Katalog

Distrofide Umut X: 1 TÜBİTAK 40 yaşında 1963 yıhnda kurulan Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu, 40. yüına, kuruluş dönemine kıyasla, değişen Türkiye ve dünya koşullannda görevleri, sorumlulukları, işlevleri, ükemizin kendisinden beklentileri artmış olarak girdi. 1963 yıh önemlidir. Çünkü o günkü koşullar ve devletteki kadrolar, planlı kalkmmaya inanmış insanlardı ve çok doğru bir saptama ile bilimi ve teknolojiyi geliştirerek ülke kalkmmasma büyük bir ivme kazandınlacağını umuyor ve hatta bilimi tek yol olarak görüyorlardı. TÜBİTAK'm kuruluş dönemindeki coşku, kavrayış, ileriye bakış, meselelerin özünii görüş devam edebilseydi, Türkiye'nin stratejik ulusal hedeüeri olabüseydi, şüphesiz ülkemiz bambaşka yerde olabilirdi bugün. Ancak, ıktıdara gelenler "seçilmişler", kalkınabilmenin, refaha ulaşabilmenin özünii kavrayamadılar. Zaten böyle bir kavrayışı hiç bir zaman benimsemediler. Onlar, hemen hepsi, palavralarla dolu "nurlu ufuklar" söyleminin bir parçası oldu. Bu söylem, Türkiye'yi durmadan yenikrizlere sokup çıkardı, askeri darbelere götürdü, hazine dolandıncıhğı neredeyse bütün iktidarlann politikalan oldu... Ve iste bugünlere vardık... TÜBİTAK, bu açıdan da, doğru politik görüşlerin hsa bir süre de olsa egemen oîduğu tarihsel bir dönemin ürünüdür. TÜBlTAK'm bazı görevleri büyümüş ve Başbakanlığa bağlı ve sekreterliğini yine TÜBİTAK'm yaptığı Bilim ve TeknolojiYüksek Kurulu (BTYK) mertebesinde devlet ve ülke politikasma dönüşmüştür. Bunlardan en önemlisi Vizyon 2023 Projesi'dir. Proje, Cumhuriyetimizin 100. Kuruluş Yıldönümünde almacakyollan belirlemektedır ve hükümetin bu projeden ne kadar haberdar oîduğu merak konusudurl *** Kurum, "TÜBİTAK ve Türkiye Araştırma Alanı" başlığıyla küçük bir brosür yayımladı. Burada, kısaca kurumun dünkü görev ve sorumluluklanyla, bugünku yanna yönelik yeni yükümlülükleri ve üstlendiği misyonlar lasaca tanıtıhyor. En önemlı proje Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikalan saptanmasıdır. Bu baktş Türkiye'nin ekonomikkalkmmasını ancakBTpolitiklarma dayandırmasıyla gerçekleştirebüeceğini dile getirir. Çağdaş gelişmeleri ve kalkmmalan dikkate alan. doğru bir bakıştır. Sessiz sedasız, ama henüz gerekli siyasal destekten önemli ölçüde yoksun olarak bu proje sürmektedir. Kurumun diğer bir uğraş alanı ArGe destekleridir. Akademik ve endüsriyel ArGe alanında politika ve desteklerini özetliyor kitapçık. Türkiye'nin bilimselyayınlarmın son 10 yıl içinde 5,5 kat, dünya toplamı içinde 4 kat artüğma dikkat çekilmekte ve 7 AB ülkesini bu alanda geri bıraktığımız anımsaülmaktadır. Endüsriye verilen ArGe desteklerinden başan örnekleri sıralanıyor ve bu 1996 yıhndan bu yana özel sektörün ulusal ArGe harcamalanndaki payının yüıde 14'lerden yüzde 40'lara yükseldiği ammsaülıyor. Türkiye Araştırma Alanı'nm diğer önemli konuları, Bilim Adamı Yetişürme programları ve Uygulamalı Araştırma ve Teknoloji Geliştirme kurum ve enstitüleri ile çalışmalan. Tabii, TÜBİTAK'm diğer etkinlik alanlan arasmda, belgebiîgi sağîama ve ULAKNET hizmetlerini sağlayan ArGe kolaylık hizmetleri ve ayhk satış miktarı 100 bine yaklaşan popüler kitap ve dergi yayınlannı da anımsamak gerek. 6. Avrupa Çerçeve Programı'na Türkiye'nin katılımı da, aslında ülkenin bilim açısmdan Avrupa ile entegrasyonu anlamma geliyor. Kurum, Avrupa Araştırma Alanı'ndan, Türkiye Araştırma Alanı'na yönelişin öneminin alünı çinyor. TÜBİTAK, ülkemizin geleceği açısmdan önemli görevler üstlenmiş dunımdadır. Umarız AKP hükümeti, TÜBİTAK'ı kendisine bağiayan Başbakan Erdoğan, kurumun ülkemiz açısmdan taşıdığı büyük önemin (arkmdadır. Ekononik kaUonmada bilim ve teknolojinin taşıdığı önemin bilincindedir ve TÜBİTAK'ı bu alanda bir yarış atı olarak kullanmayı becerir. Kurumu bugün vardığı noktadan daha ileri gitmesi için desteklemeyi ve sorunlarını çözmede öncelikli politikası yapar... Nice yıllara TÜBİTAK! Gelecek Cumartesi yeniden görüşmek üzere... obuısalı@cumhurıyet com tr CBT lnternet adresı Cumhnriyet BtLtMTEKNtK • No: 858 30 AŞustos 2003* tmtiyaz sahibi: Yedi Mayıs Haber Ajanm Bann VB Yayıncüık A.