Katalog

Uluslararası hukuk yönünden düzenlemeler: Bırleşmış Mılletlerm ' Çocuk Haklarma DaırSozleşmesı"Devletımız tarafmdan 14 Eylul 1990 tanhınde ımzalanmış ve 9 Aralık 1994 tanhınde 4058 sayıh yasayla onaylanması uygun bulunmuştur Uluslararası Sözleşmelerin lç Hukuktaki Yeri: Anayasa 90 Maddesıne gore "Usulune gore yururluğe konulmuş mılleüerarası andlaşmalar kanun hukmundedır ' Bu maddeye gore, ımzalanan bu sozleşmelenç hukuk duzenıne dahu olmuşlardır Hatta uluslararası bırsozleşme üe bıryasanın çaüşması durumunda sozleşmeye ustunluk tanmacaktır (3) Bu sozleşmeye gore 18yaşmı doldurana kadar tıerkes çocukkabul edumektedır Çocuk Istısmanyla ılgıh "BM ÇocukHaklanna DaırSozleşme"nm maddelen Maddt9:1 Yethh makamlar uygulanabıhr yasa ve usullere gore ve temyız yolu açık olarak, ayrüığı çocuğun yuksek yaranna olduğu yolunda karor vermedıkçe, TarafDevletler çocuğun, anababasmdan onlann ruası dışında aynlmamasını guvence alüna ahrlar Ancak, dnababası tarafmdan, çocuğun kotu muameleye maruz bıraküması yada ıhmal edılmesı durumlannda, ya da anababanın bırbmnden ayn yaşaması nedenı ue çocuğun ücametgâhının behrlenmesı amacıyla karara vanlması gerektığınde, bu tur bır aynlık karan venlebıhr Madd» 19:1. Bu sozleşmeye taraf devletler, çocuğun anababasının ya da onlardan yalnızca bırının, yasal vası veya vasdermın ya da bahmını ustlenen herhangı bır hşının yanında ıken bedensel veya zıhınsel saldın, şıddet veya suısümale, ıhmal ya da mmalkâr muameleye, ırza geçme dahuher turlu ısüsmdr ve kotu muameleye karşı korunması ıçın, yasal, ıdarı, toplumsal, eğıtsel butun onlemien ahrlar (3). yetı üe gelen 6 yaşmdakı kız çocugu, problemı aydınlatılana kadar 12 kez hastaneye yatmış, 7 buyuk radyolojık gınşım yapümış (IVP, sıstogram, baryumlu tetkıkler, vajınogram, uretrogram gıbı), anestezı altında 6 kez muayene yapılrmş, 5 kez sıstoskopıye 8 kez annbıyotıkle tedavıye, kateterızasyona, çeşıtlı toksık üaçlara vel 6 kez konsultasyona maruz kalmış, 150 kez mıkrobıyolojık kultur yapılmış sonuçta annenın çocuğun ıdranna kendı menstruasyonu esnasmdakı ıdrarını kdrışürdıgı saptanmı^ür (4) Sutphen'ın büdırdığı ıkı MBPS olgusu tedavı edüemeyen kusma ve ıshal şıkâyetlerı üe başvurmuş, hastalarddn bırınde ıskelet ve kardıak myopatırun khnık ve laboratuvar kanıtlan saptanmıştır Proksımdl (govdeye yakm) kaslarda guçsuzlukle seyreden myopatının "emetın" adlı maddenın dırekt toksık etkısıne bağh oldugu anlaşümış, her üa hastanın da uzun sure ıpeka şurubu aldıgı behrlenmıştır Ancak bu çocuklar da pahah ve ınvazıv (gırışımlı) tanısal gırışımlere maruz kalmışlardır Lıteraturde ıpeka kullanüan hatta emeünın neden oldugu kardıomyopatı sonucu olum gerçekleşen pek çok ısusmar olgusu bulunmaktadır (4) MBPSda bır başka şekıl de, etküenen çocuğun ışbırlıgı üe bırlıkte aüenın semptomlan abartmasıdır Otoııtelere gore, gorundugu kadar hasta olmayan çocuklarla ıstısmar kurbanı çocuklar arasında potansıyel morbıdıte (sekel kalma oranı) ve mortalıte (olum oranı) açısından anlamlı farkhlık bulunmaktadır (4) * D o ç D r ,EgeU TıpFak AdlıTıpAd ** Dr , Osmangazı U Tıp Fak. Adlı Tıp AD KAYNAJOAK l)Patterson MM Chıldabuse assessment and ınteı ventıon Orthop Nure 1998 ]an Feb 17(1) 49 54 quız 556 Z)Polal 0 Inanıcı M A Aksoy M E, Adlı Tıp Deıs Kıta bı Nobel Tıp Kıtapevlerı Iatanbul 3)Hancı 1 H Hetamın Yasal Sorunüuluklan ve Hakla n Toprak Otset ve Matbaacılık Genışletümıs 2 baakı Izmır 4)Tedesrhı C C Erkert WG Tedeshı L G Forensıc Medıcme Wb Saunders Company Phüddelphıa London Toronto 19/7 5)Pasqualone GA Btzgerald SM Munchdusen by praıty syndrome the foreıısıc challenge of recognıtıon