Katalog

Biyoloji çkiye eğiliminizi yeni testler hemen belirliyor Doktorunuz ne kadar içki içtiğinizi sorduğunda sakın onu aldatmaya kalkışmayın. Yeni bir dizi kan, idrar ve kıl testi yalnızca birkaç giin önce değil, haftalar hatta aylar önce aldığınız alkol miktannı bile ortaya çıkartıyor. u testlerden bir bölümünün, ya da tumünun ilk kez alkolle ilgili sorunları olan hastalara uygulanması düşünülüyor. Ancak bunların iş vcrcnlerin, sigorta şirketleri ve adli tıp uzmanlarının da ilgisini çekeceğine inanılıyor. Soz gelimı, uçak şirketlerinin işe alacakları pilotların içkiye eğilimli olup olınadıklarını kıl testi sayesinde belirleyebileceklerine dikkat çekiliyor. İdrar testiyle polisin bir kişinin alkollü olup olmadığını kazadan gunler sonra belırleyebıleceğı dne surüluyor. Söz konusu testler birlikte uyguEtil glükoronidin olduğu ve bizzat alkolun olmadığı bir durunı, ğeçmışte içki içildiğinin olası bir göstergesi sayılıyoı. B landıklarında bireyin içkiye olan eğilimini gözler önüne serebiliyor.Testlerı geliştiren uluslararası ekibın üyelerinden olan Basel Üniversıtesi uzmanlarından Frıedrıch VVurst elde edilen bulgular sayesinde kişinin alkol luketiıniyle ilgili çok geniş bir zaman dilimine yayılan bir portre çizilebildiğine parmak basıyor. Saç ve kıldan belirleme EtG'nın varlığı bir kazaya adı karışan bir sürıicu ya da işçinin o anda içkili olup olmadıgını ortaya koyabılıyor. EtG beş gün boyunca idrarda kalabildığinden. kişinin o süre içinde alkol alıp almadığını gözler önüne serebıliyor. Fosfatidil etanol (PEtlı) düzeyini araştıran bir başka deney bu konuda daha uzıın erımlı bir olçüm sunuyor. PEtlı ğunde Bedende etkileri Farklı Zaman Zaman Dilimi Bir günden az 115 gün 23 hafta Aylar sonra Alkolun bedendeki etkileri birkaç saat içindc yok oluyor. Bu süre aşıldığında kişinin içki içip içmedığını belirleyen birtakım yöntemler olmakla birlikte, bunların henıen lıenıen Dilimlerine Göre Alkol Testleri tumu kandaki karauğer enzimlcri gibi dolaylı kanıtlara Belirleyici dayanıyor. Ancak kimi başka Kan ve ıdrarda etanol toksinler, hatta gehelık bıle Kan ve idrarda EtC benzer değışıklıklere neden Kanda YAEE'ler olabıleceğınden, bu deneyleIdrarda EtG rın pek de guvenilir olmaKanda Petlı dıklarına inanılıyor. Saç ve kıllarda YAEE'ler Ne var ki, son on yıldır Saç ve kıllarda EtC dünya çapında çeşitli araştır HL nıa ekıplerı yalnızca alkolun ayıışına sıyla ortaya çıkan kimi ürünler üzerinde çalışıyorlardı. Bu ürünlerden biri olan etil glükoronid (EtG) alkol düzeyi düşmeye başladığında bedende birikmeye başlıyor. yaklaşık uç şışe bıraııııı uzerınde alkol tüketen kişilerin kanında üç hafta kadar varlığını sürdürebildiğinden, bu yöntemin karaciğer enzimlerinin araştırıldığı yönteme kıyasla çok daha guvenilir olduğu belırtılıyor. Böcekler nasıl kanatlandı? 