Katalog

Kanser tedavisinde yeni bir ilaç G enasense adlı yenı bır kanser ılacımn etküeyıcı gucunun ka nıtlan olarak habıs melenomlaıırı kcüıntüannı gosteıen ıe sımleı dunyarun dort bıı yanındakı konferanslardd gosteıüıyor Genasense, gunu muzdc kullanılan kemoteıapmın yan etküerînı gostermeden vucudunherharıgıbu ye nndekı kanr.er hucrpleıuu bulup yok eden yenı tur ılaçlarddn bın Genasense'uı bukaç kaııser tıpınde denenen klmık deneyleıı umut verıyoı Son aşama denemelenrun de aynı sonucu verebüeceğı duşunulurse, üaç gelecek yü satışa çıkabılır Çunku Genasense, belırlı bır genırı fonksıyonlarmı durdurmak uzere tasarlanan "duyaısızlaştıncı" (anüsense) bırüaçtır 1980'lerde duyarsızldştırmak kansere, vrral enfek sıyonlara, dıger bır deyışle genın bdskın olması nedenıyle ortaya çıkan tum hastalıklann teddvısı ıçın üaç geüşüıüme sınde yera bır devıım olarak pazaıldrnnıştı Ancak bugoste nşın, aslında geıçeklerden çok abarülaıla yurutuldugu gorul du Bazı uzııidnlaısa Genasense'ın cn onemlı etkuılığırun duyarsızlaşüınıak olmadıgına, üacın başka bır tepkıyı bdşlat tığına mamyor Bunun, CpG etkısı denılen ve sadece tumor lerın kuçulmesını saglayan, az bılmen bır bagışıklık leaksıyo nu duşunuluyor olmaksızın, ıstenılen yontemler veya ığne kullanılarak kdna kanştinlrrlar Arıcak bılım adamlan bu manüefi var olan ılaçlara uyqu ladıklarındd bıı çok sorun oıtaya çıktı Nukleotid dızüeıı veya olıgonuklpotıdleı kanda ve hucreleıdeb enzımler tdiafından anında parçalanıyoıldidı 20 yıldan fazla bu suredu yalmzca tek bır antısense ılacı onayldndı Standart kemoterapıden brrkaç gun once verüdıgınde ılacın dığer ılaçlaruı kan ser hucıeleıını oldurmeleruıe yaıdım edecegı duşunuldu Bcl 2'nın ( Kanseı hucreleıırun kendüenne gelen ıntıhar edın komuüınu goımezlıkten gelmelerıne ızın veren bu proteın) baskınbğı, meme prostat osıl gende 4 farkb baz taşıyordu ve antısen se bu bazlarla pşleşemezdı Son bukaç yü ıçındp elde edüen karatlaıa goıe bagışıklık hucrelenndekı bu CpG ptkısı bağışıkhk sısterrurun kdnseı hucıeleımı veya vuusun enfekte ettıgı hucıplen olduımesıru saglayabüu Vıtıavene'ın de bu prensıbp gore çahşması olasıdır Ure tıcı fırma trirafından 1996'da yayuıüanan brr makalede üacın gosteıdığı antıvıral etkderm duyaısızlaşürmadan kaynakldnmayabıleceğı kaydedüurkerı, CpG'nm de sorumlu olmayabüecegı vıugulandı Pekı ya Gena sensedekıdururn' Krıtık CpG motıfi olıgoda 2 kez orta çüayoı Aynca en az 3 araştrrma grubunun faıkh hucre kulturleıı ve havyanldi uzermde yaptıkları deneylere gore üaç gerçek ten bu CpG tepkısını baslatdbüu Ote yaııdan bırçok üaç gıbı Genasense de üa ozellığe sahıp olabüır Buradakı onemlı konu, üacuı aktıvıtesınm yuzde kaçının CpG'ye kaçırun antısense ozellığıne dayalı oldugudur Uretıcı şu ket Genta, Genasense üe tedavı edüen hastalaıın kan oıneklerınde aktıve olmuş hıçbu bdğışüdık hucresı ol madığıru gosteıen deneylere dayanarak, üacın