Katalog

Stres makinesi rahatlatıyor Polisiye fümlerle ünlenen bir teknik bundan böyle ruh saglıgında da kullanılacak: cildin elektrıksel dırenç ölçümü Detektör testinde bu teknik, gerçekierın ortaya çıkanlmasında etkilı olabiliyor. "NetzwerkMedia" firması şimdı aynı ilkeyi gevşeme hareketleri için sunmakta. "Skin Talk" olarak isimlendirilen ve cildin elektrik direncini ölçen bir cihazla firma PC'yi bir tür "Stres makinesi"ne dönüştürmek istiyor. Aparat işaret ve orta parmaga iliştiren elektrotlar sayesinde cildin üetkenlik yetisini ölçerek, dalgalanmalan bilgısayar ekranına yansıtıyor. Uyanm arttıgında ter bezleri de daha fazla ter üretır kn bu durum direncin düştügunu gosterir, Alet ayru zamanda otojen davranışlann ana hatlan ve biyolojik geri itilim (Biofeedback) konularının ögrenümesine de yardımcı oluyor. Ekranda yansıyan bir daire örneğin git gıde buyuyerek izleyiciyi sakinleştirmekte. NetzwerkMedia firması bu ürünü özellikle de içreklige yatkm olan kişilere yönelik olarak hazırlamakta. Bu, uyuşturucu etkisi gösteren renk seçiminden de anlaşümakta. Almany a ' d a k i İnatçı fener Miltner in açıklamasına göre Almanya'daki birçok klinikte denenecek. Jena'lı bilim adamları bu projeyle 250 000 hastaya yardımcı olabilmeyi umuyorlar. Kolu felçli olan bir hasta ornegin Reha programı süresince sağhklı kolunun hdreketını engelleyen özel bir kalıp kullanırken, felçli koluyla da vıda çevirecek veyahut da büyük çivileri yuvalanna yerleştırmeye ögrenene kadar gun boyu motorık bir alıştırma programını çalışması gerekiyor. Bu alıştırma sonucunda beyin kanaması nedeniyle işlevsiz kalan beyin bolgelerinde yeni sinir hareketleri oluşmakta. Gerçi bunlar fonksiyonlan tümden yerine getirmiyor ama yine de normal hareketlerın yerine geçebilıyor. "Alıştırmalanmız bazı hastalar için işkence halını almakla birlikte sonuçta çabalan boşa gıtmıyor" dıyor Miltner. Wormater Çocuk Hastanesinde 10 yaşındaki bir çocugu muayene eden doktorlar ilginç bir surprizle karşılaştılar. Yabancı bir maddeyi yuttugunu açıklamaktan çekinen hasta şiddetli kann agnlanndan yakınmaktaydı. Olası bir yaralanmayı kontrol edebilmek için çocugun midesinı bir gastroskop yardımıyla inceleyen doktorlar Tobias Wenzl ve Heino Skopnik bir çizgi film kahramanı ile karşılaştılar. Mide asidinden etkilenmeyen cisim aslında oyuncak bir el feneriydi. Ustelik hala işliyordu. Bu işkence iyileştiriyor! Beyin kanaması nedeniyle felç olan kol, bacak veya bedenin bir bolgesı, aradan uzun yülar geçmesine ragmen özel antrenmanlarla iyileştırılebilecek. Bu sav Jena FriedrichSchiller Üniversitesi'ndeki psikologlarca ortaya atıldı. Doktorlar 1995 yüından bu yana 50'den fazla hastayı Taub hareketleriyle yeniden saglıklanna kavuşturduklannı söylediler. Amerikalı Edvrard Taub tarafindan geliştirüen yöntem ekıp başkanı Wolfgang Mikro patlamalar beyin tümörlerini etkisiz kılıyor Sdâhuı onemü olçuae tehdıt eden beyin tumorleri Bir araştırmaya göre, "ecstasy" adlı maddeyi aldıktan sonra çok su içmek olümcül bir etki yaratabiliyor Araşürmalar söz konusu maddeyi kullananlarda "su zehirlenmesine" yol açabilecegine inandıklan bir madde belirlediler. Ecstasy'ye baglı ölümlere ender rastlanmakla birlıkte, kamuya yansıyan biı üa olayda ölümlerin bu maddeden düşük dozda alma sonucu meydana geldigi ve çogunda olümün kalp krizinden kaynaklandıgı bildiriliyordu, Ne var ki, kimi durumlarda ölüme neden olabilecek başka etmenlerden kuşku