Katalog

Sağlıklı yaşam rahimde başlıyor Bir çocuğun yıllar sonra enfarktüsten ölüp ölmeyeceği henüz ana rahmindeyken anlaşılmakta. Yapılan son araştırmalarla doğum öncesi etkileşimlerin herhangi bir hastalıkriskineneden olup olmayacağı anlaşılmaya çalışılıyor. Yoksa genlerin rolleri çok fazla mı abartıldı? Y lapüan son araştirmalara gore bebegın dolaşım sıstemıne, plasenta yoluyla ulaşan (annenın) stres hormonlan ve cenının gelışmesı sırasında ekSLk olan besleyıcı madde ve mıneraller, olasılıkla bir ınsanın yaşamı sırasında yuksek tansıyon dıyabet veya gogus kanserı gıbı hastalıklara yakalanıp yakalanmayacagı konusunda onemlı bir rol oynamakta 'Elımızde cerünın gelışmesı sırasında ıçınde bulundugu şartiara gor sağlığımızı etküedıgıne daır bılımsel kanıtlar var dıye açıklamakta Comell Unıversıtesı'nden (New York) psıkolog Peter NathanieİBz. Hatta hayvanlarla yapılan deney sonuçlanndan bu ozellıklerın daha sonrakı jenerasyorüarda da goruldugu tahmın edılıyor Tıp büımınde gıt gıde daha fazla onem kazanmaya başlayan bu ügınç fenomen "Fetal programmıng' (cenınsel programlama) olarak adlandınlıyor Son yıllarda genlere geregınden fazla mı onem verüdı? Veya yaşam bıçımıne baglı alışkanlıklar abartüıyor mu? Yoksa ortaya çıkan tum nedenler dogrudan dogruya ana rahmındekı oluşumlarla mı üıntüı? Işte taruşüan başlıca sorular bunlar Kalp hastalıkları kimlerde daha çok görülmekte? Ikı sene oncesıne kadar bu tur duşunceler hıç kım senın aklmın ucundan büe geçmezdı" dıyor doktor Matthew Gillman (Harvard Medıcal School) Ama ne var kı tıp bılımmde son zamanlarda onemlı bir paradıgma degı şımı yaşanıyor Gerçı doktorlar dogum oncesı etküeşımler uzerınde hâlâ tartışıyorlar ama bunların varlıgını hıç kımse reddedemıyor Southampton Unıversıtesı Epıdemı uzmanlanndan David Barker'ı seksenlı yülarda hayretier ıçınde bırakan buluşu ashnda yalnızca bir tesaduftu Uzerındekı sagkk ıs taüstıklerırun bulundugu bir Ingıltere hantası uzerınde çalıştıgında gozune ügınç bir durum üışmıştı Bu yuzyılın başmda bebek olumlerının yogun olarak yaşandığı bazı bolgelerde ıstatıstıklere gore bırçok ınsan kalp hastalıklan nederuyle hayatını kaybetrraştı Aslında Barker bunun tam tersı bir gekşme beklıyordu Çunku kalp rahatsızlıkları daha çok zengm hastalıgı olarak büınırken, bebek olumlerı de fakır çevrelerde yaygındı Işte bunun uzenne Barker enfarktus ve felç gıbı hastalıklann ana rahmındekı yetersız beslenme yuzunden ortaya çıkabüecegını duşunmeye başladı Bunu kanıtlayabümek ıçın Barker ın hamılelık donemlenne ve bebeklerm dogumdan hemen sonrakı agırlık ve boy olçu lerıne aıt çok eskı saghk belgelenne ıhtıyacı vardı Ve Barker CMord Unıversıtesı arşıvınde ıkı sene çalıştıktan sonra kesın sonuca ulaşabüdı Hertfordshıre'de yaşayan bir ebe 18 haftalık bir cenln: Stres, gellfmekte olan vücudun tüm metabollzmasını 1911 üa 1945 yıllan arasında dogan her ço etklllyor mu? cugun kılosunu not etmıştı rüer Hındıstan'dakı araşnrma sonuçlannı dogrular nıtelıkte Ilk aşamada 13249 erkege aıt verıler ıncelendı SoBelkı de bu yuzden bu ulkede neden bu kadar çok ınsanın nuca gore 2 5 kılodan kuçuk dogan erkeklenn enfarktüsenfarktüsten oldugune hıç şaşmamak gerekır Araşurmacıten olme nsklerı % 50 daha fazla 2 5 kılodan kuçuk dogan lara gore, yetersiz beslenen fakır kadırüann çocuklan daha kadınlardakı nsk oranı ıse % 23 olarak saptandı duşuk küolu olarak dogmakta Anne adayının yetersiz beslenmesi ceninin sağlıksız gelişmesine neden oluyor Bu baglantı şu sıralar Iskandınavya ve Hındıstan'da yapılan araştırmalarla da kanıtlanmaya çabşılmakta Farklı sosyal statulerde bulunan erkek ve kadınlar uzerınde yapılan mcelemeler oldukça ügınç sonuçlar vermış Duşuk kılolu dogan ınsanlann çogu enfarktus ve felç nedenıyle ha yatlannı kaybedıyorlar Çunku bu ınsanlarda yuksek tansıyon dıyabet veya kolesterın sevıyesınde duzensızlıkler ve kanda pıhtüaşma gıbı rahatsızlüdar daha sık gorulmekte Ozellıkle de yalnız kuçuk doğanlar degü vucutlan oransız olan bebekler daha buyuk rısk altında Ana rah mınde yetersiz beslenen bebekler normalden buyuk kafalı ve çekrnsız vucutlu olarak dunyaya gelıyorlar Işte bu ve Fakat tum bu venmlı sonuçlara ragmen yıne de ortaya kntık bir sorun çüayor Gekşmekte olan cenınde hangı faktorler üerde kalp hastalüdanna neden olabüıyor' Hayvanlar uzerınde konuyla ügüı deneyler yapan Janet RichEdwards a (Harvard Medıcal School) gore do gumdan sonrakı vucut agırlıgı ana rahmındekı buyume ve gelışme surecının çeşıtiı faktorler tarafından ethlendıgme daır bir ışaret Ornegın ana farenın aldıgı besın proteın açısından zayıfsa plasentada "cortisol" stres hormonunu ındırgemekle gorevlı olan bellı bir enzım devre dışı kalabüıyor Ve bu gelışme gerçekten de cenın ıçın vahım sonuçlar dogurmakta En başta yogun mıktarda stres hormonuyla besle Hamlleler flmnastlk sırasında: "Sağlıklı kuzulann nasıl dunyaya geleceğini daha iyl blllyoruz. Yenl doğan bir bebek tartılıyor: Yetersiz beslenme sırasında beynlmlz öncellkll olarak beslenlr. 688/8