Katalog

alıyordu Aıaştırmayı yuruturken bu çocuklann dogumdan once bazı etkenlere maruz kaldıgından kuşkulanıyordum Bu bağlanüyı keşfetügumz ıçın kendımı çok şanslı sayıyorum Soru: Eğer sızbu bağlantıyı ortaya çıkartmasaydmız, bır başkası çıkarüncaya kadar aradan 20 yü gıbı uzun bır sure geçer nuydi? AS: Bence 20 yü geçmezdı Bugun bıle rontgen ışınlannın guvenlı olduğunu duşunuyor olabılırdık Çunku Nagazakı ve Hıroşıma'dan kurtularlar uzerınde yapüan araştırmada rontgen ışınlannın zararlı olmadıgı sonucu ortaya çıkmışn Dolayısıyla herkes rahatlamıs olarak yaşamına devam edecekti Soru: Kadm olmak meslek yaşamınızı nasıl etküiyor? 1925yıhnda konferans salonunda, bıldirinızı sunmak uzere kursuye yuruduğunuz sırada, salonda bulunan 20 erkek oğrenci ayaidannı yere vurarak sızı protesto etmıştı. AS: Cmsıyetımın çok buyuk etkısı olduğunu duşunuyorum Bugun bulundugum yen aüeme ve savaşa borçluyum Annem de doktordu ve savaş pek çok olaya bakış açımı degıstırmıştı Meslegımde en ust basamaklara çıkabüecegıme ıhtımal vermıyordum çunku ust basamaklar erkeklere aıttı Bu da benım o donemde çok populer olmayan bır ko nu uzerınde yogurüaşmama neden oldu Soru: Bu sm rahatsız etmıyor muydu? AS: Gerıye donup baktıgımda keşke daha guçlu olsaydım dıyorum Ancak o tanhlerde üa ışı bır arada goturemıyordum Ya kadınlann yanında yer alıp kadın erkek eşıuıgı ıçın mucadele vereceküm ya da ışımle uğraşacaktım Ve ben ışımı seçtım Sanıyorum kı daha cesur bır ınsan bu konuda da bır şeyler yapabılırdı Soru: Kenara ıtılmek sizi üzüyor muydu? AS: Hayır Kışısel olarak her turlu olumsuz koşuldan fayda sağlamaya çalısüm Bu yaklaşım her zaman benım lehıme çakştı Belırsızlık ıyı bır şeydır sıze hep yol gosterır Başarüı olmak ıçın eleşürı ve dırenç gerekhdır Rddyasyon hakkında soyledık lerım her zaman ügı çektı Insanlar benı kuçuk gor du, nefret ettı ancak sorun oradaydı ve kımse çozmez ıse hep orada kalacaktı Soru: Pek çok ınsan 70 yaşına gehnce emekh olur. Oysa sız 90 yaşmda bıle çahşmaya devam edıyorsunuz. AS: Çahşmaya devam edıyorum, çunku çalışmaktan zevk alıyorum Ve bunu gonullu olarak yapıyorum Genç yaşta karşüaştıgımız sorunlann çozumunun bır omur boyu surecegını tahmın ederız Benım ılgımı yalnızca radyasyon konusu çek mıyor Dıger kanser turlennın de neden kaynaklan dıgını merak edıyorum Bu da uzun zaman alan bır ugraş Soru; Radyasyon konusunda başlattığınu mücadeleyı kim surdurecek? AS: ABD'de North Carohna Umversıtesı'nde gelecek nesılden bır sozcum var Adı Steve Wıng Wıng'ın bolumunde çalısanlar bayragı benım bırakuğım yerden alıp yola devam edecekler Nukleer sanayırun onde gelenlerı bu çakşmalan engellemek ıçın ellerınden gelenı yapacak Ancak manıyorum kı bu ınsanlar kendı kazdıklan tuzaga duşecekler ve gerçek hıç beklemedıklen bır anda karşdanna çıkacak Reyhan Oksay New Scıentıst, 5 Agustos 2000 Şişmanlığın nedeni vırus mu? • •• •• ^k Dünyanın dört bir yanında insanlar giderek şişmanlıyor. Bunun nedeni bir virüs olabilir mi? ır gun durup duruken şımanlamaya başlarsanız sakın panıge kapümayın Aşın şışmarüık anlamına gelen obezıte aynı gnp gıbı vıruuk bır hastalık olabüır Hâl boyleyken tren veya asansor gıbı kalabahk yerlendekı tahhsız bır hapşınk hayahnızı karartmaya yetebüır Istedıgınız kadar zayıf olun bu sonucu degışürmez Formda kalabümek ıçın yapugınız egzersızler porsıyonlan kuçultme çabalan bır anda anlamım yınrır Vırusu kaptıgınız anda ne yaısanız yapın şısraanlamaktan kurtulamazsınız Bu ıddıa sıze çok saçma gelebüır Ancak unutmayabm kı bır üa yü oncesıne kadar ulser ve kalp hastalüdannm da bakterüerden kaynaklandıgını bümıyorduk Oysa aruk bu hastalüdannın mıkrobık oldugu herkes tarafmdan kabul goruyor Şımdı sıra obezıteye nıçın gelmesın? Bugun aşın şışman ınsanlarda bu vırusun bulunması şışmanlık salgınının yalnızca mecazı anlamda kullanmadıgını gostenyor Ancak bu yazıyı okuı okumaz çevrenızdekı şış manlardan vebalıymış gıbı kaçmayın Çunku şunu ıyı büın kı sıze bu rrukrop hıç tahmın etmedıgı nız ınsanlardan geçebüır Bombay Hındıstan 1988 Nikhü Dhnrandhar ın yaşamı bır