Katalog

örtköşe Pref. H. Okkef nurı bırakırıız çozulmeyı anlaşümasının büe ımkdiısız hale getınldıojı bu sorun olarak gundemde yokrtur 4. Basını oı teııleı burıddrı Vd7qeçıp orrıegın hepsı yakalarına Aıapça haıfleı le "bızı sevrneyen olsuıı1' yazarı ırı rozet leı (buton) taksalar ve başını ortmeyen ler de buna karşılık Latın harflerıyle "esas sız olun1" yazılı olarüardan takmaya başlasalaı ne olacağuu soran, dolayısıyla sorunun ne oldugunıı soran kımse ne hıkmetse çıkmamıstu Bu bırkaç saptdmanın çevreledıgı alan ıçınde şu yaluı ılke uzerınde bır uzldşı sağlarıabılmelıdır Bıreysel yaşam tercıhleıı kışıleııu kendılennce ortak ydşdin dldnlatındakı tercıhleı ıse o yaşam aJanının paydaşlaıuım uzlaşüarıyld belırlenmelıdıı Buna gore a. Bıreysel tercıhler başkalannın kıler ıle kesışmedıgı suıece tamarnen kışının kendınce belırlenır b. Ortnk ydşarn alanldrmddkı tercılıler ıse bııeysel terrıhlerın "agırlıklan dınlmış çogunlugu"nun uzlasısı ne yonde ıse de o yonde şekıllenır Burada "agulıkldiıduma" terımı ıle kastedılen koşuUdndırmaktan kaçmma ornek olma ıkna etme zoılama propagarıda ddydtmagıbı gıderek sertleşen yontcmlerı kullaıidiı kısüeı ın tek laşıden ddha etkırı oldbıldıklerıdır Buradan demokıatık ydşam bıçırrıımrı olmdzsd olrna? koşullan belırmek tedır bueyleım akü atüak estetık boyutlanııdakı (dogruyarüış), (ıyıkotu) ve(gu zelçırkın) tercıhlerını "yetkuılıkle" yapabılıı olması bınncı koşuldur Solon'un (M O 5b9'da olmuştur) "demokıası eşıtleı diası rejımdır" sozu bunu anlatmakta dır Ikuıcı koşul bu tercıhın 'ozgurce' yapılabılır olmasıdır Bu da hangı do/da ve hangı yorıtemle oluısa olsun koşullandırmaktan kaçınmaıle mumkundut leım ozgur oıtak tercıhlerın pay daş uzlaşısına dayalı oluşu gıbı çok ıncelıklı bu yaşdrn bıçımıdır Gozardı edılen üa koşul ıse yukaııdd (b)de çerçevelenen koşullardır Yanı akü ahlâk estetık bo yutlarmda tercüı yapabüme yetkın lıgııle bu tercLhleıın ozgurce yapı labüıı olması ıçm koşulldndırmanın ınsan hakkı ıhlalı sayümasıdu Koşullandıı manın ne buyuk bu ınsan onuru çıgnenmesı ne bu yuk bu Allalı tarıınidzlık oldugunu anlamaya çalışalım Tanruıın bu mustesna yaidtüdaıınm doğruyaıyıyeguzele doguştan egılımlerını yok sayıp oıüaıı koreltıp yenıden kendı kuçucuk akıllanna gore yenı den şekıllendıımeye çalışanların bunu çagdaşlık mı yoksd dın adırıa mı yaptüdan hıç farketmez ıkısı ayru kapıya çıkdr Insanı reddedıp ye nısını yapmaya çalışmak1 Devletın buradakı rolu başoıtusunu yasaklamak serbest bılakmak bıçunını tdsanmlamak degü bü gılendırme ıle koşullandırmanuı ınce sınırırıı gozetmekten ve bu sının geçenlere yaptırım uygulamasındarı ±>aıettır Okumuş yazmış kesımın rolu ıse yukarıdakı 250 kesımden bırısıne veya bır tarafma yaltaklanmak degü sonınu anlamaya ve kanşık kafaları netleştır meye çalışmaktır Bıreyler ve uluslar layık ol dukları bıçımde yonetüuleı sozu bızım ıçm acıdır ama çok da gerçekçıdır "Bız tercıhlerımızı yetkmlüde yapabüecek dururnda değılız anıa dernokrası de ıstıyo ni7" gıbı bır saptamamız varsa yapüması geıeken yıne de bugunku kargaşa degüdır Bugunku yontemle 250 kesımden kımın ne gıbı bır fayda saglayacagını kımse büernez Ama çogunlugun zarar etmekte oldugu kesındıı Tınaz Titiz Bilimsel makaleler Büımde, büımsel