Katalog

Yabancı dilde eğitim niçin zararlı? Y dbancı dılde egıtım nıçın zararlı9 Soru, ıster ıstemez bır tavn da yansıtıyor Çunku, yabancı düde egıtımın hıç d e zararlı olmadığını duşunen, "bır lısan bır ın san' gıbı deyışlerle ıddıalannı temellendırmek ısteyenler de bulunuyor Her tur duşuncenın dıle getırılmesıne saygımız var ama sağlüdı bır tartışma herşeyden once, o tarnşmada kullanüan kavramldrın netleştırümesı ve bırbırlerıyle kanştırümddan kullanüması üe yapılabüır Bu çerçevede, "herhangı bır yabancı düı ogrenmek' durumuyla' 'yabancı dılde egıtım yapüması" durumu bırbınne kanştrümamalı Zıra, bır ınsana yabancı bır düı ogretmek ıçın, onun bümem şu kadar yü yabancı dılde bır meslegı ogrenmek zorunda kalması, ne o yabancı dılın hakbyla ogretümesıne ,ne de o kışının o mesleğı ogrenebümesıne yarar Dıyelım kı Bogazıçı Unıversıtesı'nın filanca bolumunde j okuyarak ana düı gıbı lngüızce konuşan bır kımseran ' tarıhıne" şoyle bır goz atüırsa gorulecektır kı, hıç de azımsanamaDil: Kültür açısı mı? yacak bır sure yurtdısında, o düın konuşuldugu ulkede kalBu noktada "yabancı bır düın ogrenümesı zonmlulurcaş o ortamı yaşamıştır Kısacası, bır dü egıtım veya ogretım gu' güoı dayatma sadece dunyayı kolayca takıp edebümek yoluyla degü de yaşanarak ogrenüır güoı bır nedenden kaynaklanmıyor DunHer tuı üışkımızı ve üetışımımıBiz aslında yabancı dilde yayı bellı bır kulturun kavramları, anlayışı, zı kendı ana düımızle kurdugumuz bır açısı üe takıp ettırmek gÜDi bır hıneğitim yaparak bir yabancı bakışda sozkonusu oluyor Ornegın Turkıulkede gunde sekızon saat yabancı zırlık dü egıtımı alarak bır yabancı dü oğre dil öğretmiyoruz. O yabancı ye Iran dakı gelışmelen Iran radyosunu ya nüeceğını sanmak hayaldır da Tv'sını ızleyerek degü de CNN, NBC, bınlerce yülık toplumsal mırasının gelecek kuşaklara aktarüdıgı bır kanaldır Aksı takdırde, her yenı kuşak yuzyülann gerçegı ve mırasını" yenıden keşfermek zorunda kalacak ve ınsarüık tanh boyunca yermde saymak zorunda olacaktı Bence yabancı düde egıtıme ya da yabancı bır düın ogrenümesı zorunluluguna bu açıdan bakınca daha vahım neücelerle karşüaşüabüıyor ve bu konudakı ısrarlann altında yatan gerçek nıyetler sezüebüıyor Ama oncehkle şunu belırtmelıyım kı, kureselleşen dunyada gelışmelen ızleyebümek, üancı el bügüerle başkdlannın yonlendırmesıne maruz kalmamak ıçın bır yabancı dü bümek gereklı Ancak, ınsanın kendı kulturel mırasının taşıyıcısı bunun somutlaşmış ve yaşayan ornegı olan kendı düını yok etme pahasına mı yapümalıbu' ÜLKEMIZDE YABANCI DİL EĞİTİMİ II Cumhunyet Büım Teknık Dergısı'nın 8 Temmuz 2000 tarıhlı sayısında "Ulkemızde Yabancı Dü Egıtımı' başlüdı bır yazım yayımlanmıştı Buyazıda Devlet Istatısuk Enstıtusu 1998 Yülıgı'ndan alınan bır tablo