Katalog

Süper kahramanlar niçin çift kişilikli? Süpermen, Örümcek Adam, Heman... bütün bu yaratılan kahramanların çifte kimliği var... Süper kahramanlann çift kişilikli olmalarmm nedeni biziz aslında. Onlar, yalnızca yaşadıkları çağın özeti gibi davranıyorlar. Levent Mete* nemsız gıbı gorunuyor, ama onemlı bır soru bu En azından bu sorudan yola çıkarak ınsanı ve dunyayı anlamaya çalışan bır yazar tanıyorum Snsan Willis "Gundelık Hayat Kılavuzu" adlı kıtabında, super kahramanlann bır donuşum dongusune kılıtlenmış olduklanna dıkkat çekıyor Clark Kent, Süpermen e sonra yenıden Clark Kent'e donuşur Aynı tur bır donuşum örümcek Adam ve Heman ve dığer super adamlar ıçın de geçerü Kahramanı oluşturan ıkı kışılıkten bınsı zayıf ve becerıksız Omegın Clark Kent, şaşkın bır oglan çocugu gıbı davranıyor HeMan'ın dıger kışılıgı olan Prens Adam'ın durumu da farklı degıl "Guç bende artık" narasıyla HeMan'e donuşup kotulere haddını büdirdıkten sonra yenıden eskı kımlıgıne donuşu neredeyse utanç verıcı Halkının başı dertteyken ortalıktan kayboluyor ve tehlıke geçtikten sonra yenıden ortaya çıkıyor En azından çevredekılerın gordugu bu Qark Kent de Prens Adam da çevrelerınde bırer korkak olarak büınıyorlar O • • kı en guçlu olanagı kullanıp hayal kurar Kendısmı, şehnn uzennde oradan oraya uçan, gerektıgınde dunyayı ıüp yomngesını degışnren bır kahraman olarak gorur Süpermen Clark Kent'ın, HeMan Prens Adam'ın hayahdır Hayal ettüderı ıdeal kışılık kendı dunya algılanyla ve yaşam hakkındaki kavrayış duzeyienyle sınırlı oldugu oranda çocuksudur Oğlanlarla sınırlı değil Wıllıs, donuşum dongusunu yalnızca erkek super kahramanlar ve oglan çocuklar baglamında ele ahyor Oysa, bugun televızyonlarda oynayan bır çok çızgı filmde, soz konusu donuşumu gosteren kızlar oglanlardan az degıl Kızlar da oglanlar gıbı, yerı geldıgınde super guçlen olan yaratıklara donuşuyorlar Dolayısıyla, bu olguyu erkeklere ozgu bır durum olarak degerlendırmek okuyucu ya da ızleyıcının ısı oldukça kolaylaşmakta, hayal ve gerçek, yaşamın bu ıkı temel parçası arasındakı bınlerce kuçuk baglantıyı atlayarak ayrılmış buyuk bloklar habnde algüanmaktadır Daha once Stevenson da benzen bır yaklaşımla Dr Jekyll ve Mr Hyde'ı kaleme almış, enşkın bır erkegı oluşturan uygar kışılıkle, ona eşhk eden hayvansı ozellıklerı, buradakıne benzer bır donuşumun üa kutbuna yerleşnrmış, Bın sekız yuzlu yıllann Dr. Jekyll ve Mr Hyde'ı da gunumuzun Supermenı kadar populer olmuş kısa surede bır çok dıle çevnlmıştı Simsiyah kötüler, bembeyaz iyiler Wülıs, sonsuz bır donuşum dongusu ıçıne sıkışmış kahramanlan, gerçek bır degışımı hayal bıle edemeyen bır toplumun ışaretı olarak kabul edıyor Super kahramanlar, toplumun degışıme kapalı dunya algısına uygun duştuklen ıçın boylesıne yaygın bır kabul goruyorlar Bence, soz konusu donuşum fikn başka bır yerden daha beslenıyor Bu gıdış gelışlı kurgu ızleyıcı uzenndekı etkısını, dunya algısını aynı şekılde kuran yaygın bır kabullenmeye borçlu Iyılerle kotulerı, sıyah ve beyaz gıbı ayıran, ara tonlan ve geçışlen yok sayan ındırgeyıcı bir yaJdaşım bu Psıkanalıük