Katalog

Evrım MIR yeniden insan yuzu gordu Hazırlayan: Cem Say Nısan ayında emektar Mır uzay ıstasyonu yme "ınsan yuzu gordu' Ayın kaydadeger uzay haberlerı şoyle turn'un uydularmdan Tıtan'ın yuzeyıne bıraküması olacak Evrim Üzerine İki Konuşma VEFA BORCU Avrupa Telekomunıkasyon Uydu Orgutu (EUTELSAT) 18 Nısan'da Baykonur dan firlatüan son uydusunu unlu büımkurgu yazarı ve üetışım uydularının fikır babası Arthnr C. CUrke a adadı Uydu Hazıran ayından ıtıbaren aralannda verı ve vıdeo yayını ve Internet erısırrunın de oldugu bır dızı hızmet ıçın kullanüacak 30 yüdır Sn Lanka'da yaşayan Clarke, yorunge uzaklıklan S MIR'DE HAYAT VAR Rusya 4 Nısan'da fırlattıgı Soyuz TM30 taşıüyla üa kozmonotu (komutan Sergey V. Zalyotia ıle uçuş muhendısı Aleksandr Kalen'yı) MIR uzay ıstasyonuna gonderdı Boylece 14 yaşındakı efeanevı ıstasyon 223 gun boş kaldıktan sonra yıne ınsan yuzu gormuş oldu Oncelen finans sıkıntısı nedenıyle bu yü duşurulmesı ongorulmuş olan MIR son sanıyede laboratuvarı bu uzay otelıne donuşturmeyı uman yabancı yatı nmcüarın ortaya çıkıp 30 mılyon dolar vermesıyle hayata donebıldı 25 Nısan'dafirlatılanve oksrjen yakıt ve dıger malzemelen taşıyan'Progres Ml2 kargo gemısı de 28 Nısan'da ıstasyona kenetlendı MIR ı ureten şırketın muduru Tfuri Seznyonov Zalyotın'le Kalerı'nın başta 45 gun surmesı planlanan seferının ıstasyonun yenı bır ekıp ıçın hazırlanabılmesı amacıyla 10 gun uzatüacagını ve MIR'de yü sonuna dek ınsanlann kalmasının muhtemel oldugunu açıkladı abancı Unıversıtesının mısafir ogretım uyesı , Harvard Unıversıtesı ogretım uyesı Andrevr Berry ıkı konferans verıyor "Dogal seleksıyonda 4 müyar yü Bakterüerden ınsana evnm" konulu, halka açık ve sımultan çevırı yapüacak olan konferanslardan ıüa 16 Mayıs Çarşamba gunu saat 18 00'de Ferıye Kabataş Kultur Merkezı, Ortakoy'de gerçekleşecek Ikıncısı ıse ' Darwın'den bu yana Evrımcı bıyolojıde guncel araşürmalar" başlıgı alünda 24 Mayıs Perşembe gunu saat 18 00'de yıne aynı yerde yapüacak Ferıye Kabataş Kultur Merkezı, Ortakoy KUŞAKFARKI Saturn yolculugunu surdurmekte olan NASA'nın Cassını sondası 14 Nısan'da asteroıd kuşagını gerıde bıraktı Cassını Mars'la Jupıter arasındakı kuşaktan geçen yedıncı uzay aracı oldu 1972'de ABD'nın Pıoneer (Oncu) 10 sondasının geçışınden once uzay araçlarınm bu yolculugu saglam atlatabüecegınden kuşku duyuluyordu 15 Ekım 1997'de fırlaülan Cassını (eğer her şey yolunda gıderse) bu yü 30 Aralık'ta yerçekımınden yararlanmak ıçın Jupıter'ın yanından geçecek o sırada Jupıter yorungesındekı Galüeo sondasıyla eşgudumlu olarak gezegerun manyetık alanını olçecek, ve 1 Temmuz 2004'te Saturn'e varacak Cassını dort yü boyunca Saturn sıstemını ınceleyecek Seferın heyecanla beklenen bır aşaması 30 Kasım 2004'te Avrupa Uzay Ajansı'nca ınşa edümış olan Huygens sondasının Sanedenıyle yerden hareket etmıyormuş gıbı gorulen üeuşım uydulan fikrını 1945'te ortaya atmıştı EROSTAN MANZARALAR ABD'nın NEAR Shoemaker sondası 30 Nısan'da roketlennı ateşleyerek Eros asteroıdının çevresındekı yorungesını daralth ve 50 küometrelık daıresel bır yorungeye oturdu Bu mesafe sondanm goruntu alıcısıyla lazer uzaklık olçumcu ve Xışını/Gama ısını spektrometrelennın çalışması ıçın ıdeal Halen Eros Dunya'dan 190 müyon küometre uzakükta NEAR Shoemaker ekıbının nefis Eros resımlen ve fümlerı ıçeren web sayfasının adresı http //near jhuapl edu/ Mantonun içindeki gizemli kabarcık Yeraltında yapüan nukleer deneylen kontrol eden sısmık ıstasyonlardan gelen venlerı mceleyenjeologlar, çokşaşırücı bır keşıile hulundular Dunya'nın manto tabakasının alt kısımlannda, Meksıko Korfen'nın ve Karaıb Denızı'mn 1 500 üe 2 000 hlometre dennlıklennde dev bır kabarcık ortaya gktı Bu kabarcık