Katalog

Güneşlenmemek kans Bır fizikçinin ilginç gözlemi, kanser yaptığı gerek çeviriyor Cüneşin morötesi ışmlarınm (UV) cilt ka durmaya çalışan insanlar, şimdi güneş ışığının dl ortaya atılmasıyla ne yapacağmı şaşırmış durum Güneş'ten almacak D vitaminin yerini tutan yok! güneşten kaçma kampanyalarmı tersine yol açtıgı gerekçesiyle yıllardır güneş /< türlerine karşı koruyucu olduğu idd İ nsanlar ya? mevsımının yaklaştıgı donemlerde guneş ışıgının kanser yapıcı etkılprıne karşı uyan bombdidınidrurıa tutuluı Yıllaıdu bu ko nuda beynı yıkanan insanlar artık gımeijlenmenm kesmlıkle zaıarlı olduguna mandıklan ıçın bu uyanların dogrulugunu soıgulama geıegı duymazlar Ne var kı heı konuda oldugu gıbı bu konuda da tam aksını dusunen bır azınlık guneş ısıgından uzak durmanın kanser rıskını artıracagını üerı sumyoı Bunlaıa goıe guneş ışıgından dengeh bır şekılde yararlanmak zarar degıl yarar saglar Kısaca bu kışıler guneşlenmenın aşı rıya kaçmamak kaydıyla yararlı oldugunu one suruyor ıı dışarıda oynamaya teşvık edeıdı Ne var kı o gunler gerıde kaldı 19 70 lı yıllardan başlayarak guneş ısmldiumı cüt kanseııne neden oldugu dogrultıısunda gu net) kdişıtı bu kampdiıya baslatüdı Bu da ın sanlann guneş ışmlanndan vebalı gıbı kaç malaruıa neden oldu 3 çeşit kanser Şımdı bunun tam tersını savunan bır goruş doğal olarak kuskuyla kaışıyanıyoı çunku morotesı (UV) radyasyonunun rüt hucreleruıın DNAsını bozdugu ve bunun da uç çeşıt derı kanserıne yol açtıgı büunsel ola rak kdnıtlanmış dururnda Bu uç kanseıın ıçınde en olumcul olanı melanoma Batıdakı pek çok ulkede son yıllarda derı kanserı vakalannda artış goruluyor An cak guneş ışınlanndan uzak durma kampdiı yasının en yogun olarak surduruldugu ulke Avustralya Bu kampanya ozellıkle 198O'lı yü larda uyan bombardjmanı şeklıne doruştu Sarışın goçmerüerın nufusun buyuk bu kü. muıı oluşrurması yakıcı guneş ışınlan ve bu yuyen ozon delıguıuı bu kıtayı dığeılerınden daha fazla etkılemesı en fazla cüt kanserı va kalaı ırun bu ulkede ortaya çıkmasma yol açı yor Çozum olarak Avustralya Kanseı Kon seyı ''Sllp Slop Slap" admı verdıgı bır kam panyayı başlatü Bu kampanya ınsanlann dı şan çıkarken uzerlenne bır gomlek geçır melerını (slıp), koruyucu krem kullanmalaruu (slop) ve şapka gıymelennı (slap) onenyor Dıger ulkelerde de buna benzer kampanya lar devreye gırdı Ne var kı guneş ışığının yararlı olduğunu savunan kesımın bu ıddıalı mesajı saglık çalısanlannı ofkelendırıyor Son 20 yülarını ınsanlan guneşten uzak tutmaya çalışmakla geçıren bu insanlar rum çabalannın boşa gıdecegmden koıkuyor Guneş ışığının yararlı oldugunu savu nan kesım ıse bu taı tısmayı büımsel yayın yo luyla daha cıddı bır arenaya taşımaya rayetlı Onumuzdekı ekım aymda Ameııkan Sağlık Enstıtusu guneş ışığının yarar ve zararlarının tarusüacagı bu konfeıans duzenlenecek Bu rada karşıt goruşler çarpışacak Eskıden guneşın altında ne kadaı kal dıgımız konusu bızı rahatsız etmezdı pek çogumuz çocuklugurnuzdd guneş