Katalog

artışmaEditöre mektup Bilimsel araştırmalarda NİTELİK SORUNU su'nun yıllık ortalama yayın sayısı 81'dır. 2000 yılı ıçın planlanan yayın sayısı ıse 250 ıdı 1990'lı yıllarda TUBI TAK yonetımınde etkınhklerını surduren temel bılım kokenlı bılım dddmldrının kışısel sorunları TUBITAK yayınldrındakı bu duraklamaya yansımış ve bu olumsuz sonucu hazırlamıştır versıtede laboratuvarlarındd ve çeşıtlı araştırma enstıtulerınde onemlı bır alet ve malzeme bırıkımı sağlanmıştır "Postdok' duzeyındekı araştırmaların ışlerhk kazanabılmesı ıçın gene de guçlu bır malı destek gereklıdır 2 4 Nısan 2004 gunlu Cumhıyet Bılım Teknık (CBT) dergısınde Furkıye'de yapılan bilimsel araştırmalar uzerınde genış kapsdmlı ve ayrıntılı bır ınceleme 'rof Dr Hasan Sezen tdrdfınddn yayımldndı (1) Turkıe'de yapılan ve 2003 yılındd yayımlanan bilimsel makale ayısının 10 541 olduğu ve ulkemızın dunya sıralamasında 2 durumda bulundugu goruluyor Bana TUBITAK kay aklı bır ıncelemeden ulaşan 2003 yılı makale sayısı 2 300 dolayldrındd olup, Turkıye'nın sıralamada Belçı a'nın ustunde yer aldıgını gosterıyor Matematık, fızık ve kımya dallarında 19231966 yılırında yapılan bilimsel çdhşmdların nasıl gehştığını gosteen bıblıyografyalar Prof Dr ,rdal Inonu tdratından yapılnştır (2) Bu bıbhyografyaırda, Turk bılım adamlarıın yazdıkları makalelere 9611971 yılldrını kapsayan onemde verılen atıflar da er almıştır Turkıye'de yapılan bımsel çalışmaların daha kapımlı bır ıncelemesı TUBAurkıye Bılımler Akademı ı'nın 89 Ekım 1999 gunleınde duzenledığı Ulusal oplantı'da yapılmış ve Turlye Cumhurıyetı'nın 75 yındd BILIM "Bıknço 1923998" başhgı ıle 4 kıtap ha nde yayımlanmıştır (3) Bilimsel yayınlarda unya bılım lıteraturunde yapılan atıfların onemı uzerınekı goruşler, ılk once, Istanbul Unıversıtesı nın tanınmış rganık kımyacısı Prof Dr Muvaaffak Sayıhan'm Cumhu yet gazetesındekı makalelerınde yer almıştır 198O'lı yıllardd Turkıye'de yapılan tum bıhmsel yaınların 400500 dolaylarında kaldığı bıhnıyor 1990 yılın an sonra ıse yayın sayısında sureklı onemlı artışlar gorulyor Bilimsel yayın sayılarındakı bu hızlı artış, kuşkusuz, umhunyet unıversıtelerının buyuk başarısını sımgeler uzyıllar boyunca gerı bırakılmış bu ulkenın Cumhurıyet onemınde 20 yuzyılı boşuna kutekıp ıskalamadıgını kan lar Sayın Profesor Seçen'ın sozunu ettığım genış kapamlı makalesınde (1) benı hayal kınkhğına ugratan bır anucu burada belırtmeden geçmek ıstemıyorum Bilimsel lakale sayısı sıralamasında TUBITAK kaynaklı tum çalışıaların son 5 yıl ıçınde sayısal ortalaması (107) olarak velıyor Oysa sadece 19931996 yıllarında 3 yıl sure ıle çaşan MAMTUBITAK Temel Bılımler Araştırma Enstıtu DÛNYADA NELER YAPILIYOR? Bıhmsel basamaklarda dahd yuksek yerlere sıçramak ıçın Kanada'da gelıştırılen bır ulusal programı ozetle açıklamak ıstıyorum (4) Bu yuzyıhn başında Kanada ulkenın 61 unıversıtesınde 57 yıl sure ıle 2000 yenı araştırma kursusunun açılmasını kararldştırdı Bu kursulerden bır kısmı kıdemlı bılım adamları, gerı kalanlar ıse parlak genç araştırıcılara ayrıldı Kursulere yapılacak atamaların ılgılı kuruluşun stratejık planına uygun amaçları sağlaması