Katalog

Yosun ile kilo vermek Soru Denız yosmu üe nasü küo ven Yanıt Bır çeşıt esmer denız yosunun ıyot çıkartmak ıçın kullanüan kulune kelp (fucus vesıculous) adı venhr Sıradan bır kışı kelpı kahverengı denız yosunu olarak tanır Ancak Japonya başta olmak uzere baza ulkelerde denız yosunu çok onerrüı bır gıda maddesıdır Dunya denızlennde yaklaşık 9 000 çeşıt yosun vardır Bunlann hıçbınnın zehırlı olduguna üışkın bır duyum bu gune dek alınmadıgı ıçın yosunlar pek çok kulturde lezzetlı bır yıyecek olarak sık sık yenır Yosunlannın pek çogu vıtamın ve mıneral açısından zengmdır, özellıkle atyuvarlann oluşumu ıçın çok gereklı olan B12 vıtamını * ' çokboldur Yosunlarda bulunan en temel mıneral ıyottur Iyot eksıkhgı nedenıy 1 e Dunya Sag, ^ lık Orgu çok zengm bır besın maddesı olan kelp, bu nedenle obezıte tedavısınde kullanümaktadır Tablet şeklınde kullanüdıgı gıbı bant şeklınde olanlan da vardır Her gun kalçaya yapıştınlan bır bantin ıçerdıgı ıyot, denden dogrudan kana kanşır Bantlar hap şeklınden daha yararhdır, çunku mıde ve karacıgerde parçalanmadan kana geçer Gunluk gıda alımının yuzde lO'unun yosundan olustugu Japonya, şısmanlık açısından gelışmış ulke sıralamasının en altlannda yer alıyor Bılım adamlan bunu buyuk olçude yuksek orandakı yosun tukeomıne baglryor Dogal olarak Japonlar denız yosunun oldugu gıbı tuketmıyorlar Kelp pek çok gıda maddesının ıçıne kanştınlıyor Iskoçyalı yosun gastronomlan taze denız yosununun şu şehlde yıyebüecegımızı soylüyor Denız yosunu tatlı suda yıkanır ve üa saat su ıçınde bırakıhr Daha sonra agır ateşte jole kıvamına gelınceye kadar 34 saat yavaş yavaş pışınlır Tencereden çıkartüıp suyu suzulen yosunlar tereyag üe kanşurüıp bır çay kaşıgı lımon ve portakal suyu üe tatlandınlır Tuz ve bıber üave edüen kanşıma kaü hale gelınceye kadar yulaf ezmesı üave edüır Şekülendırüen hamur daha sonra kızartılır "Gerekiyorsa tekrarla!" Son gunlerde bır ders kıtabında şu ornegı gordum "Tam bır sayı üe ışe başlayın Bunu tersınden yazın Dosını toplayıp yenı bır sayı elde edın Bır pohndrom (tersınden de aynı şeküde okunabüen) elde edınceye kadar bu ışlemıtekrarlayın" Omek 263 Bu ışlemı uç basamaklı başka bır sayı üe ben de denemek 362 ıstedım Sayıyı tersıne çevmp daha buyuk bır sayı elde etüm Bu üosını topladım Ancak toplam polındromık degüdı 625 Dolayısıyla ışlemı tekrar ettım Ne var kı elde etngım uç 526 basamaklı sayı yme polındrarruk degüdı Sonuçta polındrorruk bır sayı elde etmek ıçın ışlemı üa kez daha tekrar etmek zorunda kaldım. 1151 1511 Som: Başladıgım sayı kacti' 2662 l)Agrolojı1tamaaynlantoprak 2) SıtolojıHücre 3) DaktüolojıIşaret düı 4) DendıolojıAŞaç 4) EüolojıNeden/Kaynak 5) JeomorfolojıYeryuzu şekülen 727.sayıdaki "Ooloji Üzerine Çeşitlemeler" isimli bulmacanınyanıtı: 6) utQl0)1.