Katalog

yaraüyorlar Gerçekle bu benzerhk henuz bıünmı yor büe Aynca tek yumurta ıkızlen de zekâ hareket ya da atılganük konusunda çehşırler Bununla bırlıkte klonlama surecının, ortaya çıkacak organızmanın karakterı ve gorunuşu uzennde etkılı olabılecegı de kesın olarak soylenermyor Araştırmacüann bılgılen yalnızca hayvanlarla ılgılı deneyımlerle sınırlı Ve bunlarla kesın sonuçlara ulaşmak olası degıl Kop ya kardeşler doğumdan hemen sonra ayn yeüşseler de beslenme davranışlan kopya olmayanlara gore daha çok benzeyebılıyor Fakat ote yandan onları orıjınallerınden dyıran ozellıkler de ızlen ğlnln uygulanması: Mlkroenjekslyon teknlğlyle bugüne değln 100 rruyor degıl JeanPaul Yapay döllenme üreme uğrafinnı heteroteksüellerin ellnden ala Renard (Instıtut Natıonal de la Recherche Agronoüc demeden üerlemesınden de endışe edımıque, Parıs) klonladıgı ıneklerde sıyah lekele orlar "Oyle goruluyor kı bılımsel gelışmeler nn bedenlerının farklı yerlerınde ortaya çıktıgıınkı etıksel tarüşmaları gerıde bırakıyor" dıye nı soyluyor Bu tur bulgulara dayanarak zorun aygılanmakta Halle Uruversıtesı Mıkrobıyolojı lu olarak etık demeçler verme geregını duyan nsütusu Muduru Alexander Kekule. llk klonlama karşıtlan dıkkatlen teknık hatalar aşlarda ınsanlık onurunun zedelenmesı soz uzerıne çekmeye çalıssalar da, aslında bu kopDnusuydu ve şoyle sorular çıkıyordu ortaya ya yaratıklann fotograflan gerçeklen ortmekte eneük kopya olarak bır başkasımn yaşamını Çeşıtlı bozukluklarla dunyaya gelen hayvanlar udurmek zorunda kalan bır ınsan yaratmak drdştirmacıların laboratuanndakı atıklardır ve 3 kadar dogru? Her kopya mutlak bır bıçımhatalı kopyalann bırçogu dunyaya gelmeden 3 laşılık bunaknına duşebılır mı 9 yok olur Bunlar henuz embrıyo ya da dolutken Jınekolog ve psıkoterapıst Heribert duşer ya da zorunlu amelıyatlarla alınır Buentenich ın " Kopya ınsan tum korkulan ve nunla bırlıkte vetennerlenn elde etuklerı bılan nutlanyla hep orıjınalının golgesmde yaşayaçonun pek umut vencı oldugu soylenemez Sııktır1 uyarısıyk bu soruları yanıtlamaya çalışı gırın degışıkkğe ugratılmış yumurta hucresının >r (bkz soyleşı) %2 sınden yenı yavrular urerken bu oran domuz ve koyunda %0,4l 2 arasında degışır Insan klonlama teknıgıyle ılgıh oncele"Sağlıkh dogan her kopya hayvan bızım ıçın bır eler yapanlar onjınal ve kopya arasındakı mucızedır' dıyorRenard ası farklüıklann altını çızerek yenı korkular zı geçırdığını ya da Alzheımer hastalığına yakalandığmı gorduğunde aynı yazgıya sahıp olduğunu duşunur Veya babası başanh bırbankacı ya da unlu bır sanatg olan kopya çocuk şoyle sorabıhr Ben neden onun kadar başanlı olamıyorum sonuçta aynı genlen taşımıyor muyuz? Kopya ınsan kendısını daıma onjmahyle karşılaştıracak ve aynı yetılen yakalayamama endışesmı yaşayacakür • Klonlama tekniğiyle ügilenenler çok öıel kifiler mi sisce? Kentenich Belh de en buyuksonın budur Çocuksuz aılelerm psıkosomatık tedavüen sırasında asla çocuksuz yaşayamaya cağma ınanan tıplerle karşılaşıyoruz Bu ınsanlarbunu aşabü mek ıçın kendılennm kopyalanmasma bıle razı olabıhrler Bu durumda sağhklı narsısızm patolojık ozseverhğe donuşur En kotu durumda narsısızm klon motıS olabıhr "Ben sonsuza dek yaşamahyım" dıyen "Nereye doqrv gıdıyorum sorusuna manükh bır yanıt bulmakta zorlanan