Katalog

Deprem ve bilim adamları Bilim ve hukukun dışlanarak kentsel yapılanmaya gidildiği ülkenin manzarası... kı yuz mark degenndekı Alman kâğıt parasırun uzerınde bır portre bulunmaktadır Hemen yanında da ısmı yazmaktadır Ancak, yaşamın dovızborsabanka uçgenıne ındırgendıgı bır ortamda büe, her gun ırulyonlarca DM (Alman Markı) elden ele dolaşsa da, evrensel boyuttakı bu aynntının yeterh ügı uyandırmadıgı ya da dıkkat çekmedıgı soylenebüır Guncel verüere gore yaklaşık dortyuz yd boyunca Avrupa'yı kasıp kavuran »ifllls (frengı) hastalıgının penısüın keşfedılınceye değın geçecek surede en etküı ılacı 20 yy'ın şafagı sokerken bulunuyoıdu (1,2) Frankfurt kentmdekı bır enstıtude araştırmalar yapan bır Alman hekun, çalışma grubuyla bırlıkte sentezledıgı 605 (altıyuzbeş) farklı kımyasal maddeyı teker teker ve tukenmez bır sabırla deney hayvanlarında yıllarca denemış ancak başanlı olmamıştı Ama 1909 a gelınd ıg ınd e, 606'ncı maddenın frengı mıkrobu venlmış deney hayvanlarında tartışılmazcasına etkılı oldugu goruldu Dr. Paul Ehrllch (3) Hemen ardından da, frengılı hastalarda tedavı edıcı ozellıgı saptandı Yogun sosyal ogelerı de olan bu hastalıgın sağalümında onemlı bır donum noktasını oluşturan "Preparat 606 = Salvarsan" ısımlı üacı çakşma arkadaş lan üe uzun ve çetın bır surecın sonunda gehştınp ınsanlıgm kullanımına sunan Dr. Paul Ehrlich (18541915) ıdı yanı 200 DM'hk banknotun uzennde resmı bulunan bıhm adamı Aynı tarıhte Osmanlı Devleti büımsel atüımlar yapmak bır yana, o zamana kadar bıknen belkı de en organıze, cıddı ve kapsamh gerıcılık ısyanı (31 Mart Olayı) ıle sarsüıyor ve ancak zorlukla ustesınden gelınebılıyordu (4,5) Saray dışı guçler tarafından kararlılıkla bastırılan eylem başansızkga ugratüarak durduruluyor, ama etküerını ve benzerı kalkışmalan ne yazık kı Cumhurıyet donemıne büe taşıması engellenemıyordu Preparat 606 (Salvarsan), adından da çıkarüabüecegı gıbı, uzun yülara yayüan sıstematik denemelerın sayesınde ve büımsel duşuncenın/yontemın var oldugu koşullarda gelıştırümışür Batıda, gerektıp gerekse dıger bılım dallarında artan bır ıvmeyle goz kamaştırıcı buluşlar yapıkrken ve so nuçlar da teknolojıye dolayısıyla yaşama aktanlırken bu topraklardakı genış kıtleler yuzyülar boyunca ılımle hıç tanıştınlmarmşlardı büe 1923 devrımı üe oluşan anı ve çarpıcı uyanısın (yanı Bilinuelliğe Geçiçin EvreBİ'nın) urunlerı de ne yazıktır kı uzunca bır sureden berı bırer bırer yokedü I mektedır Metafizık ve mıstık ogelerın toplumsal üışküenmızde yenıden başat konuma geçırümesı surecı sonunda ulaştıgımız nokta ıse umut kıncıdır Büıme kayıtsız bır toplum, büımdışı uygulamalarla yaşamaya çabalayan bır ulke ve varlıklan büe bılınme yen/onemsenmeyen büımadamlan Bilim rehber olmadı Işte boyle bır ortam ve hava üe de 17 Agustos ve 12 Kasım gunlenne gelıp dayandık Tanh boyu Anadolu'yu yüap geçen depremlenn somut sonuçları yülardan ben gazetelerden/televızyonlardan ızlenıyor, "vah vah"lar "takdırı üâhı"ler ve goster melık yardımlarla geçıştırüıp gıdüıyordu Deprem ve onun muhataplan nasü olsa çok uzaklarda, Anadolu nun büınmez koşelerınde ıdı Ancak, bu eskı duşman Istanbul'u da şoyle bır yoklayınca, sesler yukselmeye başladı ' Istanbul'da buyuk bır deprem olur mu?" 