Katalog

Nasıl rektör olmalı? numuzdekı aylarda bır çok umversıtede rektor seçımlen ve atamalan yapüacak Bu nedenle unıversıte bunyesınde çeşıtlı bırımleıde rektor aday adayları yavaş yavaş heyecanlı faalıyetier ıçane gırmeye başladılar YOK Yasasına gore rektor ünrversıte ogreüm uyelennın oylan üe dırekt olarak seçılmemektedır Oylama yalruzca rektor aday adaylanna aday olma yetkısını kazandırma statusunden ıbarettır Genelde YOK egıhmı seçımdekı oy sırasını dıkkate almak şekhnde dır Bu nedenledır ka rektor adaylan ılk uç ıçensıne gırme heyecarunı yaşamaktadırlar Bır rektorun 3 kez seçılmesı YOK yasasma gore mumkun degüdır Bu da unıversıtenın her rıe şeküde olursa olsun bır degışıme açıl masını gundeme geürmektedır Cumhurbaşkanı tara&ndan atanan rektor artk ünrversıte de çok geruş yetkılere sahıp olan bır ita Amındır Ozelhkle unrversıtenın kaynaklannı dıledıgı şeküde yonetmeye ve yonlendırmeye yetküıdır Bunun ıçındır kı 1 ya da 2 donem rektorluk yapmış bır ogreüm uyesı bır turlu bu makamdan uzaklaşmayı kendıne yedıre memekte ve kendısıne yeruden rektorluk ola nagı sağlayacak beklentıleı ıçıne gırmekte ya da unıversıtesınde bazı gelır kaynaklannı vakıf şeklıne donuştuıerek vakıf unıversıtesı şekhnde bır yapılanma ıçın ugraşı vermektedır Yanı sıstem ıster ıstemez rektoru buyuk boyutlarda yetkılerle donatmaktadır ve bu makama gelen kışı de kendısını dev aynasın da gorebümektedır Halbukı rektor olacak kı şıran mutevazı olması ve ogreüm uyelerme saygüı davranması beklenmektedır O fen saghk ve sosyal büımlenn ıçengıne yone hk olarak farklı statulerde ele ahnması gerekmektedır Aynca yapüacak ıdan görevlenn kadro atamalannda dıkkate ahnmaması gerekmektedır Çunku bır ogreum uyesının ash gorevı ıdarecüık degü büımsel potansıyel ya ratmaktır Rektorun kendı uraversıtesının standartlannı yukseltecek bır standartta ol ması gerekmektedır Unıversıte elemanlannı tebaa olarak gormemeh ve tekrar seçüme kaygısıyla odun vermekten kaçınmalıdır Sorulması gereken soru Nasü rektor olunur şekhndeb soruya yanıt belkı de hıç kolay degüdır ve kışüenn psücososyal değerlendırmelerı ve unıversıte toplum yapısını ıyı algüamalan gerekmektedır Orneğın rektorluğe aday olan bır profe sor acaba ben bu statumle ve büımsel geç mısımle bulundugum unrversıteden daha ıyı bır unıversıteye rektor olabüır mıyım dıye kendı kendıne sordugunda eger yanıü hayır ıse kendıra yenıden bır degerlendırme ıçıne koymalıdır Aynı soruyu ünrversıte ogreüm uyelen de kendı kendüenne sormah ve se çımlennı ona gore yapmahdırlar Eger unıversıte ogreüm uyelen bır tebâ ohnaktan ote bır egüım ıçınde bulunmuyorlarsa zaten bı hmsel duşunce ve mutevazı yaklaşım bıçımı baştan ters gelecekür ve rektoru behrleyecek faktorlenn başında mavı boncuklann sayısı ve buyuklugu gozonune ahnacakür Unıversıte rektorlugune aday olabümek ıçın kesınhkle ve oncelıkle Dunya standartlarında bu büımsel geçmışe sahıp olmak ge rekmektedır Globalleşme kavramı ıçınde bu büımsel geçmışın kendıne bır yer edınmış ol ması unıversıtenın değısımını ve atüım yap masını kolaylaşüracakür Klasık ve tutucu an layıstakı unıversıtelenn çagdaş standartlara ulaşması rektorun büımsel duşunce yapısından ve büımsel geçrruşınden geçügıne gore rektorun seçımınde ünrversıte ogreüm uyele nnın yaklaşımı degısımden yana tebaolmayı reddeden ve unrversıteyı Avrupa/Dunya standarüannda bır yere geürmeyı amaçlayan büımsel bır kışüıge yonelmek şekhnde olma hdır YOK ve Cumhurbaşkanı dd bu egüımı desteklemehdır Işte rektor nasü olunur sorusuna bır rektor adayırun duşuncelerını meşgul eden olgu ben unıversıtemıAvrupave/veyaDünya unıversıtelenyle nasü eşdeğer hale geürebüı rım' duşuncesı ohnahdır Bır rektor adayı ornegın E3^ASMUS denüen sıstemı uygulayabü mek ve unrversıtesının Avrupa/Dunya