üe T C Sağlık Bakarüıgı taraundan yaptınlan Ruh Saglıgı Profilı Araştırması venlenne dayanarak yabancı dü egıtımı ıçın aynlan kaynagın çok fazla oldugu vurgulanmış ve bu iırafın önlenznaai ıçın oneriler getnlmıştı Bu yazıma karşı dergı'nm 5 Agustos 2000 tarüüı sayısında Sayın Necah Büyükdnra nın bır eleşürısı yer aldı Egıhm sıstemımızde ük ve orta egıüm duzeyınde verüen derslerle ogrencüenn duşunme yetüenru gelışnrmek, bügı dağarcüdannı ve genel kulturlennı zengınleştırmek ve toplum ıçınde geçerlı davranışlar kazanmalannı sağlamak amaçlamyor Klasü< devlet lıselennde 2 sınıftan ıtıbaren fen ve sosyal gruplar aynlmakla, bır anlamda unıversıtedekı uzmanlaşmaya hazırlanüıyor Fen lıselennde ve meslek lıselennde ıse uzmarüık hazırlıgına hemen bırmcı sıruftan ıübaren başlanmakta Unıversıtelerde lısans eğıtımıyle gençlerımız, pek çok konuda uzmanlaşunlmaya çakşüıyor Lısansustu egıümde ıse uzmarüık alanlan daha da ozelleşmekte ve dennleşmekte Dil oğrenmek ne demek? Tabıı burada yabancı dü og renmekle neyın kastedıldıgının de netleştırümesı gerekıyor Yabancı düde bır metını sozlukle veya sozluksuz okuyabümek mıdır'? Ya dd buna ek olarak yazabüme ve konuşabüme yetenegıne sahıp olabümek mı'p Mesela Turkçe yı ele alalım Bugun bır çok yenı yetme IV sunucusu ya da sanatçı adayı düımızde hem 1 okuydbüıyor hem yazabüıyor hem de Turkçe konuşabüıyor Ama kaç kelıme ü e ' Gunluk hayatta kullandüdarı kelıme sa yiöi 500 600 u geçmez Unıversıte dşdmasına gelmış oğrencüerm sınav kagıt ldi uıın ne tur bu Turkçe üe yazüdıgına bızzat şahıt oluyorum Şımdı bır yabancı bu sevıyede bır Turkçe ogrense gunluk üı^küerıru pekala yurutebüır Ama onun Turkçe büdıgını ıddıa edebüır mıyız ? buruyu evet dıye yanıtldyanlaı çıkacaktır Şuphesız bu kışüer ıçın dü sadece bır üetışım aracıdır Dığeı bır deyışle eger bu kışı ıçmde bulundugu toplunıda üetışımde bulunnidiina yetecek kadar konus,abüıyoısa bır dılı o düı büıyoı dernektır Bu manUkla hareket edınce kultuı VH uygarlık kdvıamlaıı ve onun taşıyıcısı olaıak dü anlarnmı yıtırmektedu Bılım ve büım düı gıbı terımler ıse zaten, bu bahsettığım yaklaşımı savunan kımseler ıçın anlam ıfade etmeyecektıı dilin ait olduğu kültürel, siyasal, ideolojik vb. değerleri benimsemiş ya da benimsemeye yatkın insanlar yetiştiriyoruz. BBC vs kanallardan ya da New York Tımes VVashmgton Post gıbı gazetelerden ogrenıyor ingilizce ve okullar Bu yazımda yabancı dd tenmı yerıne "hgüızce" sozcugunu kullanmak ısuyorum Çunku okullarımızda Ingüızce'den gayn yabancı dü yok gıbıdır Verüen lngüızce dersının yogunlugu da okullara gore degışmektedır Ükogretım okullannda hgüızce 4 sınıftan ıtüadren verümeye başlanmakta haftada 2 saat olmak uzere 5 sene boyunca okutulmaktadır Devlet lıselennde ıse 2 sınıfta seçmelı