Katalog

ıfcılık um aııüa çok duygulandırn. 0 ulkede lyan bır iıısaıı olarak ulkcıııı bu kadar lı bir açıdan görınek, lıclu bit de ulkenidışında araştırma yapıyorsanız, daha da gulanıvorsunuz ve çok özel bir dünya ;a.sıııa salııp oldııgunıızıı anlıyorsunuz. BT Nasıl özel? ÜA Turkıye asiında çok ozel bir coğaya salııp. Dalıa doğrusu çok özel bir lafi çeşitliliğe sahip. 8.300 kilometrenin riııde kıyılarımız var Bu toprak sınırlazın üç katı uzunlugıında. Dünyada baş;erde olmayan, ıki tane hoğazımız var. tane ıç denızımız var Marmara (Jok sajiol var, Ağrı Dağı, Ercıyes Dagı, Hasan ı gibi. Baraj golleri var. Bulun bunlar kiye'ye çok özel bir coğrafi çeşitlilik kaJırıyor. Böyle bir kitap bıiyük bir olasıı Kransa için çıkartılamayabilir. Her şey arafa yeteri kadar nirengi noktası verecbilirsiniz. Halbuki bizde 8.300 kılore kıyı olunca nirengi noktalarını belırjk dalıa kolay oluyor. BT Coğrafi çeşitliliğinin yanı sıra kiye'yi bu kadar fotojenik kılan nedir? ÜA Türkiye'nin üzcri nadiren bulııtı kaplı. "Cloııd coverage" olarak geçibu özellık. Hulutlar Avrupa ülkelerinde fazla. Türkiye erılemleri nedeniyle ve ıyrı denizin ortasıııda, lıatta uç ayrı deıı arasında yer alması itibariyle çok da ı bulutlanma ya^amıyoı. BT Bu kitaptan sonraki projeleriniz r? ÜA Rundan sonra Apollo Ay Prograu anlatmayı düşünuyorunı. Ru, bir döıde insanların bilinısel araştırma ve germeye büyük paralar ayırınca nasıl solar alınabileceğini gösteren çok önemli irnek. Uzay mekiği Atlantis'ten Orta Karadeniz'in Iç kesimlerine doğru kuzeykuzeydoğudan sakıyorsunuz. Ortada solda Kelkit Çayı üzerindeki Kılıçkaya Barajgölü, sağda ise Yeşilırmak üzerindekl Almus Barajgölü var. Bu iki akarsu bir süre sonra resmin gösterdiği bölgenin daha da sağında birleşecek ve Karadeniz'e dökülecek. Kelkit Çayı boyunca Kuzey Anadolu fay hattı da uzanıyor. Kuzey Anadolu fay •' ' hattı Avrasya ve Anadolu tektonik levhalarının arasındaki sınır. Türkiye nin büyük bölümü Anadolu levhasında ve bu levhayla birlikte Karadeniz'e) ve Avrasya nın gerl kalan kesimine göre batıya doğru kayıyor. Resmin altındaki denlze bakan yüzlerlnde yoğun bulutlar var. (S. 444550) Kuzey Anadolu Fay Hattı Deneyimli NASA astronotundan uzay anıları ** ugüne dek dörl kez uzaya çıkan, iki defa <£ uzayda yürüyen, 25 farklı hava aracını us«Jtalıkla kullanabilenve tek motorlu uçakla çok kıtada yolculuk yapan ünlii astronot Dr. Apt, iş Bankası Kültür Yayınlarfnın davetlisi ık İstanbul'a geldi ve Prof. Dr. Üstün Aydınıle birlikte "Astronotların Gözuyle Uzaydan jye" kitabıyla ilgili bir konferans verdi. Dr JayApt sorularımızı şöyle yanıtladı: Bilim Teknik Doktoranızı deneysel atom i üzerine MIT'de tamamladınız. Böyle bir niden sonra astronot olmaya nasıl karar veru Daha doğrusu uçma merakınız nereden laklanıyor? JA Babam pilottu Ancak evlendikten a anncmin itirazları sonııcu uçmayı bıraktı. ım ben çok küçükken bızi havaalanlarına gördü. Uçakları ızlerdik. Bu arada amatör radyo lodel roket yapmak gibi hobilerımın de etkırnuşlur. Astronot olmamın bir nedeni de üliçin önemli bir iş yapmaktı BT 1 5 yıllık bir astronotluk deneyiminiz