Katalog

Tartışmaeditöre mektup Koy Enstıtulerı kuruldugunda İsmet lnönü Cumhur başkanı Celal Bayar başbakandır Koy Enstıtulerı yıkıldı gında, Demokrasi soylemlerı ıle yuruyen I)P ıktıdar Celal Bayar Cumhurbdşkdnı, Ismet Inonu ana muhalefet lıderıdır SONUÇ: NELER YAPMIŞTI? Koy Enstıtulerı nıçın kuruldu, nıçın yıkıldı> Kuşku sıi7 bu soruların yanıtı Koy Enstıtulerının neler yaptığındd yatmaktddır And başlıkları ıle duşunulduğunde, Koy Eenstıtulerımn ydptıklarını şoyle sıralayabılırız • Koy Enstıtulerı ıle bırlıkte, yuzyıllardır bırıken fe odal toplumun uretım ve toplumsal yaşam bıçımı ortadan kalkmaya başlamıştır • Koy Enstıtulerı ıle bırlıkte, bılımsel ve (elsefı anlamda, gerçek laık eğıtım başlamıştır • Tarıma davalı feodal toprak rejınıı değışmış ve toprak agaları kcnüılerını ttlıdıt altındd hıssetmuye başlamış lardır (Adnan Menderes ın Aydın'ın en buyuk toprak aga larından bırı oldugıı unutulmamalıdır) • Kırsal kesımde dydınlanmayd başlayan halk, bırey olma ve ozerk seçmtn olnıa nıtelıklerıne kavuşacağının belırtılerını gostermeyt başlamıştır • Koylu vuzvıllar otcMnden gelen toprak agalarına olan bagımlılıgından koparak ekonomık anlamda bırey ve uretıcı olmanın donuşumunu algılamaya başlamıştır • Sanayı ıçın son derece gereklı olan egıtımlı ve nı telıklı ışgutu oluşmaya başlamıştır. (Bu sanayıleşmış ulkelerı de rahatsız edebıletek bır gelışmedır) • Bırey olmanın yarattıgı ıvme ıle bırlıkte, Sdiıatta edebıyatta bılımde, teknolojıde ve daha bırçok alanda gelecege yonelık olumlu beklentıler oluşmuştur • Ataturk un ozledıgı gerçek bır demokratık toplum ve kultur ıçın kurumsdl dltyapı oluşnidya başlamıştır • Turk aılt tıpı, venı çagın ozellıklerme uygun ola rak buyuk ataerkıl dileden demokratık çekırdek aıle tıpı ne donuşmenın belırtılerını gostermeye başlamıştır • Yuzyıllardır suren ezbercı egıtım yerını analıtık duşunen ve sorgulayan bıreyı yetıştıren demokratık ve ureliLi egıtıme bırdkınaya başlamıştır Bu bagldinda yukdrıda yer alan ozellıkler statukovu rahatsız etmıştır Kov Enstıtıılerını kuranlar da vıkanlar da statukolarını korumak ve guçlendırmek ıçın hareket etmışlerdır Bu emellerını gızlemek ıçın de Koy Enstıtule rı uzerınden polıtıka yapmışlardır Koy Enstılulerı ydşdtılabılseydı, sandyıkşmış, butun kurumsal çerçevesı ılt bırlıkte demokratık kulturu otur muş, dunya polıtıkasına banş ve guven boyutu ıle von ve ren bır retah toplumu oluşabılırdı Bu retah toplumunda, geçmışte ve bugun kanıksdiımış bırçok polıtık bırey kurum ve olay yaşanmaınış olabılırdı Ortadogu gtrı kdlmış lığın vc sıyası entrıkdldrın donduğu bır ıntrkez olmayabı lırdı Goruldugu gıbı demokratık kulturden bılım ve bı lımsel duşunceden yana olmayan her bır bırey ve kurum (ıçerıde veya dışarıdd), Koy Enstıtulerının ortdddtı kaldırılmdsında bırıncı dereceden soruınluluk sahıbıdır Bugun gerekbinıııııınız olaıı şty Koy Enstıtulerını ye nıden kurındk degıldır lıereksınımımız kavbettırılen Koy Enstıtusu ruhunu yenıden kazanabılmektır Mehmet Yapıcı Kaynakça Akkuta\ V (144b) Mıllı I liıtımdt. Vabanu U/nıaıı Rapoıl nı \n kaıj Auıı Ak>dl llmıt Kultur Vı I ^ılını Vakfı Y.