duyuldu. Bunlardan bir tanesi Leah Betts olayı idi. 1995 yüında bir ecstasy tableti aldıktan sonra komaya giren genç Ingiliz kızı bir süre sonra yaşamını yitkdi. Doktorlara göre, beyni suyla şişerek sinir ve beyin hücrelerinin işlevlerini görebilmesi açısından can alıcı bir önemi olan tuzun yok olmasına yol açmıştı. Ecstasy maddesi alındıktan sonra bireyin kanında aşın miktarda vasopressin birüayor Bu hormon düzeyi yükseldikçe bedende biriken su miktan da giderek artıyor. Farelerin hipotalamusundan aldıklan sinir hücresi örneklerini ecstasy ve 4hidroksi3metamfetamin (HMMA) adlı bir maddeyle kanştıran araştırmacılar HMMA'nın hipotalamus hücresinin vasopressin salgılama gucunu en az iki kat artırdıgına tanık oldular. Ecstasy aluıdıgında beden bu maddeyi HMMA'ya dönüştüruyor. Bunun sonucunda artan vasopressin üretimi suyun bedende tutulmasına yol açarak, kandaki sodyum ve öteki tuzlann sulanmasına neden oluyor. Bu da, hücrelerdeki anormal miktarda sodyuma özellikle duyarlı olan, beyin ve sinir dokulanna zarar veriyor. Araştırma sonuçlannı bir süre önce Endokrinoloji Derneği'nin yıllık toplanusında sunan King's College Sinirbilim Merkezi uzmanlanndan Mary Forsling'e göre bu durum "su zehirlenmesinden" başka bir şey degil. Forsling bu olayda tehlikenin, bir olasılıkla, bireyin ecstasy maddesinin ana malzemesini oluşturan MDMA (3,4metüenedioksimetamfetamin) adlı maddeyi HMMA'ya dönüştürme hızına baglı oldugunu düşünüyor. Arastırmadan elde edilen bu sonuç ecstasy kullananlar için başka bir risk etmenini de su yüzüne çıkarüyor. Üretken yaştaki kadınlarda tuz eksikliği riskinin bir hayli yüksek oldugu biliniyor. Özellikle adet kanamaları arasındaki dönemlerde östrojen düzeyinin artması nedeniyle sinir sisteminin tuz eksikliginden daha da çok etkilendigi beliruüyor. Ne var ki, bugüne dek görülen ve kadınerkek orara yaklaşık % 50 olan su zehirlenmesi olaylannda şimdilik böylesi bir duruma rastlanmadı. Uzmanlar tngiltere'de her yü görülen ecstasy'ye baglı ölümlerin on on beş kadannın yalnızca bir ya da üd tanesinin su zehirlenmesinden k&ynaklandıgma dikkat çekiyorlar. Forsling insanlara ecstasy kullanmamalannı öneriyor, ancak kullanacak olsalar dâ su mıktarını ayarlamaya özen göstermeleri ve içtikleri su miktannı abartmamalan gerektigine dikkat çekiyoı. Ecstasy'de boğulmak yakın bir gelecekte bilgisayara baglı bir lazer sistemıyle kesin olarak tedavı edilebilecek. Bonn ve Köln Universitesi ıle fizikçı Josef Bille yonetımindekı Alman Kanser Araştırma Merkezi, kanser hucresını mılyarda bir sanryede tıpkı sogan zarlan gibi soyarak etkısız hale getiren piko saniyelik lazer cihazı deniyor. Üstelik bu işlem sırasında sağhklı bolgeler de zarar görmuyor. Dokuya zarar veren terrrük lazer ışınlarının aksine mikro patlamalar yaratan ankk lazer ışınlan, hasta dokunun moleküler yapısını yırtarak parçalamakta. Yeni yöntemde kafatasında açüan yalnızca bir milımetrelık delikten, lazer ışını ureten bir sonda hasta dokuya kadar iletilmekte. Tumordeki damarlar sondaya baglı olan ve ameliyau takip eden lazer tarayıcı mikroskop tarafindan görüntülenmekte. Sondanın ucunda ayrıca, serbest kalan partikülleri temizleyerek emen bir sistem de bulunmakta. Güneş enerjisiyle su arıtımı Dünyada 1,3 milyar insan temiz içme suyundan yoksun. Özellikle de geri kalmış ülkelerde, zararlı maddelerden ve mikroplardan anndıracak teknikler yoktur. Fraonhofer EnstltÜBtt Güneş Enerjisi Bolümu bilim 730/6