Katalog

Yeni yıl zengin olaylaıia başlıyor 4 Ocak'ta göktaşı yağmuru var. 7 Ocak'ta Ay, kuçuk gezegen Ceres'i ortecek ve gecesinde AySaturn buluşacak. Hasan H Esenoğlu(') uneşte durum ne? Guneş gokyu zunde gunluk yaklaşık 1 derecelık bılmeıı haıeketıyle ılerleyerek 19 Aralık 2003 20 Ocak 2004 tanhlen arasında 33 gun boyunca Yay (Sagıttarıus) takım yıldı zında 21 Ocak 16 Şubat 2004 tanhlen ara smda da 16 gun boyunra Oğlak (Caprıcoı nus) takım yıldızmda kalıyor Bır yıldız olarak Guneş m gezegenler gıbı dısk gorunumu ko laylıgından gunluk yuzey gorunumunu bazı laıınnı buyuklugu Dunyamızm belkı 510 ka tırıa ulaşabüen ılgtnç yapüardakı leke grupla nnı leke sayılannı ve aynca Guneş ten yıldız maddesı aümı manyetık fırtınalar kutup ışı ması (aurora) gıbı Yer ı dogrudan etkıleyebı lecek dıger Guneş olaylaıma ılıskın resımlı ayııntılı surelı ve guncel bılgılerc http //wwwkoen boun edu tı/astronomy/so laı acüvıtyhtml http//www sunspotcyc le com ve http //scıence msfc na sa gov/^l/pad/solaı/default htm adreslerın den ulaşıldbılıı Guneş lekelerı bu aylarda en az sayıda gozlemlenıgyoı ve hatta hıç leke gozlenmeyen gunleı de kayıtlarda var Ancak Guneş e neler oluyor > derresıne tarıhı bu yuk lekelere ve Gımeş patlama larına da yme bu zamanda rastla maktayız bu pat lamaların Dunyamıza etkılerını de yaşayarak Buyuk le kelen ve belkı yenılen nı Ocak aymda tekraı gozlememız olasıdır Ay nca bu aşamada kutup ışı ması gozlenme olasılıgının aıt tıgmıdabekrtrnelıyız Kutup ışıması Guneş etkınlıgı sonucuYeı atmosferıne gırıp Yer m man yetık dlanıyla eüaleşımde bulunan yuklu paı çacıklar tarafından oluşturuluı Kutup bolge leımde manyetık alanın etkısı yuksek oldu gundan en çok kutba yakın bolgeleıde gozle nır Çok nadıren Turkıye gıbı daha duşuk en lemleıde de gozlenmesı sozkonusu olabılır kı onceka yülarda Ankaradan ve en yeııısı de geçtıgınıız Kdsım ayında ve ustelık daha gu neyde Antalya dan belırgın kutup ışıması goz lemlerı yapılabılmıştır 20 Kasım 2003 taı ılıın de saat 23 de Turkıye den gozlemlenen bu i <'un»rt»l ^»^v .M» Kutup Yıldızı G kutup ışıması hakkmdd da ha ayrmtılı bılgı ıçm TU BİTAK Ulubdl Gozleme vı nm lesrnı ınternet sıte sme bakılabı 1 ı r Ocak ayının gök atlaIçeren ve 15 Ocak ak şamı saat 22:00 Itlbanyla görüleblle cek gezegenler (reslmde sürekll yanm dalre çlzgi lle gösterilmif olan Günef hattının üzerlne veya yakınına bakınız) ve takım yıldızlar sekllde verlldl. Bu Gök atlası yardımıyla Cökyüzü teyredlllrken, atlas gökyuzüne bakar fekilde doğru yönlerde yukanya kaldınlarak ba kıldığında gece gökyüzündekl görünUm lle tamamen örtüfUr. Gök atlannda yer alan, doğupbatmayan özelliğlnden olsa gerek yaygın olarak tanınan Büyükayı takım yıldızının (Ursa Majör) uzun süreyle Izlenmesl, dünyanın dönmesl gereğl dalresel nasıl yer değlftlrdlği kolaylıkla farkedllecektlr... Gök atlası aynca, blr ufuktan blr ufka uzanan iamanyolu'muz kollan altında geçlrllecek bol yıldızlı Ocak ayının uzun kıs gecelerinde gökclslmlerlnl tanımada ve kolay bulmada yardımcı olacaktır Ay, Günef ve geze genler doğugüneybatı hattı boyunca bulunduklanndan, bu yöne bakan yerleslm yerleri ve arazller ' doğal gözlemevlerl" dlr; gökyüzü manzaralı buralardan gök clslmlerinl