Katalog

ÇielİŞtİrİlİr ve ÇOğaltllir? Parya olmak ya da olmamak! •^ ^ kamazsınız Fıyatlandırmanın proforma faturaya dayandırüma zorunlulugu vardır Çok zaman bır yüa varan degerlendırme ve satın alma surecı sonunda, üyatlar geçerhgını yıtırır Bu bır yü ıçınde, ozellıkle çok hızlı gehşen bıhm alanlarında başlangıçta onerdıgınız yontemler geçerhgını yıtırmış olabılır Dahası, çahşmalannızın seyrı sırasında yenı deneylere (dolayısıyla yenı malzemelere) gerek duyulabılır Ancak, bunlan temın etmek ıçın yenı bır proje vermek ve butun surecı yenıden yaşamak zorundasınızdır Araşürma Fonu veya TUBITAK desteklı araşürma yapmış olanlann çok ıyı anlayacaklan bu sorunlann aşüması ancak baüda çok ıyı orneklen olan bılımsel araştırma destek sıstemlennm Turkıye'de de benımsenmesıyle mumkundur Projenın bılımsel degerı ve proje personelının bıhmsel yeterhgını ana knter olarak kullanacak objeküf, adıl ve guvenılır bır degerlendırme mekanızmasının behrledıgı projelere, harcama kalemlerı ana hatlanyla behrtümış bır butçe dahılınde, yeterlı destek sağlanmalı, araştırmacı projenın planlanması aşamasında "50 adet 10x150 test tupu, 5 tabaka 3# fütre kagıdı1 gıbı ayrıntüarla baş başa bırakümamalıdır. ^ ^ J Boş zaman faaliyeti olmamalı Bılımsel araşürmada kadro en az butçe kadar onemh bır başka unsurdur Turkıye'de araştırma (genelde) unıversıte akademık personelının boş zamanlarında yaphgı bır faahyetür" Akademısyenlenn bmncı sorumlulugu egıtımdır Bu faahyeü aksatmadan araştırma da yapabılırler Bu yaygın kanı ve davranış bıçımının aksıne, unıversıte duzeyındekı egıümle bılımsel araştırmanın bırbırınden aynlmaz ıkı unsur oldugu kabul edılmelıdır Bırının dığerme gore bır oncehgı yoktur Bırbırını tamamlamalan gerekır Akademık personehn araştırmanın baş sorumlusu olmasında da bu açıdan bır yanhşlık yoktur Ancak, Turkıye'de araştırmanın ara kademelerınde cıddı eleman eksıkhgı yaşanmaktadır Batıyla teması olan butun bılım adamlan çok ıyı bılırler kı, bu ulkelerde araşürmanın yukunu çok onemlı olçude doktora sonrası elemanlar" (postdoctoral fellow) taşır Bu elemanlar doktorasını bıtırmış ancak henuz bır ust akademık pozısyona yerleşmemış kışüerdır Bırkaç laboratuarda "doktora sonrası eleman" pozısyonunda 34 yü geçırmeyen büım ınsanlan daha ust akademık pozısyonlara kabul edılmezler Bu donem bır anlamda yogun bır araştırma egıtımının ahndıgı donemdır Dıger tdrdftdn genellıkle uluslararası dolaşımı olan bu elemanlar araşürma faalıyetının yurutulmesınde anahtar rol oynarken, farklı laboratuvarlar arasında füar ve bılgı ahşverışını de saglayarak bılımsel verımhlıgı ahırırlar Turkıye'de lesmen bu tur elemanlan ıstıhdam eüne olanagı yoktur Bu eksıklık en kısa surede gıderılmelıdır Unıversıte personel sıstemı buna gore yenıden duzenlenebılecegı gıbı, yukanda tarüşılan esaslara uygun olaıak veıılecek araşürma desteklerınde yer alacak personel harcamaları da bu amacla kullanılabılır Sonuç olarak, Turkıye'nın bılım alanında gerçek bır gehşmeyı gorebümesı buyuk olçude devleün araştırmanın finansmanı ıle ılgıh duzenını ıyıleştırmesıyle mumkun olacakür Bu konuda koklu degışıklıkler yapılmadıkça, bılım alarundakı gehşmeler kışısel başarüardan oteye geçemeyecektır Prof. Dr. Oğuz K. Başkurt Akdenız Unıversıtesı Ogretım Uyesı E maıl