Katalog

arr Mikrobiyolofi Diş minesindeki cüceler Araştırma 4J 2000 yılının gözde meslekleri Zümrüt'ten Akisler •f' Depremin yıldönümünde üç önemli nokta... Yoğun bir deprem haftası geçirdik. Bu yıldönümünün en önemli bir özelliğine bir dostum dikkati çekti ve "Bak geçen yıl yaşadığımız birbirinden farklı, taban tabana zıt görüşlerin yaymlanmasma bu yıl TV'ler iazla rağbet etmediler" dedi. Gerçekten de Istanbul'da deprem olmayacak veya yıkıcı bir etkisi olmayacak görüşünü savunanlar ekranlarda boy göstermedüer. Geçen bir yılda medya, profesör unvaıüüar arasmda kimin araştırmacı ve bilim adamı olduğunu, kimin olmadığını ve aralarında kaliteye göre bir seçim yapmayı az çok öğrenmiş. Bu tabii ki sevindirici bir gelişmeydi. Geçen haftaki deprem özel sayımızda bu konuda önemli biryazı vardı, burada dikkat çekmeye zaman olmadı. Ayhan Sol ve Balil Turan'm "Yerbilimciler etikyükümlülüklerini ne zaman tartışacaklar" başhkh yazüannda, geçen biryü içinde yaşadığımız model kargaşasmm nedeni olarak, ilerı surulen düşüncelerin bilim dünyasmm süzgecinden geçmemiş olmasını gösteriyorlardı. Yazarlar doğru birsaptama yapıyorlardı. Birbilimsel makalenin yayımlanma serüveni 699. sayımızda CelalŞengör'in "Hakem sistemi veyararlan"başhkh, üniversitelerde bile okutulabileceközellikteyazısmda dile getiriliyordu. Bu yazıda, bir fikrin, verinin, görüşün ve bunları içeren bir makalenin bilimsel bir değerinin olabilmesinin serüveni anlatüıyordu. Marmara'da deprem gündeme gelince, eldeki az sayıdaki bilgi nedeniyle, herkes kafasındaki düşiince ve modelleri ekranlarda sunmaya başladı. Bunların en cahili ve kasıtlısı Marmara 'da deprem olmayacak diyenlerdi ve ünlü olmanm yolu herkesin istediği böyle bir düşünceyi savunmaktan geçiyordu. Çok şiikür, hayat bunların papucunu dama attı ve ne olursa olsun Istanbul'un ciddi bir şekilde depreme hazırhğı gündeme gelebildi. Bu açıdan bakıldığmda, ashnda, îstanbul'da minik kınlmalar olacak modeli de, tekparça olarak kırılacak modeli de bilim dünyasmm süzgecinden geçmeden kamuoyuna sunulmuş modellerdi. Ancak, o günlerin yoğunluğu ve histerik yapısı içinde bunlan tartışmak ve bilim dünyası süzgecinin devre dışmda kalması kaçımlmazdı. 0 zaman ıkinci bir kriter devreye girmeliydi: tlginç göruş ve modelleri üeri sürenler kimlerdi? Geçmişlerinde bunlar hangi araştırmaları yapmışlardı, uluslararası yaymlan var mıydı ve Marmara ve KAF uzerinde fikir ileri sürecek bilimsel bir altyapıya sahipler mıydi? Medya, bilim dünyasmm eleştirel süzgecinden habersız olduğu gibi, bu ikincisinden de bîhaberdi. Adınm önünde profesör vardı ya! Bu hatayı Cumhuriyet gazetesindeki arkadaşlarımız bile yaptı! Her neyse, artık taşlar yerini oturuyor! Depremin yıldönümünün ikinci önemli olayı, tülküsat Fakültesi'nin yaptığı geniş çaplı araştırmaydı. Bu araştırmada, faciayı yaşayanlann yüzde 