Katalog

İstanbul: Deprem olasılığı arttı Aykut Barka ve arkadaşlannın Science dergisinde yayımlanan son araştırmalarma göre, İstanbul ve çevresinde kuvvetli bir deprem olasılığı 30 yıl içinde yüzde 62, 22 yıl içinde yüzde 50 ve gelecek 10 yıl içinde ise yüzde 32 olarak hesaplandı.. Aykut Barka ve arkadaşları, 1996 yılında yayımladıkları araştırmalarında, İzmit ve çevresinde 30 yıl içinde 6.7'den büyük deprem olasılığını, son tahmin yöntemlerine göre yüzde 15 olarak hesap etmişlerdi! 1943 1967 1957 Coulomt) Stress Change (ban 5 aence bıhm dergısının geçen haftakı sayısuıdd yayımlanan Tom Paraons, Shinji Toda, Roıı Stoin, Ayknt Bvka ve Junes H. Dieterich'ın ügınç araştırmasında, Marmdrd Deruzı cıvanndakı Kuzey Anadolu Fay sıstemmde son 500 yılda meydana gelmış olan deprenüer dıkkate alınarak, Istanbul'da kuvvetli bır deprem meydana gelme olasılığı hesaplandı 30 yıl ıçınde yuzde 62' Geçen bınyü boyunca Istanbul'da meydana gelen depremlenn südığını deprem kataloğuyla karşılaştıran araştrmacılar, yenı bır model uygulaması yaptüar ve 17 Ağustos 1999 (M=7 4) İzmit depremı nedenıyle İstanbul'a yakın faylara aktanlan genlmenın, zamana bağlı etkısını dıkkate aldılar Yapüan hesaplardan, onumuzdekı 30 yıl ıçerısınde istanbul'a yakın bır alanda kuvvetli bır deprem olma olasılığı ± 15 yanıtaıa payı üe %62 onumuzdekı 10 sene ıçmde ıse ± 12 yanüma payı ıle %32 olarak bulundu Aşağıda, Barka ve arkadaşlannın makelelennı kaynakçalannı çıkartarak ve yer yer ozetleyerek verıyoruz Arastırmacüar yazüannda şu noktaya dıkkat çektüer "İzmit depremı, 1939 yılından berı batıya doğru goç eden 7 buyuk depremın en sonuncusudur Bu deprem bolgesının hemen kuzeymde bulunan ve çok hızlı bır şeküde buyuyen Istanbul'da, son 1500 yılda meydana gelen 12 buyuk deprem agır hasarlara yol açtı Bu çalışmada Istanbul'dakı deprem olasılığı, yenı bır metod olan "depremlenn bırbırlenyle etküeşımı' dıkkate alınarak hesaplandı Bu yenı yaklaşımda faylar uzenndekı genlmenın uzun donemdekı tekrarlanmasının, yakmlardakı dığer faylar uzennde meydana gelen depremler tarafından etküendığı kabul edılmektedır Dıgpr bır deyışle bır fay fekll 1. (A) 1900 yılından beri oluşan depremlerin neden olduğu gerillm değlslkllğl gosterilmektedlr. Bu sekllde, optlmal yöne sahlp, dusey konumlu doğrutu atımlı faylar üzerinde, 0 Ile 20 km derinllkler arasında meydana gelen makslmum Coulomb gerilme değlslmleri gosterilmektedlr. IZINET'ln kurulmasmdan beri (1993Temmuz 1999) elde edllen slsmlk veriler, sekllde verilen bolgeyl eslt blr sekllde kapsamaktadır. Hesaplanmif gerillm artıslan, yükselmls sbmlslte oranlan ve gelecekte olacak olan 17 Ağustos 1999 İzmit depreml Ile lllskttldlr, gerillmln azaldığı alanlarda slsmlk aktlvltenln düsük olduğu goz lenmektedlr. 