gunde temelınden degışu Dhurdndhar da babası gıbı obesıte konusunda uzmanlaşmış bır doktordu Yüda bınlerce hasta gordugu ;çın derın bügı ve deneyım bırüomıne sahıpü Bır gun rasüanusal olarak karşısına çücan bır olay Dhurandhar'ın obesıte konusundakı goruşlennde koklu bır degışüdıge yol açtı Dhurandhar'ın vetenner arkadaşı bır gun tavuklan etküeyen korkunç bır salgından bahsettı Bınlerce tavugun olmesı uzerıne olaya ügı duyan Dhrandhar olen tavuklan ınceledı Tbvuklann vucutlannda aşın mıktarda vucut yagı bırücugmı tespıt eden büım adamı, vırutik bır hastalüctan olen bır hâyvanda bu kadar yagın nasü bırücügını merak ettı Bu konuda üen araştırmalar yapmaya karar veren üa arkadaş hayvanlardakı SMAM1 adı venlen vırusu, laboratuvar ortamında dıger tavuklara da enjekte ettüer 6 hafta sonra vırus taşıyan hayvanlann vucut yağlan, vırusu almamış hayvanlara oranla yuzde 50 oranmda artış gosteıdı Işın tuhafi şışman tavuklann kanlarmdakı kolestrol ve tnghsend oranı duşuktu Bu sonuç büım adamlannı şaşırttı, çunku şışman hayvanlann kanlannda bu değerler genellüde yukseklerde seyreder Konuyu neuıge kavuşturmaya kararlı olan Dhurandhar, 52 obeze hastasından kan orneklen alarak SMAM 1 antücoru olup olmaW ı .x B dıgını araşürdı 52 hastanın 10 unda bu antücoru buldu ve bu 10 hasta dığerlennden daha şışmandı Aynca bunların kanlannda kolestrol duzeyı de duşuktu Dhurandhar Bu sonucu gorunce çok onenüı bır keşfin eşıgınde oldugumuzu anladım' dıye konuşuyor Ne var kı bu arastırmayı sonuçlandırmak ıçın gereklı olan maddı koşullardan yoksun olan Dhurandhar, parasal kaynak arayışlanna gııdı Ancak gehşmış ulkelerdekı obezıte merkezlerı hıç tanımadüdan bır Hıntlı nın buluşu üe ügüenmedüer Bunun uzenne ABD ye gıdıp kışısel olarak şansını denemeye karar verdı Bu arada Wısconsın Unnrersıtesı nde obeze uzmanı Richard Atkinıon, aşın şişmanlığın bır mıkroptan kaynaklanabılecegı varsayımına her zaman sıcak bakıyordu Bu nedenle Dhurandhar'ın başvurusuna olumlu yanıt verdı Çalışmalara kaldüdan yerden devam etmek ıçın SMAM1 müaobunu Hındıstan'tan getırtmelen gerekıyordu Ancak Amenkan toım Bakanhgı mücrobu ABD sınırlan ıçıne sokma ıznını vermeyınce çakşmalanna SMAM l'ın aıt oldugu adenovırus grubundan başka bır vırus uzerınde surdurmeye karar verdüer Seçtüderı vırus Ad36 adı verüen bır adenovırustu Bu şanslı bır tercüıü Ad 36 vırusu enjekte edüen ta vuklarda vırus taşımayan hayvanlara gore uçte ıkı ordiıında daha fa2İa yag bırüctıgı goruldu Aynca kolest rol duzeyı de duşuktu Boylece Ad 36 üe SMAM1 ın vuctta benzer etküer yapügı anlaşümış oldu Araşürmacüar Ad36'yı farelere enjekte edınce benzer sonuçlar elde ettüer Aynı çalışmayı maymunlar uzerınde de deneyıp, uçte üa oranında daha fazla kann yagı ve duşuk kolestrol duzeyı elde edınce, konuya şupheyle yaklaşan dıger büım adamlan maymunİBian benzerlıgınden yola çıkarak obezitevirttt üıskısıne daha sıcak bakmaya başladı Ad36'nın tavuk fare ve maymun uzermdekı etküennın ınsanlarda da ortaya çüap çüonayacagı konusunu araşnrmak uzere yola çücan Dhurandhar ve Atkınson, VVısconsın, New York ve Flonda'da 313 obeze ve 92 zayıf ınsandan kan ornegı aldı Zaytfbşüer ıçmde Ad36'ya 4 kışının antücor oluşturdugunu, oysa şışmanlar ıçınde 100 kışıde (bu da yuzde 32 anlamına gelmektedır) annkor bulundugunu tespıt ettüer Aynı şeküde bu kışüenn kolestrol duzeylen duşuktu Bu rakamlar ne ıfade edıyor? Baylor College'dan obezıte uzmanı John Ibrayt, bu bulgularm korkutucu olduğunu soyluyor "Bu vırusun bulaşügı msanlar şışmanlamaktan kaçamayacaklar" Pekı, şımanlann bu vırusu kapma rıskı zayıflardan daha mı yuksek' Her şeyden once obezıte bagışüdüc sıstemını basküıyor Dhurandhar ve Atkınson hayvanlarda ortaya çücan bu bulgunun ınsanlar ıçın de geçerh olup olmadıgını ortaya çıkartmak ıçın gecelennı gunduze katıp çalışıyor Teoretüc olarak ıdeal bır ortamda, bır grup ınsana vırusu vererek neler olduğunu ızlemek gerek Tıp eügı boyle bır çakşmaya ızın vermeyecegı ıçın şımdüık yalnızca mekanızmanın nasü ışledıgı araştırüıyor , . Reyhan Oksay New Scıenust 5 Agustos 2000 701/19