Katalog

Bilim insanı, doktora ve yabancı dil İlaç Şirketleh ve Dünyada Sağlık 1840'brdakı buyuk Irlanda patates kıtlığı sırasında Ingılız toprak sahıplen binlerce ton tohum ıthal etmeye devam ettıler Kâr sağlamayı hayata tercih etme şeklindekı bu tıp uzucu olaylar hâlâ devam etmektedır Son zamanlardakı Roscommondaki tatılde, kıtlıkların hangı sıklıkta dun olmu} gibi tartışıldığı aklıma gelıverdr Sorunlan çozmedekı buyuk zorluklar, kıtlık uzerindekı Ingılız ataletınm ışığında kolayca gorulebılır Bu ders global ılaç endustmı tarafindan hâlâ göz ardı edılmektedır, HIV salgını konusunda, onu hayattan ustun tutarak kâr amacı gudup ticarı açıdan kendılerı ıçın en iyi olanı yapıyorlar Orneğın, Guney Afrika'daki HIV vırusu taşıyan milyonlarca insanı tedavı etmek ıçın kullanılabılecek ılaçları satın almak bıle, hasta başına 10 000 dolar gıbı odenmesı tamamen ımkânsız bır rakama ulaşıyor. 1997'de Guney Afrıka, alınabilir fıyatlara sahıp ılaçlar ıçın bır pazar kurmak amacıyla bır dızı yasa koydu. Bu ıcraat Dunya Tıcaret Organızasyonu tarafindan acil durumlar ıçın izın venlmış resmı bır lısanslandırma uzerıne kurulmuştur: Guney Afrıkalı uretıcıler patent sahıplerıne kuçuk miktarda ısım hakkı odeyerek, markasız urunler yapabılırler. Ancak, Amerıkalı ve Avrupalı ılaç fırmaları bu hareketı korsanlık olarak değerlendırdıler ve Nelson Mandela'yı ilk sanık olarak adlandırarak, Guney Afrika'yı dava ediyorlar. İlk etapta ABD Başkan Yardıması Al Gore'dan guçlu bır polıtık destek gorduler, ancak sonra Al Gore fıkrını değıştirdi. jacques Chirac ve Leon Brittan ıse Avrupa'dan destek veren isimlerdi. Ne hıssedarlardan ne de if dunyasından ılaç endustnsıne karsı çıkan oldu. Zengın ulkelerin "serbest ticareti" olusturan unsurlan tanımlamasının, adalet prensıbıne sahıp herhangi bır inanısı tamamen reddetmesıne kotu bır ornek bulmak zor olsa da, bıyoetık çevrelerinden de tepkı gormedı. Tek tepkı, ] 999 Nobel Barış Odulu sahıbı "Sınır Tanımayan hekımler"den ve onun "Ihtıyaç Duyulan llaca İzın" kampanyasından geldı. Endustrı tarafindan son 20 yılda pazarlanan ılaçlann sadece %0.3'unun her yıl milyonlarca kışının olumune neden olan tropıkal salgınlarda etkıli olabıldığını keşfeden de onlardı. Daha başka rakamlar da var: Tayland'da lısanssız uretıcıler bır doz antıfungal fluconazole'u 70 sente mal ederken, bunun Guney Afrıka'da maliyeti 20 dolan buluyor. Kuresel olarak ve eşıt bır şekılde sağlık koruma hızmetı sağlamak, ahlakı ve polıtık açıdan, bıyoetığin uzerınde durduğu konulardan daha onemli bir konudur. Zengın ulkelerin sağlık hızmetlenne yonelık oburluğunun uzun surede yol açacağı dusmanlık ve ıstikrarsızlık durumunun buyukluğu, bu konuyu bıyoetığin "mılenyum sorunu" halıne getıriyor, kuskusuz, o, bır fildişi kule alanı değil, uygulamada geçerlı bır dal olacaksal. Yazan: * Ingılız Kraliyet Tıp Demeğı'nın bır yayını olarak çıkan Bulletın of Medıcal Ethıcs'ın Aralık 1999 (153 numaralı) sayısında, yayın sorumlusu Dr, Rıchard H. Nıcholson'un başy T urkıye de bılım insanı olmak ıçın geçümesı gerektıgı duşunulen aşamalar ıçınde doklora egıümı son noktadır Bu sureç ıçınde kurallar sureklı