ders olarak venlmektedır Imam hatıp lıselennde yalnızca 1 sınıfta haftada 5 saat okutulmaktadır Anadolu ve fen lıselennın hazırlık sınıflannda ıse bır yü boyunca yalnızca lngüızce okutulmakta (başka hıç bır derse bu ayncalık tanınmamıştır ') ve ayrıca 3 yü boyunca dığer derslerle bırlücte lngüızce derslenne devam edümektedır Ozel lıselerde de lngüızce dersı fen lıselerın dekı yogunlukta okutulmaktadıı lngüızce genel kultur derslennden bındır ınsanın duşunme yetısıne ve bügı dagarcıgına dıger bır genel kultuı dersınden daha fazla katkıda bulunmaz Oncekı ve bu yazımda soylemeye çalıştıgım şey yogun olarak ve geregınden fazla sayıda ınsana verüen lngüızce dersı, hem zaman hem de kaynak kaybıdır Ayrıca sureklı başka bır düın toplum ıçınde yaygınlaştınlmaya ve yerleştı Bu seçımde sıyasal ıdeolojüc tercüüer kadar o tercıhlerm taşıyıcısı olan düın de onemı yok m u ' Bellı bır noktadan sonra olaylan CNN gıbı duşunmek, New York Tımes güoı yorumlamak hıç ganp olmuyor insanlar duşunduklerı güoı yaşamıyorlar, yaşadüdan gıbı duşunuyorlar Ingüız ya da Amerücalı güDi yaşayan (kı dü bu yaşam tarzını taşıyor aktarıyor vs ) onun gıbı d e duşunmeye başlıyor Dolayısıyla yabancı düde egıüm asü bu amaca hızmet edıyor Hele sosyal büımlerde bu çok daha somut ve sonuç alıcı oluyor Bız aslında yabancı düde eğıüm yaparak bır yabancı dü ogretmryoruz O yabancı düın aıt oldugu kulturel, sıyasal ıdeolojık vb degerlerı benimsemiş ya da benımsemeye yatkın ınsdnldr yetiştiriyoruz Kısacası, kendı bmdıgımız dalı kesıyoruz Ve bunu da uygarbk çağdaşlüc vb adına yapıyoruz Ne hazın Sonuç olarak şunu soylemebyım kı bır yabancı dü ogrenümeh Ama kendı kışüıgımızı, bümcımızı kaybetmek ya da burüdrı herhangı bır yabancı düı konuşmak yetısı' üe degışmek pahasına değü Istanbul Bügı Unıv Serdar Ant TarüıBolumu Araştırma Gorevlısı sant@bügı edu tr Liıtfen sayfayı çevirlniz. Düşünmek ve dil Sorun belkı de şu felsefı soruda odaklaşıyor Nasıl duşunuruz? Ya da soruyu tersten sorarsak nasü konuşuruz' Dılımızle mı, duşuncemızle mı? Ya da once duşunup oyle mı konuşuruz' Kavramldr nedır? Aslında butun bu sorular aynı gerçegın farklı bıçımlerde ıfade edılmesınden ıbdrettır Dılımız duşuncemızm somutiaşmıs bıçımıdır ve toplumsal yaşdmımızın bır urunudur Işte tam da boyle oldugu ıçın yenı dognıuş bır bebek ancak bellı bır sure geçnkten sonra konuşabüır ve epey bır sure geçtıkten sonra kavrarn larla duşunup akü yurutebüır Uzun yülar toplumsal yaşam dısında kalmış kışüerın herhangı bır düı konuşamamdları hayvarüdi gıbı yasayıp davranmalan uzerıne epey ıoman ve sınema fümı yapüması da bu büımsel gerçegın düe getırümesının bır bıçırra olsa gerek Kısacası, dü sadece üeüşım aracı degü kultur aktancısı uygarlık taşıyıcısııdır însarüıgın ,701/IS