Katalog

Yenî tedavi teknikleri ve kolay elde edılebılır 2. Nakledılecek hucrelerın kapsul kayndk da kemık ılıgıle çevrelenmesı Transfer edılecek ada dır Kemık ılığının yenı cıkların ın vıtro koşullarda kapsulle çevKok hucre ızolasyonu kan hucrelerının kaynarelenmesı ışlemı denenmektedır (bu v ^ a r Laboratuvarda çoğaltma ğı olduğu uzun zamanyontem allograftlar ıçınde kullanılmakdır bılınıyor Fakat, şım tadır) Bu ışlemdekı temel prensıp, kapAdacıklara dılerde bılım adamları sul membranı yarıgeçırgendır, besınlefarklılaştırma bu hucrelerın aynı zarın ve oksıjenın adacıklara ulaşmasına Kök hucrelerm manda karacığer, kalp ve salgılanan ınsulının de kan sıstemıne pankreansa naklı hatta pankreası tamır geçmesıne ızın verır Ancak, bağışıklık edebılme yetenegınde hucrelerının ve antıkorların ıçerı gırme Karacığere olduğunu buldular binı kısıtlar Kapsulle çevrelenme ışlemı nakıl ıçın algınate polılızınalgınate kapsuller Pankreans Bu çalışmalar bu kullanılmaktdır Mıkrokapsul ıle çevrehucrelerın hastanın Karacığer lenmış adacıkların fonksıyonel ın vıtro kendısınden veya bır denemelerınde, glıkoz uyarımını takıben Şekll 5. Pankreas'dan kök hücre Izolasyonu ve nakll yö'n başka verıcıden elde ınsulın salınım profillerının kapsullen edıldıkten sonra vucu temleri. memış adacıklara benzer oldugu gozlen dun dışında beta ya da hucrelerın vucutta çoğaltılmasıyla (ne mıştır Kapsulle çevrelenmlş adacıkla adacık hucrelerıne donuşturulerek tek ogenez) normoglısemıyı (normal kan şe rın allo ve ksenograft olarak kullanıldırar hastaya enjekte edılmesının mumkerı degerlerı) saglayacaklarını duşungı çalışmalar kımyasal yolla dıyabetık kun olabıleceğını gosterıyor Gelışmeler duler Bu amaçla farelerde gerçekleştıyapılmış kemırıcılerde gerçekleştırılmış benzer şekılde perıferık kanımızdakı rılen çalışmalarda bır grup araştırmacı ve başarılı .sonuçlar elde edılmıştır (Şek kok hucrelerın ve kordon kanı kok huc bu kok hucrelerın adacık hucrelerıne 6) relerının de kullanılmasını gundeme ge donuşumunu tetıklemek ıçın gen aktarı tırdı Ancak, burada da otoımmun saldı 3. Bağışıklık sıstemını baskılayan mı modellerını denerken bır kısmı ıse, rılara karşı genetık mudahalelere gerektedavi protokollerının gelıştırılmesı (Edbazı buyume faktorlerının ve hormonlasınım olabılır Bu sorunu aşmak ıçın ge monton protokolu gıbı) rın (IGF1, GLP 1 gıbı) dışarıdan verıllıştırılen yontemler kısaca aşağıda anla4. Nakledılecek hucrelere yapıla mesı yontemlerını uyguluyor tılıyor cak genetık mudahalelerle, savunma Orneğın, Boston Massachu hucrelerının bunları tanıması engelleneBazı araştırmacılar da, adacık hücsetts'den Dr Joel Habener ve arkadaşla bılır Veya, savunma sıstemını yenıden re kaynağı olarak fetal (duşuk materyal rı, bağırsaklarımızda mevcut bır grup dızayn edıp (reset edılır) bu hucrelerı yalerı) ve kadavra dokularını kullanmdyı hucreden salgılanan glukagonbenzerı bancı gıbı algılaması engellenebılır denemektedırler Burada da temel prenpeptıt1 (GLP 1) ısımlı hormonu farelere sıp yukarıda anlatıldıgı şekıldedır Kok enjekte edıyorlar, 72 saat sonra fareler hucre eldesı ya da donuşturme çalışma GELECEKTEKİ BEKLENTİLER dekı adacık hucre kıtlesının ıkı katına Halen, gunu çıktığını gozlemlıyorlar Bu hormon, muzde kullanılan