^ 7) MetrolojıÖlçu 8) MıkolojıMantar 9) MıyolojıKas 10) SelenolojıAy 11) SemıyolojıIşaret 1 2 ) speleojıMağara Gri madde Soru Elektnk ampullennın yuzeyı zaman ıçınde nıçın gnieşır? Yanıt Elektrık ampullerı yandıkça ıçındekı filamentten buharlaşarak kaçan tungsten ıç yuzeyı grüeştırır Buharlaşmanın sonucu filament o kadar ıncelır kı, zamanla yok olur Grüeşmeyı onlemek ıçın bazı yontemler gelıştırüdı Ük elektnk ampulunun filament bır vakum ıçınde yanıyordu Ancak zamanla ampule tesırsız bır gaz doldurunca grüeşmenın azaldığı goruldu Bugun bu amaçla nıtrojen ve argon kanşımı kuUanümaktadır Aynca, tungstenı kendıne çekmesı ıçın füamentın yanına tantalum ve tıtanyum gıbı reaktıf metaller yerleştırüdı Boylece tungstenın camın uzennde bırıkmesı onlendı Başka bır yontemde de ampulun ıçıne az mıktarda parlatıcı tungsten tozu serpüdı Tozun, gn kaplamayı camın yuzeyınden kazıması ıçın arada sırada ampulu sallamak gerekıyordu Ampulun ıçıne az mıktarda halojen ıyodın ve bromın konursa grüeşme rumuyle yok edüebüır Tungsten filamentten buharlaştıkça halojenlerle reaksıyona gırer Daha sonra burüar tungstenı füamentın uzennde bınktırır Boylece ampulun duvarlan temız kalır Tungsten halojenurlennın ampul uzennde süasmasını onlemek ıçın ampulun sıcaklıgının en az 500 derece (santıgrat) olması gerekır Bu sıcaklık cam ampuller ıçın fazla oldugu ıçın (normal olarak 150 derecede yanar) cam yenne kuvartz (süücon dıoksıt) kullanılır Normal elektnk ampullen üe karşılaşürüdıgında , kuvartz halojen ampullen daha uzun omurludur ve zaman ıçınde ışıkta azalma olmaz Orneğın, 2000 saat omru olan bır halojen lamba zaman ıçınde yuzde 5'ın alnnda zayıflar Oysa 1000 saatUk bır elektnk ampulu zaman ıçınde yuzde 15 orarunda zayıüar Bilm*c«yi doğru çöımı okayncnlanmu uruında çekUtn knnda Duygu MutluKocaelı, Omer GemıcıBahkesır, Savaş SonmezAnkara, Volkan ÇüıngirogluIzmır, Necah BuyukduraAnkara, Orhan KeskınsoyAnkara, Orhan Zekı DemırayAnkara Utku FıratIzmır Nevzat UralIzmır, E3van OkIzmır, Bülur AkmanIzmır, Denız Aydogrulzmır, Gungor BıngolIstanbul, Buket AçücZonguldak, Mustafa SurucuEskışehır, Necmıye ÇalışkanAnkara, Yucel GunDenızlı, Can Paran (Lutfen açüc adresıruzı büdınn) •EL. ** " tu ' n un kamlarına I gore dunyada 1 5 mılyar kışı tıroıd hastalıgı tehdıdı alundadır, çunku bu ınsanlar yeterınce ıyot alamamaktadır Tıroıd bezı, ıyottan yararlanarak tıroksın hormunu uretır Tıroksın kışının metabolık hi2mı kontrol eder Tıroksının yeterlı oranda bulunmaması metabolızmada yavaşlama, küo alma ve yorgunluk hıssıne yol açar Stephanie Knowland adında bır beslenme uzmanına gore ıyot takvıyesı ıstenmeyen kılolalann yanmasını sagladıgı gıbı, enerjı konusunda destek saglar ' Tıroıd bezının en onemlı ışlevı metabolızmayı duzenlemektır Metabolızma enerjı ve yakıt saglamak amacıyla yıyeceklerı parçalamak ıçın vucudun devreye soktugu reaksıyonlardır Bazal Metabohk Hız (BHR) dogrudan üroıdın faalıyetlenne bagkdır Bu da dolayısıyla vucuda gıren ıyot mıktanna baghdır Saglıklı bır tıroıd bezı yenılen yıyeceklerı etkın bır şeküde metabohze eder Ancak metabolızma yavaş ıse enerjı uretecegıne yıyecekler yaga donuşur Içerdıgı yuksek orandakı ıyot nedenıyle yosun anüobezıte ozellıklen taşır Bunun yanı sıra denız urunlen, sut, et, ekmek, ve bazı sebzeler ıyot kaynagıdır Ancak