomu fazlasıyla sevindirdi. A merikalı astronom Michael Foale, Rus Alexander Kaleri ve Hollandalı Esa astronotu Andre' Kuipers, Cuma sabahı (30.4.04) Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (UUİ) dünyaya döndüler. Koroljov uçuş merkezinden yapılan açıklamaya göre "Sojus TMA3" orta Avrupa saatine göre 2.11'de Kazakistan stepine indi. tnişten önce işletme mekanizmasındaki iki helyum tankından birindeki bir delik heyecan yarattı ve basınç düşücü yüzünden uzay aracının belirlenen iniş yerine inmemesi korkusu yaşandı. Geçtiğimiz yılın 4 Mayısında Sojus TMA1 ile dünyaya dönen Rus Nikolai Budarin ve Olympus Mons dağından üçboyutlu görüntüler Avrupalıların "Mark Express" sondası Kızıl Gezegen üzerindeki dev bir yamacın üçboyutlu görüntülerini aldı. Giineş sisteminin en bü'yü'k volkanı olan Olympus Mons dağının kuzeybatı yamacı yedi kilometre yüksekliğinde. ars Express uydusu ho'lgenın yüksek çozunurluklu üçboyutlu goruntüsunu 266km yükseklıkten aldı. Alman Hava ve Uzay Yolculukları merkezi (DLR) bilim adamları dev yamacın, volkanın etkinliği için bir kanıt olmadıgını tahmin ediyorlar. Milyonlarca yıl önce yanardağın önemli bir kısmı dağın eteklerindeki kayma izlerinden de anlaşıldığı gibi tektonik levha hareketiyle kopmuştu. Kopan malzeme daha sonra vadide birikmiş olabilir. Fakat vadi formasyoııu yoğun erozyonla da açıklanabilir diyor bılım adamları. 24knı yukseklığiyle guneş sisteminin en yüksek dağı olan Olympus Mons'un dip çapı 6()()km. Tablasal volkanın sırt eğimi dört derece kadar. Kuzeybatı ve güneybalıdaki yamaçlar ise dalıa dik. Üçboyutlu etkisi kırmızıyeşil veya kırmızımavı bir gozlükle izlenebilen anaglif görüntü doğrudan doğruya 133x95km'lik bir kesiti yansıtıyor. Fotografta kayaların yamaçlardan eteklere ne şekilde dökulduğu takıp edilebiliyor. Kopan kaya parçaları yanardağın taç biçimındeki çokeltisınde bırikir. Aureole olarak adlandırılan bu bölge fotoğrafta görünen kısımdan sonra birkaç yüz kilometre daha devam ediyor. M Amerikalı astronotlar Kenneth Bowersox ve Donald Pettit iniş otomatiğindeki bir arıza yüzünden belirlenen iniş yerinden yaklaşık 460km ileriye inmişlerdi. Balistik iniş sırasında güçlü bir şekilde sarsılan astronotlar saatler sonra bulunabilmişti. Bu aksaklıklar Sojus TMA3 kapsülünde yaşanmadı. "Sürpriz bir biçimde yumuşak bir iniş yaptık" diye konuşan Rus kozmonot Alexander Kaleri, çok erken kalktıkları için çok yorgun olduklarını bildirdi. Foale ve Kaleri, sekizinci ekip olarak UUİ'de 196 gün çalıştılar. Hollandalı Kuipers ise dokuz gun önce Gennadi Padalka ve Michael Yanardağın kuzeybatıdaki dik yamacı. Yamaç iist üste binmiş tabakalan gösteriyor. Tahminlere göre yüzey eskiden buzullarla örtülüydü. Fincke'den oluşan yeni ekıple ıstasyona ulaşmıştı. Padalka ve Fincke yörüngede 183 gün kalacaklar. Uçuş planlarında üç uzay yürüyuşü ve bilimsel araçları taşıyan iki taşıyıcı modüllerın boşaltılması yer alıyor. İlk uzay yürüyüşünde jiroskoplardan birinin elektrik bağlanlıları onarılacak. İstasyonun yörüngede kalmasını sağlayan alet geçtiğimiz haftalarda devre dışı kalmıştı. Temmuz ve Ağustos aylarında gerçekleştirilecek uzay yürüyüşlerinden birinde Padalka ve Fincke'in önümüzdeki yıl Avrupalıların ilk olarak UUİ'ye eklenecek otomatik uzay taşıyıcısı ATV ıçin bir radar anteni de monte edecekler. Olympus Mons dağının genel görünümü: Dik yamaçların ö'nünde yüzlerce kilometre genişliğinde taç biçiminde çökeltiler var. 895/2415 Mayıs 2004