Ş adına îlhan Selçuk . Yayın Danışmanı: Orhan Borsalı * Sorumlu Muduı: Mehmet Sucn Görael Yonetmen Tüles Hasdemir • Ba»kı:Basın Yatınm Sanayıı ve Tıcaret A.Ş. Esenboga Yolu Akşam Tesıslen Ankara tdaıe Merkezi ve Yazıçma adresi: Turk Ocagı Cad. No: 39/41 Cağaloglu. 34334 Istanbul. Tel: (212) 512 08 05 • Faks. 0212513 85 95. Reklam: Publi Media 858/3 kromozomundakı bır genetık ımutasyonun neden olduÇfu kas dıstıofisı, oncehklı olarak erkek çoaıkları etküeı ve bırçok faıklı şekılde ortaya çıkar Hastalıgın en cıddı üple ımden olan Duchenne Kas Dıstrofısı'nde, kas pıotemı dıstrofın uretılmez ve bu hastalar, 2O'lı yaşlarının başında çogunlukla kalp yetmezlıgınden olurler Kaslara norrnal dıstrofın qenının goııde ulmesı teorıde hucreleıın dıstıofuı uretmeleı ını sağlayabüır Ancak dıstrofın geıuıun çok buyuk ve kontrolunun de zor oLması nedenıyle bu kolay de ğıldır Son bııkaç yılda bırçok farklı ekıp faıklı bır yaklaşım denomeye başladı Bırçok gende oldugu gıbı dıstrofın protemının KNA'sında "çop" olarak adlandırılan kısım lar kesılır Arastıımdcılar, bu duıumda, Duchenne mutasyonunun genetık ayna goruntusu olan kısa bır RNA parçası gonderdıler Bu "duyarsızlaştıraıı" (antısense) RNA, hasaılı bolgedekı RNA moİPkuUerıne baqlarııı ve sonuç olarak da mutasyon "çop" olaıak taıuııılaıuı ve yok edılıı Ekıp, tamamen nonrıal bu RNA elde eder Yontpm petrı kabındakı derıeyleıde olumlu sonuçlar versp de henuz hayvanlaı uzermde denenmedı Kas bıyologları Qi Long Lu üe 'l'erence Partrıdge bu antısense yontemrnı, DNA run hucıeleıe tdşınrnasını saglaması nedenıyle gen terapdeıuıde sıklıkla kullanılan bır kımyasalla bırlpştıımeye kaıaı veıdı Ekıp kamydsalın RNA ıçııı de ayrıı şekılde çalısacağını duşundu Buleşım, haslalıklı faıeleıın kaslaıına cnjekte edüdıgınde dıstrofın sevıyesı, kontıol gnıbundakıleıe kıyasla noımalın yuzde 20 uzennde çıktı Bu kaslarrn belıılı bu agıılıgı Uışıması ıçın yeterlıydı ve tek bu ığne 3 aylık dıstiofîn ure tımıru kaışılıyoıdu Daha fazla kat gücii. Duyanızlaftıran RNA (altta) ile tedavl edllen fareler, kont rol grubundakilere (Ustte) oranla daha fazla dhtrofln (kırmızı) ürettller. Doğadaki asimetriye ödül Chris McManus, sag ve sol eli kullanmaya ilişkin çalışmasıyla 10.000 sterlinlik Aventis ödülünü aldı. u yılın en prpsfıjlı bıhm krtabı Aventis odulunu, psıkolog Chris McManut "Sag el, Sol el Beyınlerde, Vucutta, Atorrüaıdd ve Kulturleıde Asımetrı (Rıght Hand, Left Hand The Orıguıs of Asymmetry ın Braıns, Bodıes, Atoms and Cultures) çdlışrnasıyla aldı Ingıhz romancı Margaret Drabble baskanlıgındakı jurı heyetı, kozmolojıden rısk algılaınasma kadar bırçok başlıktakı 6 çalışma arasından 10 bın steıknkk odulu McManus'a layık gordu Londradakı Unıveısıty College'da goıev yapan Chris McManus, araştırmasında, ınsandan yarı atormk duzeye kadar bırçok alandakı bu taıafa yonelımı mcelıyor Bılım adamı, neden çogunlukla sag clımı zı kulldndıgınıızı, papaganlann solak olmaları gıbı neden hayvanldida farklılıklar bulundugunu ve proteınlerın yapıtaşlan olan amıno dsıtlerm neden ayna goruntusu şeklınde var olduklarını sorguluyor McManus, elını kullanmayı, "eşıtlıgın korunmasırun ıhlah" denılen temel fizık alanında ele alıyor Çınlı tızıkçıler Chen Ning Yang üe Tsung Dao Lee de 956'da, bazı yarı atormk parçacıklaım ıstenılen bu dogrultuda etkıleşebüeceklcı ını açıklamışlardı Rembrandt'm tablolarmdaıı, Ortaçag ıkınografılerınden kaynak olarak yararlanan bılım adamı, bırı sol dıgerı ıse sag elını kullanan ıkız bzlarrnı da çalışmasına dahıl etiı 810 yaşları arasındala çocuklara yonelık kıtaplar ıçın aynlan odulu ıse, denız bıyologu Frances Dipper "The Dorlıng Kmdersley Guide to the Oceans" çaiışması aldı B ***