baskurt@akdenız edu tr Rilnhnvnr tebnnlniilerinHp nrmnn vnhnnrıinrn nelitmU Bilgisayar teknolojilerinde uzman yabancılara gelişmiş ülkeler kapılan sonuna kadar açtılar kuyucu mektubu gıbı duran bu yazının bır tuhaflıgı var, çunku, Cumhunyet Bıkn Teknık'te yayımlanan bır yazıya kendım gonderme yapıyorum şımdı Yazı Bilgi Toplumn ve Yflnatinı dızısının son yazısı olarak "Polıüka OluşUırma" başlıgı alünda 15 Temmuz tarıhh dergıde yayımlanmışü Yazı şu sozlerle son buluyordu "Şımdılerde Almanya, lngıltere ve Amenka Bırleşık Devletlen gıbı ulkeler bılgı teknolojıaı alarundakı ınsan gucu eksıklıklerını kapatmak ıçın kapılannı açtılar Bınlerce uzmana ozel vıze venyorlar Bu furyada yeüşmış kadrolarımız çekıp gıderse ne yapacagız? 0 zaman ne olacak9" Busolulaıı şımdı bıraz daha deşmek ısüyorum O nızca 9 bın başvuru olmuş Bunlar da Hındistan'ın yanında Bulgarıstan, Macarıstan, Ekvator, Rusya gıbı ulkelerden gehniş Dergı Hinth uzmanlann ABD ıle Ingütere'yı tercıh etüklennı soyluyor Amenka Bırleşık Devletlen kapılannı çok daha once açü bu alanda Aşagı yukan 89 aydır kendüenne ozel vıze venlen yuzlerce uzman Amenka'ya akın echyor Onumuzdekı aylarda yuzlerı brnler ızleyecek Ancak konunun başka bır boyutu daha var Dle de uzmanlann goç etmesı gerekmıyor Bıhşım fırmalan ABD'ye taşınmadan da, yerleşık olduklan ulkelerden anlaşmalar yapıyorlar ve ABD'deJa karşıtlarma etken hızmet sunuyorlar 75 bin uzman açığı Bu satırların dergıde belırdıgı gun adı geçen olay cıddı bır patlama yaşadı Alman Parlamentosu'nda 14 Temmuz gunu bır onen oylandı ve yasa oldu Buna gore, Almanya yabancı büışımcılere kapılannı açh Fransız Lıberaüon gazetesının verdıgı 1 Agustos tarıhh habere gore, bu yasadan yararlanan ılk kışı (Endonezyah bır uzman) Çalışma Bakanı Walter Rıester'den çahşma kartını torenle aldı Yasanın geürdıgı olanaktan 20 bın yabancı uzman yararlanacak Almanya bunlaıa yülık ucret olaıak en az 100 bın mark odeyecek Bu gınşımın nedenı Almanya'da, teknolojı alanında, cıddı bır genç ışgucu darbogazının ortaya çıkmış olması Soylendıgıne gore, 75 bın kışüık bır uzman açıgı var Almanya bıhşım, yuksek teknolojı ve benzerı alanlarda dıger ulkelerın gerısıne duşmemek ıçın bu açıgı hızla ve radıkal yontemlerle kapatmak zorunda olduguna manıyor Yenı yasa ozelhkle Hınth ve Dogu Avrupalı uzmanlan ulkeye çekmeyı hedeflıyor Uyguladıgı genel pohüka uyann ca bıhşım alanında akılcı yontemlerle etkın (faal) etken (muessır) ve başarüı kadrolar yetıştırmeyı becermış olan Hındıstan'ın uzmanlan bugun eller us üınde tutuluyor Nıtekım, "ıkı bın yüı sorunu" gehşmış ulkelerde aşın bır telaş yaratmca Hındıstan'da (abartmadan soyluyorum) bınlerce uzman firmalannın atak davranarak yapüklan gennsı yuksek anlaşmalar geregı (orurduklan yerden, yanı Hındıstan'dan dışarı çıkmadan) ABD ve benzerı ulkelerın bügısayar sıstemlerıne gırıp gereken uyarlamalan başanyla gerçekleşürmışlerdı New Delhı'de yayımlanan Outlook adlı dergı gene Temmuz ıçınde basügı bır yazıda Almanya'nın çabasına ışık tutu yor Anlaşüan Dışışlen Bakanı Jotchk» Fischer yakınlarda Hındıstan'a gıünış ve gundemının ana konulanndan bırı olarak bıhşım alanında çahşan kışı ve firmalarla ıhşkıye gırmış Yenı pohtikayı pazarlamak ıçın Bu çabaya karşın Almanya'nın vermek ıstedıgı çalışma ıznıne fazla