Katalog

aşam mak ve onlara buyuk oranda uyumun sağlanması ıçın, hız lımıtlerının dığer bazı çozumlerle destek lenmesı gerekır Bilgllendirme ve eğitim: Hı zın rısk çarpışma, yaralanma ve olumler uzerıne etkısının trafık alanında çalışan bırçok ınsan ıçın bıle gorecelı olarak bılınmedıgı ortadadır Bu konuda mumkun oldugunca etkın bır bılgüendırme ve egıtım yapümalıdır Ancak bu tur çalışmalann etkınlıgı, toplum Şekll 3: Stondart hız göstergesl (sağda) Hareket enerjlsi mantığı Ile dlzada markette yuksek hızı ozendıyn edllmif gösterge (solda) ren çok daha guçlu çalışma/mecıkme vb cezalar, yuksek hızlan ozendırmektedır sajlarla golgelenmekte azaltılmaktadır Yuksek hızlar degü, çeşıtlı dığer surucu kusurlaYasalar ve denetim: Hız lımıtlen guvenlık bakış n, suruculer tarafından kaza nedenlerı sayümaktadır açısıyla gereklıdır Ancak, yıne bu lımıtlerın etkın olabıl Suruculenn çok buyuk çogunlugu, kendüerını mesı ıçın, denetım, yasa uygulama ve cezalarla destek ortalama surucuden çok ustun gorme egıhmındedırler lenmesı şarttır Pohs tarafından tanınan pratık tolerans lı lyı genış ve duz yollar, yuksek hızlan ozendırmıtı çok onernlıdır, çunku bu gerçekleşen hız lımıunı ta mektedır nımlamaktadır Sportıf, çok guçlu ve çok konforlu araçlar, yukFiziksel hız azalbcı çözümler: Yol tumseklerı, sek hızlan ozendırmektedır çok sık kullanılan fiziksel hız azaltıcılardır Ancak, çogu Yuksek hızlann sonuçlannın yeterınce bılınmezaman en ıyı çozum olmayabüırler Donel kavşaklar domesı, yuksek hız sevıyelerının seçımıne neden olmaktanuşler, caddelenn daraltüması ses çıkartan kaplamalar dır ve dıger bazı fızıkı duzenlemelenn degışık durumlarda Genç erkek ve deneyımsız suruculer, ortalama kanıtlanmış etküerı bulunmaktadır surucuden daha hızlı gıtmektedırler Enformasyon teknolojisi: Modern bügısayar Duşuk hız kontrolu nskı, yuksek hızlan ozendır teknolojısı telematıklerle bırlıkte, hızlann azaltılması mektedır ıçın yenı olanaklar yaratmaktadır Bu, fiziksel onlemlerYuksek denetım toleransı ve duşuk cezalar, yukden daha ucuz ve uygulaması daha esnektır Zekı hız sek hızlan ozendırmektedır uyarlaması (Intellıgent speed adaptatıon ISA ) çok umıt Bır yere/ışe geç kalma duygusu, yuksek hızlan verıcı yenı bır teknolojıdır dogurmaktadır Duşuk goruş, zayıf yol ve araç durumlan ıle çok Gelişmekte olan yeni düşünceler yogurı ve kanşık trafık duşuk hızlan dogurmaktadır Âz once belırtıldıgı uzere, gelecekte çok etkın olabılecek bır yaklaşım, enformasyon teknolojısının deAvrupa'da ortak hız limitleri olgusu gışık yollarla uygulanmasıdır Ancak bunlann etkılı ve Hız konusunun algüanmasında, ulkeler arasmda yaygın kullanımı yıne zaman alacaktır buyuk farklar bulunmasına karşın, bu farklar yıllar geç Hızı azaltmaya yonelık yakm vadelı dıger bazı tıkçe azalmaktadır Çok yüdan berı, Avıupa Toplulugu yaklaşımlar bulunmaktadır Dgı çeken bır goruş, ulaşıortak hız lımıtlerının Avrupa'da tesısı ıçın ugraş vermek mın guvenlık garanusıyle satın alınmasıdır Bunu, çevretedır Bu çabalar ne yazık kı şımdıye kadar başanya ula ye dost ulaşım yaklaşımında degerlendınldıgı uzere, şamamıştır Bunun ana nedenı, Almanya'nın, otoyollannguvenlıgın bır ulaşım