'Ne zaman olacak?" ve hemen arkasından da Büım adamlanna guvenımız kalmadı1" Oysa, "büun'ın ne oldugu veya nasü oluştugu konusunun yetennce ozumsenmedıgı ve her alanda onun yol gosterıcüıgıne başvurulmddıgı bır yaşam bıçımınde büım adamlanna ne ıçten bır saygı vardır ne de guven Tbplumun belleğınde ve gozunun onunde olmayan bır etkınlıgı, ustekk de maddı olanaksızlüdar ıçınde yapmaya çabalayan büım adamlannı, ancak boylesı bır yıkrmdan sonra fark edebilmek ama hemen arkasından da yargüayıp yemek, tumuyle dayanaktan ve nesnellücten yoksun olup, ancak büım toplumu aşamasına ulaşamamış ulkelere ozgu yuzeyel bır yaklaşımdır Deprem sonrası yaygın bır korkuya yol açtıgı ıddıa edüen deprem tartışmalan ıse "genel" ve 'ozel" nedenlerden dolayı ıstısnalar hanç dogru ve gerekhdır a) Genel nedenden dolayı çurücu belırlı bır soruna yonelüc büımsel goruşler ve varsayımlar çok çeşıtlıdır, ozgurce ve çekıncesızce one surulebüır ve kesın (ya da yaygın kabul goren) bır sonuç elde edüene de gın surer One surulen goruşun kanıtlanamaması (olurrüanamaması) durumunda büe büım (ve büım adamı) bundan dolayı saygınlık yıümıne ugramayacagı gıbı, daha da guçlenır Çunku sonuca gıden yolda bır (ya da bırkaç) varsayım daha elenmış demektır T A Edıson'a (ısımde yanüıyor olabüırım1) onlarca denemeye karşın yme de sonuca ulaşamadıgı soylendıgınde, Daha ıyı, şımdı kesın sonuca goturmeyen onlarca yontem büıyoruz ' dıye yanıtlamısür Kısacası, büımsel etkırüık tartışmaya, kanıtlanmaya ya da dışlanmaya ozguvenle açık olup, hıçbır dogmaya bağlı ya da borçlu degüdır Yanı büımın tavn, tam karşıü olan kor ınançtan tumuyle farklıdır yontemlerının ve sonuçlarının tek tartışümaz ve degış mez oldugunu üerı surmez b) Ozel nedene gehnce, deprem uzmarüarın vurguladıgına gore hâlâ bırçok bı lınmeyenı olan son derece karmaşık bır do ga olayıdır Yanı, elde yeterh verı olmayınca ve deneysel bulgulara da ulaşüamayınca bazen dogru (veya ınandırıcı) kesurımlerde bulunamamak kaçınumazdır Ozetle, gunler boyu TV'lerde gazetelerde magazın boyutu olan sunumlar dışında ızledıgımız ve degısık savlar (senaryolar) üerı suren büım adamlarının hepsının goruşmelen, "büımsel' olmanın otesınde ıçtenlıklı bır saygıya ve ustelüc de dıkkate değerdır Yurdumuzdakı deprem gerçegı ve depremsellıgın yeraltı gorunumlerı yülardır net bır bıçımde büınıyordu Hep soylendıgı ve son üa acı deneyunde de açıkça goruldugu gıbı depremlerde can kayıplanna yol açan asal