Izlemek daha kolaydır. (http //wwwtug tubıtak govtr/aurora html) Guneş ^004 yılı ıçınde Yer e 147 mılyon km ıle en yalon konuınuııa 4 Ocak saat 20'de ulaşacak yıldızmda gorulecek VenusUranus buluşması: 14 15 Ocak akşamı saat 17 30 cıvaıında 4 0 kadır parlaklıgmda ışıldayan Venus +5 9 kadır par laklıgındakı Uranus un yakınmda yer alacak Her ıkı cısım bu yakınlaşma suasında guney batı tarafta ufuktan yaklaşık 24 derece yuk seklıkte Kova (Aquarıus) takım yıldızmda go rulecek Venus un çok paılak goıulduğu bu bulusnıa sonuk Uranus un uzayda yerrnı ko lay bulunmasını saglayacak AyVeniis bnluşması 24 Ocak akşam saat 18 cıvarında 4 1 kadır parlaklıgmda ışıl dayan Venus mce hılal evredekı Ay m 4 dere ce kuzeymde yer alacak Heı ıkı cısun bu yakuüaşma suasında guneybatı tarafta ufuktan yaklaşık 20 derece yukseklıkte Kova takım yıldızmda gorulecek Gezegenlerin ilginç konumları Ay kuçuk gezegen Ceres ı ortecek 7 Ocak akşam saatlennden ınbaren gece ve sa bah saatlerıne kadar Ay kuçuk gezegen Ceres ıle aynı yerde gorulecek ve gece saat 24 cıvanndan ıtıbaren de Ceres dolunay evrede kı Ay tarafından ortulecek Heı ıkı cısım gece yorısı guney taıafta ufuktan yaklaşık 74 dere ce yukseklıkte Ikızler (Gemını) takım yıldızın da gorulecek Ay ın arkasında kalacak Ceres +6 8 kadır parlaklıgmda olacagından ancak teleskoplarla gonılebılecek Dolunay m gok yuzunu aydınlatması Ceres ın gorulmesını zorlaştıracak olmasına karşın kuçuk ve sonuk gezegenın uzayda yeııııı gostenyoı olmasıy la da kolaylık saglayacak AySatüxn butafması: 7 Ocak gece yarısı sonrası saat 02 cıvarında 0 4 kadır par laklıö^ndakı Saturn dolunay evresmdekı Ay ın '3 derere gııneyınde yer alacak Her ıkı cısım bu yakuılaşına snasında batı tarafta ufuktan yaklaşık 58 derece yukseklıkte Ikızler takım Ay, tam dolunay evreslne 7'lnde gl nr, aksam 16:27 de doğup sabah ta 06:23 'de battığmdan tüm gece görülür Son dördün evreslne 15'lnda ulaşır ve gece ya nsından Itlbaren sabah saatlerlne kadar görülür. Yenlay evreslne de 21'lnde glrer, Ay yaklaşık Günef le blrllkte sabah 07:2 3'de doğup aksam 16:25'de battığmdan artık gece görülmez. İlk dördün evreslne Ise 29'unda ulaşır ve gece yansı sonrasına kadar görülür. Ay'ın yenlay ve dolunay evrelerlne tam ulaşma saatlerl lle Yer'e en yakın ve en uzak konumda bulunduğu tarlhlerdekl mesafeleri de reslmde bellrtllmlştlr. özelllkle yenlay zamanı, Adll Tıp çalışmalanndakl krlmlnal olay günü bellrlemelerlnde ara nan Ay yaşı hesabında yararlı olmaktadır... Ay, dolunay tarlhlerlnde yaklaşık 12.7 kadlr parlaklığı lle tüm gece boyunca herzamanklnden daha fazlası Ay ışığı lle Yer'l aydınlatır. Taklpll teleskop veya dUrbünU olan okuyuculann en yakınımızdakl Ay'ı gözü kamaştırmadan rahat göreblleceğl, olağanüstü güzelllktekl Ay gözlemleri lcln yak laşık tarih aralıklan şöyle: 1519 ve 2429 Ocak. Ay ve Evreleri Gezegenler nerede? Duıbun veya teleskopu olan okuyucu lar Uranus u (parlaklığı +5 9 kadır) ay boyun ca akşam saatleı mde (yaklaşık ıkı saat surelı grne) guneybatı tarafta Kova takım yıldızmda (yıl boyunca bu takım yüdızda kalmak uzere) goıebüecek Yuki>eklığı gıderek azalacak şe kılde ufuktan en fazla 30 derece olacak Nep tun un de (parlaklığı +8 kadır) Uranus e yakın 876/2