Katalog

Bilim neden egemen olsun ki? 8 Nısan 2000 tarıhlı Cumhunyet Büım tek nıkteh başyazısında Orhan Bursalı nın saydıgı TÜBtTAK MAM ve Beyaz Nokta Vakfı ruıı Konfeıansı na aıt otuz kadar goruş ben de duş kmklıgı yarattı Yazmın başlıgından büıırun toplumumuzda egemen olamayışının nedenlennın araştırüdıgı sanüıyor Alınan kararlann ya da sahk verılen onlemlerın açık seçık nedenlere dayana cagı beklenıyor Oysa bazüarı aralannda ılınüsız bazüan sonucu neden olarak goren bu otuz goruş konferansın olayın nedenlerı uzerınde durmadıgı ızlenımını verıyor Konferansa gore bu onerüer gerçekleşırse büım toplumda egemen olacaktır Ya toplumda bıhm yoksa? Bırılen çıkıp Sankı büım vardı da bız mı egemen kümadık? demez mı' Anlaşüan konferans bu olasüıgı (eventuahty) duşunmemıs Prof Dr Erol Manisalı 22 Mart 2000 tarıhlı Cumhurıyet gazetesınde Turkıye üe Japonya nın Batı karşısında ortak bır yazgıyı paylaşuklannı belırtırken Bızım Tanzımat'a benzeyen bır donemı Meıjı donemını onlar da geçırdı Bazı farklara rağmen (Japonya Batı üışküerı) sanh Turkıye Batı üışküerının bır ızduşumu gıbıdır dıyordu Lşte bu bazı faıklardan en onemlısı Meıjı Hanedanırun Batı nın büımını ıthal etmesı ve Japonlann bu büımı ozumsemelendır Bu sayede Japon büıme katkıda bulunur fızıkte ük Nobel odu lunu Yukawa üe 1947 de alır ve büımıne dayanan teknolojısıyle dunya elektronık otomotıv gemı makıne vb sanayıının buyuk bır bolumunu ele geçırır Oysa Osmanlı Hanedanı ve onu ızleyen Cumhurıyet Yonetımı Batıdan büımsız teknolojı ıthal ederler Büımsız Turkıye Batı teknolojüennın peşınde koşar durur (Bu konuda Prof Dr Nıhat G Kınıkoğlu nun 12 Nısan 2000 tarıhlı Cumhunyet teJa nefıs makalesını okumalısınız) Konferansın gorevı Turkıye nın neden bdımsız kaldıgını araştırmak olmalıydı Kaldı la TUBrTAK büımsız teknolojı polıtıkasının büınçlı uygulayıcısıdır Konferans boğayı boynuzlanndan yakalamıyor onu ardından ve uzaktan kovalıyor ama ona yetışmek ıstemıyor Büımsızhgımızınnedenlenruaraşüracagına olmayan bır nesnenın egemenhgını tarnşıyor Bu nedenle yazımın başlıgını degışürıyorum Olma yan büım nasü egemen olabüır? Şımdı bu açıdan onenlen anlamaya çalısa lım (5) sayüı onen, Turk toplumunun uygarlı gın gelısmesınde buyuk donum noktalan olan tanhsel donuşumlen' yaşamadıgını (ıskaladıgını) saptiyor ama ıakalamanın nedenlenne egümıyor pragmatk bır goruşle ıskalamamn malıyeünın altınıçızıyor (6) sayüı onen Turk toplumunun dusunce ozgurlugune sahıp olmadıgını ıfade edıyor ama Cumhunyet donemınm yetmışaltı yüda duşunce ozgurlugu onundekı engellen kaldıramamasının nedenlenyle ügüenmıyor sadece bu engeller kalksındıyor (26) sayüı onen büım ve teknolojıyı temel alan stratejık planlama ıstemı kuramsal bır duşunce çalışması olarak ele alınsa büe Turkıye nın büımde çagının ne kadar gensınde oldugunu ortaya koymaya yeter Boyle bır stratejıyı ABD