Katalog

Zümrütten Akisler zının ne yazık kı yeı ısmdelcı Şırrıdı uzmanlaı yenı stratejüeı gelıştııme çabasmdd Kasım aymda Amenkarı Hlçısı Joseph Huggins, test ydptıranlatııı, yajıldimda tanıdıklanm da getırmeleıı dog ııdtusundd çdgrıda bulundu Bu arada Başkan Mogac sag lık sektoıunde çalışanlan becerıksızlıkle suçladı Buııa ço zuın oldidk 2004 yılında tum hastaların rutın olarak AIDS testmden goçırılecegını duyurdu Bazı uz rridiıldi bu polıtıkdiıııı zoıunlu test anldmına geldıgrnı ve ınsan hakları ıhlalı olarak değerlendırüebı lecegmı ılen suıuyor Dolayısıyld hastdldiın bır daha klmıklcrc ayak basmayacagından koıkulu yoı Bazı uzmaıılaı ddhd koklu çozumler onerıyor Crnsel yolla geçen hastalıklann bayramlarda arttı qma dıkkat çeken AIDS ddnışmaru Kennedy Fungwane "Bana kalırsa buayı bundaıı sonıakı 5 yıl suıesuıce ydsaklamak yerek Belkı n zaman msanlar yerçegı gorup, ddvt anışldrını dpgıstırebüır" Bostvvana'dakı halkuı ısteksızlıgı başka ulkelerdekı yeru tedavı planlanyld oıtuşmuyoı Guney Afrıkalı uzmanlat ulkelermde ydkldşık 1 mılyon AIDS'knın 45 yıl ıçrnde yaşdin kuıtaidiı bu tedavıye başlayac.agmı tahmın edıyor Bu ulkede Bosrvvana'da olnıayan faıklı bu yaklasun geçeılı AIDS'k hdstalann oluşturdugu bır lobı, ınsanları tedavı olnıaya teşvık etmek ıçm çok guçlu bu kampanya surduruyot Duııya Saglık Orgutu de egıtımlı sağlık elemaıılaıı yaıdımıyk 2005 yılında 3 mılyon m sana antıretrovıral ılaç saglamayı planlıyor Ancak Bostvvana bu hedeflerın dusunuldugu kadar kolay tuttur ulanidydcagıru gosteren somut bır ornek A.M. Celal Şengör Ketin Konferanslan I. T. U. Maden Fakültesi, Cenel jeoloji Anabilim Dalı ve I. T. U. Avrasya Yerbilimleri Enstitusu tarafından her yıl duzenlenen Ketin Konferanslarının sekizincisi bu yıl çağımızın en büyuk yerbilimcilerinden biri olarak addedılen Prof. Dr. Dr. h. c. mult. Cerald joseph Wasserburg tarafından I. T. U. Maden Fakültesi binasındaki Prof. Dr. Ihsan Ketin Konferans salonunda 16 Aralık günu verildı. Ketin konferanslan günümüzde yalnız Turkiye'nin değil, tum dunyanın kuşkusuz en prestijli "isimli konferans serilerınden" birı olmustur. Bu konferanslan vermeye yerbilimlerinin cephesinde araştırma yapan unlu bır yerbilimci, kendi seçtiği bir konuda konuşmak uzere çağnlır. Konular uzerindeki iki sınırlama, konunun yerbilimlerinin herhangi bir dalı ile ilgili olması ve cephede yapılan bir araştırmayı temsıl etmesidir. Bu iki sınırlama dışında, konferansçı, konuşacağı konuyu seçmekte tamamen ozgurdur. Konferans için, ne konferanstan once ılan edılecek bır ozet, ne de konferanstan sonra yayınlanacak bir metin istenmektedir. Tek istenen, konferanstan yaklaşık bir ay kadar once ilan edilebılecek bir başlıktır. Ketin Konferanslan bugüne kadar ikisi hariç hep Ingilizce olarak verilmislerse de, bu durum konferansm herhangi bir resmı dıli oldugu anlamına gelmez. Konferansm amacı, dinleyicinin konferansçıyı anlamasıdır. Bu nedenle, Ingilizce bilmeyen bir konferansçı, konferansı ana dilınde vermek istese, konferans düzenleyicileri konferansı, dinleyenlerin anlayabileceği dile çevirecek bir tercüman bulmakla yukümlüdürler. Ketin konferansçıları hanKetin konferansları segi dilde konuşurlarsa konuşsunlar, soylerisi, hem dünyanın en diklerinin mutlaka dinlenmesi gerekecek önemli yerbilimcilerini kadar önemli bilim insanlprı