Katalog

ı olayı urıyayı tehlıke bıı yeı olarak algıladıkları«tenyor Beynın prefrontal koıteks alanıysa şıtuyle bağlanüsı olan az sayıddkı genJer COMT taraiından duzenlenır COMT, don gıbı norotransmıterlerı yıkarı enzımlerı ıı 2 yıl onre, bu genuı bır versıyonunun, ııı planlama ve problem çozrrıe yetenek baıındıran ve şızofreruyle bırlıkte bozupfrontal koıtekse zarar veıdığı saptandı enı ııskı taşıyan alele sahıp sağlıklı ınr ın büe prefrontal kortekslermde, basıt jerçekleştırıürken fazladan aktıvıte gozndı Prefrontdl kortekstc daiıa yararlı ak e neden olan dıger alelınse, aııksıyete yukselttığı beürlendı 2002 sonlannda, oncelen manık depı olarak bdınen bıpolar bozuklukta be ı kaynakü noretrofık faktore (BDNF) aıt n alelı belırlenrnıştı Bu yüsa aynı alelın, ırumunda bozuklukldr yaşayan kamsegerıleyen hafıza ıçm geıeklı bır yapı upokampusun aküvıtesını durdurdugu ndı 1u ve benzen çdlışmaldr sayesıııde rıacüar beynuı aklı hastaiıklaid yonelı üamayı ve sonrasında da bu hastalıklatvüerı bulmayı umuyor re Kuzey Buz Denızı'ne dokulen 6 buyuk Avrupa nehrının akışlan, 1936 dan b e n ılk kez yuzde 7'lık bır artış gosteıdı Bu bulgu yuksek enlemlere duşen yagış mıktannın artaca gını gosteren ıklım modellerme de uyuyor Kuzey Atlantıke akan fazla aoguk su, sıcak atantılaım kuzeye akışuu yavaşlatır ve boylece bolgenm kalabaiık bolgelerındekı ıkürru de degıştuır Bıyolojı aldiımdd yurutulen çalışmalara gore, bıtkı ve hayvanldi dd ısmmadan paylarını aldılar Canlılar, kuresel ısuımaya tepkı ola rak coğrafık dagılımlarmın ydnı sıra neıuye ne zdrrıan yumuı tlayacakları gıbı dlışkanlıklannı da degıştırdıler Ote yandarı kuresel ısımıidnın farkına varan ınsdnlar, artık suldrnayı arttırma ve taıını alanlannın taşınması gıbı kımı degışıklıkler yapmak zorunda kalacaklar ıınm protemleıı buleştırmesı onleyerek bu molekullen, tamamlayıcı bır sekans sayesuıde lıızlı ve sıstemü bır şekıldo duıdurur Araştır macılar, bu genın RNA sınydlının etkısız haJe getuılmesıyle bu hucrenın moılolojısınden suıyal siüternlerme kadaı tum genetık ışlev agını ortaya çıkarmaya başhyor Dıgeı uzmanJarsa kuçuk RNAı len (sıR NA) hastalıklarla savasımda kullaıuyor RNAı rnekanızmdsuıı guçlendıren kuçuk yapılar, buçok hastalıkta bozulan protem ureümını de kontrol eder Araştırmacılar, HlV'yle üıskılı pıoleınJen etkısız hdle getıren sıRNA'lar, farelerde de kaıacıger yangısına neden olan bu geıu bloke ederek, hepatıt kapmasuıı onledı Ote ydndarı bu molekuUerı hastauklarla jııucadeleye kaışı kulldnmak buyuk zorluklan da beraberuıde getmyor. Bunlar arasmda, sıRNAları dogıu gen ve hucreleıe gondermek ve yanlıs olanlan oıtadan kaldumasuıı sagldrridk var amaçlan ıçuı kuUanıyorlar Tek b u RNA mole kulu uzeruıde degışıklıkler yapan bıluıı adamlan bır sısterrunbu şekıldendıgeııne geçme sı ıçuı geıeken enenıyı ele dlan Jarzynskı eşıtüguıı denüen termoduıamık kurarru doğrula dılaı Bu yıl araştırmacılar aynı zamanda, bır enzırnın ÜNA'yı smdırdıgı zamankı katalıtık hı zuu ve kıneügını hesapladılar 6) KOZMİK PATLAMA Bu yıl yapılan birçok çalışma, gama ışını patlamaları (GRB) gibi evrendeki en buyuk patlamaların önündeki sis perdesini kaldırdı. Bu yıl, supernovdlarla GRB aıasındakı baglantiyı saptayan astronomlar, bu GRB paı laklıgı ıçuıde supernovaya aıt kesuı ızleıe rastladüar Asüoüzıkçılere gore, yüdızuı çelordegı şıddetle ıçerıye dogru çoktugunde, patlarnaya aıt enerjı yığuu uzaya yayüdı ve çogunluga gore ya kara delık ya da ezıcı bu maııyptık alana sahıp hızlı donen bır notıorı yıldızı oluş rurdu ORADA VVALAR :AK MI? üresel ısınmanın ürünlere, ;re ve hayvanlara etkileri orıkmaya başladı. lırn uznidrılannın clınde, dunyanın ıa ılışkın tonlaıcd sıcdklık olçumu bu Oncelorı yapılan