ve SSCB geçen yuzyüda uyguladüar Bu üa ulke so Olasılık ve bilim üzerine. .. Bilim neden egemen değil, konferansı, konunun neden ve nasıllannı yeterince araştıramamış ğuk savaş nedenıyle savunma/savaş sanayüennde en ufak bır gecıkmeyı goze alamazlardı Büım ve teknolojıyı en azmdan savaş sanayıınde temel almak zorundaydüar Ve de büımdekı bınkımlerı boyle bır stratejıyı uygulamalanna ızın venyordu En ıyıfizıkegıtm ve araştırması bu üa ulkede yapüdı Gunumuzde de benzer bır yanş amabukez ekonomüc alanda ABD üe Japonya arasında surmekte Her üa ulke de fızıkte en ust duzeyde hazır lıklüar Dunya pazarındakı bu yanşa gırmeyı goze alan yalnız Almanya var ve büımdekı gecüonesını bu amaçla kapatmaya çalışıyor Ingütere Pransa bu yanşta yoklar Bız neredeyız? Yanıt gelen paragrafta 10 15 24 28 29) sayüı onerüer egıtımle ügüı Cumhunyet Yonetı mı 1947 de Hasan Âlı Yucelı bakarüıktan ındırdıgınden ben egı tımden azar azar ebnı çeker ve or taogretımı dershanelere ve tan katlara yuksek ogretımı vakıflara bırakır Bunlara askerî okullan da eklersek uç egıtım sıstemı ortaya çıkar Sıvü dınsel ve asken Turkı ye 21 yuzyüa bu uçlu sıstemle gırıyor Konferans mahcup on kusur onerısıyle egıtımı kurtaracagını sanıyor Bır de unıversıtenın büım uretır hale getınlmesını ıstıyor (Demek kı unıversıte büım urenr halde değümıs1 Hayret dogrusu1) S ayınOrs Olasüık Oluşsallık ve Büım başlüdı yazınızı ügı üe okudum Yazınız her ne kadar son gunlerde sureklı tartışüagelen olası deprem senaryolanna ılışkın sızın soz konusu tartışmada eksüdıgını hıssettıgınız kı bu ıfade edılen bı lımsel kuşkulann olasüık kavramına dayandınlmaması ıdı bır durumu ıfade etmek olsa da ben ük bolumde yer alan tanımlamalannıza üışkın duşüncelerımı ıfade etmek ısüyorum Soz konusu yazımzda ı b cumlenın altını çızdım "ll*"1"c " 1 Sureklı yınelenen gerçekler olan olgulann ve bır kez olup bıten olayların geçekleşmesınde bır kesınlık yoktur Bunun şımdı ol dugu olçude geçtni; ve gelecek (9 11 14) sayüı onerüer mevcut değerler sıstemının araştırümasını yanlış kalıplann ve du şunce vıruslennın ayıklanmasıru ıstıyor Mevcut değerler sıstemı bın yü boyunca buyuk tarıhsel donuşumlen ıskalamış yetmısyedı yüda demokratüdeşememış bır toplumun duşunce bıçımıdır Ne denlere ınmeden bu sonuçlarla ugraşmak konfe ransın genel yaklaşımına pek yakışıyor Kalan(l 4 7 8 25 27 30) sayüı onerüer burokratk/hukuksal olup konuyla dogrudan üışkısını pek goremedım Goruluyor kı büımsızlıgımızın nedenlenyle ügüenmeyen konferans büımsızlıgımızın sonuçlanyla ya da nasülan yla ügüı genış bır yelpazeyı kapsayan onerüer yapıyor Bu davranış da büımsızlıgımızın bır belırtısı olarak gorulebüır hastalıgın nederüerını araştirmadan tedavısıne gınşmek gıbı Burhan Cahit Unal içinde geçerli oldugunu duşunuyoruz Çunku zamanla ügüı bu temel sıralama bır butun oluşturmaktadır (Ben burada