msandır Yok ohna korku sunu oylesıne yoğun yaşar kı aynı bırey olarak yaşamaya devam etmeye çahşır • Bu Uonlanmış çocuk için ne ifade eder? Kentenıch Onu dunyaya getıren hşı duş kmklıklanyla başa çıkmasmı oğrenememıştır Kendı gereksınımlennı yenne getırebılmenın ozlenvyle ya nıp tutuşan bır çocuğun ılerde ana babasınm tum ıhtıyaçlannı fe ısteklennı yenne getıremeyeceğı duşunulebüır Çocuklar bızden [arklıdırlar Bunu kabullenmek olgunluk gerektınr Bu olgunluğu yakalayamayanlar çocuklar nedenıyle yaşadığı duş bnkhklanyla başa çıkamaz ve olabıldığınce onlardan uzaklaşırlar • Sonuçta kopya çocuklann geleceği pek parlak gbrünmüyor? Kentenich Bır çocuğun ılerdeh benlık kararlıhğını hm onceleyebılır h? Psıkolojık açıdan baktığımızda kopya çocuk kotu başlangıç koşuilanna sa hıp Fakal bunlardan da belh lyı şeyler çıkabıhr Gerçı bugun ahırlarda duzınelerce kopya hayvan yaşıyor Fakat vucut hucresının kalıörnı ayıklanmış bır yumurta hucresıyle bulustugunda neler olabılecegı hâlâ bılınmemekte Is te tam bu noktada genetık bozukluklar ortaya çıkıyor kı bunlar genelde hastahklı kopyalarla sonuçlanmakta Onemlı nedenlerden bın kopyalama ışlemınde kullanılan yetışkın vucut hucrelenndekı genlerın her zaman aktıf durumda olmasıdır "Bu genlerın yeruden embnyodakı durgunluk durumuna donuşturulmesı ge rekıyor yoksa kalıtım malzemelennden yenı canlılann oluşması mumkun degıldır" dıye açıklıyor genetıkçı Eckhardt Wolf Gen programlama olarak ısımlendırüen bu sureç oylesıne karmasık kı kalıtım uzenne bırçok hata ısleyebüıyor çekırdegı, onceden ayıklanmıs bır bagısçı yumurta hucresıne aktarıyorlar Doktorlar bu yontemle kullanılabüır yumurta hucrelerını bır araya geürmeyı de basardılar Aynı yontemın ınsan hucrelerının klonlanmasında da ıse yarayabılecegı Mayıs ayındakı Human Reproducnons" dergısınde açıklandı Avustralyadakı Stem Cell Scıences firmasındakı araştırmacılar ınsanın kok hucrelerınden ayıklanmıs çekırdeklen bır domuzun hucresıne aktardılar Ve ortaya ta Kullanılan kalıtm malzemesınm yaşlı oluşu da bıyologların ışını zorlaşü nyor tabıı Çunku yaşlı kalıum malzemesının çevrenın etkısıyle hastalıklı ge lısmıs olabılme şansı daha yuksekur Sperm ve yumurta hucresının buluşmasıyla meydana gelen dogal kalıüm sırasında olası gen degışımlen duzeltıle Laboratuvarda Urettten hayvanlar: "Her sağlıkh kopbılıyor Fakat klonlama surecınde bu ya hayvan bir mudzedlr mumkun degıl Oysa klonlama yanlısı uzmanbıı kı ınsan ve domuz kanşımı bır hılkat ganbelar bu sorunlan genç bır teknıgın "sıradan bır sı çıkü Araştırmacılar bu yaratıgı 32 hucre safçocukluk hastalıgı' olarak tanımlıyorlar Onlara hasına kadar yaşattıktan sonra oldurduler gore klonlama sırasında cıddı problemlerle Araştırmaya katılan Peter Mountford bu kakarşılasılmayacak Fare ve domuzlarda ısleyen nşımdan bır tur ınsanın oluşabılecegını tahmın pekâlâ ınsanlarda da ışleyecekür denıyor edıyor Tabıı bu ımkânsız gıbı ve tamamen yasalara aykırı fakat bunun mumkun olmayacagıBurada onemlı olan bunun ne kadar danı da soyleyemeyız" dıyor Mountford Benzer ha surecegıdır Zıra yetıskın hucrelerle elde bır deneyı Amerıkan Advanced Cell Technoedolen beş yılhk klonlama deneyımlerıne gore logy firmasından Jose Cibelli de gerçekleşkopyalama sırasında oluşabılecek aksaklıklan tırdı Cıbellı kendı