Mikrogravite denilen yerçekimsiz ortamda ı süre kalmanın astronotlar Uzernide olumsuz er yarattığını okumuştum. Siz de bu türlü nsuz etkilere maruz kaldınız mı? JA Dogal olarak olumsuz etkilere maruz ım ama çok minimum diizeyde Hiçbiri kalıcı etki yaratmadı. BT Uzayda en uzun ne kadar kaldınız? JA11 gün. Kemik ve kas dokusu kaybı çok çabuk gerı gelıyor. Gerekh egzersizler bu kayıpları telafı edıyor BT Astronot olmak için zor bir eğitimden geçmek zorunda mısınız? JA Zor ama pes ettırecek bir eğitim değildi BT Uzayda gördüğünüz en heyecan verici görüntü neydi? JA En heyecan verici deneyim Diinya'yı bu kadar yukarıdan görmekti. Bu güzel görüntüyü uçma şansı olmayan ınsanlarla paylaşmak için görüntüledim BT Uzaya çıkmak, Diinya'yı bu açıdan görmek yaşam felsefenizde bir değişiklik yarattı mı? JA Dünya'yı bu açıdan gören insanlar genellikle bu kadar güzel bir gezegenin güzelliklerini korumanın ne kadar önemli olduğunu ıdrak ederler. BT Gezegenin güzelliklerini korumaktan konu açılmışken, küresel ısınma konusunda neler diyeceksiniz? Bu konuda çeşitli senaryolar üretiliyor. Kutuplardaki buzulların eriyeceği, Atlantik'in iki yakasının sular altında kalacağı söyleniyor. Hatta bu konuda insanlarda paniğe yol açabilecek felaket filmleri yapılıyor. JA Bu tür senaryolar ıloğru değil. En azından yakın gelecekte bunların yaşanması beklenmiyor. Tabii ki küresel ısınma Dünya'mızı tehdit ediyor Tahminlere göre gelecek 100 yılda sıcaklıklar ortalama 14 derece arasında yiikselecek. Sıcaklıklardaki artışın bazı etkileri olacak. Deniz seviyeleri yükselecek. Ancak gelecek 20 yılda felaketlere yol açacak kadar değil. Küresel ısınma çok önemli siyasi ve dogal sorunlara yol açacak. Ancak olaylar bahsettiğiniz korku filmlerinde olduğu gibi gelişmeyecek Tahıl üretiminde sorunlar yaşanacak, bazı bölgeler çölleşecek, fırtınalar oluşacak, susuzluk yaşanacak. Şimdi yapmamız gereken küresel ısınmanın yol açacağı bu felaketleri önlemek için çalışmak Türkiye bu açıdan kendine duşeni yapıyor Hidroelektrik santrallarını devreye sokarak karbondioksit emisyonunu düşük tutuyor. BT Hava kirliliğinin etkilerini uzaydan görebiliyor musunuz? JA Hava kirliliğini çok net görüyoru? Özellikle italya, Pekin dolayları çok yoğun Eskiden Los Angeles civarında da çoktu. Ancak alınan önlemler işe yaradı. BT Türkiye açısından durum nasıl? JA Yaz aylarında istanbul'da kirlilık artıyor. BT Çin Seddi'nin aydan görülen tek insan yapısı obje olduğuna ilişkin bir iddia var. Doğru mu? JA Hayır Kaldı ki aydan bakıııca Dünya üzerinde insan yapısı hiç bir şey görülmüyor BT Uzaydan alınan fotoğraflarda fay hatlarını seçebilir miyiz? JA Çok net bir şekilde görebilirız. Türkiye'de Kuzey Anadolu Fayı'nı (sayfa 44, 45, 50) ABD'de St. Andreas Fayı'nı, Himalayalar'dakı fayları görebiliriz Ülkenizde çok değerlı jeologlar var ve bu bilgilere zaten sahipler BT Uzayda akıllı yaşamın varlığına ilişkin neler söyleyebilirsiniz? JA Tabii ki böyle bir olasılık var. Böyle bir olasılıkla bizim yaşam süremizde karşılaşacağımızı hiç sanmıyorum Ama radyo sinyallerini dinlemeye devam edelim 895/1315 Mayıs 2004