Katalog

Cumhuriyel BîLİM TEKNİK En büyük kozmık kütle çekim merceği bulundu eni keşfedilen kütle çekimi merceği SDSS 1004, 6,2 milyar ışık ytlı uzaklıktaki bir galaksi kumesinden oluşmakta. On milyar ışık yılı uzaklıktaki Quasar'ın ışığı bu mercek tarafından guçlendirilerek dort ışın olarak yansıtılmakta ( parlak ışık noktaları A,B,C,D). Söz konusu mercek MaxPlanck Astronomi Enstitusu bilim adamları, Japon ve Amerikalı araştırmacılar tarafından Sloan Digital Sky Survvey) (SDDS) teleskopuyla bulundu. Albert Einstein da genel gorelilik kuramından yola çıkarak büyük kutle birikimlerinin, yakınından geçen ışını buktukleri ve bu yuzden de kutle çekim merceği gibi etkidiklerini one surmuştu. Bu etki so Y İnsansı maymunlar ve maymunsular arasındaki en belirgin farklılıklar Zoologlar, maymunsulan, insansı maymunlan ve insanlan, ortak ataları nedeniyle "Primatlar" grubuna sınıflandırırlar. 60 gramlık cüce maki maymunundan 180 kiloluk gorile kadar yaklaşık olarak 180 tür söz konusu. Peki ama maymunsular ve insansı maymunlar arasındaki farklar tam olarak nelerdir? D nucunda ise "merceğin" arkasında yer alan ışık kaynağından birkaç tane goruntu oluşuyordu. Fakat Einstein bu fenomeni gozlemleyememişti. llk kozmik kütle çekim merceği 1979 yılında bulunda ve bilim adamları o zamandan bu yana 80'in uzerinde örnek keşfettiler. Normalde büyük bir mesafede yer alan bir galaksi ya da galaksi kümesi bir merceğin rolünu üstlenir. Galaksi kumesinin çok daha uzağında yer alan bir galaksinin ya da ender olarak parlak bir Qu asar'ın ışığı ise "merceğin" çekim alanında bukulen kaynaktır. SDSS 1004 olarak adlandırılan rekor mercek, şu sıralar Nature dergisinde tanıtıldı. Fotoğrafta ilginç olan nokta dort Quasar goruntusunun bugune kadar bilinenlere gore birbirlerinden iki kat uzakta yer almasıdır. Tahminlere göre aralarındaki mesafe bir milyon ışık yılı kadar. Buradan yola çıkılarak yapılan hesaplara gore rekor merceğin kutlesi 2x1014 (200 bilyon) Gü neş kutlesine eşit. Yani galaksimizden yüz kat fazla kutleye sahip. Bilim adamları bu dev kutle çekim merceğinin karanlık maddenin incelenmesi için ideal bir laboratuar oluşturacak dediler. unya tarihi açısından bakıldı ğında aslında maymunsuların devri çoktan kapanmıştır. Anatomik olarak bundan 40 milyon yıl once maymunların ve insansı maymunlan temsil eden öncülej rine benziyorlar. Bu nedenledir ki maymunsular için Latince'de "insansı maymunlardan öncekiler" anlamına gelen "Prosimii" terimi kullanılır. Diğer primatlarla yakınlıkları gözle görülecek kadar dikkat çekici değildir. Yalnızca insanınkine benzeyen kavrayıcı el yapısı ortak kokeni andırır. Fakat kopeğinkine benzer sivri çeneleri ve nemli burunlarıyla, ortak ozellikleri yassı çene yapısı ve kuru burun ucu olan gerçek maymunların alt sınıfından ayrılırlar. Burun yapısıyla diğer bir sınıflandırma daha yapılır. Afrika ve Asya'da yaşayan kuru burun uçlu primatların burnu daha uzundur, dolayısıyla da zoolojik sımflandırmaya gore ince burunlu ya da uzun burunlu maymunlar olarak adlandırırlar. Bu gruba makaklar, şebekler, uzun kuyruklu maymungiller, ipekmaymunlar dahildir. Fakat kuyruksuz olmalarına rağmen gibonlar olarak bilinen insansı maymunlar da bu gruba girer. Bonobo, şempanze, goril ve orangutandan oluşan insansı maymunlar grubuna ise insan da dahildir. Yaşam alanları, maymunlar ve insansı maymunlar tarafından kısıtlanan maymunsular karanlık ormanlara kaçmışlardır. işte bu nedenle maymunsularda koku duyusu, büyük kulaklar ve iri gözler gelişmiştir. Maymunsular, gözlerindeki ışığı yansıtan bir kristal tabakasıyla gece karanlığında bile çok iyi gorebilirler. Maymunlardan, insansı maymunlardan ve bizlerden farklı olarak işaretlerden çok sesler ve kokularla iletişim kurarlar. 876/16