Katalog

MEB: Yeniden yapılanma aman gazetesınde 4 Ocak 2001 tarıhınde yayımlanan bır haber çok onemlıdır "MEB burokraük ve hantal yapıdan kurtulmak ıçın yemden yapüandınlacaktır Meslekı teknık egıümle ılgılı genel mudurlukler ve yaygın egıtım tek bır genel mudurlukte bırleştnlırken, Din öğretimi Genel Mttdttrlttğfi bagımsız yapısını koruyacaktır Hukumet TBMM'den aldıgı yetkıye dayanarak bu ışı Kanun Hukmunde Kararname (KHK) ıle sonuca baglayacakür" Egıtımcılerle beş yıllık kalkınma planlannı hazırlayarılar bır noktada bırleşmektedir MEB'ın yemden yapılanmasını onermektedırler Ancak, Zaman'ın haben dogruysa yemden yapılanma sorunlu bır yapılanma olacak, bundan oncekı ' yemden yapüanmalarda" oldugu gıbı yururluğe gırdığı gun, "yemden yapılanma" gereksınımı ve tartışmalan yıne başlayacakür Dın ogretımı ve yaygın egıüm konulanna degınerek sorunu bıraz açmaya çalışalım Imam Haüp Lıselen, Anayasa tarafindan konınan Ogretım Bırlıgı yasasma gore ımam ve hatıp yetıştıren meslekı egıtım yapılan, bır okuldur Ilgılı genel mudurlukler tek bır genel mudurlukte bırleştırüırken, Dın Ogretımı Genel Mudurlugunun bagımsız yapısım konıması, bu okullann laık egıtune alternatıf lıseler olarak algılandıgını gosterır Laıkegıümın ozu egıtimın ınançlardan bagımsız olmasıdır Bır ınancın dın adamını yeüşürırken, başka manç gunıplanmn dın adamını yeüştırmemek, laıklıkle bagdaşrnaz Gerçekten laık bır duzene geçıldıgmde, devlet ımam hahp yeüşnrme ışını ustlenmeyecekür Bu okul mezunu kızlann dınsel açıdan ımam olamaması, mezun erkeklerın ımamlık yapmayı yeglememesı, Dıyanet Işlen Başkanlıgı'nın bunlann ımamlıgını yeterlı duzeyde bulmaması gıbı nedenlerle ve de toplumun ulaşügı ogrenım duzeyı ıubanyle bu okullar da ışlevlenm yıürmış olması gereken okullardır Tam laık duzene geçene degın, devlet dın adamı yeüşünneye devam edecekse, bu yeüşürme ışının yuksekogreümde yapılması zamanı gelmışür Ilgılı genel mudurlugun kaldınlması dın ogreümıne son verüecegı anlamına gelmemektedır Herkesın ıstedıgı dım ogrenme hak ve ozgurlugu vardır Bu tur ogreüm ya ılgılı ınanç gruplanna bırakılır ya da devlet, bu ışı kendı tekehnde yurutmek ısüyorsa bu ogreümı MEB'ın denetımınde ve zorunlu egınmlenm tamamlamış kımselere yonelık olarak, yaygın egıüm kurumlannda gerçekleştırır 729/16 Z "Yaygın egıümın meslekı tekmk egıüm ıçınde duşunulmesı' de olacak ış değıldır Kimı meslekı egıümcıler, yaygın egıümı meslekı egınmle sınırlıymış gıbı gormektedır Oysa ulkemızde, okumayazma ogrenmelen ve 8 yıllık temel egıtime eşdeger ' temel yetişkın egıümınden" geçmelen gereken mılyonlarca yetişkın vardır Yıne ulkemızde gıderek daha da onem kazanan demokrası, ınsan haklan ınsan sağlıgı, çevre koruma, etkın demokraük yurttaşlık, kentleşme, kent yurttaşlıgı, aşın akımlar (çetemafya, dmcı, bolucu, uyuşturucu, ), kureselleşme gıbı kavramlar, gelışmeler, degışımler, uygulamalar ve sorunlar hakkında bügılenme gereksınımınde olan ınsanlar vardır Bu egıtsel gereksınımlenn adresı meslekı egıüm değıldır Yaygın egıtım, yetişkın (halk) egınmı ve benzen kavramlarla adlandınlan ve orgun egıümın yanında ve dışında gerçekleşünlen egıtsel etkınhklerdır ınsanlara ıstedıklerı zaman ogrenme gereksınımlerını gıderme fırsatını ve olanagmı veren bır egıtımdır Ozellıkle Turkıye gıbı gelısmekte MEB: Önerileri gözardı ediyor; sorunlan doğru saptayamıyor; yetkileri merkezde topluyor; uygulamalı yeterinde