17 Ağustos 1999 İzmit depremlnden önce yapılan Ikl çaltsmada bu bolgede gerillmln arttığı ve gelecekte olacak blr deprem tehllkesl rapor edllmlstl. (B) Y Işaretlnln auney doğusundakl Yalova deprem kiimeleri ve 12 Kasım 1999 Düzce depremleri glbl fzmtt depremlnln artçı şoklan (ana soktan 12 gün sonra IZINBT'den alınan vertlerden), ana sokun neden olduğu gerillm artısı Ile lllskllldlr. Y Yalova, R Adalar, M Marmara ortası ve I Ise İzmit faylannı göstermektedlr. uzennde oluşan bır deprem, yakınlardakı faylar uzennde bırıken genlmenın artması veya azalmasına yol açmaktadır". batı tarafındakı bolgede genlımın 0 55 bar artmasına neden oldu (Şekıl İB)" Yazarlar, yapılan genel gozlemlenn en son gerçekleşen depremden ıubaren geçen zamana bağlı olarak artan muhtemel bır deprem tehlıkesını, yanı bır deprem tekrarlanma surecını destekledığını, bu şekddekı bır yenılenme olasüığının hesaplanması ıçın, her bır fay uzennde meydana gelmış bır kaç buyuk depremı gosteren ve depremlenn şıddetlerını, benzer olaylann oluşma aralıklannı ve her fay uzenndekı en son depremden ıubaren geçen zamanı dogru bır şeküde tespıt edebıleceğımız ıdeal bır kataloğa ıhüyaç olduğunu, bu tur kataloglar çok nadır olmakla bırhkte, Ambraseys ve Fınkel, Marmara denızı cıvannda M O 1500'den bu yana meydana gelen depremlenn tanımlandığı bırçok belgeden faydalanarak bır tarıhsel deprem kataloğu hazırlamış olduklannı belırtıyor lar ve şoyle dıyorlar "200 adet depreme aıt hasar tanım lanndan faydalanılarak yapüan Mercallı eş deprem şıddetı eğnlerı (MMI) değerlendınldı ve ampnk azahm üışkısınden yola çüalarak, MMI'den bu depremlenn buyukluk lennın ve merkezlennın bulunması ıçın Ba Depremler birbirini tetıkliyor Aykut Barka ve arkadaşlan, araşnrmalannda Istanbul'a dogru üerleyen 60 yılhk depremler zıncınnın depremlenn bırbınnı tenklemesının bır sonucu oldugunun kabul edıldıgıne ışaret edıyor ve şoyle dıyorlar "Bır deprem, uzennde oluştugu faydakı genlmeyı azalnrken, cıvardakı faylar uzenndekı gerümelerı degışurmektedır Deprem sonrası yapılan çalışmalarda, sısmık aktıvıtenın genlmenın artüğı alanlarda arttığı, genlmenın azaldığı alanlarda ıse azaldığı gozlendı Izmıt depremı ve oncesınde oluşan oncu şoklar 1939'dan berı magnıtudu 6 5'ten buyuk olan depremler nedenıyle 12 bar'lık genlım arhşının olduğu bır alanda meydana geldı (Şebl 1) Bu na karşüık Izmıt depremı, Duzce depremırun meydana geldığı bolgede, yanı kınğın doğusundd kalan bolgede, genlımı 12 bar drttırırken, artçı şokların yoğun olarak meydana geldığı dığer bır alan olan kınğın Şekll 2. 1500 yıldan beri meydana gelmlf tarthl depremler. Intensltller (noktalar) Ambraseys ve flnkel ve Flnkel ve Ambraseys tarafından çefMI kaynaklardakl depremlere alt hasarlardan bahseden tammlamalan derledlkleri çahfmalanndan elde edilmlstlr. KeslkII kırmızı çlzgilerden oluşan konturlar, herhangi blr bölge İçln verilen gözlemlere uygun olması içln depremlerin moment clnslnden buyukluğünu, M, verir. ÇünkU deprem merkezl gözlem alanından ne kadar uzak oluna, M de buna uymak İçln o kadar büyük olur. Deprem yerlerlnln tespltlndekl doğruluk payı Izafi Intensltllert bağlıdır. Depremln büyüklüğü Ise kesln Intemltllerln blr fonkslyonudur. M değerl, %9S doğruluk payı Ile minimize edllerek, depremler faylara atfedllmlstlr. Y Yalova, PAdalar, M Marmara ortası, I İzmit, C Canoi ve NAF Ise Kuzey Anadolu faylannı göstermektedlr. 685/20