yoğun tanm, topraktakı ıyotun azalmasına yol açar Bunun sonucunda tanm mahsullenndekı ıyot mıktan gıderek duşer Oysa denız "sebzelen"nde boyle bır sorun yaşanmaz yosunlarda ıyot ıçerıgı her zaman yuksektir Kelp tukehmının başlangıcı 19Yuzyü a dayanır Tıp tarıhı yosunun guatr ve şışmanlık tedavısınde kullanüdıgını bıldınyor Guatr nroıd bezının buyumesı olarak tanımlananan rahatsızlıktır Iyot açısından uyuru YARIŞMA Agaçlann kuşlara, ınsanlann agaçlara ve hepsının bırbınne olan ıhtıyacını hıç duşundunuz mu 9 Bırbınne baglı bu zıncırde kuşlann onemını sız nasü anlanrdınız9 AÜas Dergısı ve Turkıye Dogal Hayaü Koruma Derneğı (DHKD) "Kuşlan Konıyalım, A$açlan Koruyalım, Dünyayı Koruyalım" konulu çocuklara yonehk bır yanşma duzenhyor Atlas Dergısı ve DHKD 811 yaşlan arasındakı herkesı bu yanşmaya katümaya çagınyor1 Resım, ko laj kompozısyon şarkı, web tasanmı hyatro esen gıbı her turlu yaratıcı yontemı uygulayabüecegınız uluslararası organızasyonunu Dunya Kuşlan Koruma Orgutu (Bırdlıfe Inter natıonal)'nun duzenledıgı yanşmaya katümanın en onemlı koşulu çalışmalann grup olarak hazırlanmıs olması Başarüı yanşmacı gruplar Atlas Dergısı ve DHKD'nın surpnzlenyle odullendınlecek1 Yazifma kofnllan: * Katüımcüann 811 yaşlan arasında olması, * En az 3 en çok 15 kışüık bır grup çalışması sunulması (bıreysel eserler kabul edümeyecel *Mesajlan tum dunyanın anlaması ıçın başvunüardakı mennlerın Ingüızce olması, ce yenne Turkçe yazıyla gondenlenler begenüırse, meun yanşmayı duzenleyenler tarafm dan Ingüızceye çevnlecektir) *Kuşlann agaçlann ve dunyanın korunması ıçın onemlı bır mesajın aktanlması Esra Başak DHKD Egıtım Programı Tel 0212 528 20 30, ^ Fax 0212 528 20 40 V 39. AVRUPA TOKSÎKOLOjl KONGRESI Avrupa'dakı 7000 toksıkologun büımsel orgutu olan EUROTOX un 39 kongresı Turltfbk sücolojı Dernegı'nın ev sahıplıgınde 1316Sykü 2001 tanhlennde lstanbulda yapüacak Dunya'nın çeşıtlı ulkelerınden ve konulannın onde gelen büım adamlanndan 67 davetlı konuşmacı ve 8001000 katüımcı üe gerçekleşnnlecek olan kongrenın büımsel programında toksıkolojının guncel konulan 12 vvorkshop ve sempozyum 4 konferans poster sunumlan ve sureklı egıtm kurslan yer alıyor Kongrede herbm 4 veya 5 davetlı konuşmacı üe gerçekleşnnlecek vvorkshop ve sempozyumlann konu başhklan, Gıda kontammaüannın toksıkolojık yonden guvenhk değerlendırmesı, Çocukluk çağında çevrede ve ışyerlennde kmyasal maddelere maruz kahnmasınm yarattığı toksıkolojık sorunlar, Norotoksısıtede yaşa bağunh duyarhhk değışınüen, Çevresel hmyasaliara maruz kahnmasıyla gehşen toksısıtede geneük farklüüdar, Metal karsmojenesıtesı, Fıbroz tozlann ınhalasyon toksıkolo]isı,Kımyasallaın endoknn sıstem uzenndeh toksık etkderı, Proteomıcs ve advers üaç reaksıyonlan, Geneük olarak değışunlmış gıdalann toksıkolojık yonden değerlendınhnesı, Farmasotık ve klmık toksıkolojıde guncel konular Aynntüı bügı htp ltwwweurçt<lt2(!Ql fYg web adresınden temın edüebüır Aynca yıne aynı amaçla, Turk Tbksıkolojı Dernegı nın aşagıdaJa adresıne ) eposta adreslenne başvurabüır