Katalog

Beyin haftası 2• I Nuran Hariri* I Dünyada beyin araştırmalan ve beyin haftası etkinliklerinin anlamı... ha once duyurulmuştu (bak CBT Sayı 678) Bu organızasyonda halk ve ozellıkle ük ve ortaoğrenım ogrencüerıne tomobıl sanayıınm ük gunlerınde kalıtelı araba beyin ışlevlerı, beyin saghgı ve hastalıgı konularında kıtaksamı ureümınde bır oncu goruyoruz Charles lesel bılınç kazandınlması ongorulmektedır A. Dana. The Dana Corporatıon bugun kendısı Danâ AUıance'ın bır dıger hedef kıtlesı de bızzat sıne baglı 500 şırkeüe bırlüct Toledo Ohıo'da faalıyet goste nırbüımcılerdır Her yıl sunulan gelışme raporlan bır bırıyor Bay Dana New York'da avukat ve kanun yapıcı olalımcının tek başına ızlemesı mumkun olamayacak genış rak da hızmet vermış 1950'de kurmuş oldugu Charles A lıkte bılgıyı bırçok branşı bır arada toplayarak (norofarDana Vakfı onun msdnldnn bırey olarak kendı hdydtldrma makolojı, goruntuleme, geneük, yaşlanma, ağrı, madde yon verme kapasıte ve sorumluluguna sahıp oldukları ve bagımlüıgı, epılepsı, otızm, Huntıgton Hastalıgı, multıpl Dana Vakfı'nın bunu gerçekleşurmede bır rol oynayabüeskleroz, zekâ gerüıgı, Parhnson Hastalıgı, Alzheımer Hascegı mancını yansıtmaktadır Bay Dana Boston'da dunyatalıgı şızofreru, omurılık zedelenmesı ınme, manıkdeprenm en ıyı kanser araştırma ve tedavı merkezlerınden bııı sıf hastalık, Lou Gehrıng Hastalıgı, Tourette Sendromu olan DanaFarberKanser Enstitüsü 'nun kurucusu ola Vestıbuler bozukluklar vb,) ozetlemektedır rak da anüır Sınırbılım çalışanları bazan kendılerını bır çıkmaz Başkan George Bush'un 90'h yülan 'Beyin Onyüı' sokak ıçınde gorurler ama sonra ansızın bır umıt kapısı üaranddn uç yıl sonra kalburustu bılım adamları rahatsızaçılır Ornegın bızım kuşak kırk yıldır bılmış büdırmışür lıklarını düe getırdıler Gelışım mesajları layık oldugu ügıkı Bız hayat boyu bızımle kalacak sınır hucrelerımızle do yı gormuyordu garız Bu hucreler oldugunde yenısı (neurogenesıs) yerıDNA yapısı kaşıflerınden Nobel odullu James ne konulmaz Ama bu tabu rta yıl once yıkılmış gelışmekD.Watson cesur bır ı hrn >tırak 30 ılgüı bılım adamıyla te olan hucrelere baglanan kımyasal ızleyıcıler (tracers) Dana Vakfi Baş kanserlı hdstalara vekanı Davıd Ma nlmış bu hastalarm honey'ı beyin olumunden uç ay ılâ ardştırmalarmm ıkı yıl sonra goruntu ydrdrldrını enme leme yontemı ıle be boyuna tartışyınde ' tracer"lar ızmak uzere labolenmış ve"hıpporatuvanna davet campus"da yenı hucettı Işteotoplan reler yapıldıgı gostetıda Bay Maho rılmıştır Bu, elbette ney büım adam dejeneratıf beyin larına hodrı hastalıklannın tedavımeydan dedı sınde çıgır açabıleEger durumlancek bır mujdedır Bı nı anlatıp açık lındıgı gıbı Alzhe açıkve cebren Davld Mahoney solda, Charles A. Dana (sağda) ımer ve Parkınson destek ıstemezHastalıkları hucre lerse odestege layık olamayacaklar demektı olumu ıle seyreder Yenıden hucre yapımı saglanabüırse Bılım adamları onu haklı buldular ve derhal kâr (buyume faktorlerıyle ya da hucre transplantlanyla) bu amacı gutmeyen The Dana AUiance for Brain Initiatihastalıklann tedavısı mumkun olabılecektır Işın guzel taves kuruldu Charles A Dana Vakfindan da bu yenı orga rafi Dana bılımcılen soruna on ıkı ay ıçersınde çozuleceknızasyona bır çaü yaratması ıstendı O toplantıdan berı Al mış gıbı bakmaktadırlar Belkı trafık kazasından sonra telıance'ın uye sayısı yedısı Nobel odullu olmak uzere 190' kerleklı sandalyeye mahkum olan bın tıkır tıkır yurutuleyukseldı Dana Vakfi'nın destekledığı beyin araştırmalanbılecektır Hastalıklarda genetık faktorlenn keşfedılmesı, nın meyvelerını ve beyin haberlerını Kuzey Amerıka dışıonlem alınması ve tedavıde yenı ufuklar açacakür na taşımak Uzere Londra ve tsvıçre'de ofisı bulunan EuroGelışmelerın genış boyutlara ıdaşmasında C Dana, pean Dana Allıance kuruldu J VVatson, D. Mahoney ısımlen bana aklın bazı ınsanlara