degışmekte ve hukuk dışı yonetmelılder çıkartüarak gerıye donuk uygulanmaktadır Bunlardan en onemlısı 1997 yaz yanyüı oncesınde doktoraya gırenlerın karşüaştgı problemdır Doktora egıtımının boyutiarı YOK tarafindan MADDE 18 de "a) Doktora progranunın amacı, oğrencıye hağımsiz araştırma yapma, bılımsel olaylan genış ve denn bır bahş açısı üe ırdeleyerekyorum yapma ve yenı sentezlere ulaşmak ıçın gerekh adurüan bekrleme yeteneğı kazandırmaktır Doktora çalışması sonunda hazırlanacak tezın, 1) Buıme yenılık getırme, 2) Yenı bır büımsel yontem gelışttırme, 3) Bıhnen bır yonterru yenı bır alana uygulama, nıtelüdennden bınnı yerıne geürmesı gerehr olarak açıklanır Ardından MADDE 21 de 'a) Yeterhksmavının amacı, oğrencının temelkonular ve doktora çahşmasıyla ügılı konularda dennhğe sahıp olup olmadığının sınanmasıdır" denır "bak çocuk Ingüızce'yı de geçtı Başka da adam yok zaten" sozlerıyle, yetersızse büe, bıraz azar ve korkutmadan sonra yoluna devam etmektedır Bu baskıyı artırarak yoluna devam etmesı ıçın de tez ızleme komıtesı adı altında büımsel araştırmanm mahremıyetıne kadar el uzatüabümektedır Can alıcı soru, KPDS koşulu neden büımsel yeterlüıkten once gelmektedır Büımsel yeterlüıgın kanıtı genç araşürıcının büımsel ııretımı degü mıdır' Büımsel araştırma yapmak, makale okumak ıçın Ingüızce gerekır" savunması yapanlara, 3 yü yurutulen tezın, ahnan projenın, verüen Ingüızce derslerın kıymetı harbıyesı nedır? dıye sormak gerekır Aynca 3 yü boyunca devletınaüenın harcadıgı zaman ve para da bunun cabasıdır Genellüde KPDS'run yayın yapmak ve yayın okumak amacıyla yapüdıgı savunmasının yersız oldugunu KPDS'den kalmış fakat yurt dışında SCI ye gıren dergüerde kendı sorumlulugunda 3 toplam 6 makalesı olan bır genç araştncı olarak gulunç buluyo Şuanda 19961998 yülannı kapsayan yonetmelıklere go olanlar mı; yoksa Ingilizcesi iyi olup dniedıgımı aniıyor, v e re doktora tezıne başlamak ıçın . . . . . ^ ı ı t gerektığı kadar yazabüıyeterlılık sınavını kazanmıs olbllimi Zayif Oİanlar mi? yonım Kısacayayınlafamak şartı vardır Yııkarıdakı ıkı lan üışküı degü bu sınav maddede de dıkkatı çekcn vurgu büımsellıkle üışküıdır FaUstehk zerre kadar muhendıslık, doğa büımlerı terımlen ve kat bu maddelerın ıçerıgıyle baglanüsı muğlak bır kural dasorulanndan da yoksun hd bulunur O da yeterlılık sınavma başvurmak ıçın de Lısans egıtımınde son sınıfta 3 dersten kalan ogrencıKPDS'den 60 almak gerekır kuralıdır Buraya kadar anormal ye sonsuz hak verebüen bır unıversıte sısterru nasü olur da bır şey degılmış gıbı gorunen bu kuralın doktora egıtımınüeıde telafi edüebüecek bır üoncü unsurdan dolayı ınsanla de kalıteyle üışküendırüerek degerlendırümesı gerektığı nnı, zamanı ve parayı savurmayı, büım adına savunabüır ve one surulmektedır Oysa bu sınırlamanın doktora egıtımınbunun aslında büım duşmarüıgı oldugunu goremez Bu her dekı başanyı ve kalıteyı artıracak gerçeklerle ügısı yoktur halde gerı toplumlarda olan dogmatık kafa yapısı üe üışküı Kâgıt ustundekı durumla fiılı durum ıkı ayn dunyayı gostebır durum olsa gerek rır Doktora sınavını kazanan bır ogrencı KPDS oncesınde KPDS engelı ıçın