kalıtesı olarak sorgulanması ızleda geçerlı olan serbest hız karannı degıştırmeye yanaşyecekür Beledıye ve dıger kuruluşlann açugı ulaşım mamasıdır (Bu, Porsche ve BMW gıbı yuksek perfor(taşıma, yol yapımı vb) ıhalelennde, yuklenıcı sıstemımansh araçlan uretmelerının nedenı de olabüır) Bır dının guvenlı oldugunu garantı etmek zorunda bırakdager neden ıse, bazı ulke yakiaşımlannın boyle bır adım caknr Hız lımıtlerme uyum, onemlı guvenlık faktorudur ıçın yeterınce olgunlaşmamış olmasıdır Buna karşılık, Ornegın taşımada boyle bır yaklaşım başanlı gorulurse, Avrupa'da alkol lımıtlennde oldugu gıbı hız lımıtlerınde profesyonel suruculer ozel suruculere bırer model ola de ortak sınırlar tesısı olgusu bır gerçektır Arük konu rak hareket edecekler ve bunun genel gerçekleşen hız nıçın degıl, ne zaman şekhnde ıfade edümektedır lımıtlerının uzennde onemlı etküerı bulunacakur Şu sıralar, Isveç Beledıyelen şehır ıçlennde cadHız ve "Sıfır hayali" delenn üç hız kategorisinde sınıflanmasına yonelık Isveç "Sıfir Hayali" yaklaşımında temel parametre, proje uzerıne buyuk bır gayretle çalışmaktadırlar Bu trafık kurallanna uyan hıç kımsenın trafikte yaşamını yısıstemde, yaya ve bısıkletlılenn bulundugu konut agırürmemesıdır Bu amaca yonelık çalışmarun bır yolu, ınlıklı bolge cadde ve sokaklarda, hız lımıtı 30 km/saat san hatalanndan mumkun oldugunca kaçınmadır Anolarak tesıs edılmektedır Bu alanlar arasında araç ulaşıcak, bazı hatalardan hıçbır zaman kaçınılamayacagı mı ıçın yararlanüan baglayıcı caddelerde hız lımıtı 50 ıçın, trafik oyle bır yolla kontrol altında rutulmalıdır kı, km/saat'ür Motorıze trafigın etkm oldugu dıger buyuk kazalar sonucu yaralanmalar olumcul olmasın Bız, eğer toplayıcıdagıtıcı yollarda ıse hız lımıtı 70 km/saat olarak burunuyle guvenlı yol ve araçlar ımal edemeyeceksek, ongorulmektedır hızlar aşagıya çekümelıdır Dıger bırçok onlem, hızlann Amaç, caddelenn tasanm ve yenıden duzenlenazaltümasına oranla çok daha pahalı çozum onenlerıdır mesının hıçbır kuşkuya yer vermeyecek şekılde, yol Işte bu, butunuyle guvenlı yol ve araçlara enşınceye ka kullanıcılarda, hangı kesımın (yayasurucu) bolgede etdar nıçın hızlann aşagıya çekılmesını ıstedıgımızın açık kın oldugu ve hangı hız hmıtının geçerlı oldugu mesajlamasıdır larının ışaretlemelere bıle geıek kalmadan verılebılmesıdır Bu dıger bır açıdan, hızı dıkkate alarak caddelenn kendı kendılerını ıfade etmelendır Hızlan nasıl azaltmalıyız? Bazı avantajlan ve dezavantajlan olan bırçok yol Kare Rumar (VTI) tarafından yazılmış metnın çevın ve bulunmaktadır adaptasyonu Dr Cumhur Aydın Hız limitleri: Bunlar, kuşkusuz en dırekt ve en Kaynak Nordıc Road & Transport Research No 1, 99 yakın vadelı çozurndur Ancak, yenı hız lımıtlennı sun Amerika'da Ne Var Ne Yok? Füsun Cönül f) § | u aralar dLşardala doktora programlanndan kabul kmektubu dlma mevsımındeyız ABD'ye gelecek 'olan ogrencılere ve araşürmacılara, ABDde ne var ne yok, onlan anlatmak ıçın bu yazıyı hazırladık Ama once bır noktaya parmak bdsahm ABD'ye gelen yurttaşlanmız ıster ıstemez Turkı ye'yı temsü ettıklennı unutmamalılar Tarıhımızın ve dış polıtıka konulanyla ılgılı bılgılenn ne kadar onemlı