Beyin Haftası ışte yukanda anılan amaca hızmet ıçın daha eşıt ( ' ) dağıtıldıgını duşunduruyor (yanılmıyorsam Dana Allıance ve European Dana Allıance tarafindan yuruDescartes ıdı akü ınsanlara eşıt olarak dagıülmıştır dıyen) tulen uluslararası bır haber kampanyasıdır Yenı bır yuzyüın donemecınde bıreyler ulke ve de dunya olarak bızım gelecegımızı beyin bılımı bıçımlenTürkiye'de kutlama dırmektedır Her şeyden once, ınsan olma ayncalıgımızı Her yıl Dana AUıance'a bagh bılım adamlan, sıyasıbeynımıze borçluyuz O bızım algı, yargı, lısan ve sosyal ler Beyin Haftası katüımcılan, hastalar, hızmet ve savunma üetışım organımzdır Maalesef kompleks yapı ve fonkgrupları, uruversıteler, ozel araştırma merkezlerı Wassıyonu yuzunden bızım en cıddî hastalıklanmızın da odak hıngton DC'de toplanır ve sonunda Beyin Araştırmalan noktasını oluşturur Ama parlak araştırmacdanmız ve Yıllık Raporu hazırlanır 1999'da Beyin Haftası'na 27 ulke beym hekımlerımız once urrutsız sayılan hastalıklann katümış mılyonlarca ınsan ve 840 katüımcı kurum saptan tedavısıne dogru azımsanmayacak olçude ve koşar adım mış Bılındıgı gıbı.yerleşımlerı E U Fızyolojı Anabılım Dalı ılerbyorlar bunyesınde bulunan Türkiye Beyin Araştırmalan ve Bız dıyorsak Cım Bom demıyoruz sadece, sınır Sinirbilimleri Derneği (TUBAS) ve Ege Unıversıtesı bılımcüer dıyoruz111111 Beyin Aıaştııma ve Uygulama Merkezı( EUBAM) uç yıldır * Prof Dr , TUBAS Başkanı Beyin Haftası Etkinlikleri duzenlemektedır E U Tıp Takultesı Fızyolojı ABD Bu yıl 2025 Mart gunlen arasında daha genış kap35100 Bornovdlzmır samlı olarak planlanan Beym Haftası 2000 Etkınlıklerı da Ahenk bilimi... estelenmış bır muzıgı yorumlamak deyınce, bunun ne denlı kışının ruh halıne bagh oldugunu, muzısyenler çok ıyı bılırler Beethoven, Bach ya da Mozart'm bestelenne, onlann yorumunu, onlann duygulanımlannı verebılmek neredeyse ımkânsızdır Kâgıt uzenne yazüıp çızılmış sayısız notalar dızını, kımı yerde vurgulu, kımı yerde yumuşak, bazen de alabıldıgıne sessız ezgüer halınde çıkagelır Melbourne Unıversıtesı'nde noropsıkolojı profesoru olan Manfred Clynes aynı zamanda konserler veren bır pıyanıst Buyuk bestecılerm eserlerını yazarken hangı ahenk duygusu ıçınde olduklarına daır bazııpuçlanyakalamış Clynese gore, muzıgınakışı ıçındekı bazı tekrarlar, bazı motıfler, bestecınin ıç dunyasına hakım olan ahenk anlayışı ıle ügüı detaylar verıyor Mesela Beethoven'ın ahenk anlayışı, arka arkaya gelen dort notadan ıkıncısının daha kısa ve dıgerlenne oranla daha yumuşak çalmması ıle bellı edıyor kendını Mozart'm ıçmde taşıdıgı ahenk duygusu ıse çok daha duzenlı tekrarlardan geçıyor, onun bestelermde bırbııını ızleyen notalar dızını ıçerısmdekı, genellıkle aynı uzunluk ve hız ıle gelen vuruşlar goze çarpıyor O B Clynes, bu alandakı araşürmalanna başlarken, 1928 yüında bazı deneyler yapan Alman muzıkolog Becking'den etialenmış kı, yme Beckıng'ı etkıleyen de Eduard Sievera adındakı bır teolog Incıl'ı tefsır eden farklı kışılen yazılanndakı farklı rıumler dogrulrusunda ayırd etmenın bır yolunu keşfeden Sıevers, bır yandan yazüan okurken, dığer yandan da elıyle halkalar çızerek, aynı kışılerın tefsırlerını bır araya toplamayı başarrruş Yazı yazan ya da beste yapan kışının, behrh bır ahenk, bır tur rıtım duygusu eşlıgmde hareket ettıgını esas alan bu ıkı araştırmacı, her ınsanm kendme has bır ıç dınamıgı ve ona baglı olarak dogan bır ahenk duygusu olduguna manıyor Bu fıkırden yola çıkarak, bılgısayarda yapılan muzıge yaşam veren, oradakı notalann daha ahenkh çalınmasına onculuk eden Manfred Clynes, muzıgın ütreşımlennden yararlaruyor Bestelenen eserın en has sas aynntılannı, çalan kışınm yorumuna açık bırakılan arahklan dahı tespıt eden Clynes, elektronık muzıge yenı bır anlam katıyor Nıtekım, Mozart'ın bır parçasını Schumann'ın veyahut Bach'ın yorumuyla çalmak mumkun artık Kdynak nyt 681/10