ı>ın No 2 Akvu? H (ll>41) hov Muallım M ı k U p k n Ik Alnıaıı Kır 1 m lıııı Nuıllnı ııııı (I nn.k ı/ıı lıuıı^slıı ıııu n) Kısa Bır Muka>esPM Mustal t Ntıatı Suııpozuımu Ankara A\vıldı/ Matbaası s 120 12h A>d<ı&ın M (1447) Hısııı M ı Y ı ı ı t l V t Kııj Inslıtıılırı l,di<du;, I gıtını Dıııîısı 2 58 İ7 W Hal H (I44|) lı,h,ı Dıvvıvırı I jîılııiı KISCILSI Ve 1424 Rapoıunıın Tııik rgıtımmı FtkıUrı Istanbul Kor'launlan (.dlllar I) (1447) H J M I I \lı ' I I K . I ık lltfılı Hırk u, Aııı (, ı>>u ı* [ ılıtım Deııiısı 218 7 4 Çıkar M (1497) Hasaıı Alı Vuccl Vı lurk Kultııı Kılorımı An kaıa Tuıkı>t 1$ Hankası Kulluı ^ ıunları I v a n N (l'l l )8) Kov Mıstıtukrı l\k\dı Nc Dı^ıldı Aııkaıa (.ul ılılunı \ ıvınl ııı TUS ve 'Hafız Tıp Star Yarışması' Y aklaşık bır aydır CBT de Tıpta Uznidnlık Sınavı (TUS) tdrtışılınaktd vt bu sı nav başarısı ıle uygulaııan tıp cgı tımlerı karşılaştırılmaktadır Burada en can alıcı nokta, TUS nın ta şıdıgı o/ellıklerdır Tıp fakultesı me/unlarının yaklaşık % 2030'u TUS de yuksek puan alarak uzmdnlık eğıtımıne başlamakta, gerıye kalan % 7080 mezun pratısven hekım (1 basamak hekımı, saglık ocağı hekımı) olarak mtslekı yaşamlarını surdurmektedır Ne yazık kı, ulkemızdekı saglık hızmetlerını bu kadar derınden etkıleyen TUS bır sınav ozel lıgı taşımıyor TUS'nin kapsamı ve içeriği, soru hazırlayan öğretim üyelerinin aklından geçenlerle sınırlıdır. TUS gerçek bir "sınav" değil, "hafız tıp star yarışması"dır. onemlı bılışsel oğrenme basamakları da TUS'da sınanamıyor KURANI KERİM'İ HATMİ "Sınav nedır" sorusuna 'bır olçmedegerlendır medır', dıye cevap verehılırız Egıtımde olçtugumuz ve değerlendırdıgımız ogrentıye kazandırmaya çdlıştığımız yetıler olan bılgıler becerıler ve tutumlardır Sına vın vapılabılmebi ıçın "program gelıştırıne" surecınde aktdrılatak vetılerın ayrıntılı olarak lıstelenmesı ve ar dından 'ogretım surecı' boyunca uygun ogretım yontemlerı ktıllanılardk ogrencılere kdZdiıdırılmdsı gerekmektedır Sındv bu bılgı, becerı ve tutunıların kdZdiıı lıp kdzanılniddıgını gosterır Temelde tıp egıtımı boyutKd kdzandırmak ıstedı gımız pratısyen hekımının sahıp olması gereken yetı lerdır Bu yetılerın (hekımlık bılgılerı becerılerı tutumları), ulusal duzeyde ayrıntılı bır lıstesı henuz yok (var olan tıptd Ulusal Çekırdek Program genel bır çer çevedır) TUS, tıp fakultclerı ogretım uyelerının OSYM'ye gıdıp hazırladıkları sorularld yapılandırıl makta Bu durumda TUS nın kapsamı ve ıçerıgı, soru hazırlayan ogretım uyelerının onemlı buldugu ya da sevdıgı konulardan oluşuyor Soruların lıekımm bdhıp olmdsı gereken yetılerı sorguldyıp sorguldiıiddığı ya da hangı yetıltrı sorguladıgı, bılınmıyor Bu noktada TUS, sınav olma ozellıgını de vıtıımektedır EĞER SINAV DEĞİLSE, NE? TUS, onctden programlaıunamış ve kazandır mak ıçın pldiılı bır ogretım yapılmamış yetılerı, ozel ya da genel juıı degerlendırmesıvle sınamak yarışmalar da uygulanan bıı seçme yontemıdır Gunumuzde yapılan ' popstar yarışmaları bunun en gıızel orneğıdır Jurının lıerhangı bır olçute oturtulamayan beğenısı, seçme ışlemmdt en onemlı rolu oynamaktadır Bu ozellık TUS soruları ıçın de ge çtrlıdır Ancak "popstar yarışmalannda en azından adaydan beklenen bır "performans' vardır ve bunu ka mu onunde gostermesı ıstenmektedır TUS'de bır hekımde bulunması gereken beterıler ve tutumldr (hekımlık performdiısı) hıç dıkkate alınmıyor Bunları sorgulayacak ozel sınavlar ('OSCE') medenı memleketlerde vapılırken hızde hâlâ uy gulamaya geçılemedı Daha da otesı rIUS nda bılgıler de en alt duzeylerde sorgulanıyor Bılgılerı, zıhnımızde (en alttan başlavardk) bılme kavraıııa uygulama, analız, sentez