dıagnosıs and reportıng Cnt Caıe Nura 0 1999 May 22(1) 32 64 quız90l f>)Stockeı IT, Dehner L P, Pedıatnc Pathology J B Uppıncofl Company Phıladelphıa 1992 7)MrClınp K) Davıs PM Meadovv SR Sıbert JR Epıdemıology of Munchausen syndıome by praxy nondccıden tal poısonıng and nondccıdental sufiocatıon Arch Dıs Chüd 1996 Jul 75(1) 57 61 8)Hann 1 H Duman E Ç, Adaletın Gerçekleşmesnde Boceklenn de Buyuk Yerı Var Cumhurıyet Büım Tekruk Dergısı 19 Şubdl 2000 b/4 18 20 9)Marrus A Ammerman C Kleın M Schmıdl MH Munchausen syndromp by proxy and factılıous ıll neas Symptoınatology parentchüd mteractıon and psycho pathology of the parents Euı ("hıld AdoleiıL Psyijhıatry 1995 üct 4(4) 229 36 10)BoudenAKrebsMO LooH Ohe JP Munchausen lyndıome by pıuxy a challenge for medıcıne Presse Med !99GAprC25(12)567 9 11 )übüw |A MIUK hauspn by proxy vıcnms ın adult hood dlırstlook Chüd AbuseNegl 1395 Sepl9(a) 1131 42 12)Mra7 MdfCoıınıckJA Po)e CP Persıstent cereb ıo3pmal fluıd otorrhea a case of Munchausen s syndrome by pracylnt ] Pedıatr Otorhmokıyııgol 1997 Jul 18,41(1) 59 63 Zümrütten akisler A. M. C Şengör Yeni Iyonya kmoıl Cem ve Yorgo Papandreu'ya 1924 Cenevre Bildirisi Uluslararası duzeyde Dunya Çocuk Hak lannın kurumlaştınlmasmm tarıhı 1924 "Cenevre Bıldırgesı' 'ne kadar gıtmektedır O tarıhlerde , "Çocuklan Koruma Fonu Uluslararası Bırhğı" tarahndan hazırlanan bu beş maddehk meün Mületler Cemıyeünce kabul edumışur Sonrah yıllarda genışleülmış ve I959'da Bırleşmış Mılletler Genel Kurulunun kabul etüğı Çocuk Haklan Bıldırgesının temehnı oluşturmuşturAltında Gazı Mustaia Kemal'm dp ımzası bulunan bu büdırge, Çocuk Esırgeme Kurumu nun Genel Mer kezınde bulunmaktadır Cenevre Beyannamesi "Umum Mılletlerm erkek ve kddınlan m sanlığın haız olduğu en mutena şeyı çocuğa vermeğe mecbur bulunduğunu nzh, mıllı ve dını herturlu telkmler harıcınde bır vazıie olmak uzere kabul etuklerını Cenevre Beyannamesi ısmı verılen bu Çocuk Haklan beyannamesi üe tasdık ederler 1Çocuk bedenen ve ruhen tabıı bır suretle mpşvurumu buhnağa musaıt şartlar ıçınde bulundurulmahdır 2Aokan çocuk beslenmelıdır Hasta çocuk tedavı edılmehdır Fıkren gerı kalan çocuk teşcı edılmehdır Yoldan çıkmış çocuk doğru yola getırümehdır Yan terk edılmış çocuk hımaye alüna ahnmalı ve yardım gormehdır 3Çocuklar felâket zamanında en evvel yardım gormehdır 4Çocuk hayatını kazanabılecek bır hale getınlmelıdır ve her turlu ıstısmara karşı sıyanet edılmehdır S.Çoaık en mutena mezıyetlennın kardaşlannm hızmetıne vabf edümesı lâzım geleceğı hıslerı üe buyutulmelıdır" (3) Ülkemizde geçen yüzyılın son yılındaki korkunç doğal âfetlerin bir hayırlı sonucu oldu: TürkYunan yakmlaşması. Hayatımda beni en çok mutlu eden olayların başında geliyor, uygarlığın beşiği olan Ege'nın ıki yakasını bir araya getiren bu yakınlaşma. Biri akla ve bilime dayalı uygarlığı icat eden insanlarm mirasçılan, diğeri butun dünyanın barbar dediği, bittiğini sandığı bir kultur içinden başını yükseltip uygarlığı yaratanların dilini konuşan Istilâcı bir orduyu yendikten sonra, iyonya'nın mirasına sahip çıkılmasının tek akılcı yol olduğunu haykıran yuce bır insanın ulusu. Bu iki ulusun kucaklaşmasından daha muhteşem, daha sevindirici, daha coşturucu ne olabilir? Bir Miletos düşlüyorum: Şimdi yeşil tarlalarla çevrili eski burnun ucunda birbirleriyle heyecanlı bir sohbet halinde temsil edilmiş bir Tales ve bir Anaksimandros heykeli. Anaksimandros'un elinde silindir şekilli bir dünya modeli, üst yüzünde çizdiği ilk dünya haritası. Tales'e elinde tuttuğu silindirin boşlukta durduğunu anlatıyor. Insan aklının tarihte yaptığı bu en bityük stçramanın, Eski