unıversıtelenyle akredıte olması ıçın hangı büımsel koşullann gerçekleşmesı gerekügını ve hangı değısımlerın yapüması gerekügını duşunmek zorundadır Bunu da bır model olarak da or taya koymak durumundadır Bır rektor adayı 2000 h yülar müen yum gıbı klâsık tavırlardan kaçınmalı ve ogreüm uyelerme degışım ve çagdaş yapüanma modellen sunabümelıdır Aynca bu modelle rın geıçekleşmesı ıçın uzun bu sureç gerek se de ınandıncı olması gerekmektedır Degı şık fakultelenn ya da yuksek okullann bır araya gelmesıyle oluşan ve ogreüm elemanlan nın memuı zıhnıyeüyle yonlendınldıgı muhafazakar unıversıteleıın oldukça hantal ve da gınık yapıda olmaları tek kampus ıçerihinde yer ahnamalan ıster ıstemez ortaçag yapüan ması olan kraJ ve deıebeylıklen anımsatmak tddıı Abhnda bu benzetme unıversdl duzen de ıyı bır nıtelendırme degüdır ama ne yazık kı sıstem ıster ıstemez bu nıtelendırmelen anımsatacak gerçeklerle ozdeşleşmektedır Bır ünrversıte bu hantal yapıdan nasü kurtulabılır? Bınmier arasmdakı çarpıcı uçurumlar 9 hangı boyutlardadır Bır rektor adayının duşuncesı bu üp sorularla yogunlaşmalıdır Unıversıtesını hantal ve dagınık yapısından kurtarabüecek program onenlen sunabılmehdır Unrversıteler, dunyadakı pek çok omeklenn de oldugu gıbı üıüsas unrversıtelen olarak bolunebılırler Boylece de hem kaynaklann ken düerı ıçm çok daha verımh şeküde kullanü masma onayak olabüırler hem de büımsel ge hşmelennın onunu açabüırler Orneğın bır unıversıtenm farkh şehırlerde farkh yuksek okullanvarsa bu dagınıkhktan kurtulması ge rekmektedır ACS LİSELERİNDE KİMLİK SORUNU Anadolu Cuzel Sanatlar Lnelennde, dunya lıteratum sanatsal bazda takıp edılsm dıye bır yıl hazırlık (Ingıltzce) okunması gereklı goruldu Sıstem gereğı de bır kurumun ıçınde yer alması gerektığı ıçm Anadolu Lıselenne bağlandı Ancak, Anadolu tarafı, Cuzel Sanatlar tarafını destekleyecek yerde belırieyıcı olmak gıbı bır sonuç yaşattı fakat bu da tam gerçeklefemedı Bu arada Cuzel Sanatlar tarafı durmadan torpulendı Boylece üse bu anlamda amacına uygun bır \ekMe ılerleme kaydedemıyor Bu çalkantının sonuçlannı da ne yazık kı çocuklar yasıyorlar Ozellıkle bu tavır mudur atamalannda çok banz yafanıyor Okula alan dısı mudurler atanryor Onlar da bu lıselere, Anadolu üsesınde mudur olma ayncalığı ıle gelıyorlar Tabıı bu arada Cuzel Sanatlar tarafı lyıce genhyor Oranın eğıtımoğretımıyle, oğretmen ve oğrenasıyle kopuk bır ıdarenın, yenı kurulmu} olan bu lıselenn kendı kımlığıne uygun amaçlara ne kadar hıtap ettığı tarti}ma goturur Hele fimdı sınavla atanan mudur Cuzel Sanatlar eğıtımının bılgısıne ve deneyımme ne kadar sahıptır7 Temel Sanat Eğıtımı dersınde oncelen herkes Hazıriık okudu Sonra Temel Sanat eğıtımı sınavı kondu, basaranlar Hazıriık okuduklan gerekçesıyle bır ust sınıfa geçınldı Daha sonra sınav da kaldırıldı Velının dılekçesı yeteriı goruldu Sonra tekrar kondu Bu arada kurulus asamasında 8 saat ve zorunlu olan Temel Sanat Eğltımı Anadolu Lısesı oldugu gerekçesıyle standarthk adına 4 saate dusuruldu ve seçmelı hale donusturuldu Halbukı Temel Sanat Eğıtımı lısede goreceğı sanat eğıtımının ABC'sıdır, alt yapısıdır Bu nedenle de çok onemlı ve gereklıdır Bırakın 4 saatı 8 saat bıle yetersızdır ve bız bunu Bakanlığa onerdık Bır yere kadar standarthk ve merkezıyetçılık onemlı olabılır Ama bu, kımlığı entecek, yok edecek boyuta tasınmamalıdır Madalyonun dığer yuzune gelınce, Ingılızce bılen oğrena de Ingılızce dersındekı tek tıp oğretım sıstemı ıçınde yeten kadar değerlendınlemıyor Onlara bıreysel farklılıklar nedenıyle ayrı program uygulanabılır Oğrencı sayısının az olması bunun ıçm gereklıdır ıste Mutlaka bır çozum uretılmelı kı oğrena harcanmasın Ayrıca bınncı yıl, geçıp kalmada belırleytcı olan Ingılızce dersıdır Halbukı baraj olması gereken