Katalog

TÜKENEN ÜNİVERSİTE Ulkemızdekı 7O'ın uzerındekı unıveısıte toıenlerle yenı eğıtımoğretırn yüına başladı Ancak gerek bu torenlerde soylenenler gerekse sayın Cumhurbdşkanı nırı yenı yasama yılınm başlaması nedenıyle TBMMde yaptığı açılış konuşmasmda unıversıteler ve soıunlarına ılışkın saptamaları, bırkaç krızı bır arada yaşamakta olan Turkıye'de, yeterınce yankı bulmadı Oysa, sayın Cumhurbaşkaru'rnızın, eğıtım sıstemımızın genelme ve ozellıkle de unıversıtelere ıkşlan tespıtlerı o kadar yerındeydı kı, bız unıversıte mensuplannın çoğunu dıle getırmekle bırlıkte tevazu gosterıp bazüarını yuksek sesle soyleyemedığımız hususlardı Koşullar ne olursa olsun, eğıtımın ozellıkle de unıversıtelerın ıhmal edılmesmın ulkerun geleceğinı karartmak olduğunu soylemek kâhınce bır soz olmasa gerektır Zıra her ulke hangı koşullarda olursa olsun unıversıtelerını korumaya ozen gostermektedır Bunun da dunyada en guzel ornegı yıne bızım yakın tarıhımızde mevcuttur Atalurk, henuz Kuı tuluş Savaşı devam ederken Sakarya Savaşı oncesınde, yanı bınbır yokluk ve sıkıntı ıçerısınde büe, 15 Temmuz 1921 'de Maarıf Kongresı'nı toplamış ve Turk mıllı eğıtımının felsefe, hedef ve polıtıkalaıının nasıl olması gerektığıne ışaret etmışür Egıtım ve büım çevrelermce genel kabul gormuş bıçımıyk;, eğıtım urunlermı geç veren bır sureçtır Eğıtımın urununu almak yaklaşık 20 25 yıl ıster Ancak, bır kez urun vermeye basladığında da en az ıkı katı sure meyve verır Dolayısıyla eğıtımın yaran da zaran da toplumu uzun sure etkıleı Yapılan yanlışlan duzeltmek bır omur ıster Oyle ıse eğıtım surecmde yanlışa ve ıhmale hemen hemen hıç yer yoktur Bu ıtıbarla Devletın en yetkili makamından en uçtakıne kadar hemen herkesın dıle getırdıgı hususları tekrar etmek ıstıyorum Unıversıtelerımız gıderek tukenmektedır Unıversıterun olmazsa olmaz koşulu olan nıtelıklı oğretım elemanı yeterınce yetıştırılememektedır Yetışmış olanlar da bugunku ucret sıstemıyle unıversıtede tutulama maktadır Oğretım uyelığı bu ucret sıstemıyle cazıp olmaktan çıkmıştır Yeteneklı gençler artık bu mesleğı tercıh etmez olmuştur Bırakın uluslararası bır kongre veya toplantıya maddı destek sağlanmasını, ulusal toplantı ve kongrelere bıle odenek yokluğu gerekçpsıyle maddı destek verılemedığı araştırmalara odenen desteğın sembulık kaldığı bır ortamda oğretım elemanı kendısını nasıl gekştırecektir Yaşam mucadelesı veren bu ınsanlar son derece pahalı yabancı yayınlan nasıl ızleyeceklerdır Dunyadakı çağdaş gekşmelerden habersız nasıl bılım ınsanı olunur Oyle ıse gelınız Saym Cumhurbaşkanımızın da dedıği gıbı, plansız programsız unıversıte kurmaktan vazgeçelım Mevcutlannı tukenmekten kurtaralım Her bakımdan gelışmış ulke unıversıtelerının sahıp oldukları standartlara bır an once kavuşturalım Yrd. Doç. Dr. Mehmet Arslan Ercıyes Unıv FenEdebıyat Fak Eğıtım Büımlerı Bolumu Araştırma ve ülkeye yarar konusu S aym Bursalı CBT'nın son sayısında yayımlanan ve bıgıren dergüerde yayın yapmasıru zorlamaktadır bu ıse unı lım ıle teknolojı aıasındakı ılışkıyı mceleyen yazınızda versıtelerde sadece temel bılımsel çalışmalar yapümalı de kı goruşlere tamamen katıldığımı belırtmek ısterım mektır Ancak bu konuda CBT'de gorus belırtmış ve ozellıkle 5. Dığer taraftan, her oğretım uyesının temel bılımsel "SCTye gıren dergüerdekı yaymlara konu olan bılımsel araşkonulara ügı