Ahit'in Eyyub kitabında bile almttlanan bu muhteşem yorumun vucut bulduğu heykeiin berisinde, Balat köyü çevresinde ise modern birkonferans merkezi ve sevimli bir otel. Her yıl burada doğa bilimleri, felsefe, matematik hakkında her diızeyden uluslararası toplantılar. O toplantılara gelenler Tales ve Anaksimandros'un heykeline gıderek çevre insanlarıyla birlikte bilime dayalı insan uygarlığını yaratan buyuk dâhilere saygılannı tazelıyortar! Yol üstünde Miletos'lu diğer uygarlık yaratıcılan.... Bir Efes düşluyorum: Masal kahramanı bir kadına değil, tum mitolojileri yıkan gerçek bir akıl devıne dayanıyor: Herakleitos, kutuphane onünde yukselen heykelinde, elindeki bir daıreye bakıyor, Sonu ve bası, neyi basvuru noktası aldığınıza bağlıdır, der gibi. Insanoğluna her değişimi tasvır için önce bir basvuru sıstemınin gerekli olduğunu ilk anlatan, Nevvton'un, Einsteîn'in ılk haberdsı, aklın İlk Çağ'daki en büyük savunuculanndan. Bir Bodrum düşluyorum: Herodotos dızınde bır ruio, karşısında da Mısır'ın harıtasını içeren bir başka ruio. Yalnız insanoğlunun değil, kıt'alann da tarihıni duşunuyor, hepsini eleştirinin suzgecınden geçirerek akılla sınıyor ve sonra "Mısır, Nil'in hediyesidir" diyerek eserine alıyor. Tarihçılîğın babası, aynı zamanda hem sosyal hem de doğal tarihsel eleştirinin de babası oluyor Bodrumda avıl avıl dolaşan yerli yabana herkes, bu heykeiin yanındaki kısa fakat açık yazılmış açıklamadan, insan uygarlığının yaratıalanndan bırıyle karşı karşıya olduğunu anlıyor, haşbeşle geçen tatilin bir ânı, tadı çıkarılan refah ve emniyetin yaratıalanndan birinin aziz hâtırasına ayrılıyor. Bir Değirmendere düşluyorum: Kolofon harabelerı yonunde bır Ksenofanes heykeli, elinde bır fosil kabuklu, dalgın dalgın at uzennde elinde bır Zeus tasvirı tutan bır koyluye bakıyor: Belli ki "atlann da tanrıları olsa herhalde at şeklinde resmedilirdi" diye aktından geçiyor. Fosillere bakarak eskıden denızlerin buraları kapladığını duşunürken birden geçen köylunun elindeki Zeus tasvirınden aklına gelmış olmalı! Bu buyuk doğa bilimci ve dünyanın ilk akılcı ilâhiyatçısını kim görmeye gelmez Değirmendere'ye? Bir Urla düşluyorum: Giriş yolunda yukselen Anaksagoras heykeliyle yuceliyor, Belki de Jusepe de Ribera'nın o muhteşem Rönesans tablosundan esınlenilmiş. Demokrasinin yaratıalanndan arkadaşı ve öğrencisi Atina'lı Perikles'le sohbet halinde. İyonya'nın bılgeliğini Ege'nın karşı kıyısındaki dostuna anlatıyor: Doğayı gozlemeyi ve anlamaya çalışmayı dustur edin, dıyor. İnsan mutluluğunun tek temeli budur Bir Assos düşluyorum: Akıl tannçasının mâbedinin onunde Pers esiri, filozof ve Assos hukumdarı, ıdam mahkumu asil Hermias'ın heykeli: Yazmakta olduğu mektuba şöyle başlıyor: "Yaşamım boyunca felsefeye uygun düşmeyecek hiçbvt şey yapm'adım; dürustlukten asla ayrılmadım." Çevresinde onun Assos'a davet ettiğı ve şimdı kendılenne çok uzaktan son mektubunu yazmakta olduğu üzgün dostlan: Aristoteles, Teofrastos, Ksenokrates... Bu düş o kadar uzun ki, Iyonya kıyıları o denli verimli olmuş ki, aklım almıyor nasıl da akla ve bilime dayatt insan uygarlığının buralarda doğup yeşerdiğini unutmak için elimizden geleni yapıyoruz Niçin bu cennet sahiller insan aklının yüceliğine adanmış anıt ve kurumlarla dolup taşmaz ki? Niçin çocuklarımıza, yaratılan o uygarlığın koruyucu ve gelıştirıcilerı olmaları oğütlenmez ki? Mustafa Kemâl, hayatta en hakikî mürşit ilimdir, fendir derken İyonya'nın mirasına sahip çıkılmasını oğütlemiyor muydu? Işte şımdi fırsat, hep birlikte o gorkemlı, o asil geçmişe sahip çıkalım, ondan ilhamla uygarlığa yeni katkılar yapalım. 681/S