degerlendırme basdindkldrından geçe rek ogrenırız Bır hekımın hastası hakkındakı verılerı toplayıp bırleştırmesı sonuç çıkarması ve hır karar vermesı en usttekı degerlendırme basdinagına kadar ogrenmeyı gerektırır Oysa TUS da, yalnızca en alt ıkı çok az uçuncu bdbdinağı sorgulayan sorular yer alıyor En ust duzeye kadar bılgı ogrenmeyı sınayacak ozel sınav yontemlerı ('CORE') vardır ve çagdaş ulkelerın gerçek sınavların da uvgulanıyor Bu durumda hekımlık meslegının en TUS'de sınanan bılışsel alanın alt basdtnakları bır nesneyı ya dd olguyu tanımlayıp bu tanıını ıçselleştırmeyı ve bır duruma uydurmayı kapsar Bu kapsam hafızların 'Ku ranıkerım'ı hatmetmesınden, pek farklı değıl Tıp eğıtımının aynı kalınlıktdkı 810 kıtdbını lyı belleyenler TUS'yı bdşdrmaktadır Aslında bunu oğrencılerın unıversıteye gırış ve TUS puanlarını karşılaştırınca da anlıyoruz Ogrentı ya da fakulte OSYM'de hangı dılımde ıse TUS sonuç ları da o dılımdedır Ezbere dayanan eğıtımler, aynı şe kılde sınanınca, benzer sonuç vermektedır Ancak hekımden beklenen yalnızca bellek değıl dır belleğın yanında, ust duzev bılışsel yetı (analız sentez degerlendırme) ve hastava gosterecegı hekım lık peformansı (becerıler, tutumlar) da hekımın mutlaka sdhıp olması gereken yetılerdır Tum tıbbı bılgılerm yuklendığı bır bılgısaydr TUS'dd ddha yuksek puan alabılır ama, hekımlık yapatnaz Ote yandan bılımsel bılgılere paralel olarak tıbbı bılgıler de hızlı ve sureklı bır bıçımde yenılenmektedır Beş on yılda bır, neredeyse hekımlık bılgılerının tumu değışmektedır Ek olarak oğrendığımız her şeyı bırkaç yıl ıçınde unutuyoruz Bu durumda "bır şeyler öğretmek" değıl "ogrenmeyı öğretmek" egıtım bılımının te mel ılkesı olmuştur Btmun tıp eğıtımıne yansıması "probleme dayalı ogrenme"dır Bu yontemın kullanıldıgı tıp fakultelerınden mezun hekımlerın, çağddş sınavlarda benzer başarı gos terdıklerı halde "yajam boyu öğrenme"de, daha ustun oldukları, ortaya konuldu Çagdaş dunyada yaklaşık son beş yıldır "bu yontem ıyı mıdır^ kotu mudur'1 tar tışmaları yerını, "bu yontem daha ıyı nasıl uygulanabı lır?"e bıraktı Çunku, başdrıyı belırleyen en onemlı et kenın. ogretım yontemlerının ıyı uyguldiıması oldugu artık çok ıyı bılınmektedır KARŞILAŞTIRMA DOĞRU DEĞİL CBT de yayımlanan Hrof I)r Faık Sarıalıoğlu ve Prof Dr Oktay Ava nın çok onemlı verıler ıçeren yazılarındakı kaygılarını ırdelemek gerekırse TUS ıle fa kultelerın tıp egıtımı kalıtesını karşılaştırmak, dogru degıldır Eger takultelerınde yenı sıstemle egıtılen og rencılerı kışısel gozlemlerı sonucıı yetersız buluyorlarsa, bunu sısteme değıl uygulamayd bdglama, daha yerınde olacaktır kı uygulama başarısı yonetımın ve tum ogretım uyelerının sorumluluğudur Turkıye'dekı durumu ozetlersek 1 TUS hekımlık becerı ve tutumlannı sınamıyor 2 TUS bır hekımde mutlaka bulunması gereken ust bılme duzeylerını (analız, sentez, değerlendırınt) dıkkate almtyor 3 TUS'de sınanan alt duzey bılgılerm program lanmış ve kazandırılmaya çalışılmış bılgıler olup olmadığı bılınmıyor 4 TUS'nin kapsamı ve ıçerığı soru hazırlayan ogretım uyelerının aklından geçenlerle sınırlıdır Bu ozellıkler dıkkate alındığmda TUS gerçek bır ' sınav' değıl "hafız tıp star yarışması"dır Ulkemde çagdaş TUS'ların yapılması dılegıyle Prof. Dr. Emıne Demirel Yılmaz Ankara Unıv Tıp Fdk Fjrmakolojı ve Klıtuk Farmakolojı Anabılım Dalı 893/21 1 Mayıs 2004