ağzından aldıgı bır hucreyı yenebılme yuzdesı memelı hayvanlann turlenbır ınegın yumurta hucresıne aktardı Inek ınne gore farklılıklar gostermektedır Ancak Hosan Hybnd beş kez bolundu fakat daha sonra mo sapıens ın daha çok bır problem mı oldugu deney tupunde bozuldu yoksa venmh bır ureme objesı mı olduğunu şımdılık hıç kımse kestıremıyor Hayvanlann yumurta hucrelenyle yapılan deneyler yalmzca on hazırhklardı Doktorlar ve bıyologlar ınsan hucrelerınden ük embnyoyu kopyalamak ve bundan embnyonal kok hucrelen kazanmak ıçın yanşıyorlar Ve Ingılız hukumetının geçtıgımız yü embrıyonal kok hucrelenyle araştırmaya ızın vermesının ardından tıpta yepyera bır alan dogdu Çunku embnyonal kok hucrelen yeuşkın vucut hucrelerıne gore çok daha buyuk bır potansıyele sahıp Embnyonal kok hucrelen ınsan bedenınde bulunan 210 hucre tıpıne donuşebılıyor Buyeükhk doktorlan ve ılaç şırketlennı fazlasıyla sevmdırdı Çunku bu yonteme gore transplantasyon ıçın gereklı organ hucrelen uretılebüecek Ustelık kalıtım hastaya aıtse organızmanın aktanlan dokuyu kabul etmeme gıbı sorunu da ortadan kalkacak Mountford farelerden klonladıgı embnyonal kok hucrelerını sınır ve kas hucrelen olarak gelışmesını sağladı "Hdyvanlarda ışleyen neden ınsanlarda da ışlemesm' dıyor araştırmacı Genetık olarak manıpulasyondan geçırılmış ınsanı teknık olarak mumkun kılan anahtar belkı de klonlama yontemınde gızlıdır Dolly nm babası Wılmut esas atılımın teknıklenn bırleşmesıyle yaşanacagına ınanırken 'Modern bıyoteknık uçlusunden soz edıyor Gen manıpulasyonu, genom araşürması ve klonlama VVılmut'un goruşune gore her bın başlı başına onemlı bır gelişme fakat ancak uçu bır arada ele alındıgında ınsanlıgı yenı bır çağa taşıyabılecek Nılgun Ozbaşaran Dede Kaynak SP 10/20ı 7S8/M Küçük bir hata önemli bir gelişme doğurdu Insan ureumınde onemlı yer edınen bır teknık 9O'lı yıüarda Ozel Bruksel Unıversıtesı'ndeh asıstan doktorun dıkkatsızlıgı sonucu keşfedılmıstı Gianpiero Palermo yumurta hucresını yapay dolleme ıçın hazırlarken yanlışlıkla ıgneyı fazlaca denne batrmıştı O zamanlar yumurta hucresınde meydana gelen en kuçuk bır hatada hucre kullanılmazdı Fakat Palerma yumurta hucresıne bır sperm enjekte etukten sonra dol yatağına aktarmıstı Ve kadın dokuz ay sonra dunyaya saglıklı bır bebek genrdıgmde ınsan uretımınde en krıtık engel ortadan kalkavermıstı Mıkroenjeksıyon teknıgı (ICSI) ınanılmaz bır hızla yayıldı Bu teknıkle bugune kadar 100 000 çocuğun dunyaya geldıgı tahmın edılmekte Ve bu gehşmeyle bırlıkte ıgnenın başka ışlemlerde de kullanılabılecegı fark edıldı Insttute for Reproducöve Medıcıne and Scıence of Samt Barnabas (New Jersey) kurulusundan Jaqnea Cohen ornegın 30 yaşını geçmış kadınlann yumurta hucrelerını yenılemek ıçın de ıgneden yararlanıyor Bunun ıçın genç bır bagısçı yumurta hucresmden bır mıktar sıtoplazmayı şınnga ıle çekıyor ve bunu yaşlı yumurtaya aktarıyor Boylece ıkı annelı ve bır babalı bır bebek dunyaya gelıyor Roma, Parıs Granada ve Sevüla'daia doktorlar yaşlı yumurta hucrelerıne gençhk kazandırmak ıçın başka bır yol denıyorlar Yumurta hucresmden ayırdıkları ibert Kentenich ne •cuğun yaşama ba O dığerlen gıbı eş ia annemım ben on atıyor. Tekyumurrakozdeşur Fakat yıh modelme gore gelarla aynlırlar n ne gibl tehlikeler h babasınm kalp krı