ana me kanızmasının duyarsızlaştırn u oldugunda ısıar edıyoı Kımı uzmarüarsa, bu tur hucıeleı m mutlaka kanda bulun mak zorunda olmadığını 3 antsense olıgosunun losemı hastası ınsan lanrı kultur hucrelen uzeıuıdekı etkılermı mceledı Ukı Genasense dı Ikuıcısı Bcl2'yı hedef dldı, ancak mRNA'nın faıklı brr bolumune baglandı ve CpG'len ıçermıyordu Sonuncusuysa, Bcl2'nın farklı bu genıru hedef aldı ve CpG mo tıfleıı ıçeııyordu Sonuçlaı şasrrtıcıydı Genasease üe uçuncu olıgo bagışüdık tepkısı nı başlatan brr çok hucreyı harekete geçınrken, ıkmcı suadakı hucrelen etküenuyordu Genasense ve uçuncu olıgo Bcl 2 ve dığer brrkaç proteuı uzeımde daha yukseltıcı ve dzaltıcı ozelhklpr gosterdı ve aynca hucıe olumleruıde de çeşıtlı etküer sağladı Genasense konusundaysa üacın nıe kanızması, uıun naylanmddan once taıüsü rnaya başlandı Buradd bu başka soru ortaya çıkıyor "Genta'ya, aktıvıtesınde çok az bu rol oynasa büe uı ununu b u antısense üaç olarak tanıtrna ve reklarrunı yapma ıznı veııl melı m ı ' ' Biyoteknoloji için risk Hastalarsa, tedavıye nasü ulaşüdıgından çok ıyüeşıp ıyıleşmeyeceklerını daha çok onemsıyorlar Bu başka anüsense üaç ureten şırkeün olan Epıgenesıs'uı genel mu duıu James Mannion, "Sonuç olarak, bıınlann hepsı hdstalaım sağhgını ıyıye gotur mek ıçın yapüıyor Bence hastcüaı tartışmalan hıç takmıyoı dıyor Ote yandan yatuun yapanldr bu başka sorun, çunku hepsı paıa verdüderı bıümın geıçek olup ohnadığıyla üyüenıyor Hartmann a qoıe üaç onaylanu ve soylendıgı şeküde çalışrnazsa bu bıyo teknolojı ıçın kotu oluı Yatmm bankası Kyan, Beck and Co'nun bıyoteknolojı dridlıstı Cory Kasimov ıse, Genasense'ın temel olarak CpG etkısıyle çalıştıgının behılenmesmın satışlaıı etküemeyebüecegmı ancak dığeı anüsense şuketlermı baglayacağıru one sunıyor Bu rada bu başka oyku daha var Genasense ın gızemlı bagısıkhk tepkısı ınceleme altuıda Coley ve Hybndon dahıl buçok funıa bas langıçta ıstenmeyen etkı olaıak gonılerı bu ozellıgı artüııcı olıgolar gehştueıek, astım aleıjı ve hatta kanserde kullanmak ıçın çalıs malar basladı Agıavval Antısense üe ügüı bu soıun bulduk, ama şuııdı ondan faydala nıyoruz ' dıyeıek sonuca şaşuıyoı Bundan somasıysa gerçekten başka bu oyku New Scıentıst, lü Tenımuz 200,1 Bilge Eser Bazı antisense molekiilleri olan, gerçek çaliftna sekllleri: Bellrll CpG motlfkrinl Içeren DNA dlzlle rl, blr bagısıkhk tepklsl yaratabl llr ve bagısıkhk hücrekrlnln kan ser hUcrelerinl öldurmekrlnl sağ Kuşkular var Genaspnse'uı Nuw Jer sey'dekı uıetıcı fırması Genta ıse bunu ke sırılıkle rpddedıyoı Kuşkular dogru çıkarsa, ondp gelen antisense üaçldiuıın tarııtımı VP bu ılaçlara yatmm tamamen hıle VP hatd uzprıne kuıulu olahüır Merkezi Massachu setts'te bulıınan Coley üaç şuketınden Arthur Kıieg 'Yatınm yaparıldiın bunu bır bosaıısızhk olaıak dlgüdmasından çok koı kııhıyoı dıyeıekkaygılaııdüegeünyor An üsense fikrı, ük olaıak 1978'de