kremı kullan madan saatierce guneşın altında yatıp bronz laşmaya çalısırdık Hatta anababalar çocukla nnın guneş ışıgından olabüdıgınce fazla ya rarlanması ıçın sıcak yaz gunlerınde çocukla Dogal olarak bazı ınsanlar bu uyanlara kulak dsmadılar Ancak pek çogumuz dışan çıkarken guneş ışınlanna hedef olmamak ıçuı onlem almayı alışkanlık hakne geürdık Yuk sek koruma faktorlu kremler kullanmaya ve guneş ışıgı geçumeyen kumaşlardan yapıl mış gıysıler gıymeye kendunızı zorunlu hıssettık i D vitamini konusu Guneş ışığının zararları konusunda bu kadar kesın kanıtlarm oldugu bır oriamda bazı ınsanların gutıeşe daha fazla çıkmamız dogrultusundakı onerüen hangı gerekçelere dayarıdırıüyor9 Bunun yanıtı vitamia D'ye duydugumuz gereksınım Vucudumuz bu onemlı kımyasal maddeyı ıkı temel kaynak tan saglar Yaglı balıklar ve sut urunlerı gıbı besuı maddelerınden ve UV'ye maruz kalmış cüt hucrelermden Cüt hucrelerı UV'den yararlanarak bır oncu kımyasal maddeyı vıtamın D3'e donuştıuur Karacıger ve bobreklerde den ışlem lerden geçen madde aktıf vıtamın D hahne gelır Aktıf vıtamın D nın en ıyı büınen ışlevı kalsıyumun bagusaklar tarafından emılımını sağlamaknr Kalsıyum sınrr, kas metabolık sınyal gonderme kemık hucrelerını bırbın ne bagiama konusunda kılıt bır rol oynar Kalsıyum sevıyesırun duşmesı durumunda sınır ve kaslann kasümasını onlemek ıçın kalsıyum kemıkten çalmır D vıtamını yetersızlıgı nın raşıti7me yol açmasının nedenı budur Ancak D vıtdmımmn en onemlı rolu yal nızca kalsıyum metabolızması degüdır Huc releı çok sayıda kırnydidl sınydluı boyuu rugu altındadu' Bu smyallerm dengesı hu< leruı çoğalmasını veya oldugu gıbı kalmd belırler Son 20 30 yüdır aktıf D vıtamın hucre çogalmasında fren vazıfesı goıdı yolunda somut kanıtlar soz konusu Fger ongoru dogruysa kalsıyum azlıgı kansere kalanma egılımını artınr çunku hucre ço( ması kontroldan çıkmışür 20 yüdır aktıf D vıtamınının sıçanla hucre çoğalmasını engelleyıcı bır rol oyıic gıbüıruyor 1979 yümdayapüan bır dene^ D vıtamını eşlıgınde laboraruvarda yetıştırı losemı hucreleruıın olgunlaştıktan sonra lunme faalıyeüne son verdıgı ızlendı Bu tarıhten sonra kolon, prostat, r n u , akciğcr ve hatta cilt kmnserl huc» rı uzennde gerçekleşnrüen dıger deney den de benzer sonuçlar alındı Daruma kokenlı LeoPharmaceutıcals ısımlı ılaç şır ü, bu bulgulardan yararlanarak kanser te vısınde kullanılacak D vıtamını üaçları a mek ıçın kollan sıvamıs durumda Ancak D vıtamını eksıklıgının ger< dunyada kansere yol açıp açmadıgını saf mak ıçın, hastalıgın degışüc populasyonla nasü bır seyır ızledıgı üe ügüı epıdemıyok çalışmalann yapüması gerek Bu konuda < cu çalısma San Dıego dakı Kalıfornıya Umv sıtesı'nden Cedric Garland a aıt 1985 yı da Garland ın ekıbı 17 yü suren çalısmalc nın sonucunu yayınladı Bu çalışmada 2 C orta yaslı beyaz eıkektekı D vıtammı kullc mı ve kolorektal kanserı arasındakı ılışkı lendı Buıüaıın ıçınden 1 000 tanesınde hai lıgın ortaya çıkma sıklıguıın yarı yanya a?