çozum dslında basıttır Derslennı ta21 kredı ders alır Bu derslerden bır kısmı da Ingüızce'dır mamlayan her doktora ogrencısı büımsel yeterlüık sınavma Bu arada doktora ıçın ısterse unıversıteden hocasının dldıgı gumelıdır (Sozlu olarak herkesın onunde) Eğer oğrendoktora destekleme projesınde çakşabılır Kendı alanında cıden umut varsa, bundan sonra da unıversıteler üa ayrı yol bır tez hazırlanması ıçın verı toplama ve degerlendırme ızleyebüır tlkı ' KPDS'yı başar gel Ancak oyle tezını dınaşaması yaklaşık 4 yıl surmektedır Her yaz sonunda toplalenz ' demek veya "Sen once şu tezınle üışküı bır yayını nan verılerı değerlendırmekle başlayan çalısmada tez yauluslararası kendı alanında hakemlı, ındekslerce taranan bır vaş yavaş şekülenır Sınanmak ıstenen problem boyutlandergıde kabul ettır de oyle gel demeknr Bu noktada maya basladıgında sadece onu sunma aşaması kalır kı, bu KPDS'den doktora ogrencüerını atan sısterru surdurenlerın da tez ıçın en son noktadır bu ışın sonunu gormelerı gerekır Unıversıtelerde kalıteyı arurmak ıçın ongonüen Oysa bu sırada doktora ogrencısı derslerını aldıgı akaderruk atama knteılen üe yukseltme ıçın gereken koşuldort somestnnın etrafındakı 3 yaz konusunda çaksmışür bı ları sadece yayınla (yurtdışı+yurtıçı) geçmış araşürma le Oerıye kalan bır yaz ıse KPDS sınavı ıçın tanınan sure gorevlüerı KPDS'den dolayı doktora programlanndan atüırıçınde kullanılır Eger doktora ogrencısı kendıne tanınan 3 sa, bu büım dunyasında oldugu gıbı toplumun da, medhakta KPDS'den başarüı olmazsa kaydı sılınır Kaydı süındıyanın da ügısını çekebüecek bır uyasko olacaktır Bu nokgı doktora alanında derslen başarmasına, tezını %80 ta tada soylenebüecek mamlamasına, projesını yurutmesıne ragmen atüdıgında son soz, batı uygarbır daha aynı alana başvuramaz durumdadır Kısacası ebelıgının gen planında dıyen bu alanda bılım insanı olma hakkı kalmaz ve Ingılızce duran büım, bılım bılmedıgınden bılım dunyasından aforoz edılır dunyasını açık topBenzer bır durum katolık dın adamlarınca ronesans lum halıne getırmek oncesı savunulurdu Dın sadece laünce ogrenüebüır ve tanve yarüışlardan kurnya ancak launce yakarüabılırdı Boylece bıreyler dogma tulmayı seçmekle nın elınde tutsak olarak gerçegı aramak ve ogrenmekten gelışmıştır Sadece yoksun bırakümış,tı Gunumuzde 20 dılde anında çevırı ya vehımlerle dokpan bügısayarlarm bır sure sonra M Luther'ın yennı alarak torada kalıte artmaz bu dogmatık anlayışı yıkacagını gormemek çagdaşlıgın bır Yanlışta ınat etmek parçası olsa gerek ancak gerı toplumlarda gorulebüen bır KPDS= Bilim mi? davranış turudur Aynca garıplık sadece bu değıldır Bunlann en başınCenk Yaltırak, da yeterlüık sınavı gelır Bu sınav yonetmelıge gore bır og ITU Maden Fakultesı rencının bılım insanı olup olmayacagma karar verüen bır sıAr Gorevlısı nav olarak gozukmektedır Fakat KPDS'yı başarmıssanız yalkımse sızın bılımsel yeteneklerîhıze, kafa yapınıza bügı dutırak@ıtu edu tr zeyınıze bakmamakta, yazüı ve sözlu sınavlarda ügüendıgınız alana yonelık sorular çok sınırlı kalabılmektedır Hatta Bilimi iyi olup Ingilizcesi zayıf yazısı Çevlren: Dr. Nükhet Örnek Buken. 678/15