ıstenıyordu Kıdemlı araştırıcılara bır ornek olarak, Israıl'de Kudus'te Kudus Hebrew Unıversıtesı'nde "guçlu bır ağrı uzmanı" olarak tanınan Prof Ze'ev Seltzer'ı gosterebılırız 54 yaşındakı Dr Seltzer 7 yıllık sure ıçın 910 000 doldr ucretle Toronto Unıversıtesı'ne gıtmıştır Şımdılerde, bır uzvunu kaybeden bır ınsanın duyumsadığı sanal ağrıya yol açdn genı araştıran bırıkımlerını toparlamakla uğraşıyor Programa katılan butun araştırıcılar gıbı kendısıne laboratuvarlarını kurmak ıçın her turlu destek sağlanıyor Yurtdışında çalışan Kanadalılar da programda yer alıyor Kalıfornıya'da çalışan bıyokımyacı David Granville kardıyovaskuler bıyokımya çalışmaları ıçın Vancouver Unıversıtesı'ne donmektedır Budapeşte Unıversıtesı matematık profesoru Karol Bezdek, konuk olduğu Cornell Unıversıtesı'nden Calgary Unıversıtesı'ne bır fraktal geometn merkezı kurmak ıçın gıdıyor Bugunlerde 585 mılyon dolar tutarındakı bu programın yarısından fazlası gerçekleşmıştır Kanada'da çok guçlu bır bıhmsel etkınhğın behrtılen gorululyor TUBITAK Başkanı Prof Dr Nukhet Yety'e bıhmsel araştırmalar ıçın ayrılan desteğın, %0 60'tan %2 ye (GSMG) çıkarılacağı bıldırılmıştır Dılerız bu artış gerçekleşır ve bıhmsel araştırmalarda sayısal artışlara paralel olarak nıtelık bakımından da onemlı atılımlar ıçın benzer programların gundeme gelmesı yolları açılır Prof. Dr. Bahattin Baysal BİLİMSEL YAYINLARDA NİTELİK SORUNU Bilimsel yayınların yapıldıgı bır ulkede doğal ola rak, bu yayınların nıtelıgı ve duzeyı uzerındekı tartışmaların da başlaması gundeme gelecektır Turkıye'de çeşıth draştırma merkezlerınde nıtelıklı araştırmaların gıderek drttıgı goruluyor Ancak, profesyonel bılım ve teknık dergılennde yayımlanan bilimsel çalışmaların, genel olarak bır "lısansustu tezf duzeyınde olduklarını soyleyebılırız Bilimsel yayın sayılarını onemlı olçude arttıran tıp alamndakı yayınların ıse "uzmanlık tezı" nıtelıgınde kaldığı bıhnıyor Ydyınların yetersız duzeyde kalmasına yol açan bır başka yanlış yaklaşım da araştırıcılık mesleğıne yenı gıren genç bılımcılerın hocalarının konutlarını surdurme egıhmlerıdır Yurtdışındakı araştırma merkezlerınde bu tur açıkgozluk çok yanlış bır etık sorun olarak bıhnıyor Bır araştırma merkezınde yurutulen araştırma projesmde yer alan sadece bırkaç maddenın değıştırılmesı ıle surdurulen araştırmdlar, yayın sayısını arttırsa bıle gerekMZ bır yıneleme dışına çıkamaz Enerjının ve zamanın boşuna harcanması dışında bır anlam taşımaz' Ozelhkle son yırmı yıl ıçınde guncel araştırmd konuları hızla yenılenıyor Beş alü yıl once onemlı gorulen bır konunun ıvmesını yıtırdıgı, bilimsel çalışmaların başka ufuklara yoneldığı goruluyor NELER YAPILABİLİR? Bıhmsel araştırmalar bakımından guçlu ulkelere bdktığımızdd, doktora bonrdsı (postdok) duzeyındekı çalışmaların ulkemızde henuz yerleşmedıgını goruruz Bu konuda çeşıtlı odaklarda bazı belırtıler olsa da, ılerı duzeyde, guncel ve ses geüren araştırmalar ıçın gereklı bır ortamın bulunmadığı kolayca saptanabılır Bu amaçla, once nıtelıklı araştırmaların yurutulduğu projelerde doktorasonrası (36) yıl sure ıle sadece bilimsel araştırma yapan elemanların