sısmık dalgalan hızlandınp, yonlennı değıştınyor Dallas, Southem Methodıst Unıversıty'den Ueuıa Tibulemc ' Bu sonuç bızı çokşaşırttı, çunku bız alt mantonun homojen bıryapıya sahıp oldugunu sanıyorduk" dıyor Bu kabarcıkbugune dek alt mantoda gorulen en buyuk anormalhk Uzunluğu 600 küometre enı 150 hlometre olan kabarcığın kahnhğı bıhnmıyor Tıbuleac ve çahşma arkadaşlan bu kabarcığm ne olduğuna ıhşkm yalnızca tahmınlerde bulunabıhyorlar Bu mantoya dalan tektonık bır plaka parçası olabılır .Veya batmakta olan ust mantoya aıt bır parça olabılır Her durumda bu baloncuk çevresıne gore farklı bır yapıya ve ozelKoriyfb OtnUİ hklere sahıp olduğu ıçın sısmık dalgalaıda sap malara neden oluyor Bu konuda yapüan ılerı çahşmalar manto ıçmdekı dmamık surecı aydınlığa kavuşturabüır Tıbuleac bu durumu şoyle açıklıyor Depremler ve volkanıkpatlamalar gıbı doğal felaketler mantonun nıtehğıne ve na sıl hareket etüğme bağh olarak değışır' Mayıs2000 Popular Scıence 4 Müyar Yü Boyunca Dogal Seçme Bakterıden Insana Evrım Konferanslar konulannın ozetlerı şoyle Dunyamızda hayat 3 5 müyar yü once başladı Ama bugun büdıklerımıze benzeyen bellıbaşlı hayvan turlerı 500 müyon yü kadar once Kambrıyen jeolojık çagında Karnbrıyen paüaması' denen hızlı bır evrım surecıyle ortaya çıktüaı O zamandan berı hayatın tarıhı tekrarlanan yenüüderle ve zaman zaman bır çok turun topluca yok oluşlarıyla orulmuş bır hücâyedır Bu buyuk olayların bazüarı belkı Dunya'ya buyuk goktaşlannın çarpmasıyla başlamış go runuyor Sonuçları ıse canlı turlerın çeşıtlüıgını temelden etküemış En buyuk olayda turlerın yuzde doksanbeşı yok olmuş 65 müyon yü onceka bır başka buyuk olayda ıse dınozorlar Dunya'dan süınmış Butun bu buyuk çalkantüara ragmen Charlet Danvin'ın "Turlerın Kokenı' nde oylesıne guzel anlatügı Dogal Seçme surecı müyonlarca nesü boyunca sessızce ışleyerek hayvan ve bıtkı turlerı üe çevrelerının belırledıgı yaşam şartları arasındakı uyumu gerçekleştırmeye çalısmıs Bazüan ozellüde Amerıkalı yaratüısçüar, Darvvın ın yanüdıgını ıddıa ederler Oysa evnm teorısının tum genış ve toparlayıcı kapsamını gozonunde tuttugumuzda ve hem şımdı yaşayan hem de fosü hayvan ve bıtküen arüamak ıçın dogal seçmenın taşıdıgı degere baktıgımızda Danvin'ın aslmda şaşüacak kadar derın bır kavrayış ve ongoru sahıbı oldugunu goruyoruz Teorısı sadece canlı ve saglam olmakla kalmıyor tam anlamıyla saglüdı bır gelışme ıçınde gorunuyor Evrlm Biyolojiainde Güncel Araftıznuüar: Charles Danvının Turlerın Kokenı kıtabı 1859 da yayımlandı O zamandan berı genel olarak büımde ve ozel olarak da bıyolojıde çok buyuk adımlar atüdı Mesela Darvnn'ın çagında henuz Mendel genetık büımının temellerını atan deneylerını yapmamıştı DNA nın yapısı ıse ancak 1953'de çozuldu Yıne de butun bu gelısmeler ıçınde Darwın ın teorısı çok dayanıklı çüctı Aynı şey gunumuzde, ınsan genomu projesı çagında da geçerlı Evrım bıyolojısındekı çagdaş araşurmalar Danvin'ın teorısını degısurmekten çok aynntüı uygulamalarla zengınleştırıyor Bu konuşmada bırkaç ornek uzerınde duracagım Orneklenn her bırı dogal seçmerun Danvin'ın aklına büe gelemeyecek sureçlerde nasü onemlı bır rol oynadıgını gosterıyor Mesela dogal seçme tam ne kadar 9 duyarlı 3 5 müyar DNA bırımınden oluşan ınsan genomunda tek bır zararlı degışımı yakalayıp ayıklayabüır mı' Dogal seçmenın HIV vırusu üe savaşım çabamızda yerı nedır ? Gelışım bıyolojısmde bır can lının tek bır dollenmış yumurta hucıesınden yetışkın or ganızmaya kadar nasü gelıştıgı konusunda çagdaş araştırmalar evrımdekı buyuk geçışlerle ügüı perspektıfımızı nasü degıştırmekte9 Evet 2000 yüı bır bıyolog ıçın heyecanh bır zaman ve yenının en yenısı büe Danvm ın sundugu çerçeveye rahatça oturuyor 686/10