Katalog

arasında Kuzey Anadolu Fay Sıstemı'nm orta kesımı boyunca 20 yıkıcı deprem olmuş ve bunlardan beşı yuzeyde kınk oluşturmuştur 16671668 yıllan arasında Kuzey Anadolu Fay Sıstemı'nm orta kesımı boyunca en kısa 7 gun en uzun 3 ay aralıklarla tekrarlanan 9 buyuk yıkıcı deprem olmuş ve fayın 600 kılometresı yırülmışür 19391967 yıllan arasında Kuzey Anadolu Fay Sıstemı'nm orta kesımı boyunca 6 buyuk yıkıcı deprem olmuş ve 800 kılometresı yıkılmışür Kuzey Anadolu Fay Sıstemı'nm orta kesımı boyun ca, bu uç farklı zamanda meydana gelen deprem sensı arasında geçen zaman suresıne baküdıgında, 9671045 üe 16671668 deprem senlerı arasında 622 yıl 16671668 ıle 19391967 deprem senlen arasmda ıse 271 yıl geçmışur 9671045 yıllan arasmda 78 yıl ıçınde 20 yıkıcı deprem olurken 16671668 yıllan arasmda 1 yıl ıçınde 9 buyuk yıkıcı deprem olmuş 19391967 yıllan arasmda 28 yü ıçınde 6 buyuk yüacı deprem meydana gelmışür Bu uç ana deprem sensı ıncelendıgınde, 78 yü ıçın de 20 yıkıcı depremden ıbaret ılk deprem sensmden sonra faym orta kesımmde 622 yü gıbı oldukça uzun bir suskunluk donemı geçmış ve 1 yü gıbı oldukça kısa bir sure ıçınde 9 buyuk depremden ıbaret ıkmcı deprem sensı meydana gelmıştir Ikmcı deprem sensmden sonra 278 yü gıbı daha kısa bir suskunluk donemı geçmış ve 28 yü ıçınde 6 buyuk yıkıcı depremden ıbaret uçuncu deprem sensı meydana gelmışür Bu durum levha hareketlerın dekı yühk kayma hızmdakı degışımlere baglı olarak uzun bir suskunluk donemınden oldukça kısa bir sure ıçerısınde çok sayıda depremm meydana geldıgmı daha kısa bir suskunluk donemmden sonra da oldukça uzun bir sure ıçınde çok sayıda depremlerın meydana geldığını gostermektedır Dıger yandan 9671045 yülan arasmda Kuzey Anadolu Fay Sıstemının orta kesımınde deprem etkınlıgı gorulurken, faym hem batı hem de dogu ucunda 1509 depremı oluncaya kadar yaklaşık 464 yü herhangı bir deprem meydana gelmemıştır 15091667 yülan arasmda geçen 158 yü ıçınde Marmara Denızı ıçınde 1509 gıbı çok buyuk yüacı bir deprem olmuştur Bu depremde faym en az 400 küometrelık bir kısmı yırtümıştır Faym orta kesımı 622 yü gıbı oldukça suskun bir donem yaşadıktan sonra, 16671668 yülan arasmda tekrar etkm bir doneme gırmışür Bu deprem sensmden 58 yü sonra faym batı ucunda yanı Marmara Denızı ve yakın cıvannda 1719 depremı üebaşlayan, 1754 1766a ve 1766 b 1872, 1878, 1894 ve 1912 yülannda 8 buyuk deprem meydana gelmışür (Ş«ldl 1) 278 yü suskun kalan faym orta kesımmde 19391967 yülan arasmda 6 buyuk deprem meydana gelmışür Bu uç deprem sensıru kapsayan son 1000 yühk donem ıçınde faym dogu ucunda 1784 depremı dışında buyuk bir deprem meydana gelmemesı, faym ozelhkle Erzmcan dogusunda kalan kesımınm yuksek rısk taşıdıgını gostermektedır 19002000 yülan arasmda Kuzey Anadolu Fay Sıstemı'nde olmuş hasaryapıcı depremlerın yerzaman dagılımlan ıncelendıgınde, 1900'lu yülarm başlannda faym orta kesımmde yavaş yavaş deprem etkınhklen gozlenmeye başlanmıştir (Şekü 2). Orta kesımde 13991967 deprem sensı olusmadan once baüda 1912 ŞarkoyMurfte depremı meydana gelmışür Daha sonra faym orta kesımmde 19391967 deprem sensı olmuştur Bu deprem sensının hemen peşınden faym bati ve daha sonra da dogu ucunda çok sayıda orta buyuklukte depremler meydana gelmışür 1912 depremınden sonra 77 yü suskun kalan fayın baü ucunda 1999 yüında ıkı buyuk deprem meydana gelmışür Son yuzyü ve tanhsel donemde olmuş hasar yapıcı depremlerın yerzaman dagüımlan bırlıkte değerlendınldıgınde, fayın orta kesımındekı oldukça uzun suskunluk