denetleyemiyor ve verileri toplayamıyor... olan ve AB'nın kapısını aralamaya çahşan ulkelerde, yaygm egıümın genel egıüm ve genel kultur boyutu meslekı egıümden çok daha onemlıdır UNESCO'nun 1997 yıhnda Hamburg'da duzenledığı Beşına Yeüşkın Egınmı Uluslararası Konferansı'nda ele ahnan 33 konunun yuzde 90'ının meslekı egıtımle ılgılı olmaması, yaygın egınmın ne anlama geldıgının bır başka gostergesıdır Gelışmış ulkeler, "yeşıl/beyaz raporlarla" yeüşlan egınmı alanında neler yapacaklanm planlamaktadır 21 yuzyüın "ogrenme çagı" oldugu vurgulanırken, tum dunya yaygm egıümde buyuk bır aülım ıçmdeyken, MEB'ın yaygın egınmı meslekı egınmle sınırh gormesı anlaşılır gıbı değıldır Aynca, Mıllı Egıüm Temel Kanunu, "Turk Mıllı Egıüm Sıstemı orgun egıüm ve yaygın egıüm olmak uzere ıkı ana bolumden oluşur" (m 18) dedıgıne gore yaygın egıümın meslekı egınmle ılgılı bır genel mudurlugun ıçınde duşunulmesı bu yasanın "ruhuyla ve lafeıyla" da uyuşmamaktadır Yaygın egıüm, tum dunyada meslekı egıümcüenn degıl yetişkın (halk) egıümcüenn sorumlulugunda yurutulen bır egıümdır Meslekı egıümın degışen ışlevım gormezden gelıp, yaygın egıümı de kullanarak bu egıüm alanına yapay bır guç katmaya çalışılmamalıdır Meslekı egıümın 1112 yıllık zorunlu egıüm sonrasında başlaması, gelışmıs ulkelerde gıderek yaygınlaşan bır uygulamadır Ortaoğreümın yemden yapılanmasınrn tarüşüdıgı XVI Mıllı Egıüm Şurası'nda (2226 Şubat 1999), mesleklerın 22 5 yılda eskıdıgı ortaogreüm duzeyındekı meslek egıümı ıle yuksekokullarda yapılan meslek egıümınm mtelıksel olarak bırbırmden pek farklı olmadıgı, "bızım bır meslegı ogrenmış elemana degıl, ogrenmeyı ogrenen elemana gereksımmız var, bu tur elemanlara bız amacımız dogrulrusunda ıstedıgımız meslekıteknık becerıyı kazandınnz" vurgulamasım yapan ışverenlerın ortaogreümlı meslekı teknık mezununa pek onem vermedıgı ve benzen kımı gerçekler vurgulanmışür Zorunlu egıümın suresı, yakın zamanda ve ıster ıstemez Turkaye'de de uzayacakür, meslekı egıüm yuksek ogreüme kaydınlacakür, meslekı teknık dersler ortaogreümde moduler programların seçmelı derslerıne, kız/erkek ya da fen/sosyal olmasına gore ayn bırer genel mudurluğe baglanmayan tanh matemaük, fizık, gıbı derslere donuşecekür Bu nedenle meslekı teknık ogreüm ıle ılgılı genel mudurluluklenn durumunu gerçekçı olarak değerlendırmek gerekır MEB'ın yemden yapılanması sorunu, dın ogreümı ve yaygın egıüm konularıyla sınırh bır olay değıldır MEB'de hıç okulu olmayan genel mudurluklenn yanında 4050 bın dolayında okulla ügılenen genel mudurlukler vardır Neredeyse lıse üırune gore bır genel mudurluk ureülmışür Bırbınne benzer ısler yapan ve bakarun emnyle araşünna yapacak olan bınmler vardır MEB'ın sorunlan dogru olarak saptayamaması, dogru çozumler uretememesı, ılgıhlenn goruş ve onenlerım goz ardı eünesı, yeMen merkezde toplaması, merkeztaşra üeüşımuıı vennüı bır bıçımde surdurememesı, uygulamalar hakkında zamanında ve dogru venler toplayamaması, uygulamaları yeterınce denetieyememesı, yetkılenm paylaşmaması, demokraükleşememesı, etkmleşememesı ve yetkmleşememesı gıbı pek çok yapısal sorunlan vardır Yemden yapüanmaya gıdüırken, oncelıkle bu karmaşıklıgı ve var olan yetersızkklerı gıderecek Ogretim Bırhgı ve Mıllı Egıüm Temel Kanunu'nda yer alan amaçlan ve ılkelen gerçekleştırmeyı kolaylaşüracak kaühmcı yontemlerle, egıüm örgutlennı (sendıkalan) ve egıüm fakultelenm de devreye katarak