Temel Sanat Eğıtımı olmahdır Çunku bu, alan okulu olmanın bır ozelhğıdır Bu arada Ingılızce oğretımının ıçıne sanat, sanat lıteraturu yerlestırilmelı, çevm ıçın sanat kıtaplan tercih edılmelıdır Çunku çocuklar sanat derslenyle kultur derslen arasında ıhskılendırmeye gıdemıyorlar Bu nedenle Kımya dersıne renk, Fızık dersıne ses, Bıyoloji ders programına anatomı konulan eklenmelıdır öğrCör.TülayÇellek Y.T.U. Sanat ve Tasanm Fakültesi Neler yapmalı? • Rektor unıversıtenın kaynaklannı yalnızca kendısme ve çevresme degü tum unıversıte ıçm kullanmahdır Rektor kendısıne 3 kez rektor olma şansı verecek dıye unıversıte kaynaklannı vakıf hahne donuşturup yenı bır vakıf unrversıtesı kurma yoluna gıtmemehdır Eger unıversıtede hantal yapısın dan dolayı bır bolunme geretayorsa bu tum ogreüm uyelennın bügısınde ve bır referan dum üe ohnahdır • Rektor unıversıtesanayı ışbırhğının oncusu ohnak zorundadır Sanayıden unıver sıtesme kaynak aktanlmasını sağlamak unı versıtesanayı projelennı TUBITAK bazında kurulan merkezlerle ısbırlığı ıçmde geıçek leştırmek zorundadır Rektor unıversıtesının Avrupa/Dunya unıversıtelenyle akredıte ol masını sağlamak zorundadır • Rektoı heı ogreüm elemanma hu zur dolu bır çahşma ortamı ve büımsel potan sıyel sağlamak zorundadır Bunun ıçm de oğ reüm elemanlanna yuksek standartta bır ya şam bıçımı sunabılmelıdır Içmde sosyal mer kezlerın bulundugu ve unıversıte olgusuyla butunleşmış bır yaşam tarzınm oluşumuna onayak ohnahdır Eht unıversıtelerde oldugu gıbı kampus ıçmde ogreüm uyelerme ev tah sıs edebümehdır Kısacası rektor ogreüm elemanlarınm yaşam standartlannı duşunmek ve yukselrmek zorundadır • Rektor araşürma gorevhlerı de dahü tum ogreüm elemanlarınm rahatça yanına gırebüeceklen sorunlan ve taleplerı aktarabüeceklen mutevazüıkta ohnahdır Herkesı dınleyebümeh ve unıversıtenm sorunlannı dı le geüren karşıt füarlen saygıyla karşüayabılecek hoşgorude olmahdır Rektor ogreüm uyelennın oldugu kadar araşürma gorevhlennm de rektorudur Bugun araşürma gorevlılerının buyuk sorunlan vardır Bunların sorunlannada kalıcı çozumler getırmek durumundadır Prof Dr Erdem Buyukbıngol Ankara Umveısılesı Ec zaoılık Fdkultesı Tandoğan 06100 Ankara b Itostd erdem(u)phcu Tercih nasıl olmalı? Rektor addylarının belırlenmesınde og reüm uyelennın tercıhı nasıl olacakür ya da nasıl oLmahdır9 Genel ahlakı değerlenn yanı sıra bır rektorun uluslararası duzeyde büım sel potansıyelının olması gereklı mıdır? Rektor dekanlık yapmış kışüerden mı seçumelı dır 9 Bır rektorun seçılmesmde bilinual faktörlerln etkısının olabüecegı konusunda gerek seçımde oy veren ogreüm uyelermde ve gerekse dıger aşamalarda çok fazla en geller bulunmamaktadır Ozellıkle klasık tabır edebüecegımız ve büım ınsanlannı memur zıhniyeünde algılayan unıversıtelerde rekto run bıhmsel potansıyeh konusunda çok fazla ırdeleme yapılması tercih edüen bır yol ola rak gorulmemektedır Bu da kaçınılmaz ola rak unıversıtenın bıhmsel potansıyehne etkı etmektedır Yıllardır unıversıtenın en onemh sorunlanndan bın olan ve bıhmsel bır statu ıçınde yer almayan kadro dagıürra rektorun bılım sellıkten ne anladıgına gore degışıkhk göstermektedır Son yülarda bazı eht unıversıteler dekı orneklerın manevî baskısıyla unıversıte ıçı kadro yukseltılmelen ve atamalan unıveı sıtesıne gore faıkh bılımsel esaslara bağlan mıştır Bazı unıveısıtelenn elit üniveraite olarak nıtelendırılmesı kavramı k.okernr|de gerek egıtım/ ogreüm yonunde bır takım bı hmsel ılkelerın konuldugu ve gerekse kendı ogretım elemanlanna sagladıgı bılım ınsanı tarzına bağh olaıak globalleşme olgusu ıçm de kendıne haklı olarak bır yer edınmıij unı versıtelere aıtüı Rektorun unıversıte kuralla nnın konulmdsında ve uygulanmdsındd so rumlulugu buyuktuı Konulacak kurallann 688/1S