oldukları kaulkemize getirerek bul edilir. Ilk Ketin Konferansı, konferans seriufkunu açmak, hem sine adını veren buyük Türk jeologu Ihsan de bu kişilere yurduKetin'in 16 Aralık 1995'deki vefatından muzu ve yerbilimleribir yıl sonra bu satırlann yazarı tarafından verilmistir. Bu ilk Ketin konferansının mizi gostererek Turkikonusu Ihsan Ketin'in yaşamı ve bilimsel ye'yi tanıtmak amamirasıydı. Ikinci Ketin konferansı, Ihsan ayla kurulmuştur. Hoca'nın da dostu olan, çağımızın en buyük yerbilimcilerinden Cambridge Universitesi profesorlerinden Dan McKenzie tarafından verildi. Uçuncu Ketin Konferansını, çağımıza damgasını vurmuş yerbilimcilerden Amerikalı buyuk jeolog Warren B. Hamllton, dorduncuyu, gene A. B. D. 'den şohretli jeofizikçi MaryLou Zoback verdi. Beşinci Ketin konferansı levha tektoniği devriminın yaratıcılarından Xavier Le Pichon tarafından verildi. Altıncısını Ankara Melanjının ortak kaşiflerinden ve Orta Asya'da 8000 yıl once ortadan kaybolmus dev bir iç denizi bulan Oğuz Erol verdi. Yedinci Ketin Konferansını Dongü stratigrafisinin mucitlerinden Sir Nicholas Shackleton geçen sene verdi. Bir tek Oğuz Erol hariç, tum Ketin konferansçılan dünyanın kuşkusuz en prestijli akademisi olan A. B. D. Ulusal Bilimler Akademisınin Amerikalıysa uyesı, değılse yabancı uyesidir. Uç Ketin konferansçısı (Wasserburg, Shackleton ve McKenzie) Isveç Akademisince Nobel eşiti kabul edilen Crawfoord Odulunun, ikisi de (Le Pichon ve McKenzie) dünyanın en onemli bilim ödullerinden olan japon Ödulu'nun sahibidir. Gene Erol dışında tum Ketin konferansçıları uluslararası buyuk prestiji olan bir jeoloji derneğinden (or. Ceological Society of London, Geological Society of America, American Geophysical Unıon) en az bir madalya sahibidirler. Bu listeden de görülebileceği gibi, Ketin konferansçısı olmak başlıbaşına bir uluslararası onur vesilesi haline gelmiştır. (Oğuz Erol'un Ketin Konferansçısı olmak dışında önemli bir uluslararası odulunun olmaması, yaptığı bilimin kalitesinin duşukluğunden değil, Turkiye'deki dunyadan buyuk olçude kopuk olan bilim ortamının Erol'u hem ulusal hem de uluslarası ortamda desteklememiş olmasındandır. Zaten kendisı Ketin konferansçısı olarak seçilirken kıstas, aldığı ödüller değil yaptığı bilimin kalitesiydı). Ketin konferanslan serisi, hem dünyanın en onemli yerbilimcilermı ulkemize getirerek Turk yerbilimlerinin ufkunu açmak, hem de bu kişilere yurdumuzu ve yerbilimlerimizi gostererek Turkiye'yi tanıtmak amaayla kurulmuştur. Umidimiz zaman içerısınde, Ketin konferanslarının Nobel odulleri gibı dunyada çok saygın bir yer kazanmalan ve yurdumuza bu saygınlığı taşımalarıdır. Tum bu onemlerine rağmen, Ketin Konferanslarına Turk dinleyicinin ilgisi beklenenin çok, ama çok altındadır. (Bunlara 11U dışından katılanların sayısı bir elin parmaklarını genellikle geçmemektedir!) Bu da doğal olarak Turkiye'nin külturel sefaletinin bir sonucudur. Ancak amaç, ışte bu sefaletle mucadele etmektir. Bu ise, pek ilkel bir kırsal kulturun egemenliğinde olan ülkemizde akıntıya kurek çekmek kadar zor gorunmektedır. 