Paul Zan\ecnik torafmdan, ardınddn da Bostondakı Massarhusetts Gcrıel Hastanesmde su nuldu Duyaısızlaştırmaıun tcmehnde DNA rıın temel kunyasdl ozellıklerı kulldiub yoı Genlenmızde saklanan bılgıleıı kod layan A bazı T üe C bazı da G ıle kaışıüklı ülaıak bırleşu Genleı normalde, DNAya bpnzeı yapıdakı mesajn RNA (nıRNA) ara eüıgıyla proteınlen oluştururlar Bır arıüsen se ılacı da bazlara sahıp nukleotid dızüerıdır Bu bazlar da, kendısının tamamlayıcısı duınmundakı bu genın mRNAsmın kısa bır parçdsırıa bdğlanu Bu baglanma, aıdışık protem urotımını engelleı ve rrıRNA, h u a e enzımlerı taıafırıdan yıkılır (bak dıydgram) Antısense üaçlan soıunlu pıoteınlerı hedef aldıklanndan saglıklı degıl, yalnızca hastalıklı hucrelerı eüalemekduler Bu nedenle ılaçlar, kemoterapının Sdğuklı dokular uzermdekı cıddı yan etküerı kolon losemı ve lenfoma gıbı kanser turlerının yanı sıra bazı derı fumoıleımde de onemlı bu ıol oynuyoı Bu nedenle üaç devlenndeıı Avontıs, karlarda hısse karşüı<tındd, Genasense ı ge uştrrmesı ıçın Gentaya 477 müyorı dolar odenıeyı kabul ottı Bu, bıyoteknolojı tarıhmde tek bu üaç ıçın vanlan ıkuıcı eıı buyuk anldşuıa dıvnımunda Avenüs gerçekten de kazananı destLklenıış olabüu GenaaeiKo ın buçok klınüc deneyınde 'amut venn sonuçlaı almdı Gelecek ay yapüacak son aşama deneyleıı sonrasm da olumlu bulgular açıklanma sı bekleruyor Antısease ın çalışma şeklını ılk soıgulayan Massachusetts'tekı bıyoteknolo]i şuketı Hybrıdon'dan Sud hır Agrawal oldu Antısense, hastdlıklı bıı fareye enjekte edüdıgrnde vuusun oluştuıduğu karakfpnstık lezyonlar beklendıgı gıbı yok oldular Denemek ıçın arasürmacı bu başka olıgo kulldndıgında antıvıral bu haıeketuuk gozlenme dı 'Bu sekansa ozel bır etkının çok guzel bır ornegıydı1 dıyen Agravval son deneyınde farklı bu HPV turune kaışı orı jınal antısense kullandı Vırus soyluyoılar Asunda şuketın sundugu en guçlu karut Genasense'uı bazı hastalarm kanseı hucreleıınde Bcl 2 sevıyeleıının duşurmesı du Bu olay Bcl 2 pıotcınının seçüeıek ve buyuk oldsüıkla duyarsızlaştınlarak durdu ıuldugunu dogıuluyoı Ote yaııdan Munıh Unıveısıtesı'nden ve çalışma arkadaşlan, bu olayın büe CpG etkısıyle açüdanabüecegıru savunuyor Elap SİZE MANTIKU CELİYOR MU? Normal protein üretlmi. Hücre çeklrdeğlnde mRNA fekllnde blr gen, protein üretmek Uzere hücre sltoplazmauna glder. Antlseme; aul çalifma prenslbl: Blr antisense Ilacı, lamamlayıa blr kııa DNA dlılildlr. Bu nedenle genln mRNA'sınm blr partasma bağlanır. Bu, proteinlerln Uretlmlnl engeller ve RNA da ionunda hücre enzlnueri tarafin dan parcalanır. Bu özelllk, kanser hücrelerlnde aktif olan genlerln yok edttmetlnde kullanılabiltr layablllr. Bagısıkhk hücresl Bagısıkhk hücresl CpC 'yl ya bancı olarak tanımlar. Uyanlan bagısıkhk hücrelerl, blr çok mekanlz •^mayla kanser Itucrelertnl öl *dürür. Hücre sltoplaz ması Hücre enzlmleri RNA'yı parçalar kanser hücresl 855/14