neden, büımın ve hukukun dışlanarak kentsel yapüaşmaya gıdümış olmasıdır Sayısız toplantılar ve makalelerde sakıncalar, uyarüar, onlemler ve onerüer sıralanmışü Ama tum bunlara karşın, büımsellıgı umursamamak, yasa tanımazkk, yınelenen yanügüar ve şark usulu oy avcüığı gıbı etmenlerce oluşturulan guncel karabasanın sorumlulugunu yalnızca gerçeklerı, olasüüclan ve bügüerını aktaran büım adamlanna atmaya çabalamak, en başta euk degerler üe bagdaşmayacagı gıbı, çok boyutlu deprem sorunumuzu da çozemez. Kaynaklar Meme kanserine denetim Meme kanserı kuşkusu üe bir unıversıte hastanesınde memesı alınan arkadaşınız üe ügılı olarak CBT'de yazdigınız yazı oldukça duşundurucu Hıç kuşkusuz sorun yalnızca meme amelryatlannın deneümı degil Tıbbı pratıgın standardızasyon ve denetımınde gerek Saglık Bakanlığı ve üp fakultelen gıbı resmı kurumlar gerekse tabıp odaları bugune kadar bırkaç olumlu ornek dışında etkılı olamadılar Belh de tıbbı uygulama hatalanna üışkın sorurüar saglık hızmeunı alan toplumun karşı agırlık koyabüecek kadar orgutlenme becensını gostermesı üe aşüabdecek Bunun da yakın erımde gerçekleşme olasıügı duşuk gıbı gorunuyor Hıç kuşkusuz hekımlerın de hem malprakus yaptıgında hem de malparktıs suçlamasına maruz kaldıgında kendılerıru koruyabüecek mekanızmalann bır an once oluşturulması gerekıyor Arkadaşıruzın durumu ıle ügüı olarak yorum yapabümek ıçın daha fazla verıye ıhtıyaç var Muhtemelen memesınde fızık muayene ıle saptanamayan ve mamografide tespıt edılen mıkrokalsıfıkasyon kumesı nedenıyle kanser on tanısı konmuş Bu mıkrokalsıfıkasyon kumesı malgın (kanser) olma olasüıgı daha yuksek olan komedo tıp bır mıkrokalsıfıkasyon kumesı ya da benıng olma olasılıgı daha yuksek olmakla bırlıkte malıgnıte rıskı de taşıyabüen nonkomedo tıp mıkrokalsıfıkasyonlar olabüır Hastanın memesı alındıktan sonra gelen patolojı .r!' raporu uzerme amelıyat yapan hekımın "bu hucrelerın beş yıl ıçınde kansere donuşme olasüıgı vardı" demesı patolojık tanınm ınvazıv bır meme kanserı olmadıgıru gosterıyor Bu durumda ük akla gelen olasüıklar, 1 TVanıont EC TVeponema pallıclum Man dell GL, Benett JE Dolın R (ed) Pruıcıples and Practıce of Infedıous Dıseaaes'de 4 Baskı Churchıll U vıngstone NewYork, 1995 s 211733 2 http //www nobel se/laureates/medıcıne 1908 2bıohtml 3 Ferıdun Nafız Uzluk La syphılıs (J6röme FVacdstoı) ırı çevırısı ve eklemeler Ankard 1968 4 LcvetGıuesın 31 Martlsyara Cumhurıyet Kıtaplan 1998 5 Dogan Avcıoglu 31 Mart'ta Yabancı Par mağı Cunıhurıyet Kıtaplan 1998 Dr SamıEren Emaü Samı ere@avenus com Orta Dereeede Duktal hiperplari: Benıgn (ıyı huylu) bır lezyondur Normal populasyona gore meme kanserı ıçın yaklaşık 2 kat rısklıdır Dıkkath bır ızlem (penyodık muayene ve mamografı) gerektırır Atipik Duktal Hiperplazi: Benıgn bır lezyondur 15 yühk ızlemde kanser gelışme rıskı normal 681/15