çahştırılması gerekmektedır Doktoralarını veya uzmanlıkldrını yurt ıçınde veya dışında kazanmış olan araştırıcıların, proje yonetıcısının onerısı ıle, belırlı surelerde proje araştırmalarına katılması sağlanmalıdır Unı TUBA Şeref Uyesı Kaynaklar (1) Hasan Seçen Bıhmsel Araştırmada Son 5 Yıllık Durumumuz ve Ceçmışle Mu kayese CBT 892/102 Nısan 2004 (2) Krdal Inoııu (a) 1923/ 196b Donemı Turkıye Mdtenidlık Aidslırmaljrı Kıhlı yografyası ve Bazı Cozlemler ODTÜ Fen ve Kdebıyat Fakultesı Yayınbrı No 26 Ankara 1973 (b) 19231966 Donemınde Fızık Dahndakı Arastırmalara Tur kıye nın Katkısını Costeren Bır Bıblıyoürafya ve Bazı Cozlemler ODTU Fen ve Edebıyat Fakultesı Yayınları No 24 Ankara 1971 (c) 19231966 Donemı sı Temel Bılımler Fakultesı Yayınları No 313 Istanbul 1982 (3)Turkıyı Cumhurıyctı nın 7S Yılında Bİ1İM lantısı I Kıtap 2 Cılt Ankara Kylul 19W ce 298 6 I>ecember 2002 Bılanco 112J1948 Ulusal TopII Kıtap 2 C ılt Ankara Mart 2(KKI Tur kıye Kımya Araştırmaları Bıblıyografyası ve Bazı Cozlemler Bogazıçı Ünıversıte (4) Wayne Kuııdru New re&earıh Chaırs Meaıı Krdin (,din for Unıversıtıes S u u ı ılan taramaların yukarıdakı tarama kelııelerıyle kolayca yapılabıleceğı anlaşıllaktadır Ancak Istanbul'a yenı kurulan nıversıtelerın ısımlerının harıç tutulması erektığı unutulmamahdır Hacettepe UnıversıteM'nın makale ıyiM ıçın Ulakbım tarama kelımelerıyle Ide edılen sonuç, daha oncekı yazımda a behrttığım uzere 872 olduğundan Is ınbul Unıversıtesı'nın 2003'dekı sırası eğışmemekte, ancak 5 yıllık toplama goı Hacettepe Unıversıtesı'nden sonra uncı sırayı almaktadır Halıyle, oğretım yesı başına duşen makale sayısını veren ıbloda da, bu unıversıtemızın sırası de nın bulunması ve her şeyden once de Istanbul Unıversıtesı oğretım uyelerının yurt dışına makale gonderdıklerı zaman Istanbul unıversıteSet Delete Results IhoiiliaiariScarLh Hlstory sının adresını keyfl Sets bır şekılde kullanAD ((Hacttltpo Univ or Unlv Macettepe or 1IU or #1 flZ2 r Hun ) sent (lurkey or tuıkıyc)) malarıdır Orneğın, DotType"Aıtkle LuııgujtteAll İMlgıuget, VjUbast(!t)~Stl bazıları unıv of IsLKHAHDLD SİU A&IIL1 lımespanSUVJ tanbul, bazıları Istanbul Unıversıty v s bazıları da bugun oğrendığım gıbı Sayın Prof Dr Kasım Cemal Guven Cerrahpasa Med Fac vb. şekılde kullanıp Hoca'nın dd dıkkdt çektığı uzere, yayın Istanbul Unıversıtesının adını yazmamaktaramasında en fazla hata yapılan ünıvertadırlar sıte, Istanbul unıversıtesıdır Nedenıne Daha oncekı yıllarda sayın Prof Dr gelınce Istanbul'da çok fazla unıversıteğışmekte 37 sıradan 36 sıraya geçerek Çukurova Unıversıtesı ıle yer değıştır mektedır 895/2115 Mayıs 2004 Metın Balcı, CBT'dekı yazılarında bu hususa dıkkat çekmış, ünıversıte oğretım uyelerının kendı unıversıtelerının adreslerını yazarken doğru ve ortak bır yazım tarzı gelıştırmelerı yonunde uyarıda bulunmuştu 2003 yılı bırıncılık tartışması, Istanbul Unıversıtesı ıçın olduğu kadar dığer unıversıtelerımız ıçın de yol gosterıcı olur ve en azından makalelerdekı ünıversıte adreslerının bellı ve ortak krıterlerle yazılması yonunden bır katkı sağlarsa, boşuna yapılmış bır tartışma olmayacaktır Prof. Dr. Hasan Seçen