adacıklardakı kok hucrelerı uyararak Antıkonlar adacığd gııemez medıkal tedavi yonçogalmasını saglıyor Ancak, her ıkı se temlerın hıçbırı dıyaAlgınate çenekte de otoımmun reaksıyonların onPolıtızın betın kesın tedavısı lenmesı ve olası tumor gehşımı gıbı koAlgınate nı sağlamamaktadır nular hâlâ çozumlenmış değıl Yapılan tum çalış > j ^ .1. • I pnlOTtlfr adacığa gıremez Bazı araştırma grupları da, embrı malar çok yakın bır Şeker oksıjen ve dığeı besın yolojık gelışım sureçlerıne bakıldıgında gelecekte bu ve benmaddelerı kolaylıkla gpçpr pankreas ıle oldukça benzerlıkler goste zerı hastalıkların ke Insülın mıkrokapsulu serbestçe geçer ren bazı organlardakı kok hucreler uze sın tedavılerı ıçın rınde yoğunlaştılar Buradakı temel du guvenılır bır yonte Şekll 6. Kapsül Ile çevrelenmlş adacık hucre kitlesl. şunce, benzer gelışım sureçlerınden ge mın orUya konması çen hucrelerın donuşturme ışlemlerının ıçındır 'jımdıkı sonuçlar kok hucreler ları ve nakıl Ancak fctal dokuların kııl daha kolay olacağıydı Buradan yola çı den ınsulın ureten adacık benzerı hucre lanılmasında embrıyonık kok hucrelert karak ozellıkle karacığer ve bağırsak lerın uretılebıldıgını gosterıyor benzer şekılde etık tartışmaların olması hedef organlar olarak seçıldı Bu amaç kddavradan elde edılen hucrelerın ıse Ancak, bu hucrelerın replasman la, bır çok deney planlandı ve ılk sonuç bırtakım zorluklar gostermesı nedenıyle tedaviMiıde kullanılması ıçın aşılması lar oldukça umıt verıcı bu seçeneklerın şımdılık tercıh edılmesı gereken bırçok sorun var Bunlardan ıl Karacıger dokusundan ve bagır nı guçleştırıyor kı elde edılen hucrelerın fızyolojık şesaklardan elde edılen kok hucrelere beker duzeylerıne yanıt verecek şekılde ın ta hucrelerıne ozgun bazı genlerm (Nesulın salgılanmdsını saglamak Çunku ATAKLARDAN KORUNMA urol) Isl lve Pdx 1 genlerı gıbı) aktarıkontrols>uz msulm salgılanması bazı Hastaya nakledılen beta hucrelerı mıyla beta hucre donuşumu saglandı ve rıskler taşır (hıpoglısemı gıbı), dolayısıynın ya da adacıkların otoımmun ataklar dıyabet oluşttırulmuş farelere nakıl son la ekzojen (dışarıdan) msulm kullanıdan korunma modellerı rası olumlu sonuçlar elde edıldı Benzer mınddn çok farkı olmaz Dıyabet tedavısınde herhangı bır olarak, bu genlerın doğrudan canlıya kaynaktan elde edılmış betd va da ada Bunu başarmak ıçın ıse, normal uygulanmasıvla, ornegm karacıgerın bır cık hucrelerının otoımmun saldırılardan bttd hucrelerıne çok benzeyen bır kısmı pankreasın endokrın parçdM gıbı korunması ıçın gunumuze kadar gelıştı kompleks gen ekspresyonunun aktıve çalışmaya başladı Bu tur deneyler şım rılmış modellerı kısdcd şu şekılde ozetle edılmesıne gereksınım olacak Adacıkladılık farelerde yapılıyor gelecekte gu mek mumkun, rın embrıyolojık gelışımını yonlendıren venlıkle ılgılı sorunlar aşıldıgında ınsan anahtdr faktorlerının tanımlanmasıyla, 1 Bağışıklık koruyucu genltrın larda da benzer uygulamaların yapılma aıid duzenleyıcı genlerın transferı ve nakledılecek hucrelere transferı Temel sı olası erıyebılır fdktorlerle tedavıyle kok hucre prensıp, beta hucrelerının bağışıklık farklılaşması manıple edılebılır Sonuçhucrelerının saldırılarına karşı koyması KÖK HÜCRELERİ ta, farklı fızyolojık koşullara yanıt vereyanı dırenç