çozum seçeneklen uretecek, çozumlen yetkıhlenn kışısel egıhmlenne bırakmayacak, laıkhgı, büımsellıgı ve demokraüklıgı temel alacak, bır yapı oluşturulmahdır Rıfat Okçabol Boğazıçı Umverstesı Bilimsel araştırma tartışmasına katkı C umhunyet BıhmTeknık Dergısınde yayınlanan 10 Şubat 2001 tarırüı Prof Dr Metta Balcı ımzalı 'Turkıye bilimsel araştırmalarda duraklama devnne gırdı" ve 24 Şubat 2001 tanhh Prof Dr O£uz K. B&şkorl ımzalı, Turkıye'de bilimsel gelışme ve araştırma unrversıtesı, başlıkh yazılan dıkkatle okudum Bence sayın Başkurt'un eleştirüen hakh Eger bazı umversıtelen Araşürma Umversıtesı durumuna geüreceksek, bugun SCI'de yer alan yayınların uçte bınnı yapan ve yazan uç buyuk ü dışındala araştirmacüann bu araşürma umversıtelenne kadrolan ıle bırlıkte fransfer edümelen de gereklı degıl mı' Onca yoksunluklar ıçınde bu çalışmaları yapabılmış kışılen boyle bır umversıteye ttansfer etmek onlann venmlılıgım de arürmdz mı' Eger bu seçenek addı bıçımde duşunuluyorsa, bunlann da saglanması gerekır Saym Başkurt'un onerdıgı mukemmelıyet merkezlen fikn bence daha dogru Çunku uç buyuk ıl dışında çalışıp onca guçluk (ornegın Hacettepe de 30 kışının anlatügı üun derslen tek başına ustlenmek gıbı) ve yoksunluk (bu umversıtelenn kuruluş halınde olmalan yuzunden yer, para, vb len gıbı) ıçınde SCI'ya gıren yayınlann uçte bınm uretebılmelen, onunde şapka çıkanlması gereken bır başandır Taşra umversıtesı denebılecek bu yerlerde çalışan büım adamlanndan kendı alamnda ulkenın en onde gelen araşürmacısı olanlar da vardır Ancak bu kışılenn geçmışlenm ıncelersemz buyuk çogunlugunun yeüşüklen uç buyuk ıldekı çok unlu olan hocalannın bunlan begenmedıgı, yeterlı gormedığı ıçın kendı yanında tutmadıgı görulur Oysa bır sure sonra bu begenılmeyenyeterlı gorulmeyen kışılerın kendı alanlannın en ıyı araşürmacüan oldugu, begemlıp yeterlı gorulenlerın buyuk çogunlugunun ıse kaldıklan uç buyuk ıldekı unıversıtelerde araşürmacılık yonunden herhangı bır başan sergüeyemedıklen acı bır bıçımde gorulmektedır (Bu durum aym zamanda unıversıtelenmızde araşürmaa kafasına sahıp olanlan belırleme ve olanaklan ıyı olan yerde tutma konusunda da bır sorun oldugunu gostermektedır) Çogunlugu araşürma konusunda bır varhk gosteremeyen loşüerle dolu olan anabüım dallannı da ıçeren 3 buyuk ıldekı bazı unıversıtelenn Araşürma Umversıtesı olması akü alacak gıbı değıldır Taşradakı bu başanlı bıhm adamlannı harcayacak onlemlen kımse duşunmemelıdır Bu kışılenn bulunduklan umversıtelerde yer almalan oralann gerçek bır unrversıte olabılmesı ıçın umit ışıgıdır Onlann bulunduklan yerler mukemmelıyet merkezlen kapsamına alınarak, daha rahat çahşma ve araşürmaa yeüşürme olanaklanna kavuşmalıdırlar Üç büyük il dışmdaki üniversitelerin bilimsel araştırmalarma şapka çtkartmalı.. Bu noktada sayın Başkurt'un bır noktayı açık bırakügı, rakamlara ulaşabıhrse bunu da vermesının dogru olacagı kanaatındeyım Rakamlara ulaşabüsem ben vereceküm 3 buyuk ıldekı 30 unıversıte ıle dığer ıllerdekı 38 umversıte, ogreüm uyesı sayısı bakımından (unvanlanna gore) karşüaşünlmalıdır Boyle bır karşılaşürma yapılırsa uç buyuk ıldekı umversıtelenn performansı daha da duşuk çıkacak kanaaündeyım Dığer bır deyışle, uç buyuk ıldekı umversıtelenn SCI' dekı yayınlanmn oranımn daha da yuksek olması gerekırdı Prof. Dr. Servet özgür Gazıantep Umv Tıp Fak Halk Saghgı Anabıhm Dalı emau ozgur@gantep edu tr