duymasını ve çalışmalarıru o konularda yoğuntırmaların ulke ekonomısıne ne katkısı olduğunu' sorgulalaştırmasını beklemek, hem doğru değü, hem de gerçekçı yan bır kışı olaıak açıklama yapmak ıstıyorum olmayacaktır Her şeyden once ben bu yayınların ulke ekonomısıne 6. Mevcut sıstemm temel büımsel çalışmaları destekne yarar sağladıklannı sorgularken temel büımsel araştırleyen unsurlarmı sakb tutarak teknolojık çalışmaların yapümalar yapümasın demıyorum Goruşlerımın hareket noktamasını engelleyen(hatta yasaklayan) yonunun değıştırümesı sı ulkemızın gekşmıs ulkeler sınıfında yer gereklıdır Sorun, üniversite 7. Bunun ıçın Doçentlık Sınav Yonetmelığınde dlabılmesı ve ulke ınsanımızm ekonomık refahı ydkalayabılmesı ıçm "bılım ve teknosisteminin öğretim değışıklık yapüarak başvuru ıçın "SCI'ye gıren lojı 'run oynayacağı role dayanıyor Ulkemız üyelerini sanayi Ile dergüerde yayın yapmak ve/veya teknolojık bılımsel çalışma yonunden hemen her ARGE projesı yapmış olmak" onkoşulu aran işbirliğine yönelte ması yeterlı olacaktır alanda cıddı bır gelışme sağladı Bunun en onemlı gostergesının de SCI ye gıren dercek bir zorunluluk Ulkemızde teknolojık çalışma yapmak ısteyen gılerde yaymlanan Turkıye adresh yayın oğretım uyelerının de onu açüdığı takdırde save teşvik sayısmdakı artıs ve dunya sıralamasında hıp olduğumuz büımsel çalışma potansıyelı üe geldığımız noktadır Ben bu artışın devam bırlıkte yakın gelecekte bu ulke ınsanı belırh olmamasmdan edeceğıne ve bunun olabılmesı ıçın de tekonularda kendme ozgu teknolojüerı de gelışkaynaklanıyor. mel bılımsel çalışmdlara her turlu desteğın tırebüecektır Burada, ıfade etmeye çalıştığım sağldnması gerektığıne ınanıyorum Kısacası Turkıye son goruşler Sayın Hocamız Prof Dr Balıattın Baysal'ın endışe yırmı yılda bılımsel çalışma konusunda çok onemlı gelışme ettığı gıbı "ulkemızdekı büımsel araştırmaları saptırma ve sağlamış ve bunu da surdurebılecek potansıyele kavuşmuşyozlaştırma" gıbı bır nıyetten kaynaklanmıyor Amacım sa tuı hıp olduğumuz ınsan gucunun ulkemız çıkarlan içın en etkm kullanımını sağlamaktan ıbarettır Ayrıca sızın de bahAncak gelışme ıçın dığer bır on koşul olan "teknolojı" settığınız gıbı her teknolojık çalışmanm bır bılımsel tpmele hakkında aynı şeylerı soylemek mumkun değıldır Teknolodayalı olarak ortaya çıkmadığı da büınmektedır jının her şeyden once sanayı ıle bırlıkte gelıştırılmesı gerekır Bu nedenle başlangıç koşulları ıtıbarıyle teknolojık çalışmalar bılımsel çalışmalar kadar şanslı değıldır, çunku, teknolojık çalışmaların yurutuleceğı yer olan "sanayı"nın, bılımsel çalışmaların yurutulduğu "unıversıte" kadar entelektuel bırıkımı ve araştırma kulturu yoktur Dolayısıyla, ulkemızdekı teknolojık bazlı çakşmalann duzeyı dunya olçeğıne gore duşuk olacaktır Bu çalışmalann bır kısmı belkı de bıhnen teknolojılerın kopyalanması veya ulkemız koşullarına uyarlanması ıle sınırlı kalacaktır kı bu aşamada bunun da eleştırüecek bır yonu olmadığına ınanıyorum Bugun gelışmıs teknolojıye sahıp bır takım ulkelerm yakın geçmışte bı lınen teknolojılerı bırebır kopyalayarak yola çıküklan büın mektedır Ulkemızın ARGE potansıyelıne bakacak olursak ozellıkle ARGE personelı bakımmdan çoğunluğun, yaklaşık olarak %70'nın, unıversıtelerımızde olduğunu goruruz Do layısıyla, ulkemız adına arzuladığımız teknolojık gelışmenın sağlanabılmesı ıçın