Katalog

Jüpiter uydusu lo üzerindeki kızgın lavlar Buyuk bır yanardağ kalderasını gosteren bu mozaık fotograf Amerıkan uzay aracı Galıleo nun çektıgı Jupıter uydusu Io nun parça fotograflanndan bırleştınlerek olusturuldu Geçen yü 27 Kasunda 17 bın km mesafeden çekılen ve Dunyada oluşturulan fotograf 290 km uzunlugunda ve 100 km genışhgınde bır alanı gostenyor Yara Dunya uzerındekı en buyuk yanardag kalderasından 7 mıslı daha buyuk Bu muazzam kaldera ıçınde de aynca çok sayıda akuf volkanlar yer alıyor Bu volkanlar yukandakı mozaık resımde sıyah bolgeler olarak gorulmekte Fotografın sol tarafindakı çıft beyaz leke bır volkan ağzından 1 5 km yukseklığe puskuren ve sonra yamaçtan aşagı akan lavlan gostenyor Lav o kadar kızgın kı kameranın CCD dedektoru bu kızgınlıgı algüayamıyor Sag yandakı muazzam buyukluk tekı duz dagın altiannda ıse kenarlar oluşmuş Boyle yapı lara Dunya uzerınde de rastianıyor Bu bıçımler çıplak kayalann yamaç altllannda sıvı materyaller ortaya çıkngında oluşur Iodakı bu oluşuma kukurt dıoksıün neden oldugu saralıyor Kukurt dıoksıkT, yuzeye çıktıgında gaz bıçımını alır, kayalıgın alt kısmına çoker ve donarak orada kalır Uzen daha sonra çeşıtlı maddelerle ortulur Uzerındekı yuklerın agırlıgı üe kukurt dıoksıt yenıden sıvılaşabılır ve alttan yukan dogru çıkabüır Buna, Io ya ozgu bır 'su dongusu denebıhr (Natur und Wıssenschaft, 29 Aralık 99, no 303) Eklem iltihaplarına yeni lazerle görüntü Yuksek frekanslı laser ışınlan sayesınde, romatoıd artrıtlı hastalann parmak eklemlerının durumunu erkenden saptamak mumkun oluyor Soldakı fotografta gordugunuz gıbı eklemler tam fonksıyona sahıp olduklan yanı ışlevlerını tam yenne getırdıklerı zaman saglıklı eklem aralıgında bunu gormek mumkun Eger eklem yerınde romatızma varsa lazer ışını dagılıyor ve (sagdah fotografta) eklem yerı yeterınce net gorunmuyor Berhrı Freıe Unıversıtaet Medızınısche Physık Enstıtusude (Tıbbıfizık)gelıştınlen yontem Charıte Romatızma Klınıgınde test edüıyor Romatoıd artrıt en sık rastlanan kronık eklem üühaplanndan bın ÜUhaplanma eklemlere zarar verıyor ve hastaya da acı çektırıyor Gerçı doktorlann hastalanna tavsıye etuklen bır dızı üaç var Bunlar eklemlerde ılühaplanma surecını durdurabılıyorlar Ancak bugune kadar hastalıgı daha erken safhalarda saptayacak bır yontem bulunmuyordu Eger erken teşhıs olsa hastalıgı daha erken safhalarda denetım alüna almak mumkun olurdu Rontgen gorunutulen ıse artntın ancak üerlemesını gostermektedır Yenı yontemle hastalık başlangıcı yuzde 80 saptanabüıyor (Natur und VVıssenschaft 1 mart no 51) Yapay elmasın büyüyüşü Yapay elmasın yuzeyde nasü buyudugunu veya gelıştıgıra elektronmıkroskop altında ızlemek ve ıncelemek mumkun Buradakı fotoğraflann usttekınde tek tek ıkı krıstal aşagıdakı fotografta ıse bır elmas tabakasının buyutulmuş kesıtını gonıyorsunuz Aşagıda elmas knstallen bırlıkte buyumuş durumda Yapay elmas çok ozel koşullarda yuksek basınç altında ve yuksek sıcaklıklarda uretılıyor Karbon parçacıklan gaz safha sında kesüıyor ve hıdrojen ve karbon ıçeren metan üave edüıyor Bu sureç ozel basınç odasında 10 bın de rece sıraklıkta gerçekleştırüıyor Surece 800 derece sı caklıktakı ornegm süısyumlar plazmanın yanına yaklaştı rüdıgında rrunık elmas knstallen ve sonra da polıknstaller tabakası oluşuyor Bu yontemle çapı 15 cm ve kalınlıgı bır kaç mılımetre olan elmas dıskler elde edılebüıyor Bu 2SÜ kaıat ve 50 gram elmasa denk gehyor Yapay elmaslar sadece estetık bır anlama sahıp degıl aynı zamanda asm olçude sert olmalan ve ısıyı ıyı üetmelerı nedenıyle de aşın sıcaklıkta çalışan alet ve cıhazlar boyle bır elmas tabakayld kaplanabüıyorlar 679/20