876/5 9) İnme: Hasta beyni kurtarma çabalan Geçen yıl 20.5 milyon felç vakası bildirildi. Bunların 55 milyonu ölümcüldü 1 996 yümddiı bu yaııa ABD'de uııne vakalarırıdd kullanılan tek ılaç tPA veya "doku plazmınojen aktıvatoru" denılen pıhü gıdencıdır Ve bu ılaç bazı koşullardd mucıze ya ratıyoı Butun bunlaıa kaışuı bu üaçtaıı ne yazık kı çok az sayıda hdsta yarar sağlıyor, çunku ılacın ınme dururnunuıı oıtaya çıkmasmdan soma kı ılk uç sddt ıçmde damatdarı verılmesı gerekı yor Bu koşullarda verüse büe tPA tehkkeli iç kd narridldra yol açabılıyor. Sonuç olarak tPA tedavısı az sayıda ınsa na uygulanabılıyoı Durıyada her yü yaklaşık 5 milyon kışı felç nedenıyle yaşamını yıtırıyor Ay ııca uzun suıen haıeket bozuklugunun baş nedenı Neyse kı bu karamsar tablo gıderek degışıyoı Yenı tedavı youternlermın uzeıınde çaİLşan bılırrı dddrnlaıı, pek çok felçlı hastanın pıhtısıra çozup, yemden yaşama donduıebılecek Bu yorıternJerden bırı damar tıkayan pıhtıyı mekanık teknıkleı yaıdımıyla vucudun dısına çıkortmak Ncw Yoık Pıesbyteıidiı HospıtaJdan Dı Pierre Gobin tarafınddn ıcat edılen bu yontem MERCI (Seıebıal ıskernıde mekanık embolı çıkartma) olarak bılmıyor MERCI cıhazı bır katetcım ıçınde duz hale gelen nıkeltıtdiıyuın bır yay Pıhtının bulundugu yerde yrne yay şeklıne doneıek pıhtıyı yakalıyor Bu cıhazırı üaçlarla karşılaştırıldıgmda pek çok avantajları var Bır keıe ınme duıuınu oıtaya çıktıktan sonıakı ılk 8 saat ıçınde kulldnıldbılıyor Ilaçların neden oldugu ıç kdnamalaıa yol açmıyor tPA'mn pıhtıyı parçalaması ıçm yakla şık bıı saat geıekııken MERCI pıhtıyı bıı dakı kada çıkarüyor Henuz bu cıhazırı yaıarları konusunda olumlu konuşmak ıçın çok erken oldu gu belııtıise de, ılk dlmarı sonuçldrm urrıut verıcı oldugu gomluyor 28 hasta uzermde yapüan muddhalelerde yuzde 46 oranında başarı saglandı Tek bu teıapı heı hastada yaıaıh olmayabılu Johns llopkıns llastanesı'nden radyolog Dı Kieran Murphy, olumcul bu fclç tuıu olan vertebrobasılar'a hem tPA hem de stent uygulaması ıle tedavı etmeye çabalıyoı Bu hastalık noımal olaıak 10 hastddan 9'nuıı olumurıe yol açarken, bu çıfte mudahale ıle 10 hastadan 6'sı ydşdma gerı donebıldı Türk yerbilimlerinin 70) Obezite: Kilolardan kurtulmak Geçen yıl 20.5 milyon felç vakası bildirildi. Bunların 55 milyonu ölümcüldü unyadakı 300 milyon yetış küi obez bugun uzun suıelı VP tedavısı zoı hastalık laıla boguşuyoı. Obezite kdyıidklı şeker hastalıgı her yü bttaz daha aıtıyoı Duııya Saglık Orgutu nun tdhmınleıme goıe 2030 yıiında şeker hastası sayısı üaye katlanarak 370 mıllyona eiüjecek Dunydrun en lehlıkelı ve ydygın hastalıklarından bırı olaıak dogeı lendırılen obezıtenın kontıol altına alınmaaı ıçm çalışnıaldi suıuyoı Yıllardır bu korıuya kaynak aktaran ılaç şırketlen aşın yaglaıdcin kurtulınayı sağlayacak ılaçlaı urelıyoı Bunların ıçınde ıkı tanesı oldukça basarılı Iştnhı kontrol altına alrnak ıçm beyın kmı yasuu etkıleyen "Meridia" ve vucudun yağ emmesını engelleyen "Xenical" Ancak bu ıkı ılaç, ıshal ve kalp rıtmını bozdugu geıekçesıyle yaygın olaıak kullanı latıuyoı Bılım adanilan şu anda aşııı kılola laıı hoımorüar, mıde salgıları ve genetık bılım yoluyla kontrol altına almanın yolla ımı aııyoı Bu aidda dnmdd çozurn olarak mıde amelıyatları sıklıkla basvurulan yontemlerın bdşmda gelıyoı Bu operasyoııda kışının mıde kapasıtesı yaııya rndııüıyoı Ancak bu yontenım de ıç kdiidiıid veya kauda pılıtıldşrna gıbı ıısklı yonleıı var Doktorlara gore obezıteyı onlemonm cn lyı yolu çocukldim şışnidnlamaamı oıüemek Reyhan Oksay Newsweek İS Aıalık 2003 D