49'unun, depremin nedeni olarak bölgede yaşayanlann dinden ahlaktan sapmalannı görmeleriydi. Yoksa orada deprem olmayacaktı! Bu ilginç olay, deprem kuşağmda derinlemesine bir bilimsel aydınlatma eğitim kampanyasmm zorunluluğunu ortaya koyuyor. Yoksa ora halkı gelecekte de rüşvet vb ile düzgün yapılaşmanın önüne geçebilecek en büyük potansiyel olarak varhğını sürdürecek! Diğer önemli bir nokta ve halkm bilinçsizliğiyle de yakmdan ilgili konu ise bölgede hasar gören 8 katlı binalara da takviye izni ve üstelik parası verilmesiydi. Bayındırlık ve tskân Bakaıüığı yerel halkm baskısma dayanamıyor veya onlara hoş görünmek için bumı yapıyordu. Marmara'da olacak bir depremde, orta derecede hasar görmüş ve takviye edilmiş bu binalarm ayakta kalacağmı kim garanti edebilirdi? O binalarda oturanlar, yazgılannı da kendileri belirlemiş oluyorlar! Hem de bakanlık suçortaklığıyla! Deprem dosyasma Dr. Metin Başoğlu'yla yapıîan söyleşi üe devam ediyoruz. Sırada Valilikle ve diğer bilim insanlan ile söyleşüer var. Gelecek sayılarda! Geçen haftaki Dan McKenzie ile yapıîan söyleşinin sonunda deprem için büyüklük yerine şiddet kuüanümış, düzeltiriz.. Bu sayımızda dıkkatinizi Hannover'dela Expo'ya da çekmek istiyoruz. *** Bilimde demokrasi Bilim Dünyasından Sıcak Haberler 6 7 Psikoloji yenmenin yolları Politikbilim Enformasyon toplumubilgi toplumu Bilim Dünyasından Haberler Ne olacak bu gençliğin hali? Yeni ürünler Toplum Temel Sorun 10 O9 Deprem korkusu ve depresyonu TT 121 J Expo 2000: Insanlığın temel sorunlarını irdeleyen gezilmesi gereken bir A fuar. Ooof off Line EKâr: Eeee kâr? Internet ?* *' J> >». .',«.l4r «, 151617 Tartışma Editöre mektup Yabancı dilde eğitim niçin zararlı? /. Ülkemizde yabancı dil eğitimill Türkiye'de bilim: Nasıl geliştrrilir ve çoğaltılır? Parya olmak ya da olmamak... BilimPortre Radyasyonla mücadelenin yılmaz savaşçısı. > ••< H : J . İ 1 V I İ V « , ı . Şişmanlık Araştırmaları Bu hafta tasarladığımız başka konulara değinemedik, yerinüz bitti. Gelecek cumartesiye yeniden buluşmak umuduyla... *•* '<•* • M U Î V U Ü ' » ^ ^ i..1 MUIJ m Şişmanlığın nedeni virüs mü? Celecekte neler olacak? Bunlar 20 yılda gerçekleşebilir! Yayın Bulmaca Dörtköşe İlginç SorularDüşün Bul, Duyurular Hayvanlar Dünyası y ;• , '• T . :iı. . • • i >•,> 20 \ ,• 1 .6 22 23 obursalı@büımrnerkezı org tr CBT Internet adresı wwwcumhunyet com tr Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No: 701 26 Ağustos 2000* tmtiyaz sahibi: Yedi Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yaymcılık A.Ş. adırta Berin Nadi. Yayın Daruşmaru. Orhan Buraah • Soruırüu Mudur Flkrel tlklz. Görsel Yönetmen: Tttles Hasdemir • Baskı: Çağdaş MatbaacıUk Ltd. Ştı. Idaıe Markezi ve Yazışma adresi: Turk Oca^ı Cad. No: 39/41 Cağaloğlu, 34334 Istanbul. Tel: (212) 512 05 0S • Faks: 0212513 86 98 Reklam. Medya C. 701/3