kuresel ısınmanın e uzenndela canulara etküerıyle ılgılı ara 2003'te, erıyen buzlaı kuraklıklar rı azalrnası ıle lıayvdn vo bıtkı doğdleğışıklıklere ılışkın yığınla araştırma yılın ıklını uzmanlaıı yıllardır suıeıı ayı etkısme dlnıış kuraklık ve Buyuk ı'un baüsı ıle Hınt Okyanusu'ndakı su df olarak ısınması arasmda bu bag ıı sıcak suyun, sera gazlaruıın bır so uğu sanılıyor Kuzey Kulbu'ndd ııeluı j lpnmeaıyle elde ndılen bugüere go 4) MİNİK RNA'LAR, TEDAVİ İÇİN YENİ UMUT 5)TEK MOLEKÜLLER: FİZİKÇİ BJYOLOÇ İŞBİRLİĞİ Biyologlar ve fizikçiler, bu yıl işbirliği yaparak, hucre içinde tek bir molekülün yaşamını ayrıntılarıyla gösterdi.... Tek parçacıkldrı degıştırmek ıçın lazer ışıgı veıen cerrahı optık aletleı kullanan bıyo loglar bu yıl, hucrenın taşıma mekaruzmasma aıt tanesın proteınlenran hareketını adım adım olçrnek ıçm optık dJetlerın çok kuçuk, guce I dayalı kıskaç modelleruıı urettı I Fizikçiler ve bıyologlann ısbuügmden | dogan belkı de en heyecan verıcı yenı teknık goıuntulemede kudntum noktalanrun kullanılmasıdu" Kudnturn noktalan lazer ışıgı verüdı guıde brrçok renkte parlayan, kuçuk yan üetken nanokrıstdllerdır Bu yıl araştırmacılar, an tıkorlaıa baglı kuantum noktalan kullanarak sırur hucıe zarlanndakı glısuı reseptorlennuı bueysel hareketleıını ızledüer Kuantum noktası teknolojısı, bıyolojık goruntuleme ıçın hdld çok yenı ancdk bu çok yonlu nanokrıstaJler yakın bu zarnandd buçok bılmmedık soruya yarut verebılır Fizikçiler de bıyolojık molekullen kendı Yenl kara dellkler, gama ışınlanna, x ışınla nna, optlk ifiğa ve radyo dalgalanna zarar vereblllr. siRNA verilen farelerde (sağda) karaclğer rahatiizlığı görulmuyor (solda). Minyatür RNA moleküllerin nasıl bir hücrenin davramşını yönettiği ve güçlerini birleştirince hastalıkları nasıl yenebildikleri gibi ayrıntılar ortaya çıktı. Uzunluğu 22 nukleotıd olan mıkroRNAknn, bıtkuıuı yapraklannı şekıllendırme den ıneyve sınegı embuyonlannın hucre gelışunıne yardımcı olrrıa gıbı eıkeıı yelısımı yon lendııdığı bılınıyordu Gen ekspresyonunu duıduran RNAı de buyumede buyuk rol oy naı RNAı protpını bulunnidyan bır farenuı kok hucrelerının gelışmedıgı VP hayvarun dogum dan onue oldugu gorulmiLştu Ayrıca bu yıl, fareleıde bulunan belırlı mıkıoRNA ların embı lyonun kan hucre sıstemıru oluştuıan kok hucreleımı yonlendırüme sıne yaıdırnn olduklaıı saptandı Insanlaıda da mıkıoRNA'ldii kodlayan 225 kadaı gen bu lundugu sanılıyor Dıger gozlemlerse, GRB'ıun en şıddetlı ışınlanru bıle 1 ıla 5 deıecelık bır açıyla sırurladıgını gosterdı Alevlerm yalmzca bıı tasmı Dunya'ya yonelebılrr Elde edılen daha somut bulgulaısa bu gune kadaı anlasüamdyan x ışını flaşlaıı demlen duşuk enerjüı pdtlamalarm, GRB'yı ureten yüdızlara aıt yıkımlann aynı turunden kaynaklandıgını ortaya koydu Kuramcılaı bu yıl sap tanan x ışını flaşlarırun yanddn gonuıen CRB oldugunu duşunuyoı Tum bu ılerlemeleruı kokerunde takım ruhu yatıyor Onlarca GRB'yı ve x ışuu flaşlannı beürleme ve yeryuzundekı astrononüara yeıleruu soyleme yolunda çıkan teknık engellen NASA'yct aıt bır bu"un çozerken yeıde de otomaük ve geloneksel teleskoplaı hazır bu lundu Bu hızlı detektıf ışı çaüşma sayesmde, "kcUdiüık" GRB, optık ışık altında gonınur olabüırdı Ancak bu yalmzca patlamadan bukaç dakıka sonra olabıldı NASA'nm 2004 oıtaldrındd gondeıecegı yenı uydusu ıse CRB'yı oncekı keşülerden 5 kat daha hızlı yakalayacak Uydu aslında sanıyeııın yalmzca çok kuçuk bu anuıda hayatta kalabüen GRBrıuı kokenleıını ortaya çıkaıacak r ve bltkiler kuresel ısınmaya tepki Yuzlerce, hatta bınlerce geıu ınceleme aracı oldugu kanıtlanan RNAı 2OÜ3'te hak ettıgı yerı alrruşa benzıyor RNAı, RNA molekulle Kuantum noktalan, farelerde kapller ağlan Izlfyor. 876/9