araşOrmalar onemlıdıı onemlı olmasına ama, bu araşnrmalann sonuçlarının yayımlanması daha da onemlıdır Lakın ışm ıçuıe yayınüamak guuıce, ışler bıraz karısabüır Yayırru kım kaç laşıyle yapa caktır? Kım yazacak, lam çızecek ve makalede kunlerm adları hangı sırayla yer alacak tır? Oyle kaçınılmaz araştırmalar soz konusu oldbüır kı astrofızık veya tıpta olabılır boylelerı arastırma dunya çapında, yuzlerce araştırmacıyla gerçekleştırdmış olabılır Bunlar ıçm yapacak bırşey yoktur ısım kalabalıgı kdçuıümazdır Lakın kuçuk çaplı araşürmalarda omegın araştırmayı bır "arastırma go revlısı" yaparsa, dogaldır kı, daruşmaruru da yayına katar (Makale bazen danı^manla bır ukte yazüır, kınu zaman daruşman konuyu büe bümez1) Nadır de olsa, danışmanın yanmdahocalaım mudurlerm, başkanlann ve ya (ne demekse) koordınatorlerın de ısımle rı makalelerde belırebüır Bu tur fuzulı ısım enflasyonlaruu engelleyebdmek amaayla bazı cıddı dergüer 10'dan fazla ıamın yeral dıgı makalelerı yayına kabul etmezler Bazı aıaştınna makalelerı vardır kı ornegın, arastırma sırasında ofise tesadufen ugrdrruş hocdların, laboratuvara kazara gumış yonetıcüerm, arazıde rastgele dolaşan mudurlerın veya gemı guvertesıne oylesıne ayakbas kanların da adlaıı makale lerde yer almakta dır Neyse la, bu tıp "didştır Bır ınanç bıı ogretı bır teorı, bır ıdeolojı konusunda bügüendıımek üe koşullandırmak tamamen farklıdır Bılgı lendınnek talebe baglıdır Tdlep sahıbının drzu ettıgı olçude ve bıçımde bügı lendıı me yapılabılır Koşullanmama hakkı Kışmın talebı ve dolayısıyla da n zası bulunnıaksuın yapıldiı bılgılendırme koşullandırmadır ve en onemlı msan hakkı ılılalı sayılmalıdır KoijuUanmama hdkkı, yaşam hakkı kadar kutsal sayılma lıdır Bu kadarcık bır netlık sağlandıgrn da büe goıunen, soıunım basoıtusu olmddıgıdır Sorun demokrasmın olmazsa olmaz üa koşulunu gozardi ederek dernokrasıye ozgu bır konforu yaşama ar zusudur Ar zu edılen kontor bıreysel tercıh macüarın" ısunlen genellüde makalelerde son sırada yer alır (aksı halde çok nahoş bır durum olu şurdu mazallah bılım saatı gerıye bıle tıklar dı) Bu ısımkoyma sonınu, bılım camıasında herkesın büdıgı ama henuz çozumu bulunamayan tek bümmeyenlı çok denklem talamı gÜDidır1 Ve bunun tersı durumlar da soz konusu olabılır bazı arastırma sonuçlan vardır kı medya geıçek uzmanları bır turlu bulamaz (Bu konuya gırmeyelım, bu mesele bu 1 koşenın smırlannı asar ) "Bunları raye yazıyorsun, lafl dolaşnnp neıeye ula^maya çaitşıyorsun bu bunaltıcı cumartesı sabahında " dıye mınldanan azız okuılarımı duyaı gıbıyım, açıklayayım Beru çok derınden etküeyen ıkt sayfa hk bu makaleden soz etmek ıstyorum Makdle 1993 yılında, eskı adı ']oumal of Irrep roducıble Resıüts" (Tekrarlanamaz Sonuçlar Jurnalı) yenı adı "Annals of Improbable Re search" (Mumkunatsız Araşürmalar) olan havacıvd büım dergısınde yayımlandı "Fısük Ezmesuun Dunya Rotasyorıuna EUalen" (The Effects of Peanut Butter on the Rotaüon of the Eaıth) Bu şaheser eserde, hepsı doktoralı yuzderı fazla (gerçek) bdımcının (gerçek) adı yer almaktaydı Heyhat1 Ikı sayfalık ma kale tek satudan oluşmaktaydı "Şu ana dek gozlemledıgımız kadanyla, fıstık ezmesının dunyaııın rotasyonurıa bır etlası yoktur" (Merak edpn okurlanm, babnız Marc Abra hams "The Best of Annals of Improbable Research " Freeman tayfa 79 80 1998) Bilimsel makaleler ve kurumlar 2003 taıüılı CBTte 'Unıverve Yayın I.