oldugunu Turkıye'deyken gormek kolay degıl galıba Amenkalıların "turkey" sozcugunu argodd ' aptal, ınek' anlamında kullandüdannı bılmelıler Dahası Amenkan te levızyonlannda yüda 2 kez gosterüen Gece Yarısı Treru fılmı hakkında "nedır dogrusu" şekbndekı sorulara gerekçelere dayah yanıtlar verebılmebdırler ABD Senatosu'nda yılda bırkaç kez gundeme ge tınlen 1915 Ermera soykınm ıddıası, Turkıye'nın toprak butunlugunu tehdıt eden PKK sorunu ve benzerı onemlı konularda goruşlenru saygın kaynaklara gonderme yaparak sogukkanlı bır düle sunmaya hazır olmahlar In ternet'tekı Turkısh Forum, Dışışlerı Bakanlıgı, VVashıngton Buyukelçılıgı gıbı sayfalar da yararlı olabılır Ataturk (Lord Kınross, Weıdenfeld Yayınlan, 1964), Turkıye'nın Gucu (Onur Oymen, Mıllıyet Yayınlan, 1998), gıbı kıtap lar okunsa ıyı olur ABD'de enflasyon, ışsızlık, vergı kaçırma pek yok Bozuk para var (Alışverışlerde 1 kuruşun bıle hukmu geçıyor) Iş ahlakı ve yapüan ışte kalıte kontrolu ve stan dartlan var Ornegın, bır sıhhı tesısatçının hatalı ı^ yap ması meslek cezasına ve nıhayennde ehlıyetırun elınden alınmasına sebep oluyor Ornegın, garsonlar bıle ışe alınmadan once o lokantanın verdığı egıtımden geçmek zorundalar Herhangı bır meslek sahıbı olmak bır çeşıt dıploma ya da çalışma belgesı gerektrıyor Burokrası var Hem ozel sektorde hem devlet sektorunde bol bol kâgıt ışlemlerı var Işyerlennde ucretle re kadar yansıyan kadınerkek aynmı var Her ış ıçın ya zürraş el kıtaplan bol sayıda var Bahçecılıkten boşan maya, şırket kurmaktan Çın yemeğı pışırmeye kadar her konuda kıtap veya teyp bandı var Her mahallede bunlann parasız odunç ahnabılecegı bır halk kutupha nesı var Gınşımcüık, yenı proje duşunmek, varatıcüık var Bu, anaokullaıdan başlayarak unıversıte sonuna kadar desteklenen bır oğretım yontemı Ornegın, beledıye otobusu şoforu bıle yolcularla sohbet ederken kendı projelennden soz edebılıyor lyı ışleyen bır kredı pıya sası var, dolayısıyla kuçukorta buyukluktekı ışletmecılere kapdar açık Ekonomi Yalruzbk, bıreycdık var Lokantalarda tek başına yemek yıyenler, sınemalarda tek oturardar, huzur evlerınde çocuklan tarafından terkedılmış yaslı dnababalar bol bol var Apartman daırelen pek yok Bahçe ıçınde mustakıl evler bol bol var Hızlı ve duzenh ışleyen posta hızmetlen var Etmk lobıcılık var Dolayısıyla bellı mılletler ve dınler hakkında (omegın, Turkıye, Arap ulkele rı, Muslumanlık) olumsuz onyargı var Açlık, hastalık, sa vaş gıbı genel dunya sorunlanna ügı yok Irza geçme, soygunculuk, yankesıcılık var Hak, hukuk ve şıkâyet hakla var Cezasız kalan suç pek yok. Aşın ıkkm şartlan var Içendekı sıcaklıgı dışardakının tam tersı yapan ısıtma sıstemlerı var Sarhoş ve acemı suruculer var Şehırlerarası ıyı otobus hızmetı yok Yollarda korna sesı yok Her evde bırkaç telefon ve TV var Çogu evde ınternet'e baglı bügısayar var Bol bol Amenkan filmı TV programlan, TV guldurulerı var Yabancı Clm pek yok Hafta sonları her TV kanalında maç var Bu var yok hstesıyle ABD'ye gelecek Turklere burada da herşeyın gulluk guhstanhk olmadıgını anlat maya çalıştık Doç Dr fgOk@andrewcmu edı Carnegıe Mellon Unıversıty Pıttsburgh, PA 152133890 681/9 Günlük yaşam