bır ıstem ohnamış Nıtekım, 20 bın kışıhk kontenjan oldugu halde, yal Türkiye ne yapmalı? Turkıye olarak bu olgu ve gehşmelere nasıl tavır alacagız9 Beyın goçunu cesaretlendırecek mıyız' Fırmalanmızın o ulkelere ulaşıp anlaşmalar yapmalannı mı tercıh edecegız' Tercıhımız buysa bunu (vergı kolayhklan ve benzen) degışık yontemlerle pompalayacak mıyız' Bügılendırme ve yonlendır me mekanızmalan kuracak rruyız9 Bu alanda bır pohtıka oluşftiruhnasını ısteyecek mıyız7 Gereksınım var mı pohtıka oluşturmaya' Bu olgudan ulusal olarak pay almanın yollannı araştırıp etken 9 mekanızmalaı kuracak mıyız Yoksa gehşmelere goz yumup habenmi7 yokmuş gıbı mı davranacagız' (Amenkada yaşayıp bu alanda çahşan dostlanmdan duydugum bır oykuyu anlatayım Bu gehşmelerı ve onlarm ışıgında ulkece ahnabılecek onlemlen sorumluluk taşıyan bıt gorevhmıze anlattıklan zaman aldıklan yarut şoyle ohnuş "Aman, bunlar karmaşık konular Kafamı kanştırmayın bunlarla") Bır üa yü geçmışe donup bakarsak, "ıkı bın yıh sorunu"ndan bazı ulkelerın (ornegın Hındıstan, Israü ve Dogu Avrupa ulkelerı) nasü da akühca yararlandıklannı goruyoruz Sorunlu ulkelere ış yaparak Ve Turkıye'nın nasü da uyudugunu Bu, ulkemızde yeüşmış ve yeterh ınsan gucu olmadıgından degü Tersıne Bu yakuzca benım kışısel yargım degıl Kalıtelı kadrolan bakımından gehşmekte olan ulkelerın arasında başta gelen bır ulke oldugumuzu yabancı gozlemcıler büe soyluyor Onemh olan pohükacısıyla ve devlet yapısıyla kamu yoneümının bunu zamanında fark etmesı, akücı ve genış kapsamh pohükalar gehşürmesı ve etken bıçımde uygulaması "Kuçultuyoruz falan" dıye durmadan süle yemış olan kamu yoneümının bunlan yapabüecek yetenege tekrar kavuşması O gune kadar yukarıda sordugum soruları ve benzerlerını surekh gundemde tutup baskı yapmak gerehyor Yoksa Turkıye, ıstesenız de ıstemeseraz de dırensenız de dırenmesenız de kureselleşme denen olayla buüonleşmış olan "bügı toplumu" ortamında gelecegın "parya" ulkelerı arasına hızla ıülecektır 4f//a Alpoge 701/17 Pahalı bir faaliyet Araştırmaya aynlan kaynagın bu esaslar çerçevesınde kullanılmasında son derece dıkkath davranılmalıdır Bugun pek çok kurumda yapıldıgı gıbı, draştırma fonu kaynaklannın buyuk bır bolumu mezunıyet sonrası egıtımle ügıh çok sayıddkı tez projelerıne verüen kuçuk desteklerle heba edılmemelı, gerçekten bılımsel uretım potansıyelı oldugu objeküf olarak saptanan araştırma gruplan, bu uretımı yapmalarınd olanak saglayacdk duzeyde araştırma destegıyle donatümalıdır Bu gruplar aynı zamanda, ozellıkle doktora egıümının verılmesınde de onemh rol oynamahdırlar Bılımsel araşürma dunyanın her yerınde pahalı bır faalıyettır Turkıyede daha da pahalı dır Laboratuvar malzemesı satın alımında, ornegın Amerıka Bırleşık Devletlen'nde katalog fiyaüarı uzerınden yuzde yırmı beşe varan ındınmler ahnırken, Turkıye'de bu fiyatlar 22 5 ıle çarpılır Turkıye'de bılımden sorumlu kurumlar oncehkle bu çarpıkhgı ortadan kaldıracak tedbırler uzerınde çalışmalıdırlar Gumruk mevzuatı bu yonden ele alınmalı, araştırma kurumlanna dogrudan gumruksuz ıthalat yetkısı verılmelıdır Bu pohtıka geregı fahış kaz an ç1ar saglayan aracı firmalar ortadan kaldırılmalı ve bılım adamlarımız son derece kısıtlı kaynaklarını daha etkın kullanabılme olanagına kavuşmahdır lar.