geçmış ıçın de bır kesırüık olmadığını ıfade ettıgv nızı arüıyorum) 2 Geçmışte gerçekleşmış olanlar ıse mutlaka gerçekleşmesı gerekenler değıl koşullara baglı lirlenmiş olgu ya da olaylardır (Oysa ortaya çıkmış ya da behrlenmış dıyerek geçmışın kesın bır geçmış oldugunu ıfade etmış olduğunuzu duşunuyorum kı bence buradakı duşunce yukandakı üe çelışıyor) Kendı adıma geçmışın sade ce geçmışten ıbaret olmadıgını geçmışın de kendı ıç dınamıgının oldugunu ve bu ıç dmamıgı de şımdının ve gelecegın mevcut olası dınamüderı üe besledigını duşunuyorum Demem, geçmış olup bıtukten sonra şımdı (gelecegın gundeme gelmış olan halı) üe üışkısını bıtırmıyor aksıne sureklı olarak etkıleşmeye devam edıyor Şoyle orneklendırmek ıstenm Kopernık e kadar yer merkezı (dıger tum sıstemlerın dunyanın çevresınde donduğunu ıfade eden model) bır evren modelı kabul goruyordu Ta kı Kopernık guneş merkezlı evren modelını ortaya atana kadar Burada yenı gerçeklıgın daha oncekının yerıne geçtıgını dolayısı üe degısıklığe ugrattıgmı duşunuyorum ve bu sureklılık arzedıyor Feynman Fızüc Yasalan Uzerıne adlı yapınnın Geçmış ve gelecegi ayırt etme' başlüdı bolumunde (s 241) şoyle dıyor Gelecegı etkıleyecek bır şeyler yapabüecegımızı hıssedenz ancak hıçbırımız geçmışı etküeyecek bır şeyler yapabüecegımızı duşunmeyız ya da pek azımız duşunur Bugune kadar keşfettıgımız butun fızüc yasalannda geçmış ve gelecek bakunmda bır aynm saptamış degüız Bu açıdan füm her üa yonde de çalısabümelı ona bakan fızü<çüer de gulmemelıdır Bır suredır zıhnımı meşgul eden bu duşüncelerımı sızınle paylaşmak ıstedım ve sızden yukanda çelıştıgını duşundugum üa cumlenız üe ügüı bıraz daha fazla açıklama nca edıyorum Cafer Demlr Makme Muhendısı Emaü cdemır@hertel com tr olarak ortaya çıkmış ya da be Emekh Ogretmen PK 215Kadıkoy 81301 Istanbul 9 4 2000 tanhınde BüınTlteknık Dergısınde yayınlanan "KOPEKLE YAHNLIĞIN BEDELİ başlüdı bır yazı okudum Evcü hayvanlara ve ozellüde kopeklere uygulanan guncel teror goz onune alınırsa, gerek ıtıcı başlıgın' ve gerekse tek yonlu açddamanın çok rahatsız edıcı oldugunu ozellıkle Cumhunyet/Büım Tekruk Dergısıne yakışmadıgını duşunuyorum Yaloşanı, bu übbı gerçeklenn onlenebümesının mumkun oldugunu da yazıya ekiemek ve bu üp bır bashk kullanmaktı Büdıgınız gıbı Amenka'da Avrupada ve hatta Asyada bır çok ulkede kopekler aüenın vazgeçümez uyelendır Yazıda sozu edüen nbbı felaketlerle karşüaşmak nsbnı goze alarak müyonlarca aüe yaşamlannı kopeklerle nasü paylaşmaktadırlar9 Çunku gunumuzde kopeklere (kedüere) penyodık olarak venlen üaçlarla bu sorunlan yok etmek mumkun Danışacagınız uz man bır veterıner konuya açüdüc geürebüır ve Büım Teknık okurlannı aydın latabüır Soruyu şoyle sormaya ne dersmız Kopeklerle yakın temasın tıbbı zararlan var mı ve bu zararlan onlemenın yollan nelerdır' ek ve insan Evın Kısakurek 685/15