1920lerdenberiLondraDoğal TarihMüzesi'ninbirköşesindepinekleyenIskoçkökenli bir fosilin, bilinen en eski böcek örneği olduğu ortaya çıkarıldı. Fosilden elde edilen bulgular, kanatlı böceklerin ortaya çıkışını 80 milyon yıl daha gerilere attı; ayrıca böceklerin neden uçmayı ö'ğrendikleri da ortaya çıkıyor. hyniognatha hirsti" adıyla bilinen fosilin 400 milyon yıllık olduğu ve Aberdeen yakınlarından geldiği belirtiliyor. Fosil 1920'lerde Avustralyalı böcekbilimci Robin John Tillyard tarafından incelendiğinde bunun böceklerle ilintilı olabıleceğine dikkat çekmekle birlikte, bundan pek emin değildi. Çok önemlı olmadığına inanılan fosil araştırmacılar tarafmdaıı o gunden beri göz ardı ediltnekteydi. Kansas Üniversitesi böcek uzmanlanndan Micha„. . . . el Engel ve AmeriB Kanadın Evnmı . . .... x»ı ı ^ ^ ^ ^ ^ ^ kan Dogal Tarılı MuBöcekltrpOO zesi'nden David Griyıl önce maldi böceklerin evrimiyle ilgili bir kitap Mayıssi için resimler toplaH0 (Ephem maya Müzesi'ndeki Londra çalışırlarken Üçgcn Rhyniognatha fosiliykemikle le karşılaştılar. Fosili Kanatla günümüzün çok daÇıft tkl ha gelişmiş tekniklerine sahip bir mikDönem roskopla inceleyen Devonik Dönem araştırmacılar şaşırtıKarbon Donemi cı verilere tanık oldular. Kanadı, yok, ama uçuyor Araştırmacılar Rhyniognatha'nın gerçek bir böceğin tüm belirgin özelliklerini taşıdıklarını gördüler. Böcek ilkel olmak şöyle dursun, yiyeceğini her biri iki eklemden oluşan ve makası andıran son derece işlevsel çene kemiği sayesinde çiğneyebiliyordu. Böceğin polenle mi, yoksa yaprak ya da minik canlılarla mı beslendiği henüz kesın olarak bilinmemekle birlikte, bu çene yapısının yalnızca kanatlı böceklere özgü bir nitelik olması Rhyniognatha'nın, kanadı olmamasına karşın, uçabildiği yönünde çarpıcı bir kanıt oluşturduğuna dikkat çekiliyor. Engel fosilin sıcak su kaynaklarından geldiğine, ancak bu tür kaynakların kanadın korunmasına hiç de elverişli bir ortam olmadığına parmak basıyor. Neden uçtular? Bugüne dek bulunan en eski böcek fosilleri New York ve Kanada'da ortaya çıkartılan 379 milyon yıllık kanatsız iki böcekten ibaretti. Kanatlı böceklerin daha sonra, yaklaşık 320 milyon yıl önce ortaya çıktıkları sanılıyordu. 885/2 6 Mart 2004 Gelgelelim, Rhyniognatha fosili böceklerin en az 400 milyon yıl önce uçtuklarını gözler önüne seriyor. Böceklerin kökeninin çok daha gerilere ıtılmesi bu tür canlıların neden bu denli bir çeşıtlılığe sahip oldukları konusuna da ışık tutabilir. Engel yalnızca bilinen böcek türleri sayısının bile tüm öteki canlı türlerinin sayısını gölgede bıraktığına dikkat çekiyor. Bulguların böceklerin neden uçmayı öğrendikleri konusunu da aydınlığa kavuşturabileceğme inanılıyor. Rhyniognatha'nın ortaya çıkışından çok kısa bir süre önce yeryüzündeki boyları bir metreyi bile bulmayan bodur bitkilerde çarpıcı bir uzama görüldüğüne dikkat çeken uzmanlar böceklerin bu yeni ortama ayak uydurma çabasıyla uçmayı öğrenmiş olabileceklerine inanıyorlar . (Kaynak: New Scientist, 14 Şubat, Rita Urgan)