kurama gore erken çocukluk donemınde hepımız bu kavrayıs aşamasından geçıyoruz Daha sonra buyudukçe ve olgunlaştıkça, ıyının ıçındekı kotu ozellıklerı ve kotunun banndırdıgı ıyı yanlan da gormeye başbyor, gıderek daha ıncelıklı ve aynnnların da farkına varabılen bır bakış açısına ulaşıyoruz Tersınden ıfade edersek, olgunlaşma denılen sureç de bu zaten Ancak, bır zamanlar ıçınden geçmış oldugumuz yaklaşım tumuyle sılıp ortadan kalkmıyor Gelışmış aklın sarsıntıya ugradıgı sıkıntüı donemlerde, bulundugu yerden çıkıp benlıgımızı ele geçınyor ve çocuksu bazı davranışlar sergüememıze yol açıyor Bır ofke anında, karşımızdakı kışıyı dunyanın en kotu ınsanı ılan ederken ortaya çıkıyor ornegın Ya da toplumlann çokuntu donemlennde, olaylann alunda yatan karmaşık nedenlere gozlenmızı kapayıp, komşu ulkeyı goçmenlerı, bır azınlıgı, bazı pohükacılan vb her şeyın sorumlusu şeytanı duş man olarak gorebılmemızı saglıyor Aynı yaklaşım sayesınde, herhangı bır kışıyı tum sorunlan çozecek bır kurtancı olarak kabul edebılıyoruz Oyleyse, super kahramanlann çift kişilikli olmalannın nedeni bır kez daha bızız aslında Onlar yalnızca yaşadıklan çagm ozetı gıbı davranıyor toplumdan aldıklannı topluma taşıyorlar *Ataturk Araşürma ve Eğıtm Hastanesı Psıhyatn Klınığı, Basm Sıtesı, Izmır eposta leventmetetgiyahoo com Bitmeyen ergenlik Bu super kahramanlar, sankı ergenlıkle yeuşkınlık arasında asüı kalmış, üerleyen zamanın bıldık dunyasından duşup, ıkı durum arasında gıdıp gelen bır sarkaç zamana yuvarlanmışlar Madalyonun bır tarafında aşın gelışmış kasları, ozel yeteneklen ve korkusuz davranışlanyla guçlu ve yeuşkin erkekler, yanı Süpermen, HeMan, vb dıger yanındaysa tedırgın ve sarsak oglan çocuklan, yanı Clark Kent Prens Adam vb yer alıyor VVıllıs'e gore, soz konusu donuşum dongusu, erkeklıgın ıkılı yapısını temsıl edıyor Ancak, burada yetışkın erkegı temsıl etüğı ılerı surulen super kahramana yakından bakarsanız, onun dunya algısının da sekız on yaşlannda bır oglan çocugu duzeyınde oldugunun farkına varabılırsınız Süpermen Clark Kentten ya da HeMan Prens Adamdan daha karmaşık ve gelışmış bır kışılıge sahıp degıl Ornegın Süpermen, dunyayı ıyılerle kotuler arasında bdek gucune dayalı bır mucadelenın alanı olarak gorur Kotulenn sırtını olabıldıgınce kansız ve sporuf bır mucadele sonunda yere getırıp onları adalete teslım eder Yaşadıgı maceralar bu nedenle olımpıyatla karnaval arası bır hafiflık ortamında geçer Sankı her şey bır oglan çocugun hayal dunyasında olup bıtmektedır Henuz toplumun bır erkekten bekledıgı donanımı kazanmamış ekonomık bağımsızlıgın saglayacağı guven duygusunu edınmemıştir Yetışkınler karşısmda tedırgın ve becerıksızdır Elınde758/10 yanıltıcı sonuçlar verebüır Gerçek kahramanlann, kız ya da erkek, çocuk ve ergenler oldugu, super guçlen olan yarauklannsa onlann guç ve başan hayallennı temsıl ettıgı bır ortam bu Gencın hayalınde yaşattıgı, onun gıbı olmak ıstedıgı ıdeal kahramanı boyle ayn bır kışılık olarak canlandırmak hayal ıle qerçegı eş zanidnlı dıle getırme olanagı veren bır anlatım teknıgı olarak gorulebüır Boylece,