unıversıtelerdekı oğretım uyelennın sanayının sorunlarına ve geıeksmımlerme yonelık çalışma yapmaları gerekmektedır Ancak, yıllardan ben bu amaçla dıle getırılen 'unıversıtesanayı ışbırlığı" hâlâ hayata geçırılememıştır Unıversıte bu durumu hep sanayıden talep gel memesı ıle açıklamış ve kendı dunyasmda yaşamayı tercıh etmışür Bence soı un unıversıte sıstemımızde oğreüm uyelerını boyle bır ışbırlığme sevkedecek ne bır zorunluluk ne de bır teşvık unsuru olmasından kaynaklanıyor Doçentlık Sınav Yonetmelığındekı yayın koşulları her oğretım uyesının temel bılımsel çalışma yapmasıru zorunlu küıyor çunku ul kemız koşullarında bır kaç ısusnaı durum dışında, ancak temel bılımsel araştırmalar SCI'ye gıren dergılerde yayınlanabılmektedır Bu nedenle, oğretım uyelerının araştırmaları bu tıp dergılerde yayın olabüecek temel bılımsel ko nulan kapsamak kaydıyla kendı "ügı ve bılgılerı" ıle sınırlı kalmakta, sanayının sorunlanna hemen hıç bırı ügı gostermemektedır Sonuç olarak, 1. Bu ulke sanayımın rekabet şansını ve pazar payını artırabümesı ıçın teknolojı gelışürmesı bunun içın de AR GE yapması ve yapürması zorunludur 2. ARGE potansıyelı uruversıtelerde yoğunlaşmıştır, o nedenle unıversıte oğretım uyesının sanayının beklentılenne yonelık "teknolojık" çalışma yapması zorunludur 3. Oğretım uyesının bu tıp çalışmalara ügı duyabümesı ıçın teşvık edıcı mekanızmalara ıhtıyaç vardır 4. Mevcut sıstem her oğretım uyesının SCI'ye *; "ı ' s '''* Prof. Dr. A. Hamıt Serbest MuhendıslıkMımarlık Fakultesı Dekanı Çukurova Unıversıtesı Balcalı, Adana e posta serbest@cu edu tr Afganistan'da sağlık göstergeleri V Ucelerın sağlık gostergelerındekı gelışmede 20 yü çok onemlı bır zaman düımıdır Orneğın Turkıye'de 1978'de bebek olum oranı bınde 120 ıken 1998'de bu oran bınde 45 e duşmuştur On yüdan fazla suredır savaş ve ambargonun bskacındakı Irak'ta ıse 1978'de bınde 84 olan bebek olum oranı 1998'de gerüemek bır yana bınde 95'e yukselmıştır Aynı yıl Irak'da 5 yaş altında olum oıanı ıse bınde 117'dir ( KaynakVVorld Health OrganısatıonWHOThe World Health Report1999, Annex Table 1 Basıc Indıca tors for all Member States) Cumhuııyet gazetesının çınarlarından Ergun Balcı'nın son yazısını hatırlar mısınız bümıyorum, ama Irak'ta ABD'nın gucu azaltümış uranyum başlıkk nukleer bombaları kullanması nedenıyle çocuk olumlerı nedenlerı arasında losemılerın bırıncı sıraya yukseldığını ambargo nedenıyle üaç da bulunamadığı ıçın Irak'lı doktorların hastanelerde çaresızlık ıçınde kıvran düdarını anlatıyoıdu Gelelım ortaçağın kararüığında yaşayan Afganıstan'a Yıne Dunya Sağlık Orgutunun 1999 Dunya Sağ lık Raporundan aldığım verüerle ABD üe Afganıstan arasındakı farkı kıyaslayalım Ve on yüyırmı yü sonra uçurumun nasü daha da derınleşeceğını gorelrm Nufusu 1998'de 21,3 müyon olan Afgarustan'da bebek olum oranı 1978 yüında bınde 183 ıken 1998'de bınde 152'ye duşuyor (ABD'de bu oranlar sırasıyla bınde 14 ve bınde 7) Afganıstan'dd 5 yaş altında olum oranı 1998'de erkek ve taz çocuklannda bınde 257 (ABD'de aynı yü bu oran erkek çocuklannda bınde 10, kız çocuklarında bınde 8) Anne olum oranı 1990 yüında Afganıstan'da yuz bınde 1700 ıken ABD'de aynı yü bu oran yuz bınde 12 Doğumda yaşam beklentısı 1998 yüında Afganıstan'da erkeklerde 45 kadırüarda" 46 ıken aynı yıl ABD'de bu oranlar sırasıyla 73 ve 80 Dr. Ali Rıza Uçer 761/İS