gostercbılmesıdır Bu şekıl Adacık kaynagı olarak bır dıger se bılen beta hucrelerı elde edılebılır de genetık yapısı degışnuş beta hucrele çenek olarak keınık ılığı kok hucrelerı rmden salgılanan proteınler ımmun sal Ikıncı olarak, gelecekte hastaya kullanılmaktadır Gerçekte, bu amaçla dırılarda bulunacak hucrelerın davranış nakledeceğımız hucreler ıçınde bırkaç kullanılacak kok hucreler ıçın en zengın larını duzenleyebılmektedır tane bıle olsa farklılaşmamış hucre olurPankreanstan dolu bıyopsısı 893/18 1 Mayıs 2004 sa, tumor gehşımı gıbı beklenmedık sonuçlar olabıleceğıne ılışkın endışeler mevcuttur Ek olarak, yanlış hucre tıpı nın kullanılması veya hucrelerın hedef lendıklerı organdan daha farklı bır yerde bulunmaları olasılığı da vardır Hucre tabanlı tedavıye devam edılmesının daha fazla fayda getırmeyeceğı veya hucresel kontrolun guçleştığı gıbı durumlar olabılır Boyle bır durumla karşılaşıldığı takdırde uygulanmakta olan hucre tabanlı tedavının durdurul masına veya sınırlandmlmasına yonelık olarak ımha edıcı genlerın etkınleştırıl mesı veya buna benzer stratejıler kullanılabılır Sonuçta, tıp I dıyabetın tedavısı ozellıkle guc olabılır Çunku, ınsulın ureten hucrelere vucudun kendı bağı şıklık sıstemının saldırısı sonucunda tahrıp olmaktadırlar Eğer araştırmacılar, nakledılen hucrelerın hasarlı olanların yerını almasını umıt edıyorlarsa, on celıkle bu otoımmunıte durumuyla başa çıkılması gerekıyor Çogu araştırmacı, Edmonton protokolundekıne benzer bır bağışıklık baskılayan tedavının uygulanmasının en azından başlangıçta yararlı olacağına ınanmaktadırlar Bunun yanında, şubat ayında açıklanan son rapora gore, Gu ney Kore Seul Ulusal Unıversıtesı'nden bır grup araştırmacı ılk defa tedavi amaçlı klonlama teknıgı kullanarak %100 kopya ınsan embrıyonık kok huc relerını elde ettıklerını duyurdular (bkz 28 şubat 2004 CBT) Bu çalışmada, verıcının yumurta hucresının çekırdeğı yıne aynı verıcıden elde edılen vucut hucresının çekırdegıy le yer değıştırmıştı Bu onemlıdır çunku bu şekılde elde edılen hucrelerden turetılecek farklı vucut hucrelerı, nakıl tedavılerınde herhangı bır bağışıklık rtt re aksıyonuna neden olmadan kullanılabı lecektır Gelecekte etık sorıınlar aşıld bıldıgı taktırde baştd dıyabtt olmdk uze re bırçok hastalıgın keMn tedavısınde hastanın kendı vucut hucrelerı kullanı larak elde edılecek embrıyonık kok huc relerınden sağlanmış fonksıyonellıgı ve guvenılırlığı kanıtldiımış bu hucreler kullanılabılecek (*) ProfDr Kocaelı Unıversıtebi ekdraor&hotmaıl com KAYNAKLAR 1 Am J Physıol ındoırınol Metdb 2 8 4 ^ 5 9 266 2003 2 Dıabetes Care 27 497 502 2004 t h t t p / www elsevıtr tom/locate ıjbcb 4 http www ınsulıııf reetınıes or£ 02fdll/prınt ppl htm 5 http / Avww ınsulınf reetımes org/02 fall 'prınt/shapıro p htm 6 http //www ınsulınf rıetımes orH/ 02 fall/pnnt/xeno p htm 7 http//www ınsulmf reetımesorg, 02 fall prınt rıcordıp htm 8 http www medscape uım vıewarlıc lı/4t)2686 prınt 9 http /'www nıh gov/nevvs »Um cLİI/stırtport htm 10 http www jdrf mg/ researı.h/ftdtures/res 11130 2a php 11 lııkrıidtıonal lslet Transplant reıîıslry Newsletter No 9 2001 12 N h n>îl J Mtd 341230 2 J8 2000 n Reproductıvt HuıMedıtıne OMIIIIL H 275 306 2004 14 TRFNDS ın Molnuldr Mtdıtıııt 8(7) Ü4 3İ9