ıstesı' başlüdı yazı da 21 Hazıran 2003 CBTte yer alan yazıda bazı kurumlan on plana çıkarnid gayretınden bahsedıldıgıru U7ulerek okudum Turkıye'nın bılım ve teknolojıde uluslararasmdd kı yennın beürlerımesıne yonelık çalışmada, vurgulanmak ıstenen konu aynlan ARGE harcamalarının yetersızlıgıne ve araştıncı sayısmın çok az olmasma ragmen Turkıye'dekı bılım adamlanmn son yıllardakı başansıydı Bu yazıda hıçbu kıu urnu on plana geçırümesı gıbı bır kaygı yoktur lsteyenın ulaşabı lecegı rakamlar az mü<taıa hata ıçermekle bırlıkte aldukça yalın olup kaynagı bel lıdır Ulusal bılım ve egıtım sıtemınde tum unıversıtelerın çok kısıth kaynaklarla, ulke yararına olagan ustu çaba gosterdıgı herkez tarafindan büınmektedır Yazıda unır veısıteleı aidsı rekaberten çok I\ırkı ye'nın dunyadakı konumu ışlenmeye çalışılrrustır Adı geçen yazıda olabüdıgmce ozet takamlaı veıümektedır Bunun amacı uzun olan yazıyı rakkamlara bogmamak tır Ornegın 100 uzedekı tum ulkelerın bılgılerını büındıgı halde vermek yerme Tuıkıye nın bulundugu grup lıstelenmış tır Turkıyede bulunan 75 uruversıtenırı tamamı yerme yıne bu lıstede kamu unıver sıtelerınden araştıncı sayısı 500'urı uzerın deküer yer almış olup bu da yazıda belır tümıştır Boğazıçı Unıversıtesının dıgeı 60 unıveısıte gıbı lustede yer alamamasının nedenı sadece budur Kaldı kı doktora yaptıgım Max Plarıck Enstırusune gıtmez den once BU de yuksek lısans ogrencısı oldum Çok deger verdıgım bu kuruma karşı herhangı bır onyargım olması soz konusu degüdu Dıger taraftan TUBITAK a bağlı olan ULAKBIM TUBITAK kaynaklı makale sayı lanru oldugundan çok eksık gostermekte ve kerıdısını on plana çıkartmak güDi bır çabası yoktur ODTU'nun konumu ıse bellıdır kamu unıvesıtelerı arasında büım adamı başma duşen makale sayiimdd ılk sırada bulunmaktadtr Bu benım gayre tımle degü ODTUnun başarısıdır Yazıda veıüerı lıste ve tablolann kaynagı gızlı ol mayıp herkese açık bu verıtabanıdır Ayrıcd çdlışmdiun bilimsel objektıvlık ıçınde oldugunu duşunuyorum Unıversıtelerın rekabetı kuşkusuz onemlıdıı Ancak dalid onemlısı ulke bururıurıde bılım ve teknolojı gırdı/çüctılarının saptanarak ulusal bılım polıtücasına ba7 oluştuıacak verılerın elde edılmesıdıı Kaldı kı Scıence Cıtatıon Index admdan da anldşıldCdğı gıbı Büun Atıf Indeksı'dır Bı lım Makale Indeksı degüdu Makdle sayıldiınddiı çok yazarm kendısı dışmda aldı gı atıf sayısı çauşmaya atü' yapüaıı dergüeı uı çeşıtlüıgı, atıf sayısı yarı omru makale nın yayınlandıgı deıgınm etkı faktoru bilimsel yayırnn krıterlerını oluşturmaktadu" Makale sayüaı ı o ulkenuı büun ve teknolojı qostergelermden sadece bırıdır Ulke lerm büun ve teknolojıdekı gırdı/çıktüannı olçerı evrensel boyutta krıterler olarak tam zaman eşdegeı aıastırıcı sayısını ARGL harcarnalarını alman ulusal ve ulusla ıaıası patent sayılaıım ve bunların CSMH ya ve nufus başma oranlannı ve Nobel odullerım sırdlamak olasıdır Bunkrld ılgıh 1970P002 yülannı ıçeren bır yazıyı yayınldiımak uzeıe cıddıyetıne ve tıt7İıöJme hıç kuşkumun olmadıgı CBT deı gısme oneıecegım Serhat Çakır rakır@meru edu tı