Katalog

Genetik bitkilere savaş, doğal besine dönüş tirken hiç de şikayetçi olmamışlardı. Fakat bu tür ürünlere karşı başlotılan kampanyalar şimdi Avrupa'dan Amerika'ya dasıçradı. Cen tohumlarını almak istemeyen köylüler yüzünden endüstri tehllkeye girdi. er şey bır Fransız çobanın Seatle'de eknde bır baget ekmegı ve bır parça rokfor peynınyle McDonald's zıncırlennı protesto etmesıyle başladı Joıe Bove, geçen yıl da Mülauda (Guney Fransa) henuz ınşaat halınde bulunan bır McDonald's şubesını traktoruyle yerle bır etmışü 0 zamandan bu yana buyuk bır kıtle taraundan desteklenen bu cesur koylu, ulke ulke dolaşarak, saglıksız besı urunlerıne karşı amansız bır kampanya yurutuyor Hatta Seattleda duzenlenen WTO (Dunya Tıcaret Organızasyonu) toplanüsında da katüımcüan gen teknıgı laboratuvarlannda ureülen mısır ve kolza bıtküenne karşı mucadeleye çagırmıştı Jose Bove'ran kampanyasını destekleyen çevrecıler de resmı çalışma programlarmı "Jose Bovenm ders programı" adı altında surdurmekteler t9utotoftst uyaufanon otofifflr ftmtyott mtUmMttff !*3« 1999 27.8 Cen ttkıtohfbi kuHam4an bHkHer Amerikalılar yıllarca gen tekniğiyle değişikliğe uğratılmış besi ürünlerini tüke Labonturarda gen teknlği bkklkrt tuketmışlerdı H Bove gıbı kahramanlar dev bıyoteknık endustrısı Monsanto'yu büe Greenpeace ve dığer kuruluşların yanı sıra tuketicı koruma bırhklerıyle de karşı karşıya bıraktüar Hatta Ingütere tahtırun varısı Prens Charles bıle bu kampanyayı desteklemekte David ve Goliath efisanesının modern versıyonu Seattle VVashıngton D C ve San Prancıscodakı protestolarla yenıden yazılmakta Aslında teknolojı canlısı olarak büınen Amerikalılar, belkı de gen teknıgı endustrısınde ılk kez onemlı bır knze neden olacaklar Gen bıtküenne karşı olaftlar bır zamanlar tanm tanhırun en onemlı gelışmesı olarak kabul ettıklerı laboraruvar bıtküerının bundan boyle ekümesını ıstemıyorlar Yazar Jeremy Rifldn, gelecekte başka hıçbır teknıgın pazara gırdıkten sonra boylesıne buyuk bır başarısızlıga ugramayacagını soyluyor bakten ve hatta hayvaıüara aıt genlen çeşıtlı bıtkılenn hucrelenne aşılayacak duruma geldüer Monsanto firmasının gekşürdıgı ozel bır üaç, gen teknıgıyle yehştirılen bıtküen yabanı otlardan anndırmakta Boylece ornegın Monsanto firmasının pamuk bıtkısı tohumlanndan alanlar bu üacı da almak zorunda kalırken, örma da ek bır kazanç saglıyordu Araştınnacılar aynca Bt toksını ureten mısır ve pamuk bıtkısı de uretmışler Bu bıtkılenn yapraklannı yemeye çahşan larvalar anında oluyor Avrupadakı ayaklanmalarla genetik deneme tarlalan çıgnenırken Atlantik'ın obur ucundakı vejetaryenler buyuk bır ıştahla "VeggıeBurgerlerını" yemekle meşgulduler Yıne Avrupa'da bır mılletvekilı Monsanto'yu "1 numaralı halk duşmanı' ılan edıp, yontemlennı Stalın'ın fikırlenne benzetırken Amerıka'da kolesterol korkusuyla yagı alınmış yogurt ve sutler kapışılıyordu Amenka'da uretüen besı urunlerının uçte bın bıyoteknık katia maddesı ıçenyor Bunlann arasma mısır gi gıbı oldukça sık tuketden urunler de var Ne var la AmenkaHarın yansı bunlardan haberdar degıldı Rıfkın ve dıger eleştırmenler, bu durumdan medyayı suçluyor Zararı nerede? Şımdıye dek yapılan bırkaç büımsel ınceleme dışında tukeücüerı haklı çıkartacak herhangı bır bulguya rastlanmadı Ozellıkle de GMO üe uretüen besı urunlerının saglıga herhangı bır zaran bulunmadı Gerçı yenı genlenn bıtküere aşüanmasıyla ınsanlarda alerjıye sebep olabüen bır proteın turu oluşabılmekte Fakat bu proteın bugune dek yalnızca Brezüya cevızı genı taşıyan soya fasulyesınde tespıt edüdı, ancak urun hıçbır zaman pıyasaya surulmedı Dunya uzerınde gıtgıde daha genış alanlar uzerınde ekümeye başlanan gen bıtküerının dogal çevreye verdıgı zararlar daha etküı oldu FJeşürmenler gen teknıgı üe ureülen bıtküerın doğal flora ve faunaya zarar verecegınden kaygüanıyorlar Aynca genetik olarak degışüdıge ugratüan bıtküerde kullanüan üaçlann, melezleşme sırasında dıger yabanı bıtküer bulaşmasıyla ınsarüıgın hıçbır zaman başa çıkamayacagı turden yenı super otların gelışebüecegı duşuncesı