donemlerı sırasında faym batı ucunda deprem etkınlüden gozlenmekte, ve faym baü ucundakı suskunluk donemlen sırasında ıse faym orta kesımmde ana deprem serüen gelışmektedır Buna karşüık fayın Erzmcan dogusunda Deprem riskine farklı bir yaklaşım Faylarda yırtılma modelideprem davranışı; Marmara Denizi'ndeki deprem tehlikesine ve riskine karşı farkiı bir yaklaşım. şüık fayın hem dogu hem de baü ucunda sısmık etkınlık aylarda, zaman ıçerısındekı yırtılma duzenı ve oldukça yuksek olmuştur 1700 yılından oncesı 2000 yıl deprem davranışlan, fay tiplenne gore buyuk farkıçensınde fayın batı ucunda yanı Marmara Denızı ve yalılıklar gosterırler Bir başka deyışle yanal atımlı km cıvannda şıddetlen 5 ıle 10 arasında degısen toplam faylardakı deprem davranışlan ıle normal atımlı faylarda234 deprem, dogu ucunda ıse toplam 55 deprem meydakı deprem davranışlan bırbırınden çok farklıdır Bu nena gelmıştr Bu sonuç denle uzun bir fay boyunca depremlerın zaman ıçerısındekı dagılımlannın nasıl ençok VI (6) şıddetındeta depremlerın enaz 123 yıl 47 2 yıl gelıştıklerını anlamadan VII (7) şıddetındekı depremlerın enaz 62yü ençok 1102yü depremlerın baüya ya da VIH (8) şıddetındeta depremlerın enaz 31 3 yıl ençok 275 1yü doguya ya da başka bir K (9) şıddetındekı depremlerrn enaz 159 9 yıl ençok 733 5 yü bolgeye goç etügı ya da X (10) şıddetındeta depremlerın enaz 513 yıl ençok 1720 6 kaydığı soylenemez Aynca, sadece kınklann çok parçah ya da tek parçalı olup olaralıklarla tekrarlandıklannı gostermektedır Yukamamasına bakılarak Marmara Denızı ıçınde tek ve buyuk nda belırtılen tarıhsel donem ıçensınde hem sayıca hem bir deprem nskının bulunup bulunmadıgı da belırülede şıddet açısından buyuk depremlere sahne olmuş Marmez Kuzey Anadolu Fay Sıstemı (KAFS) gıbı uzun yanal mara Denızı ve çevresı 1894 yılından bu yana şıddetlı bir atımlı fay sıstemlen boyunca, sadece 50 ya da 100 yıl gıdepreme maruz kalmamış olan nsklı bir bolgeyı temsü bı kısa bir zaman aralıgına bakılarak bir deprem goçunetmektedır Nıtekım bu bolgede 1999 yılında buyuklukleden ya da kaymadan bahsetmek olaya çok basıt bir yakn 7 4 ve 7 2 olan ıkı buyuk yıkıa deprem meydana gellaşım şekh olur mesı bu goruşu destekler gozukmektedır Dıger yandan Kuzey Anadolu Fay Sıstemı'nde depKuzey Anadolu Fay Sıstemı'ndekı deprem tehlıkesını ve rıskını açıga çıkarmak ıçın hem tarıhsel hem de aletremler doguya ya da Baü'ya goç edıyor ya da kayıyor gısel donem ıçınde hasaryapıcı depremlerın (M=5 5 ve bı bir basıt yaklaşımla o bolgenin deprem tehlıkesı ve rısdaha buyuk yerzaman ıçınde nasıl dağüım gosterdıklekınden soz etmek kolaya kaçmakür Bir başka deyışle Kunne bakmak gerekır zey Anadolu Fay Sıstemının bu kadar basıt bir davranış gostermedıgını anlamak ıçın son 1000 yü ıçensınde ol Aletsel donem oncesı son 2500 yühk tanhsel donem ıçensınde Kuzey Anadolu Fay Sıstemı boyunca şıdmuş uç buyuk deprem sensıru daha yakından ıncelemek detlen V (5) ıle X (10) arasında degışen toplam 289 depgerekır rem meydana gelmışür (Sıpahıoglu 1984) Omegın MO Tanhsel donem deprem kayıtlan, Kuzey Anadolu 300 üe MS 1700 yıllan arasında Kuzey Anadolu Fay SısteFay Sıstemı'nm orta kesımı boyunca 9671045 ve 1667mı'nın orta kesımınde (30 50 D 34 50 D boylamlan ve 1668 yıllan arasında 19391967 yıllan arasındakı deprem 37 00 D ve 39 00 D boylamlan arasında) şıddeti VIII sensme benzer ıb ana deprem serısının oldugunu gos(8)'den buyuk herhangı bir deprem olmarrnşür Buna kartermektedır (Ambraseys ve Fınkel 1988) 9671045 yıllan F 729/11