de msanlan endışelendırmekte gevreği, puding, hazır çorba ve haznbnrger «kme Bocek üaa aşüanmış Bt mısırlannın gerçekten yalnızca zararlı haşerelen oldurdugune de şupheyle bakılıyor Yenı bır laboraruvar çalışmasından elde edılen sonuçlara gore bu bakten zehrının aslında zararsız bazı kelebek turlennı de ortadan kaldırdıgı saptandı Ve daha şımdıden mısır ve pamuk bıtkısıne zarar veren boceklenn bu üaca karşı yenı bır savunma mekanızması gelıştıreceklenne kesın gozle bakılıyor Boceklenn kımyasal üaçlara bagışüdüc kazanmalan Bt üacını kullanarak ekolojüc tanm yapanları da zor durumda bırakacak Amerıka'dakı Gerçı bu dev endustrı henuz ayakta, arrja bagımsız bır büım organızasyonunun aslında yeMonsanto gıbı buyuk kuruluşlann büe hısse senı urunlerın soylendıgmden daha fazla bocek üanetlerı çok duştu Monsanto yonetıcüerı 1970'ü cına ıhtıyaçlan oldugunu açüdamasına kadar kuyülardan bu yana bu tur urunlerın gelıştırümesı ruluşlar teknüdennın ekolojüc açıdan ne kadar ıçın mılyarlarca dolar yatınm yaptı, Brezılya ve buyuk yararlar getirecegını ove ove anlatmışlarHındıstan gıbı ulkelerdekı tohum firmalannı satın dı Her şeyden once de dunyayı açlü<tan kurtaraaldüar Monsanto laboratuvannda gen teknlğl çalışmalan: Blr zamanlar tanm caklanru ıddıa edıyorlardı Oysa gerek Monsanto Monsanto muduru Robert Shapiro, gele ekonomlslnde en önemll gellsme olarak kabul edllmlftl. gerekse Novartis urunlen dylesıne pahalı kı buncektekı kazançlann hayalıyle yaşıyordu Endustrı lardan fahr koylulenn yararlanması mumkun deIngütere den farklı olarak Amerıka da bu tur konulan hal 2005 yılında yalnızca gen teknıgı tohumlanyla 6 6 mılyar gü Kaldı kı uçuncu dunya ulkelennde açlık çeken ındolar kazanç sağlayacaktı Ve Amerıka da bu fantezıler ka üetecek bulvar gazetelerı yok Aynca Amerıka da sanlar dunyadakı yetersız besı uretımı yuzunden degü bdşlangıçta gerçekleşmek uzereydı FDA daha 1992 yıçevre büıncı dıger ulkelere gore çok az gelışmış Fastyoksul olduklan ıçın açhk çekmekteler Sadece lısans lında gen teknıgıyle uretüen gıdalann ozel bır testten food zmcırlerını yaratanların çok farkb bır yemek kulturucretlennden elde edüen gelır sayesınde 2003 yüına kageçırılmesı gerekmedıgını açıklamıştı len var Oysa Avrupalı aldıgı besmlere karşı daha dudar 880 müyon dolar kazanç saglanacaktı Bu durumda yarlı Ancak GMO (genetik olaıak degıştırümış organızIla yıl sonra da tanm ve çevre kuruluşları pamuk bu kuruluşlann ınsanlık yaranna çalıştıklannı soylemek malaı) urunlerıne karşı kıpırdanmalaı geçen yaz Amerıve soya ekımını onaylamışlardı Çok pahalı olmasına pek dogru olmasa gerek Hele hele yenı gelıştırdıklerı ragmen koyluler genetik olarak ışlemden geçırılmış to ka da da hıssedümeye başlandı Once Avrupa'ya şımdı bocek üaçlannı açlığa çare olarak gormek ham hayalhumlan almaya başlamışlardı Geçen yıl Amerıka da yelerde de Japonya ya ıhraç edemedıklen urunlerın elle den başka bır şey degüdı Monsanto ışte bu yalanlar yutıştırüen mısırlann dortte bırı soya fasulyesının % 36 sı rmde kalması uzerıne koyluleı harekete geçtüer Kuzey zunden karşıtlan tara&ndan bır canavar olarak üan edüve pamuk bıtlasının de ° n 45 ı genetik olarak degışıklıge Amerıka da başlayan bu hareketten sonra uç mületveküı dı Ve bu canavarların adı ne olursa olsun Jose Bove gıugratümış urunlerden oluşmaktaydı Dunya uzerınde yeAvrupada oldugu gıbı Amerıka da da bıyoteknık katkı bı kahramanlar onlan Amenkan Gıda Empcryalızmı" tıştırüen soya, kabak, patates, pamuk ve mısır gıbı ıçeren besı urunlerının belırlenmesmı onerdüer Fransınıfından Uluslararası Gıda Ozerklıgıne geçırmek ıçın yenı urunler toplamı 40 mılyon hektan bulan dev alanlar kensteınFood olarak adlandırdıklan yenı gıda urunlemucadele edeceklerdı uzermde ekılmıştı rıne karşı müıtanca bır tavır takınmadan once Ingılızleı Nilgun Ozbaşaran Dede de pekalâ uç yü boyunca gen teknıgıne uygun olarak Novartis, Monsanto ve DuPont gıbı kuruluşlaKaynak Deı Spıegel 49/99 uretümış domates salçalannı buyuk bır memnunıyetle nn bıyoteknıkçılerı genlerı bır araya geurerek vırus 678/4